....δύο pantum για ένα φουαγιέ

Του Φώτη Μισόπουλου
.....μόνο αν αποδειχτεί, ότι εγώ δεν είμαι εκείνος, κι εκείνος δεν είμαι εγώ
ΜΙΡΟΣΛΑΒ ΜΡΌΖΕΚ [1]

Ο ΜΟΝΌΛΟΓΟΣ ή Η ΑΠΌΔΡΑΣΗ ΤΟΥ LAWRENCE

.......let thy moon arise[2]- όπου κάποιος θα επικαλεστεί την αιωνιότητα. Ο τρελός, ενώ με τρόμο σκύβει και μαζεύει την πέτρα Ένα μεγάλο κομμάτι πλάτης το φρύδι τα δάχτυλα το μηρό Λέφτερος να σκοτώνει τον εαυτό του Πανέτοιμος να τον θάψει πια Κι όλο ζυγιάζεται σε ήλιο καινούργιο κάθε μέρα. Θα χαμηλώσω τη ματιά και θα δω τα οστά μου να μουρμουρίζουν Ή το νερό βαθύτατο σαν άνεμος σαν οροφή ανέμου Μετά απ' τους καιρούς δεν διακρίνεις τίποτα στη μοναχική απρόσβατη άμμο. Απαλύνει τις εγκόσμιες αμαρτίες σου Οι αντωνυμίες μπορεί να ξεπερνούν σε δύναμη τ' όνομα.
Η σκιά δεν είχε φύγει όλη απ' το περβάζι Σταμάτησα στην πόρτα προτού φύγω και κοίταζα την πορεία της. Μπορούσες να δεις τη μετατόπισή της,
- το φρύδι τα δάχτυλα το μηρό Λέφτερος να σκοτώνει τον εαυτό του Πανέτοιμος να τον θάψει πια Κι όλο ζυγιάζεται σε ήλιο καινούργιο κάθε μέρα
Δεν διακρίνεις τίποτα στη μοναχική απρόσβατη άμμο Απαλύνει τις εγκόσμιες αμαρτίες σου κι οι αντωνυμίες μπορεί να ξεπερνούν σε δύναμη τ' όνομα

Έτρεχα μέσα στον καθρέφτη προτού καταλάβω τι είναι. Βγήκε τρεχάτη απ' το ημιθόλιο σαν νέφος Με άρωμα τριαντάφυλλο αχνοφέγγουσα η Εδέμ.
- το φρύδι τα δάχτυλα το μηρό Λέφτερος να σκοτώνει τον εαυτό του Πανέτοιμος να τον θάψει πια Κι όλο ζυγιάζεται σε ήλιο καινούργιο κάθε μέρα.

Το μέρος καθώς η ιστορία τελειώνει Τα Πουλιά στις αποβάθρες ή ο Lawrence Ferlinghetti κρατώντας το Μεγάλο Αμερικάνικο Ποίημα Eagle Est[3]
Έτρεχα μέσα στον καθρέφτη προτού καταλάβω τι είναι. Βγήκε τρεχάτη απ' το ημιθόλιο σαν νέφος Με άρωμα τριαντάφυλλο αχνοφέγγουσα η Εδέμ.

ΟΙ ΓΛΑΡΟΙ: [....κρατώντας κομμάτια κέικ με τα ράμφη τους- quakers]- JOYCE: δώστε μου ένα άλλοθι Τελευταία προειδοποίηση. Αλλαγή πλεύσης.
Το μέρος καθώς η ιστορία τελειώνει Τα Πουλιά στις αποβάθρες ή ο Lawrence Ferlinghetti κρατώντας το Μεγάλο Αμερικάνικο Ποίημα Eagle Est

Η sephalica που ανοίγει τα μπουμπούκια της στα μελισσόπουλα [4] Λόγου χάρη το ξερό φύλλο , το χαμένο εισιτήριο- ένας στίχος ομηρικός
ΟΙ ΓΛΑΡΟΙ: .....κρατώντας κομμάτια κέικ με τα ράμφη τους- quakers- JOYCE: δώστε μου ένα άλλοθι Τελευταία προειδοποίηση. Αλλαγή πλεύσης-/

Η διαθήκη που μ' έκανε κληρονόμο του Κόσμου την έχω παραχώσει τυφλά κι επιπόλαια, περιμένοντας την Ανάσταση των Νεκρών κάθε στιγμή.
Η sephalica που ανοίγει τα μπουμπούκια της στα μελισσόπουλα[[4] Λόγου χάρη το ξερό φύλλο , το χαμένο εισιτήριο- ένας στίχος ομηρικός
Θα χαμηλώσω τη ματιά και θα δω τα οστά μου να μουρμουρίζουν Ή το νερό βαθύτατο σαν άνεμος σαν οροφή ανέμου Μετά απ' τους καιρούς.

