Ιστορικό Λεύκωμα του Δήμου Παιονίας: Ένα μνημειώδες έργο με την υπογραφή του ιστορικού ερευνητή Χρήστου Ίντου

Υπογράφει η Θεοδώρα Θεοδωρίδου
Φιλόλογος Ξ.Γ.
Η ιστορία αποτελεί ένα από τα ισχυρότατα συνεκτικά στοιχεία μιας κοινότητας. Η έγκυρη, αξιόπιστη καταγραφή της συνιστά ένα κοινό αφήγημα της κοινότητας, αφήγημα συγκροτητικό, καθώς η πάνδημη αποδοχή και γνώση κοινού ιστορικού παρελθόντος δημιουργεί συνεκτικούς δεσμούς μεταξύ των μελών της, δεσμούς ασφαλείας για το παρόν και οδηγούς για το μέλλον.

Ένα τέτοιο ζωτικό αφήγημα, δημιουργίας προϋποθέσεων για ουσιωδέστερη συλλογική ζωή μέσα από την ιστορία είχε την τύχη ν’ αποκτήσει ο Δήμος Παιονίας, αφήγημα το οποίο ριζώνει βαθιά και ακατάλυτα την ιστορική του οντότητα και θα αποτελεί ένα διαχρονικό, καθοδηγητικό όργανο συνενωτικής πλεύσης των δημοτών του : είναι το Ιστορικό Λεύκωμα του Δήμου Παιονίας- Παιονία από τα μυθικά χρόνια στον 21ο αιώνα - έργο απαράμιλλο που υλοποιήθηκε με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει – καθ’ ολοκληρίαν – τη σφραγίδα του διακεκριμένου ιστορικού -και όχι μόνον- συγγραφέα Χρήστου Ίντου.

Με το παντεποπτικό μάτι του ακάματου ιστορικού ερευνητή, ο Χρήστος Ίντος – αφού για δεκαετίες ανίχνευε, επεξεργαζόταν αρχειακά τεκμήρια επιμέρους ιστορικών περιόδων – τελικά κατέγραψε συνολικά, με ακρίβεια, στο πρώτο και δεύτερο μέρος του τετρακοσίων σελίδων Λευκώματος του Δήμου Παιονίας την παρουσία των Παιόνων στη μυθολογία «την πρωτότοκη αδερφή της ιστορίας», όπως διατείνεται ο Γάλλος ιστορικός και φιλόσοφος Voltaire [1694-1778] – καθώς και σ’ όλες ξέχωρα τις μεγάλες φάσεις και περιόδους της πολυκύμαντης Ελληνικής Ιστορίας, διατάσσοντας τα ιστορικά συμβάντα σ’ έναν γραμμικό χρονικό άξονα, που φτάνει στις μέρες μας.

Σαν βεντάλια ξεδιπλώνεται μπρος στα μάτια του αναγνώστη το πέρασμα των Παιόνων απ’ όλες τις φάσεις της καταγεγραμμένης ανθρώπινης Ιστορίας, η οποία – όπου αναγκαίο – παρουσιάζεται συνοπτικά από τον συγγραφέα για να παραμένουν πάντα πρωταγωνιστές του ιστορικού αφηγήματος ο Παίονας και η Παιονική γη .

Βέβαια είναι άξιο επισήμανσης ότι η διαχρονική αυτή Ιστορική εστίαση αποκλειστικά πάνω στους Παίονες είναι μια εργασία πιο επίπονη, πιο δύσκολη στη διερεύνηση και τον εντοπισμό πηγών καθώς ο Χρήστος Ίντος είναι πρώτος αυτός που φέρνει στο φως – για την περιοχή της Παιονίας- ιστορικά και όχι μόνο στοιχεία που δεν είχαν προηγούμενα επισημανθεί και παρουσιαστεί από άλλους ερευνητές.

