Το σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ το πληρώνουν τελικά οι πραγματικοί παραγωγοί

Του Στέφανου Παραστατίδη
Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι σε όλη τη χώρα βιώνουν μήνες αβεβαιότητας και αναμονής, με τις υποσχέσεις για την καταβολή των ενισχύσεων να παραμένουν ανεκπλήρωτες. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αντιμετωπίζει μια κρίση, η οποία, όπως παραδέχονται και κυβερνητικοί παράγοντες, έχει προκληθεί από καθυστερήσεις, κακό σχεδιασμό και αποσπασματικές αποφάσεις.

Τα αιτήματα των παραγωγών, που δεν είναι νέα, σήμερα γίνονται πιο επείγοντα και σωρευτικά: Το υψηλό κόστος παραγωγής, με τα λιπάσματα, τις ζωοτροφές, τα καύσιμα και την ενέργεια να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, επιβαρύνοντας σημαντικά το κόστος, σε αντιδιαστολή με τις χαμηλές τιμές στα αγροτικά προϊόντα. Η περιορισμένη ρευστότητα και οι καθυστερήσεις στις ενισχύσεις, με τον ΟΠΕΚΕΠΕ να μην έχει ολοκληρώσει τις πληρωμές βασικών και οικολογικών ενισχύσεων, ενώ η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο παραμένει ατελής, αφήνοντας πολλούς αγρότες χωρίς τη βασική αυτή βοήθεια. 

Οι απώλειες και οι ζημιές από τις ζωονόσους και τις φυσικές καταστροφές χωρίς επαρκείς αποζημιώσεις, πλήττουν τις εκμεταλλεύσεις, χωρίς οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι να έχουν λάβει ουσιαστική στήριξη. Η απογοήτευση από την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) καθώς τα Οικολογικά Σχήματα αντιμετωπίζονται με γραφειοκρατική προσέγγιση χωρίς τελικά πραγματική στήριξη.

Το πρώτο κύμα καταβολών για βασικές και οικολογικές ενισχύσεις και «παλιών» βιολογικών, εξελίχθηκε απογοητευτικά. Ακόμη και σε Περιφέρειες όπου φερόταν ότι έγινε πληρωμή, πολλοί βιοκαλλιεργητές δηλώνουν ότι δεν έλαβαν ούτε ένα ευρώ. Αντί για τα 60 εκατομμύρια ευρώ που περίμενε η αγορά, πιστώθηκαν μόλις 17,88 εκατομμύρια, καλύπτοντας ένα πενιχρό 20-25% των δικαιούχων «παλιών» Βιολογικών σε όλη τη χώρα.

Στην Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς, περίπου 10.000 δικαιούχοι αγρότες αναμένουν ακόμα την προκαταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων, με σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Στο μέτρο της βιολογικής γεωργίας (φυτική παραγωγή), οι 545 παραγωγοί που υπέβαλαν αίτηση περιμένουν την πληρωμή που συνήθως καταβάλλεται έως τα μέσα Οκτωβρίου.

Η συνεχής αναβολή και μετάθεση των πληρωμών επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις για τους αγρότες: έλλειψη ρευστότητας που δυσκολεύει την αγορά εφοδίων και την προετοιμασία της νέας περιόδου, αβεβαιότητα για την καλλιεργητική και εκτροφική συνέχεια και αυξημένη οικονομική πίεση. Πρόσφατα, ανακοινώθηκε ότι η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης πλέον προγραμματίζεται να δοθεί στο τέλος Νοεμβρίου.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και ηθικό: οι παραγωγοί βλέπουν το κράτος να εισπράττει κανονικά φόρους και να επιβάλλει προσαυξήσεις, ενώ οι ίδιοι αναμένουν τα δεδουλευμένα τους χωρίς καμία συνέπεια από την πλευρά της διοίκησης. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει δημιουργήσει ένα διοικητικό και ψηφιακό χάος στον Οργανισμό, που επιτείνεται από τα προβλήματα στην υποβολή δηλώσεων ΟΣΔΕ, τις διασταυρώσεις στοιχείων και την έλλειψη επαρκούς προσωπικού.

Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για τον πρωτογενή τομέα. Η υπομονή της υπαίθρου έχει εξαντληθεί, και η κρίση στον αγροτικό τομέα δεν είναι μόνο διαχειριστική, αλλά βαθιά πολιτική και κοινωνική.