Η διαθήκη που μ' έκανε κληρονόμο του Κόσμου την έχω παραχώσει τυφλά κι επιπόλαια, περιμένοντας την Ανάσταση των Νεκρών κάθε στιγμή.

.....let thy moon arise[2]- όπου κάποιος θα επικαλεστεί την αιωνιότητα. Ο τρελός, ενώ με τρόμο σκύβει και μαζεύει την πέτρα Ένα μεγάλο κομμάτι....

ΊΝΤΡΙΓΚΑ

Α' ΗΘΟΠΟΙΟΣ: .....το μέρος κυριευμένο από χτύπους ρολογιών. Σαν τριζόνια σε γρασίδι του Σεπτέμβρη. Ξεχώρισα ένα μεγάλο ρολόι στο πλάι του ουρανού. Ήταν το Μάτι του Θεού μεγεθυσμένο. Ορμούσε έξω απ' το σύννεφο. Έβγαλα το ρολόι μου και Του το έδωσα.[μικρή παύση]
Β' ΗΘΟΠΟΙΟΣ: ......μέσα στην πλήξη, ο Προμηθέας κάλεσε τον αετό του. ΣΕ ΠΕΡΊΜΕΝΑ ΑΠΌ ΚΑΙΡΌ: Πιστό πουλί, φαίνεται να υποφέρεις. Πεινάω. Είπε. Εκείνος αποκάλυψε το συκώτι του. Με πονάς, ψιθύρισε ο Δεσμώτης. Το αρπαχτικό όμως δεν του απηύθυνε λόγο ολόκληρη μέρα[5]
Α' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......εγώ δεν είμαι σαν εσάς. Μου αρέσει όταν φεύγω, να ξέρω πού πηγαίνω. Δεν με νοιάζει, καταλαβαίνετε τι θέλω να πω: φεύγω για ένα άλλο ταξίδι. Κι όσο περνάν τα χρόνια γίνομαι και πιο σύντομος, μη ξέροντας άλλη γλώσσα εκτός απ' την αληθινή. Όπως όλα τα πρωινά μου.
Β' ΗΘΟΠΟΙΟΣ: .....αλλά ποιον αποτρόπαιο ρόλο με έχουν βάλει να παίξω και γιατί να δεχτώ; Στα πιο παραμελημένα πράγματα θ' απαντήσει κάποτε το όνειρο, ο ύπνος του νυχτοφύλακα, το ζωηρό τραγούδι του μεθυσμένου. Κι ο φτωχός στο δρόμο τώρα μόλις επέστρεφε δηλαδή την επαύριον
[μεγάλη παύση]
Β' ΗΘΟΠΟΙΟΣ: ......μέσα στην πλήξη, ο Προμηθέας κάλεσε τον αετό του. ΣΕ ΠΕΡΊΜΕΝΑ ΑΠΌ ΚΑΙΡΌ: Πιστό πουλί, φαίνεται να υποφέρεις. Πεινάω. Είπε. Εκείνος αποκάλυψε το συκώτι του. Με πονάς, ψιθύρισε ο Δεσμώτης. Το αρπαχτικό όμως δεν του απηύθυνε λόγο ολόκληρη μέρα[5]

[παύση]
A' HΘΟΠΟΙΌΣ: ....ο βόμβος των χολερικών εντόμων, τα κρυφά τύμπανα του αίματος, ο ήλιος και το σφυρί του. Το αγκάλιασμα αμέτρητων χεριών. Ο κόσμος μισάνοιξε Νόμισα πως είδα το θάνατο Την άλλη όψη της ύπαρξης. Την άδεια. Τον μαύρο καλπασμό της νεροποντής[6]. Τους καθρέφτες.
Β' ΗΘΟΠΟΙΟΣ: .....αλλά ποιον αποτρόπαιο ρόλο με έχουν βάλει να παίξω και γιατί να δεχτώ; Στα πιο παραμελημένα πράγματα θ' απαντήσει κάποτε το όνειρο, ο ύπνος του νυχτοφύλακα, το ζωηρό τραγούδι του μεθυσμένου. Κι ο φτωχός στο δρόμο τώρα μόλις επέστρεφε δηλαδή την επαύριον [φως]

A' HΘΟΠΟΙΌΣ: ......γλάρος κυρτός απέναντι στον άνεμο Ανακρατεί όλα όσα μού έφερναν λύπη- όπως το νέο φεγγάρι εγκυμονεί βροχή, δεξιά το δάσος που φυλλοροεί και πιο πέρα ο κάμπος με τη λίμνη- αμειδίαστη να επανέρχομαι κάθε λίγο Έπεσε πελώρια σιωπή Το τοπίο έσβηνε απρόοπτα.

