Κατ’ αρχάς, αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι ο άνθρωπος αποτελεί μια ολότητα. Σύμφωνα με τους πατέρες της εκκλησίας, υπάρχει μια άρρηκτη ενότητα, μια λειτουργική συσχέτιση, ένας “μυστικός εσωτερικός σύνδεσμος” μεταξύ των επί μέρους μερών που τον απαρτίζουν. Ποια είναι όμως αυτά;
Η πρώτη – εύκολη – διαθέσιμη απάντηση στο ερώτημα είναι: σώμα και ψυχή. Καθώς όμως ανιχνεύουμε, όλο και περισσότερο, την πολυπλοκότητα του σώματός μας, αναρωτιόμαστε για το αν και η ψυχή είναι πολυσύνθετη.
Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ασχολήθηκαν μ’ αυτό το θέμα. Έτσι, οι Στωικοί την διαίρεσαν σε τρία μέρη: αυξητικό, αισθητικό και λογικό. Οι Πλατωνικοί, με τη σειρά τους, σε: επιθυμητικό (που αφορά τις επιθυμίες), θυμικό (που αφορά τα συναισθήματα) και λογικό (τα δύο πρώτα αποτελούν το παθητικό ή άλογο μέρος της).
Οι πατέρες αποδέχονται αυτές τις διαιρέσεις, αλλά αποδίδουν το “κατ’ εικόνα” μόνο στο τελευταίο. Σ’ αυτό (δηλαδή στο λογικό ή αλλιώς νου) αποδίδουν επίσης και την τριαδικότητα της ψυχής του ανθρώπου [οι νηπτικοί πατέρες, μας παρέδωσαν μία ακόμη διαίρεση της ψυχής σε πέντε δυνάμεις: τον νου, την διάνοια, τη δόξα (πίστη, γνώμη, κρίση), τη φαντασία και την αίσθηση].
Με τη σημαντικότητα του λογικού μέρους (νου) συμφωνεί και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο οποίος το χαρακτηρίζει ως ηγεμονικό, ενώ το παθητικό ως δουλικό. Προχωρώντας περαιτέρω, πάνω στην τριαδικότητα του Θεού βασίζει κι αυτός την τριαδικότητα του ανθρωπίνου νου (κατ’ εικόνα). Έτσι από τον νου προέρχεται ο λόγος, ο οποίος έχει ένα πνεύμα (απλουστεύοντας θα λέγαμε ένα νόημα).
Παρ’ όλα αυτά, με την πτώση, διασπάστηκε το ενιαίο της τριαδικότητας του νου, λόγω της απώλειας της Θείας Χάριτος, και επήλθε νέκρωση του ανθρωπίνου πνεύματος. Έτσι, η αληθινή ζωή επιτυγχάνεται, όταν το πνεύμα του ανθρώπου (“ψυχικό πνεύμα”) ενωθεί, διά της Χάριτος, με το Πνεύμα του Θεού. Στην κατάσταση αυτή υπάρχει και αποκατάσταση της ενότητας του νου, και – στην πραγματικότητα – υπαρξιακή ανακαίνιση του ανθρώπου.
ΑπάντησηΠροώθηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.