Μέτρα φυτοπροστασίας, αποφάσισε το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας - Αλιείας της Ε.Ε.

Το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας – Αλιείας της Ε.Ε, υπό την Προεδρία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη, που συνήλθε στις Βρυξέλλες στις 19 Μαΐου, εξέτασε κατ’ αρχήν την Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα με χρήσεις μικρής κλίμακας.
Οι Υπουργοί εξέτασαν επίσης μια σειρά από θέματα, όπως η μείωση των απωλειών και της σπατάλης των τροφίμων, η προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά τους, οι γεωργικές πτυχές της πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, θέματα σχετικά με τις ενισχύσεις για την αγροτική ανάπτυξη και μέτρα για την προστασία των εσπεριδοειδών της Ε.Ε από τον κίνδυνο προσβολής από την ασθένεια «μαύρη κηλίδα», που έχει εμφανισθεί στην Αφρική.

Α. Τη δημιουργία ευρωπαϊκού μηχανισμού συντονισμού για την ανάπτυξη νέων εργαλείων για τον έλεγχο των ασθενειών για τις δευτερεύουσες καλλιέργειες και μεγάλες καλλιέργειες που επλήγησαν από λιγότερο κοινά παράσιτα ή ασθένειες μελετά το Συμβούλιο Υπουργών

Σε ότι αφορά τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε μικρότερη κλίμακα (minor uses), το Συμβούλιο είχε την ευκαιρία να συζητήσει στη βάση έκθεσης της Επιτροπής τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου για το σκοπό αυτό.

Οι χρήσεις ήσσονος σημασίας θεωρούνται ως οικονομικά ασύμφορες από τη βιομηχανία φυτοπροστατευτικών προϊόντων, αλλά είναι πολύ σημαντικές για τους γεωργούς, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η σύνθεση της παραγωγής χαρακτηρίζεται από ένα μεγάλο εύρος διαφορετικών και εξειδικευμένων καλλιεργειών, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα ανθοκομικά φυτά.

Η βιομηχανία δεν είναι πρόθυμη να παράγει φυτοπροστατευτικά προϊόντα, για τα οποία το κόστος είναι υψηλό, αφού εκ των πραγμάτων η ζήτηση δεν μπορεί να είναι μαζική. Η έλλειψη ενδιαφέροντος των επενδυτών οδηγεί σε έλλειψη εγκεκριμένων προϊόντων φυτοπροστασίας, γεγονός που –πέρα από το υψηλό τους κόστος- μπορεί να οδηγήσει σε παράνομες χρήσεις ή σε απώλειες της παραγωγής.

Όπως ανέφερε ο Υπουργός κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης, «το θέμα των φυτοπροστατευτικών προϊόντων ήσσονος χρήσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη γεωργία στο σύνολό της, αφού επηρεάζει το ένα τέταρτο της φυτικής παραγωγής της Ε.Ε που επικεντρώνεται κυρίως στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Το πρόβλημα αυτό επηρεάζει το 22% της αξίας της ευρωπαϊκής φυτικής παραγωγής και αποτιμάται σε πρόσθετο κόστος για τους γεωργούς που ξεπερνά το 1 δις € το χρόνο. Στόχος της συζήτησης, που οργάνωσε η Ελληνική Προεδρία, ήταν να αναζητηθούν τα μέτρα εκείνα, που θα εξασφαλίσουν για τους γεωργούς διαθεσιμότητα τέτοιων προϊόντων, σύγχρονων και αποτελεσματικών, σε λογικές τιμές».

Υποστηρίχτηκε από το Συμβούλιο, η δημιουργία μίας ανεξάρτητης τεχνικής γραμματείας, η οποία θα χρηματοδοτηθεί μερικώς από την Επιτροπή με παράλληλη εθνική συγχρηματοδότηση. Η γραμματεία θα υποστηρίζεται από ομάδα εμπειρογνωμόνων όλων των Κρατών Μελών.

Σκοπός της τεχνικής γραμματείας θα είναι ο συντονισμός των ενεργειών, που αναλαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο και των ενδιαφερομένων φορέων, η δημιουργία βάσης δεδομένων και η ανταλλαγή πληροφοριών. Η λειτουργία της γραμματείας θα αξιολογηθεί προκειμένου, εφόσον χρειασθεί, να προταθούν συμπληρωματικά μέτρα. Η ανάληψη συντονισμένης δράσης στο επίπεδο της Ένωσης θα αποφέρει οφέλη όσον αφορά στην προώθηση συνεργειών και την αποφυγή επικαλύψεων των προσπαθειών, αλλά επίσης θα διασφαλίσει ότι οι εθνικοί πόροι επενδύονται αποτελεσματικά.

Τέλος, συζητήθηκε παράλληλα η στήριξη της δημιουργίας ενός δικτύου ERANET για την ολοκληρωμένη διαχείριση των επιβλαβών οργανισμών με ειδική αναφορά στις χρήσεις ήσσονος σημασίας. Για να πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα βέβαια, το πρόγραμμα εργασιών του ERANET πρέπει να ευθυγραμμιστεί, όσο το δυνατό περισσότερο, με εκείνο του συντονιστικού μηχανισμού, για την ανάπτυξη πρακτικών λύσεων στις ανάγκες φυτοπροστασίας που έχουν εντοπιστεί.

