Ο κροκόδειλος υπήρξε νυμφευμένος

Του Φώτη Μισόπουλου

.....με αφορμή το ''Ο ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΣ ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΓΕΓΟΝΟΣ του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι//

φάρσα για ένα πρόσωπο και φωνές- σε τρεις εικόνες

σκηνική παρουσία: ''μυστικός δείπνος'' α λα Γκροτόφσκι [βλ. ΣΗΜ.]

.........και το θηρίο ακόμα, το θηλαστικό κι αυτό το λυπήθηκαν. Σε τι δεν είναι Ευρώπη; Και κει πολύ λυπούνται τους κροκοδείλους.......
Φ.Μ.ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ [1]

α
.......στη μικρή κάμαρη πριν το υπνοδωμάτιο στο λεγόμενο μικρό σαλόνι Τι εύκολο που είναι Μιλούσαν Έτσι είναι η φιλία ναι ναι σε βεβαιώ δε χρειάζεται να ψάξεις άλλο...
[Μου είπαν]....Συνδέω σωστά ή λάθος μέσα στον χρόνο τον πρώτο μου γάμο με τον θάνατο του πατέρα Να συνδέονται τα δυο αυτά θέματα και με άλλους τρόπους σε άλλα επίπεδα δεν θα το απέκλεια Το βράδυ η γριά θύμωνε ''θα σ' αποκληρώσω'' φώναζε και χτυπούσε την αλλοίθωρη κούκλα- παρόλο που το μεγάλο σαλόνι είναι κι αυτό μικρό, πάνω στο στολισμένο ντιβάνι πίσω απ' το μικρό τραπέζι του τσαγιού καθόταν με τη μισοδιάφανη νυχτικιά η συντρόφισσα Ελένα Ιβάνοβνα: Εδώ είναι στάσου σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε αυτή την ομορφιά Την τάξη
[Μου είπαν] Ήδη όμως είναι δύσκολο να ισχυρίζομαι ότι νομίζω πως ξέρω Η κούκλα σώπαινε μοχθηρά Παλιό σπίτι όπου οι ένοικοι στριμώχνονται στην αφάνεια η υγρασία συντηρούσε στους τοίχους προηγούμενους εφιάλτες ''ας δω την τύχη μου'', σκέφτηκα, στο βάθος του διαδρόμου έμενε η λιγδερή χαρτορίχτρα- έπινε καφέ από ένα λευκό φλυτζάνι βουτώντας τη μικρή φρυγανιά, έλα, τώρα δεν είσαι κάποιο ζώο, σκέψου τα και θα δεις πως όλα γίνονται ξεκάθαρα- και απλά.
[Μου είπαν].
Επισκέφτηκα δεν πάει καιρός τον τάφο του πατέρα είχα ξεχάσει την ημερομηνία του θανάτου όταν,- αυτή μονάχα,- της γέννησής του δεν μ' ενδιέφερε ακούμπησα ένα νόμισμα στο πιάτο, εκείνη τράβηξε το πρώτο χαρτί: ντάμα σπαθί, ''είν' η γυναίκα με τα μυρωδικά'' μου λέει κι αμέσως μετά το δεύτερο χαρτί ήταν τρία κούπα: ''θάσαστε τρεις'' μου λέει, το πλήθος συνέχιζε να περνάει τη γέφυρα, άλλοι έφταναν απ' τα προάστια-
η Ελένα Ιβάνοβνα ωραία και γοητευτική μπορεί σκεπτική- ''ελάτε να πιούμε τον καφέ μαζί'', ''μα ο σύντροφος Ιβάν Ματβέιτς δεσμώτης και σεις σκέφτεστε τo μπαλ μασκέ, ωραία μου κυρία''- όλοι, αυτούς τους λαβωμένους με τι επιστημονική φροντίδα τους κοιτάνε Λέω στον εαυτό μου: πρέπει να καταφέρεις να δεινοπαθείς ΚΑΛΎΤΕΡΑ, αν θες να βαρεθούν να σε τιμωρούνε- κάποτε. Καμιά φορά. Λέω.

