Μας άφησε... και η Νίκη

Νίκη Σπυρίδου - Κουτσοβίτη
8/1/1941 - 3/12/2025

Του Βασίλη Αθανασιάδη
Ήταν μια κρύα χειμωνιάτικη ημέρα η Τετάρτη 8η Ιανουαρίου του 1941.
Κρύο πολύ και χιόνια παντού, στα βουνά αλλά και στον κάμπο, βαρύς χειμώνας, ο Ελληνικός Στρατός και όλος ο Ελληνισμός, ψυχή και σώματι από της 28 Οκτωβρίου του 1940 και για 83η ημέρα, ζει έναν πόλεμο που μας επιβλήθηκε από τους υπερφίαλους-φασίστες γείτονές μας τους Ιταλούς.

Ο γενναίος Ελληνικός Στρατός, αφού σταμάτησε την επίθεση των Ιταλών και τους έτρεψε σε φυγή, ήδη βρίσκεται μέσα στα χώματα της Βορείου Ηπείρου και συνεχίζει την προέλαση του μέσα στα χιονισμένα βουνά.

Εκείνη την ημέρα στις 8 Ιανουαρίου 1941, η Βρετανική Βασιλική Αεροπορία, βομβαρδίζει το λιμάνι της Νεαπόλεως(Νάπολη/Καμπανία/Ιταλία), βυθίζοντας αρκετά Ιταλικά πλοία.

Στις 8 Ιανουαρίου 1941 πεθαίνει ο Λόρδος Ρόμπερτ Στίβενσον Σμάιθ Μπέηντεν-Πάουελ, ο ιδρυτής του Προσκοπισμού, στην Κένυα σε ηλικία 84ων ετών.

Στις 8 Ιανουαρίου 1941, ο κόσμος βρισκόταν στην καρδιά του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με την Ελλάδα να είναι ένα σημαντικό μέτωπο, λίγο πριν την κλιμάκωση με τη γερμανική εισβολή(6/4/1941).

Η γέννηση της Νίκης

Στο νότιο άκρο του Πολυκάστρου, ακριβώς κάτω από τα κτήματα του Ιντρίζ Μπέη και δίπλα από το λιθόστρωτο δρόμο που συνδέει την Αξιούπολη δια της ξύλινης τότε γέφυρας του Αξιού, με τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Πολυκάστρου, σε μια παλαιά διώροφη οικοδομή, ιδιοκτησίας της οικογένειας Νικόλαου Σπυρίδη(1902-1982), γεννιέται στις 8 Ιανουαρίου 1941 το τρίτο παιδί, κορίτσι, της οικογένειας από την σύζυγό του Καλλιόπη (1905 - 1993).

Το κτίριο αυτό το οποίο δεν υπάρχει σήμερα, ήταν κατασκευή των Οθωμανών και στέγαζε εκεί την προπολεμική χωροφυλακή, λόγω της γειτνίασης του με τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό Καρασουλίου (Πολυκάστρου).

Νικόλαος και Καλλιόπη Σπυρίδη

Τα άλλα δυο παιδιά της οικογένειας ήταν η Αλεξάνδρα (1928 - 2016) σύζυγος του Χαράλαμπου Πωγωνίδη, που είχε γεννηθεί στη Ρωσία και η Αντιγόνη (1936 - 2023) σύζυγος Φώτη Σιδερά.

Η οικογένεια του Νικολάου Σπυρίδη, καθώς και των αδελφών του Μιχάλη και Παναγιώτη, αλλά και της αδελφής τους Μαρίας (Σύζυγος Σάββα Κρουκλίδη), ζούσαν στο χωριό Ιβάνοφκα, δίπλα στην πόλη Μπελορετσένσκ του Κρασνοντάρσκι Κραϊ στο Κουμπάν της Ρωσίας, σε μια εύφορη περιοχή της αχανούς αυτής χώρας.

Το Μπελορετσένσκ στο μέσο του χάρτη.
Στις βόρειες βορειοδυτικές απολήξεις του Καυκάσου.

Μπελορετσένσκ.
Μνημείο για τους αγωνιστές-ήρωες του Β΄ Π.Π.

Στα 1929, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αλλά και της σκλήρυνσης των μέτρων κατά της ιδιοκτησίας από τους Μπολσεβίκους(βίαια κολεκτιβοποίηση), χιλιάδες Έλληνες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την χώρα, στην οποία έζησαν δεκάδες χρόνια από τα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησαν σημαντικές περιουσίες.

Στις αρχές της 3ης δεκαετίας του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα από το 1930, εκατοντάδες οικογένειες Ελληνοποντίων που ζούσαν στη Ρωσία, καταφθάνουν στην Ελλάδα και αρκετές από αυτές εγκαθίστανται και στο Πολύκαστρο μεταξύ της οδού Κιλκισίου και της Σιδηροδρομικής γραμμής, στο νότιο τμήμα του Πολυκάστρου.

Μεταξύ αυτών και οι οικογένειες των αδελφών Σπυρίδη, Κρουκλίδη, Αθανασιάδη και αρκετές άλλες.

