Πολίτες και Πολιτεία

Γράφει ο Κώστας Μπούζας

Η λέξη «Πόλις», κατά την αρχαιοελληνική της έννοια, πέρα από την πόλη σαν φυσική οντότητα, σημαίνει και την πολιτειακώς οργανωμένη κοινωνία. Προέρχεται μάλιστα, ετυμολογικά, από το ρήμα «πέλλω», που σημαίνει: «υπάρχω, είμαι, κινούμαι, γίνομαι, αποβαίνω».
Πράγματι, η Πόλη (με αμφότερες τις έννοιες) δίνει την δυνατότητα στον άνθρωπο να «υπάρχει» (αυτοσυντήρηση), να «είναι» (αυτοπροσδιορισμός), να «κινείται» (δραστηριοποίηση), να «γίνεται» (εξέλιξη, πρόοδος) και τελικά να «αποβαίνει» (πραγμάτωση, ολοκλήρωση). Με λίγα λόγια να γίνεται Πολίτης.
Δικαιολογημένα λοιπόν ο Αριστοτέλης, όπως γράφει στα «Πολιτικά» του, θεωρεί ως Πολίτη, κατά κύριο λόγο, αυτόν που συμμετέχει στα πολιτικά αξιώματα. Στο ίδιο έργο, ο φιλόσοφος ορίζει και τις αρετές που πρέπει να συγκεντρώνουν οι πολίτες της πολιτείας, που έχει προορισμό να είναι ευτυχισμένη και να γίνει σπουδαία. Αυτές είναι η φιλοσοφική σκέψη, η σωφροσύνη και η δικαιοσύνη.
Αναλύοντας στη συνέχεια την σκέψη του σχετικά με την άριστη Πολιτεία, αναπτύσσει την πεποίθηση ότι άριστα διοικείται μια πολιτεία, αν μπορούν οι πολίτες να είναι ευτυχισμένοι. Ορίζει δε την ευτυχία (ευδαιμονία), ως την πλήρη χρησιμοποίηση της αρετής. Αυτός πιστεύει ότι είναι και ο σκοπός της Πόλης («Τέλος μεν ουν πόλεως το ευ ζην …το ζην ευδαιμόνως και καλώς»).
Βέβαια, στο τόσο σημαντικό του αυτό έργο, ο Αριστοτέλης δεν παραλείπει να αναφερθεί και στην μεγάλη αλήθεια: Η αγάπη είναι βασικό στοιχείο της Κοινωνίας.

Ιστολόγιο του Κώστα Μπούζα : http://bouzaskostas.blogspot.com