β.
.......ξεκίνησα πρωί κι επέστρεψα νύχτα, απόψε πάντως σ' εμένα κάτι θα συμβεί στο σώμα μου καταπώς στους μύθους ή τις μεταμορφώσεις στο σώμα αυτό που τίποτα δεν του συνέβη ή λίγα πράγματα που με τίποτα ποτέ δεν συναντήθηκε τίποτα δεν αγάπησε κι ύστερα οι μεγάλοι σκονισμένοι δρόμοι που τους διάβηκα με χιλιάδες άλλους μαζί και ξανά μονάχος, την άλλη εποχή, μ' ένα ωραίο παράθυρο στο χέρι που το 'χα πάρει απ' το όνειρο
ΕΛΈΝΑ ΙΒΆΝΟΒΝΑ: .....μα ο σύντροφος Ματβέιτς, τόσο γλυκός, θάναι κι αυτός στη μασκαράτα- επισκέφτηκα χτες τον δεσμώτη μας'' [αναστέναξε με ύφος ευλαβικό] ήθελα να ρωτήσω.....Μπορώ τώρα να ζητήσω διαζύγιο; [μικρή παύση]
[Καμιά φορά πρέπει να κάνεις αισθητή την παρουσία σου, αν επιθυμείς να σ' αφήσουν να φύγεις κάποτε].
Τίποτα δεν ευχήθηκα στο ξεθωριασμένο μου σύμπαν, πάρεξ να σπάσουν οι καθρέφτες- επίπεδοι, κοίλοι, μεγεθυντικοί, σμικρυντικοί και μέσα εκεί να εξαφανιστώ στον όλεθρο των εικόνων του- ''στο μέλλον θα με θυμηθείς υποκριτή αναγνώστη[*], μα δε θα μπορείς πια να κλάψεις''- ποιος ήμουν; τι ήθελα να πω; και τι σημαίνουν αυτά τα λόγια; Οι γυναίκες στέκονταν στα σταυροδρόμια κρατώντας ανοιγμένα ρόδια όπως τα χίλια πρόσωπα του μηδενός κι έτσι καμιά φορά, ερχόμουν, γονάτιζα μπρος στις εικόνες και τα παραδεχόμουν όλα από καταβολής κόσμου ζητώντας τον σκοπό της Δημιουργίας ή δυο λέξεις στην εφημερίδα κάπου στο τέλος της ή ένα ρόλο μικρό στην άκρη του δρόμου καθώς θα περιμένεις τη συντέλεια
ΕΛΕΈΝΑ ΙΒΆΝΟΒΝΑ: ......μα τι θα γίνει; τι θα γίνει εκείνος; θα κάθεται στην κοιλιά του κροκόδειλου χωρίς να έρθει σ' όλη του τη ζωή κι εγώ θα τον περιμένω; [
[Μα νοιώθεις πολύ γέρος και πολύ απόμακρος για ν' αλλάξεις συνήθειες Ούτ' εγώ θα τελειώσω ποτέ Δε θα φύγω ποτέ Ωστόσο μια μέρα ξαφνικά τελειώνει αλλάζει- δεν καταλαβαίνω πεθαίνεις πεθαίνω Τι πιο φυσικό κι έντιμο Ρωτάω τις λέξεις που απομένουν- ύπνος, ξύπνος, βράδυ, πρωί Δεν έχουν τίποτε να πουν [παύση] Ανοίγω την πόρτα του κελιού........Και δεν φεύγω]
γ.
.......ναι, απόψε, θα είναι όπως στην ιστορία που διάβαζε ανελλιπώς ο πατέρας όταν εγώ μικρός κι εκείνος είχε την υγειά του- για να ηρεμώ. Ανελλιπώς. Κάθε νύχτα. Κάθε χρόνο. Ανελλιπώς. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζω σήμερα το βράδυ δίχως να θυμάμαι και πολλά μόνο ότι ήταν οι περιπέτειες κάποιου Joe Brreem ή Breen- γιος φαροφύλακα και καμιά φορά σκέφτομαι να βοηθήσω τη γριά σέρνοντας ένα άδειο πιάτο, μάλιστα εκείνη τη νύχτα άκουσα τη φωνή της, ''εγώ είμαι, μου λέει, ''ώστε όλα πήγαν καλά'', της λέω συγκινημένος, γιατί πραγματικά απ' τον τοίχο που είχα ακουμπήσει στο σκοτεινό δρόμο ερχόταν μια υπέροχη μουσική
ΕΛΈΝΑ ΙΒΆΝΟΒΝΑ: ......ο άντρας έχει χρέος να ζει στο σπίτι του και όχι στην κοιλιά του κροκόδειλου....[Μα είναι απροσδόκητη περίπτωση έκανα με ευνόητη απορία]
ΕΛΈΝΑ ΙΒΆΝΟΒΝΑ: .....ΤΊΠΟΤΑ ΔΕΝ ΜΕ ΣΥΜΒΟΥΛΕΎΕΤΕ! Είστε ενάντιος! Μου το λένε ακόμα και πλέον ξένοι άνθρωποι πως μπορώ να πάρω διαζύγιο, γιατί ο Ιβάν Ματβέιτς δεν παίρνει άλλο μισθό!
[Έχω τόσο καμπουριάσει που δε βλέπω παρά τα πόδια μου Ανοίγω τα μάτια κι ανάμεσα στις κνήμες μόνο μαυριδερή σκόνη Λέω τότε πως η γη έσβησε, παρόλο που δεν θυμάμαι να την είδα ποτέ να φέγγει..... Δεν χρειάζεται προσπάθεια Σωριάζομαι Ούτε καν ελάχιστη ανησυχία][γελάει]
Τα λόγια που χρησιμοποιώ- κολύμπησα μίλια μέσα στη νύχτα με το μαχαίρι ανάμεσα στα δόντια κυνηγώντας καρχαρίες ξεδοντιασμένους, ξεχνώ μάλλον από ηρωισμό Ιστορία που θα μπορούσε απλώς να διηγείται Την ήξερα απ' έξω, αλλά δεν θα ηρεμούσα έπρεπε να μου τη διαβάζει Κάθε βράδυ Ανελλιπώς Να γυρνά τις σελίδες Να μου εξηγεί τις εικόνες Κάθε βράδυ Ανελλιπώς Μέχρι να κοιμηθώ στον ώμο του Όμως γιατί να με ρωτήστε πώς βρέθηκα εδώ; Οφείλω να σκεφτώ πράγματα απαγορευμένα Να κλείσω τα μάτια; να παραδοθώ; Θάχα αλήθεια πολλά να διηγηθώ, αλλά προς τι Σκέφτομαι παιχνίδια ανιαρά ώσπου να κλείσει η μέρα, ώσπου να βρεθεί η συγνώμη που δεν την ξέρουν οι ουρανοί- δειλός, ο πιο αφιλοκερδής όλων.