Στο τρίτο μέρος του Λευκώματος εντυπωσιακό είναι το εύρος των κάθε μορφής πληροφοριών, που τώρα αφορούν άπαντες ξεχωριστά τους ουκ ολίγους οικισμούς του Δήμου Παιονίας: - την λεπτομερειακή ιστορική, διοικητική και πληθυσμιακή τους εξέλιξη, την καταγραφή της ιστορίας των εκκλησιών και εξωκλησιών τους, την ιστορία των κάθε βαθμίδας σχολείων τους -πληροφορίες, οι οποίες για να συλλεχθούν, απαιτούν σίγουρα μακροχρόνιο κόπο και ανεξάντλητο απόθεμα αγάπης για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Δεν υπάρχει τομέας, δραστηριότητα, κάθε λογής έκφανση της ζωής του Δήμου και των Δημοτών Παιονίας που να μένει αχαρτογράφητη και ανέγγιχτη από τη διερευνητική και πλήρως κατατοπιστική γραφίδα του Χρήστου Ίντου .

Και τα παρουσιαζόμενα θέματα εξαντλούνται -πλήρως ερευνημένα -στο τέταρτο και τελευταίο μέρος του Λευκώματος : σ’ αυτό παρελαύνει όλη η πολιτιστική, αθλητική τουριστική ζωή, λειτουργία και υποδομή του Δήμου, χωρίς να παραλείπεται η αναφορά σημαντικών διαχρονικών προσωπικοτήτων – από τα Ομηρικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας – που κόσμησαν με τη δράση τους το Δήμο Παιονίας ή άλλων που τον τίμησαν με την παρουσία τους .

Φυσικά στις τελευταίες σελίδες του Λευκώματος δε θα μπορούσε να λείπει – όπως σ’ όλα τα ιστορικά συγγράμματα του Χρήστου Ίντου – η ονομαστική αναφορά των πεσόντων και εξαφανισθέντων στρατιωτών της περιοχής Παιονίας, στη διάρκεια των πολεμικών συρράξεων, όσο είναι εφικτό αυτό από πηγές.

Καταδεικνύεται έτσι ότι για τον γράφοντα η Ελληνική Ιστορία δεν είναι μια ψυχρή αποτύπωση αριθμών και γεγονότων, αλλά ένα φωτεινό παράδειγμα αυταπάρνησης και ηρωισμού των αμέτρητων νεαρών ελληνικών ψυχών, των οποίων την παρουσία σ΄ αυτόν τον κόσμο επιστέγασε η θυσία και ένδοξος θάνατός τους. Θάνατος όπως τον εννοούσε ο Αισχύλος (525-456 π.Χ ) στην τραγωδία του, «Αγαμέμνονας» : «ευκλεώς τοι κατθανείν χάρις βροτώ» δηλαδή είναι μεγάλη η χάρη στους ανθρώπους που πεθαίνουν ένδοξα. Υποκλινόμαστε με απέραντο σεβασμό στη χάρη και την άφθορη μορφή τους . Η αναφορά των ονομάτων τους στο Λεύκωμα τους κατευοδώνει στην Αιωνιότητα .

Για την αρτιότατη παρουσίαση του Ιστορικού αυτού Λευκώματος ο δημιουργός του εργάστηκε μεθοδευμένα-όπως παρουσιάζεται και αποδεικνύεται - πάνω σε τρείς κύριους άξονες :

1 . τη μελέτη 2. την έρευνα & 3. την καταγραφή

1.Μια πλουσιότατη βιβλιογραφία και βιβλία -πολλές φορές- σπάνιας έκδοσης αποκαλύπτουν ένα συστηματικό μελετητή, ένα βαθύ γνώστη κάθε ιστορικού επιστητού.

2.Η αναφορά όλων των πηγών, εναλλασσόμενων ανάλογα με την υπό παρουσίαση ιστορική περίοδο και το παρουσιαζόμενο θέμα αποδεικνύουν έναν ιστοριοδίφη, ένα λαογράφο ερευνητή που επισταμένα επιζητεί ιστορικά και κάθε είδους τεκμήρια, σ’ όλες τις αφορούσες ένα θέμα παγκόσμιες, εθνικές ή τοπικές διαθέσιμες πηγές

3. η καταγραφή και παρουσίαση όλων των καρπών της μακροχρόνιας αυτής μελέτης και έρευνας γίνεται μ’ έναν τρόπο πολύ ελκυστικό για τον αναγνώστη. Ο συγγραφέας με όπλα του -μια γλώσσα λιτή, αστραφτερής καθαρότητας και θαυμαστής ακριβολογίας, εκφραστική νηφαλιότητα, ένα ύφος ανεπιτήδευτο αλλά τυπικό και σοβαρό– όπως αρμόζει σε πληροφοριακό υλικό – με πυκνές, βοηθητικές, επεξηγηματικές σημειώσεις καταφέρνει να κάνει τον αναγνώστη να βιώνει τα ιστορικά γεγονότα από τις πιο μακρινές μνήμες μέχρι τη σύγχρονη πραγματικότητα, σαν να είναι αυτόπτης τους μάρτυρας ή να γίνεται κοινωνός του καθολικού γίγνεσθαι του Δήμου Παιονίας απόλυτα κατανοητά και αβίαστα.