[παύση]
A' HΘΟΠΟΙΌΣ: ....ο βόμβος των χολερικών εντόμων, τα κρυφά τύμπανα του αίματος, ο ήλιος και το σφυρί του. Το αγκάλιασμα αμέτρητων χεριών. Ο κόσμος μισάνοιξε Νόμισα πως είδα το θάνατο Την άλλη όψη της ύπαρξης. Την άδεια. Τον μαύρο καλπασμό της νεροποντής[6]. Τους καθρέφτες.

Β' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......η σελήνη υγρή, υδάτινη Ο ουρανός λύνει τα μαλλιά του- αυτές οι κοτσίδες ήταν λευτερωμένοι ποταμοί. Οι ποταμοί καταβρόχθιζαν χωριά[7]. Και την επόμενη στο υπόγειο κρατούσα το μεγάλο κερί περιμένοντας την Επανάσταση. Αλλοιώς είναι μάταιος ο κόσμος.
A' HΘΟΠΟΙΌΣ: ......γλάρος κυρτός απέναντι στον άνεμο Ανακρατεί όλα όσα μού έφερναν λύπη- όπως το νέο φεγγάρι που εγκυμονεί βροχή, δεξιά το δάσος φυλλοροεί και πιο πέρα ο κάμπος με τη λίμνη- αμειδίαστη να επανέρχομαι κάθε λίγο Έπεσε πελώρια σιωπή Το τοπίο έσβηνε απρόοπτα.

Β' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......σου φτάνει και σου περισσεύει κάθε κουρέλι Ύστερα θα εξαφανίσω τα πάντα και οι παράξενοι δρόμοι και τα γαλάζια σπίτια και τα τριαντάφυλλα τα γιασεμιά και τα γεράνια, τους κάκτους και το Γιβραλτάρ, όπως συνήθιζαν στην Ανδαλουσία: πόρτες μισάνοιχτες τη νύχτα[8].
[μικρή παύση]
A' HΘΟΠΟΙΌΣ: ....η σελήνη υγρή, υδάτινη Ο ουρανός λύνει τα μαλλιά του- αυτές οι κοτσίδες ήταν λευτερωμένοι ποταμοί. Οι ποταμοί καταβρόχθιζαν χωριά[7]. Και την επόμενη στο υπόγειο κρατούσα το μεγάλο κερί περιμένοντας την Επανάσταση. Αλλοιώς είναι μάταιος ο κόσμος..

Β' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......υπήρχε κάτι απειλητικό στη σιωπή που ακολούθησε το γέλιο. Η υγρασία θόλωνε τα τζάμια. Έμοιαζε κανείς να ξαπλώνει πάνω στην κοιλιά μιας θαλάσσιας χελώνας είτε η συγκίνηση που νοιώθω μπροστά στα ευαίσθητα μελαγχολικά πράγματα. Οι σκιές στέκονται έξω.
Α' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......σου φτάνει και σου περισσεύει κάθε κουρέλι Ύστερα θα εξαφανίσω τα πάντα και οι παράξενοι δρόμοι και τα γαλάζια σπίτια και τα τριαντάφυλλα τα γιασεμιά και τα γεράνια, τους κάκτους και το Γιβραλτάρ, όπως συνήθιζαν στην Ανδαλουσία: πόρτες μισάνοιχτες τη νύχτα[8].

Β' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ ΤΟΥ TΊΤΥΡΟΥ[9]: Η βακχική επιφάνεια των νερών που λιμνάζουν. Απλώνεται ένας υπέροχος ιριδισμός
όπως τα φτερά της πιο όμορφης θάλασσας. Ακούγοντας με σοβαρότητα την απάντηση- την αγάπη που έχουν οι λέξεις όταν δεν σημαίνουν τίποτα.
[μικρή παύση]
Β' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......υπήρχε κάτι απειλητικό στη σιωπή που ακολούθησε το γέλιο. Η υγρασία θόλωνε τα τζάμια. Έμοιαζε κανείς να ξαπλώνει πάνω στην κοιλιά μιας θαλάσσιας χελώνας είτε η συγκίνηση που νοιώθω μπροστά στα ευαίσθητα μελαγχολικά πράγματα. Οι σκιές στέκονται έξω.