ΑΥΛΑΙΑ

Πρόσωπα

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΙΒΆΝΟΒΝΑ
ΦΩΝΕΣ ΔΙΆΦΟΡΕΣ ή ΠΑΡΟΥΣΊΕΣ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ

[1] Φ.Μ.ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ, Ο κροκόδειλος ένα σπάνιο γεγονός [επιφυλλίδα σΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ του ιδίου], μτφρ. και πρόλογος ΝΙΚΟΥ ΚΥΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, αχρονολόγητο

ΑΝΑΦ.: Φ.Μ.ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ, Ο κροκόδειλος ένα σπάνιο γεγονός [επιφυλλίδα σΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ του ιδίου], μτφρ. και πρόλογος ΝΙΚΟΥ ΚΥΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, αχρονολόγητο/// ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ, Ο Διάβολος με το κηροπήγιο, ΚΕΔΡΟΣ 1984/// ΣΑΜΟΥΕΛ ΜΠΕΚΕΤ, ΠΡΟΖΕΣ 1945-1980, μτφρ. Εριφύλη Μαρωνίτη- εισαγωγή Γεράσιμος Βώκος, Πατάκης 2002/// ΣΑΜΟΥΕΛ ΜΠΕΚΕΤ, ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ, μτφρ. Κωστής Σκαλιόρας, ΥΨΙΛΟΝ 2000

ΣΗΜ.: ''μυστικός δείπνος'' α λα Γκροτόφσκι: ο Πολωνός Γιέρζι Γκροτόφσκι ιδρυτής του ''φτωχού θεάτρου'' πρότεινε το σκηνικό σχήμα του ''μυστικού δείπνου'' όπου ηθοποιοί+θεατές είναι μόνο 12 πρόσωπα κατά την διάρκεια του δρώμενου/////// υποκριτή αναγνώστη, όμοιέ μου, αδελφέ μου- hypocrite lecteur, mon semlable mon frère [στίχος του Σαρλ Μπωντλαίρ]

https://i.pinimg.com/564x/03/8c/e6/038ce6aba36879756f100fda08d15bb1.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTYa8q4u_w-scVm1bRpF41D-lO6LtIA4crV1w&usqp=CAU