Όσες οικογένειες ήρθαν μέχρι το 1934, πήραν χωράφια στην αποξηρανθείσα λίμνη Αρτζάν, όπως και η οικογένεια του Νικόλαου Σπυρίδη.

Το οικόπεδο του Νικόλαου Σπυρίδη, πατέρα της Νίκης, με αστέρι η θέση του παλαιού σπιτιού της οικογένειας, στο οποίο γεννήθηκε η Νίκη.

Η φιλομάθεια της Νίκης

Η Νίκη μας, που το όνομά της δεν σχετίζεται με κάποιο προγονικό πρόσωπο(γιαγιά), αλλά ήταν επιλογή του νονού και των γονέων της προς τιμήν των στρατευμένων Ελλήνων που εμάχοντο στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και επορεύοντο νικηφόρα μέχρι και τον Μάρτιο του 1941 όταν βαφτίστηκε η Νίκη.

Η Νίκη που τα παιδικά της χρόνια τα έζησε μέσα στην κατοχή και τον εμφύλιο, από μικρή διεκρίνετο για την φιλομάθεια της, αγαπούσε πάρα πολύ τα γράμματα μετά το Δημοτικό σχολείο, συνέχισε στο Γυμνάσιο της Αξιούπολης .

Αμέσως μετά εισἠλθε στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έπειτα από το πέρας της Σχολής, στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, πήρε την ειδικότητα της Παιδιάτρου, κίνητρό της η αγάπη για τα παιδιά.

Έκανε το αγροτικό της στο Πολύκαστρο όπου στη συνέχεια και μέχρι τη συνταξιοδότηση της, είχε δικό της ιατρείο στο Πολύκαστρο, φρόντισε χιλιάδες παιδιά που σήμερα είναι μεγάλοι οικογενειάρχες και την αγαπούσαν ιδιαίτερα όλοι, μικροί και μεγάλοι.

Συνεργαζόταν με όλα τα ασφαλιστικά ταμεία που τότε ήταν πολλά (ΟΓΑ, ΙΚΑ, ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΟΣΕ κ.α.) για όλους και για όλες ήταν η γιατρέσσα η Νίκη η Πολυκαστρινή.

Η Νίκη από τα νεανικά της χρόνια και την εφηβεία της αλλά και ως φοιτήτρια, τα καλοκαίρια εργαζόταν σκληρά δίπλα στο πατέρα της που καλλιεργούσε τα χωράφια στη λίμνη, για να ανταπεξέλθει στα έξοδα μέχρι να τελειώσει τις σπουδές της.

Η οικογένεια

Η Νίκη και ο Γιάννης στα νιάτα τους.

Η Νίκη μας στο δρόμο της ζωής της, στα 27 της χρόνια, ευλογία Θεού, συνάντησε έναν υπέροχο Λακεδαιμόνιο Στρατιωτικό, τον Ιωάννη Κουτσοβίτη, από τους Αγριάνους της Λακωνίας, με τον οποίον συμπορεύτηκαν αρμονικά στη ζωή, με πολύ αγάπη και αλληλοκατανόηση για 54 χρόνια(1968 - 2022).

Κάτω ο γενέθλιος τόπος του Γιάννη, Αγριάνοι Λακωνίας και επάνω το Πολύκαστρο, η τελευταία κατοικία της Νίκης και του Γιάννη.

Απέκτησαν 3 παιδιά τον Παναγιώτη(Πάνος), την Αικατερίνη(Κατερίνα) και την Καλλιόπη(Πόπη), στα οποία δίδαξαν τις αρχές και τις αξίες που πίστευαν και οι ίδιοι οι γονείς τους, την αξιοπρέπεια, την εντιμότητα, το ήθος την θεοσέβεια και τον σεβασμό στις Ελληνοχριστιανικές παραδόσεις, για τα οποία ήταν πολύ περήφανοι.

Το ίδιο και τα παιδιά τους, σέβονταν και υπεραγαπούσαν του γονείς τους.

Η Νίκη μας με τον γιό της, Παναγιώτη (Πάνο) Κουτσοβίτη.

Ύστερα από 3 χρόνια και 2 μήνες η Νίκη μας έσμιξε και πάλι με τον Γιάννη της, οι ψυχές στα επουράνια και τα σώματα σε κοινό τάφο, μαζί και με τους γονείς της Νίκης.

Αγαπητή γιατρέσσα Νίκη, αλησμόνητε Γιάννη Κουτσοβίτη,

ΑΙΩΝΙΑ η ΜΝΗΜΗ ΣΑΣ,

ελαφρύ να ναι το χώμα του Πολυκάστρου που σας σκεπάζει.

Ευχαριστώ θερμά για τις πληροφορίες:

- την Καλλιόπη Σιδερά-Βαφειάδου, ανεψιά της Νίκης

- τον κ. Σταύρο Πωγωνίδη ανεψιό της Νίκης

- και τον κ. Πάνο Κουτσοβίτη γιό της Νίκης, τον τελευταίο και για τις φωτογραφίες από το οικογενειακό τους αρχείο.