Α' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......εγώ δεν είμαι σαν εσάς. Μου αρέσει όταν φεύγω, να ξέρω πού πηγαίνω. Δεν με νοιάζει, καταλαβαίνετε τι θέλω να πω: φεύγω για ένα άλλο ταξίδι. Κι όσο περνάν τα χρόνια γίνομαι και πιο σύντομος, μη ξέροντας άλλη γλώσσα εκτός απ' την αληθινή. Όπως όλα τα πρωινά μου.

Β' ΗΘΟΠΟΙΌΣ: ......ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ ΤΟΥ TΊΤΥΡΟΥ[9]: Η βακχική επιφάνεια των νερών που λιμνάζουν. Απλώνεται ένας υπέροχος ιριδισμός
όπως τα φτερά της πιο όμορφης θάλασσας. Ακούγοντας με σοβαρότητα την απάντηση- την αγάπη που έχουν οι λέξεις όταν δεν σημαίνουν τίποτα.
Α' ΗΘΟΠΟΙΟΣ: .....το μέρος κυριευμένο από χτύπους ρολογιών. Σαν τριζόνια σε γρασίδι του Σεπτέμβρη. Ξεχώρισα ένα μεγάλο ρολόι στο πλάι του ουρανού. Ήταν το Μάτι του Θεού μεγεθυσμένο. Ορμούσε έξω απ' το σύννεφο. Έβγαλα το ρολόι μου και Του το έδωσα [σκοτάδι-φως].

ΑΥΛΑΊΑ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ

[1] ΜΙΡΟΣΛΑΒ ΜΡΟΖΕΚ, Η ζωή για προχωρημένους, μτφρ. Αντώνης Μπίκος, ΓΝΩΣΗ 2004
[2] .......άσε το φεγγάρι σου ν' ανατείλει
[3] Lawrence Ferlinghetti, Μεγάλο Αμερικάνικο Ποίημα Του Λιμανιού, απόδοση: Κώστας Μωρογιάννης, ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ, τ.33/1983
[4] Edgar Allan Poe, ΑΛ ΑΑΡΑΆΦ[*], [βλ. ΤΡΙΑ ΠΟΙΉΜΑΤΑ],μτφρ. Τ.Κ. Παπατσώνης, ΣΥΝΈΧΕΙΑ 1990// [*] αστέρι που ανακαλύφθηκε από τον αστρονόμο Τyho Brahe. Εμφανίστηκε ξαφνικά και αφού σύντομα απέκτησε μεγάλη λαμπρότητα, εξαφανίστηκε για πάντα].
[5] ΑΝΤΡΈ ΖΙΝΤ, Ο Προμηθέας ελεύθερος Δεσμώτης, μτφρ. Γεωργία Ζακοπούλου, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2010
[6] ΟΚΤΑΒΙΟ ΠΑΣ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ, μτφρ.-εισαγωγή Μάγια-Μαρία Ρούσσου, ΗΡΙΔΑΝΟΣ 1986
[7] ο.π.
[8] Τζέημς Τζόυς, ΟΔΥΣΣΈΑΣ, μτφρ. Σωκράτης Καψάσκης, ΚΈΔΡΟΣ 1990
[9]ΑΝΤΡΕ ΖΙΝΤ ο.π.

Το pantum είναι μια ποιητική μορφή που προέρχεται από τη Μαλαισία και ιδρύθηκε [εγκαινιάσθηκε] στην Ευρώπη από τον Victor Hugo. Παντούμ έγραψε στην Ελλάδα κυρίως ο Γιώργος Σεφέρης. Αποτελείται από τετράστιχες στροφές με σταυρωτή ομοιοκαταληξία, όπου η δεύτερη και η τέταρτη γραμμή κάθε στροφής γίνονται η πρώτη και η τρίτη της επόμενης.
Ο αριθμός των στροφών δεν έχει καθοριστεί, αλλά η τέταρτη γραμμή της τελευταίας στροφής πρέπει να είναι ίδια με την πρώτη γραμμή του αρχικού [Διαδίκτυο]. [Αντί της ομοιοκαταληξίας, χρησιμοποιήθηκε εδώ, στη δομή του κειμένου, η επανάληψη ολόκληρων των στίχων, με την τάξη που αναφέρθηκε].

https://thumbs.dreamstime.com/b/surreale-landschaft-von-uhren-106825516.jpg

https://i.pinimg.com/originals/91/d8/8e/91d88eadd7362a15f6cbc981c7f7c6d8.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTYa8q4u_w-scVm1bRpF41D-lO6LtIA4crV1w&usqp=CAU