Κιλτίδης: Το πολίτευμα του 1821 που χάθηκε

Του Κώστα Κιλτίδη
Με βίωμα την δημοκρατία και εμπνευσμένοι με τις διδαχές της αριστοκρατικής παιδείας προχώρησαν οι πρόγονοί μας στην αρχαιότητα. Ο Ι. Συκουτρής καταγράφει ότι το 1821 έφερε στο προσκήνιο την χαμένη πνευματική παρακαταθήκη της αρχαιότητος. Έχοντας στη ζωή μου οδηγό την ελευθερία σε όλες τις εκφάνσεις της (από εθνική έως εργασιακή), διακήρυξα το 1996 τον ένα συμβιβασμό, που έκανα για την επιλογή μου από τους πολίτες. Να αποδεχθώ τους κανόνες του πολιτεύματος, για το οποίο έχω ενστάσεις πολλές.

Ο δεύτερος συμβιβασμός, τόνισα τότε, γεννά την συνήθεια του συμβιβασμένου. Διακοσιαένα χρόνια μετά το 1821, νιώθω την ανάγκη για λόγους συνειδήσεως να καταθέσω τους λόγους της προδοσίας των αγωνιστών του 1821 επί του πολιτεύματος.

Ο Γιώργος Κοντογιώργης με φιλοσοφική και ιστορική ματιά το καταδεικνύει, ο Ακρίτας Καϊδατζής με νομική προσέγγιση το αποδεικνύει. Οι επαναστάτες του 1821, έως το 1827 ανέδειξαν και διεκδίκησαν πολίτευμα δημοκρατικό βασιζόμενο σε συμμετοχή, διάκριση εξουσιών, αυτοδιοικητική εξουσία και ελεγκτικούς θεσμούς. Το «εκτελεστικό» και το «βουλευτικό» ήταν σαφέστατα διακριτά. Η νομοθετική διαδικασία έφτανε σε επίπεδα Γερουσίας. 

Η εκλογή αφορούσε και το βουλευτικό και το εκτελεστικό. Οι έντονες αντιπαραθέσεις αφορούσαν τα όρια των αρμοδιοτήτων της κυβέρνησης και των βουλευτών, που ο τρόπος εκλογής τους, τους έδινε και εκτελεστικές αρμοδιότητες. Βουλευτές με ισχύ και λόγο. Ζώσα και κυβερνώσα Βουλή. Επιτομή των πολιτευμάτων που προτάθηκαν και ίσχυσαν μετά το 1821 συνιστά το έργο του Ακρίτα Καϊδατζή « Ο Συνταγματισμός του εικοσιένα».

Είναι γνωστό στους περισσότερους, ότι η συνταγματική «ουσία» που μας παραδόθηκε από τους επαναστάτες του 1821, είναι αυτή της εθνικής ανεξαρτησίας και της θρησκευτικής λατρείας του Χριστού. Γι’ αυτό και η αναφορά της ομοουσίου Αγίας Τριάδος στο σύνταγμα είναι όρος απαράβατος. Δυστυχώς και πολλές άλλες παρακαταθήκες με τα χρόνια εκφυλίστηκαν και στην ουσία πρόδωσαν την θυσία των αγωνιστών του 1821(π.χ. ποιος χαρακτηριζόταν Έλληνας). Αυτά τα διακοσιαένα χρόνια, είναι τραγικό έως εγκληματικό, πως το πρότυπο δημοκρατικό πολίτευμα κατέληξε σε διαστροφικό κοινοβουλευτισμό. Φταίει η ξενοκρατία; ο μιμητισμός; ή το κακό το ριζικό μας;

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, η πεπαιδευμένη έκφραση των αγωνιστών του 1821 δολοφονήθηκε. Όσοι άλλοι επιχείρησαν την εφαρμογή του ελληνικού δημοκρατικού πολιτεύματος, εξοστρακίσθηκαν ή φυλακίστηκαν.

Το πολίτευμά μας πάσχει από επίκτητο νόσημα, επάνω σε υγιή κληρονομικότητα. Ανίατο δεν είναι, γι’ αυτό και δεν πεθαίνουμε αλλά «σερνόμαστε». Έχουμε καταστεί νυχτερίδες, κατά Αριστοτέλη, που φοβόμαστε το φώς της δημοκρατίας του Ελληνισμού.

Είναι ανάγκη με αφορμή τα 200χρόνια από το 1821 να επιστρέψουμε στις ρίζες και στις πηγές της θυσίας των αγωνιστών και στα ανεπανάληπτα συντάγματα του 1821-1827 με σύγχρονη προσαρμογή. Για την ελληνική δημοκρατία των Ελλήνων. Είναι εξοργιστικό να διαπιστώνεις στην Ελβετία την πολιτειακή συγκρότηση του Καποδίστρια και του πνεύματος του 1821. 

Οι Υπουργοί στα κρατίδια της εκλέγονται, οι πολίτες έχουν λόγο με δημοψηφίσματα και η όποια αντιπροσώπευση αφορά το σύνολο, του «όλου» των πολιτών. Στην δόλια πατρίδα μας ερίζουμε αν μπορούμε να συνεννοηθούμε ακόμη και σε βασικά σημεία του πολιτεύματος, όπως για την γνήσια αντιπροσωπευτικότητα (π.χ. μονοεδρικές, αναλογικότητα) με θεσμούς ελεγκτικούς.

Μας αξίζει η Δημοκρατία των προγόνων μας. Εκτιμώ, ότι η παρακαταθήκη των Συνταγμάτων και του Πολιτεύματος του 1821-1827, αγνοείται από την πλειοψηφία των πολιτών. Είναι ανάγκη να γνωρίσουμε και να συναισθανθούμε την προδοσία που έχει συντελεσθεί. Επίσης να κατανοήσουμε, ότι αν δεν τιμήσουμε θυσίες και δεν ενστερνιστούμε τα μεγάλα (όπως το πολίτευμα), ματαιοπονούμε για ανάταξη και αναλαμπή σε Πολιτισμό και Δημοκρατία.

Ίδωμεν.....