Β. Ανάληψη δράσεων για την μείωση της σπατάλης των τροφίμων από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή

Το Συμβούλιο εξέτασε ακόμη, μέτρα για τη μείωση των απωλειών και της σπατάλης τροφίμων, μια αναγκαιότητα που υπαγορεύεται, όχι μόνο από λόγους κοινωνικούς και ηθικούς, αλλά επιπλέον οικονομικούς και περιβαλλοντικούς.

Οι Υπουργοί ζήτησαν την επέκταση του καταλόγου των τροφίμων για τα οποία δεν απαιτείται η αναγραφή της ημερομηνίας ελάχιστης διατηρησιμότητας, που θα μείωνε κατά 20% τη σπατάλη τροφίμων, καθώς επίσης την εξέταση δράσεων για την καλύτερη κατανόηση από τους καταναλωτές των επισημάνσεων σχετικά με τις ημερομηνίες διατήρησης των τροφίμων, καθώς και την αναθεώρηση κάθε νομοθεσίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σπατάλη και απώλεια τροφίμων.

Όπως τόνισε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών κ. Τσαυτάρης, «η γεωργία οφείλει να ανταποκριθεί βιώσιμα και αποτελεσματικά στις παγκόσμια αυξανόμενες ανάγκες για την πρόσβαση όλων σε επαρκή, ασφαλή και υγιεινή τροφή. Η αδικαιολόγητη απώλεια τροφίμων ισοδυναμεί με κατασπατάληση πόρων. Υπάρχει άμεση ανάγκη ανάληψης δράσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οποίες θα συμβάλλουν στη μείωση της σπατάλης των σε όλη τη διατροφική αλυσίδα, με γνώμονα την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων, για λόγους κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς».

Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα αναλάβει πρωτοβουλίες, οι οποίες θα ανακοινωθούν σύντομα και θα αφορούν τη βιωσιμότητα των τροφίμων, δηλαδή μια στρατηγική με στόχο την αποφυγή απωλειών.

«Δεν πρέπει να επιτρέψουμε η μεγάλη πρόκληση του αγροδιατροφικού τομέα να ικανοποιήσει τις διατροφικές ανάγκες ενός συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού, πρόκληση που θα γίνεται ολοένα και περισσότερο δύσκολη να αντιμετωπιστεί, ένεκα των επερχόμενων επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, να διογκώνεται ακόμη περισσότερο, στο τέλος εξαιτίας της απώλειας και σπατάλης τροφίμων» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσαυτάρης στη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου που έδωσε ο Υπουργός στους ξένους εκπροσώπους των Μέσων Ενημέρωσης, στο πλαίσιο του Συμβουλίου.

Γ. Το κλίμα και η ενέργεια έως το 2030, αποφασιστικός παράγοντας για την Ευρωπαϊκή Γεωργία και την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ

Το Συμβούλιο Υπουργών ασχολήθηκε επίσης με τις γεωργικές πτυχές των προτάσεων της Επιτροπής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, που επηρεάζουν άμεσα τη γεωργία και επηρεάζονται από αυτήν.

Η διττή σχέση γεωργίας και κλίματος, από τη μία είναι αρνητική καθώς η γεωργική παραγωγή συμβάλλει στην αύξηση του επιβαρυντικού για το κλίμα CO2, όμως από την άλλη η καλλιέργεια των φυτών και δένδρων, τα βοσκοτόπια, οι δασικές εκτάσεις κ.ά δεσμεύοντας μεγάλες ποσότητες CO2 από την ατμόσφαιρα, ασκούν την πιο σημαντική ίσως, σε σχέση με άλλους τομείς, θετική επίδραση στο κλίμα που πρέπει να συνεκτιμηθεί, όπως υποστήριξαν πολλές αντιπροσωπείες.

Οι στόχοι της Επιτροπής επικεντρώνονται στη μείωση κατά 40% των εκπομπών διοξειδίου και στην αύξηση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας στο 27% των αναγκών της Ε.Ε έως το 2030. Η ίδια η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι υπάρχουν θέματα που πρέπει να μελετηθούν, ώστε να αναπτυχθούν πολιτικές και μέτρα που ανταποκρίνονται στη διπλή πρόκληση για τη γεωργία: βιώσιμη παραγωγή τροφίμων με παράλληλη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στις ανάγκες για μετρίασή της.

Πολλές αντιπροσωπείες, μεταξύ των οποίων η Ελληνική, ζήτησαν από την Επιτροπή να εκτιμήσει τις επιπτώσεις του πλαισίου αυτού στους τομείς της γεωργίας και των δασών και να ενημερώσει το Συμβούλιο Γεωργίας, που πρέπει να συμβάλλει στη διαμόρφωση αυτού του πλαισίου.

