Κατάρρευση της Ελληνικής Κτηνοτροφίας – Εγκληματική αδιαφορία και ανικανότητα της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων

Δελτίο τύπου Στέφανου Παραστατίδη
Η ελληνική αιγοπροβατοτροφία βρίσκεται στα πρόθυρα της πλήρους κατάρρευσης, εξαιτίας της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων και της εγκληματικής αδράνειας της κυβέρνησης. Αντί για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της επιζωοτίας, η κυβέρνηση επέλεξε την επικοινωνιακή διαχείριση, ανακοινώνοντας ένα ολιγοήμερο σχέδιο δράσης, με ευθύνη των Περιφερειακών Ενοτήτων, αφήνοντας τους κτηνοτρόφους μετέωρους και αβοήθητους.

Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η νόσος εξακολουθεί να υπάρχει (ο ιός της ευλογιάς επιβιώνει για μήνες και διαφέρει ριζικά από άλλους ιούς) και να απειλεί τη βιωσιμότητα πολλών εκμεταλλεύσεων. Υπήρχαν, τους δύο τελευταίους μήνες, επιβεβαιωμένα κρούσματα σε γειτονικούς νομούς (Σερρών, Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Πέλλας), ήταν θέμα χρόνου να εμφανιστούν κρούσματα ευλογιάς και σε αιγοπρόβατα στο Νομό Κιλκίς. Οι πρώτες εστίες παρουσιάστηκαν σε κτηνοτροφικές μονάδες στον Άγιο Πέτρο. 

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, άμεση ήταν η κινητοποίηση και τα πρώτα μέτρα, 400 ζωντανά θανατώθηκαν και θάφτηκαν, αλλά υπάρχουν υποψίες ότι θα εντοπιστούν και άλλα κρούσματα σε γειτονικές μονάδες. Τα επόμενα μέτρα που μπορούν να ληφθούν στο Νομό είναι η αυστηρή καραντίνα, η απαγόρευση της μετακίνησης ζώων, ο έλεγχος των ζωοτροφών κ.ά. Το γεγονός αυτό αποτελεί καταστροφή για τους τοπικούς κτηνοτρόφους, με τους ίδιους να ζητούν άμεσα και ουσιαστικά μέτρα στήριξης. Για να γίνουν αποδεκτά τα μέτρα και να μετριαστούν οι οικονομικές ζημιές, απαιτούνται αποζημιώσεις στους πληγέντες κτηνοτρόφους. Η έλλειψη ή καθυστέρηση αποζημιώσεων μπορεί να αποθαρρύνει τη συνεργασία και να δημιουργήσει αντιδράσεις.

Οι κτηνοτρόφοι μένουν χωρίς εισόδημα, οι αποζημιώσεις καθυστερούν αδικαιολόγητα, δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για την ανασύσταση των εκμεταλλεύσεων, ενώ η εγκατάλειψη του επαγγέλματος και η μετανάστευση αποτελούν πλέον μονόδρομο για πολλούς.

Με δεδομένο τον υψηλό βαθμό μεταδοτικότητας της νόσου, τις ανεπανόρθωτες οικονομικές απώλειες για τους παραγωγούς και την απουσία έως σήμερα ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης της κρίσης, είναι καθοριστικής σημασίας να υπάρξει άμεση, τεκμηριωμένη και ουσιαστική απάντηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για συγκεκριμένα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί και για νέα που σχεδιάζονται για τον περιορισμό και την εξάλειψη της νόσου τόσο πανελλαδικά, όσο και στον Νομό Κιλκίς. 

Να καταστεί σαφές ποιο θα είναι το ύψος των αποζημιώσεων που προβλέπονται για τους πληγέντες κτηνοτρόφους και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα καταβολής τους. Εάν υφίσταται πρόθεση εκ μέρους του Υπουργείου, να υποβληθεί αίτημα συγχρηματοδότησης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να καλυφθούν τα κόστη αποζημιώσεων, εργαστηριακών ελέγχων και ενδεχόμενου εμβολιαστικού προγράμματος. Τέλος, αν εξετάζονται μέτρα στήριξης για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των εκμεταλλεύσεων που έχουν πληγεί από τη νόσο, καθώς η επιζωοτία απειλεί όχι μόνο την κτηνοτροφική παραγωγή, αλλά και τη συνοχή της υπαίθρου, την επισιτιστική επάρκεια και την εθνική οικονομία.

Η καταστροφή είναι ήδη σε εξέλιξη. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, έχουν ήδη θανατωθεί πάνω από 300.000 ζώα εξαιτίας της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, και οι ζημιές εκτιμώνται σε 300‑450+ εκατ. ευρώ για τον κλάδο. Αν δεν ληφθούν άμεσα ουσιαστικά και γενναία μέτρα, η ευλογιά θα αφανίσει οριστικά την αιγοπροβατοτροφία της Βόρειας Ελλάδας — με επιπτώσεις στην οικονομία, τη διατροφή, τις εξαγωγές και την ίδια την ύπαιθρο.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει δηλώσει πως πόροι έχουν διασφαλιστεί και ότι θα εκταμιευτούν 20 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις για τα ζώα που θανατώθηκαν. Δεν υπάρχουν όμως άλλα περιθώρια για καθυστερήσεις, ανακοινώσεις χωρίς αντίκρισμα και μεταβίβαση ευθυνών. Οι δράσεις οφείλουν να είναι άμεσες.