Αναφορά στον Καβάφη

Γράφει η Σοφία Μαυρίδου
Ο Κων/νος Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 17 Απριλίου 1863, από Έλληνες γονείς. Ήταν το ένατο παιδί μιας αστικής οικογένειας.

Ο πατέρας του Πέτρος Καβάφης, έμπορος βαμβακιού παρείχε στην οικογένεια του, και στον ίδιο, μια άνετη ζωή και ανάλογη μόρφωση. Τα προβλήματα για την οικογένεια αρχίζουν με τον θάνατο του πατέρα το 1870. Η κρίση της εποχής, τα οικονομικά προβλήματα οδηγούν την οικογένεια σε μετανάστευση. Μετακομίζουν με την μητέρα τους, Χαρίκλεια, στην Αγγλία για μια καλύτερη ζωή. Ωστόσο το 1878 επιστρέφουν πάλι στην Αλεξάνδρεια. Μεγάλο μέρος της ζωής του το πέρασε στην Γαλλία και στην Ελλάδα, αντίστοιχα.

Μακράν ο πιο γνωστός, και πολυδιαβασμένος ποιητής όλων των εποχών, ο Καβάφης γράφει από μικρός, και καταφέρνει μέσα από τα μοναδικά ποιήματα του να αγαπηθεί και να μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες σε πολλές χώρες.

Η ‘’ΙΘΑΚΗ’’ το πιο γνωστό σε παγκόσμιο επίπεδο ποίημα του, γίνεται αναφορά σε όλες τις συζητήσεις, διδάσκεται σε σχολεία, με μεστό περιεχόμενο, σε μια γλώσσα πλούσια, ρητορική, αποδίδει εύγλωττα τον στόχο της ζωής, το ταξίδι, άσχετα με τις δυσκολίες ή τις ομορφιές που μπορεί να συναντήσει κάποιος. Αυτό που μετράει είναι η διαδρομή.

‘’Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη

Να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος,

γεμάτος περιπέτειες,

γεμάτος γνώσεις

και καταλήγει 

αν πτωχική την βρεις την Ιθάκη,

η Ιθάκη δεν σε γέλασε έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες  Ιθάκες τι σημαίνουν.

Η γλώσσα και η στιχουργική μορφή των ποιημάτων του, ήταν ιδιόρρυθμες και πρωτοποριακές για την εποχή. Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής με πλούσιο ιδιωματικά στοιχεία, επηρεασμένα από την προσωπική ζωή του Καβάφη.

Τα πιο χαρακτηριστικά του ποιήματα είναι τα Τείχη, Κεριά, Περιμένοντας τους βαρβάρους, η Πόλις, Θερμοπύλες, Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, η Σατράπεια, Όσο μπορείς και πολλά άλλα υπέροχα, μοναδικά.

Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα.

Αυτά που έρχονται, κανείς εύκολα τα εικάζει.

Είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα. Και καταντά το αύριο πια, σαν αύριο να μη μοιάζει (από το ποίημα ‘Μονοτονία’).

Είναι τόσο μεγάλο και σημαντικό το έργο του, που πραγματικά, μελετώντας θα έλεγα αυτόν τον σπουδαίο ποιητή μας, διαπραγματεύεται ανάμεσα στη ζωή, το θάνατο, το πάθος, τη σαρκική ηδονή, την ανθρώπινη επαφή, την ιστορία.

Στα κατεξοχήν ερωτικά ποιήματα του, λόγω της διαφορετικής σεξουαλικότητας του, νοιώθουμε τη μοναξιά του, τη ντροπή πολλές φορές, την αδυναμία να αντισταθεί στην φύση του, τον αδιάκοπο πόλεμο, ανάμεσα στο ηθικό, το έντιμο και το χειροπιαστό, αυτό που είχε ανάγκη, να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Η απόδοση του είναι χαρακτηριστικό των ποιημάτων του (Διπλανό τραπέζι, Θυμήσου σώμα κ.ά).

Πολλά είναι τα αγαπημένα μου, θα σταθώ όμως σε ένα που αγαπώ ιδιαίτερα. Το ‘’Περιμένοντας τους βαρβάρους’’.

Μια χώρα περιμένει τους βαρβάρους, υπάρχει ανησυχία. Ο αυτοκράτορας κάθεται στο θρόνο του, φορώντας κορώνα. Η σύγκλητος νομοθετεί, οι ύπατοι, οι πραίτορες ντύνονται, στολίζονται, η αγορά είναι ανήσυχη και ξαφνικά αδειάζουν οι δρόμοι, οι πλατείες, τα πρόσωπα γίνονται βαριά, συλλογισμοί, γιατί. Γιατί οι βάρβαροι δεν υπάρχουν.

Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις.

Πόσο φιλοσοφημένος, πόσο ταλαντούχος, πόσο ιδιαίτερος, πόσο ανθρώπινος, μοναδικά ποιήματα που όσες φορές και να τα διαβάσεις κάτι καινούργιο ανακαλύπτεις. Είναι αδύνατον να διαβάσεις ένα ποίημα του και να μην προβληματιστείς, να μην σου ξυπνήσει συναισθήματα. Υπέροχος, μοναδικός.

Τιμή σε εκείνους όπου στη ζωή των όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.