Αλλά τα θετικά σημεία αυτού του ξεχωριστού Λευκώματος δε σταματούν εδώ.

Πέρα από τους κατατοπιστικούς χάρτες που απεικονίζουν ανάγλυφα κάθε εδαφική εξέλιξη της διαχρονικής Ελληνικής Επικράτειας, ένα άλλο εξαιρετικό στοιχείο του γραπτού αυτού υπερπονήματος -ως λεύκωμα – είναι φυσικά οι φωτογραφίες του: ασπρόμαυρες του παλιού καιρού, σύγχρονες έγχρωμες, πολυποίκιλης θεματολογίας, πάντα ελκυστικές και επιβλητικές κοσμούν συχνά-πυκνά ένα μέρος της σελίδας ή – τις περισσότερες φορές – δεσπόζουν εντυπωσιακότατα σ’ αυτήν, ενισχύοντας ή ερμηνεύοντας δυναμικότατα το γραπτό κείμενο, τη γραπτή αναφορά.

Οι φωτογραφίες και κάθε οπτικό, αυθεντικό τεκμήριο αποτελούν ιστορικές πηγές, όπως τα αρχειακά τεκμήρια ή οι προφορικές μαρτυρίες. Ο τρόπος δε που μέσα στο Λεύκωμα συνδυάζονται με το παρουσιαζόμενο θέμα κατοχυρώνει την ιστοριογραφική τους αξία, τον αποδεικτικό χαρακτήρα τους και τα καθιστά ένα αντικειμενικό μέσο αναπαράστασης της Συλλογικής Μνήμης. Μια ανθολογία εικόνων ελκυστικότατων, λαμπρότατων είναι το Λεύκωμα αυτό και η χάραξή τους στην μνήμη των αναγνωστών – θεατών θα παραμείνει διαρκής.

Εκπληκτική η φωτογράφιση του Λουκά Χαψή.

«Συλλέγοντας φωτογραφίες, συλλέγεις τον κόσμο » ισχυρίστηκε η Αμερικανίδα δοκιμιογράφος και σκηνοθέτρια Suzan Sontag (1933-2004) και με τη συλλογή αυτών των φωτογραφιών του Λευκώματος έχει συλλεχθεί όλος ο συναρπαστικός, μαγικός- φυσικός ιστορικός, λαογραφικός, πολιτιστικός - κόσμος του Δήμου Παιονίας .

Έργο κολοσσιαίας προσπάθειας και μοναδικό λοιπόν «το Ιστορικό Λεύκωμα του Δήμου Παιονίας» , ένα γραπτό Μνημείο ανεπανάληπτο .

Ο δημιουργός του Χρήστος Ίντος μελέτησε, ερεύνησε και κατέγραψε κάθε χρονική στιγμή και κάθε πιθανή πτυχή της μακραίωνης ζωής του Δήμου στον οποίο ανήκει και σαν ένας γνήσιος, ατόφιος Έλληνας κατέθεσε το δικό του εντελώς προσωπικό υπερδημιούργημα στην υπηρεσία των συνδημοτών του για τη διατήρηση και εμπέδωση της Ιστορικής Μνήμης που συγκροτεί την ταυτότητά τους και θα αποτελεί εσαεί ένα σταθερότατο, υψηλού επιπέδου και προδιαγραφών πλαίσιο για τη σκέψη, την ατομική και την κάθε είδους συλλογική δράση τους κυρίως όμως θα φωτίζει -σαν ένας λαμπρός φάρος- την πορεία τους στο μέλλον, όπως και του κάθε ‘Έλληνα -όπου γης- που αγαπά και πονά για την κάθε γωνιά, για την κάθε σπιθαμή του τόπου του.