Η Προεδρία τόνισε την ανάγκη να αναλυθούν οι γεωργικές πτυχές των προτάσεων της Επιτροπής, ώστε να εξασφαλισθεί ο αποτελεσματικός συντονισμός των πολιτικών αυτών με τους στόχους της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η γεωργία επηρεάζει και επηρεάζεται από τους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια και ότι η εξασφάλιση επαρκούς παραγωγής τροφίμων δεν πρέπει να τίθεται σε κίνδυνο.

Δ. Μέτρα για την πρόληψη της εισόδου στην Ε.Ε επιβλαβούς μικροοργανισμού (μύκητας), που προκαλεί τη μαύρη κηλίδα των εσπεριδοειδών

Η Επιτροπή ενημέρωσε το Συμβούλιο, κατόπιν σχετικού αιτήματος της Ισπανικής αντιπροσωπείας, για τα μέτρα που προτίθεται να λάβει σχετικά με τους ελέγχους στις εισαγωγές εσπεριδοειδών από τη Νότια Αφρική, με στόχο να προληφθεί η είσοδος στην ΕΕ επιβλαβούς οργανισμού που προκαλεί τη μαύρη κηλίδα των εσπεριδοειδών. Πολλές αντιπροσωπείες, μεταξύ των οποίων η Ελληνική, ζήτησαν να ενισχυθούν οι έλεγχοι κατά τις εισαγωγές εσπεριδοειδών από την Ν. Αφρική, ώστε να προληφθούν καταστροφικές επιπτώσεις στην παραγωγή των προϊόντων αυτών, που αφορά κυρίως τις χώρες της νότιας Ευρώπης.

Ε. Ενημέρωση σχετικά με μια πιθανή αναθεώρηση του κανονισμού για τη μεταφορά των ζώων.

Το Συμβούλιο έλαβε υπόψη το αίτημα της Δανίας και της Σουηδίας αναφορικά με την ενίσχυση της προστασίας των ζώων κατά τη μεταφορά, αλλά και για τον καθορισμό ανώτατου χρονικού ορίου για τη μεταφορά ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή. Επίσης κάλεσαν την Επιτροπή να ενημερώσει το Συμβούλιο, για το πότε θα αναλάβει νομοθετική δράση, τόσο για την αναθεώρηση του κανονισμού μεταφοράς των ζώων, αλλά και για την ευημερία των ζώων γενικότερα. Η πλειοψηφία των Κρατών Μελών και η Επιτροπή υποστήριξαν ότι αρκεί η βελτίωση της εφαρμογής της υφιστάμενης νομοθεσίας για να εξασφαλίζονται καλές συνθήκες διαβίωσης και μεταφοράς των ζώων και οι προσπάθειες όλων πρέπει να εστιασθούν στην πιστή εφαρμογή τους.

Ζ. Καλύτερος Συντονισμός για τις κρατικές ενισχύσεις
Οι Υπουργοί Γεωργίας εξέτασαν επίσης τις δυσκολίες που εντοπίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις, που επεξεργάζεται η Επιτροπή, για το πλαίσιο της χρηματοδότησης που θα ισχύσει για τη γεωργία, τα δάση και τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020.

Ειδικότερα, ορισμένες αντιπροσωπείες τόνισαν στην Επιτροπή ότι πρέπει να προβλεφθούν κίνητρα για απόκτηση γης από τους νέους γεωργούς και αναφέρθηκαν στους περιοριστικούς όρους που προβλέπονται για τις επενδύσεις άρδευσης καθώς και στην απαγόρευση για αγορά ζωικού κεφαλαίου. Όπως τόνισε ο Υπουργός κ. Τσαυτάρης και Προεδρεύων της Συνόδου «οι επενδύσεις στον αγροτικό τομέα πρέπει να ενθαρρύνονται, ιδιαίτερα για τους νέους αγρότες, που σήμερα αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό του αγροτικού δυναμικού. Η ανανέωση του πληθυσμού είναι απαραίτητη για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα, αν ληφθεί υπόψη ότι οι νέοι τολμούν τις επενδύσεις και την εισαγωγή καινοτόμων λύσεων που έχει ανάγκη η Ευρωπαϊκή γεωργία».

Η. Ίδρυση μιας «Συμμαχίας για την κλιματικά έξυπνη γεωργία».
Τέλος, η Αντιπροσωπεία των Κάτω Χωρών ενημέρωσε το Συμβούλιο σχετικά με την ίδρυση μιας «Συμμαχίας για την κλιματικά έξυπνη γεωργία». Η επίσημη έναρξη λειτουργίας της εν λόγω Συμμαχίας θα γίνει στη Διάσκεψη για το κλίμα, που θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη στις 23 Σεπτεμβρίου 2014.

Η Αυστριακή αντιπροσωπεία ενημέρωσε το Συμβούλιο για τα αποτελέσματα της διεθνούς διάσκεψης για το μέλλον των αγροτικών περιοχών, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Τυρόλο, ενώ η αντιπροσωπεία της Κροατίας ενημέρωσε για τις καταστροφές από τις πρωτοφανείς πλημμύρες που έπληξαν πρόσφατα την Κροατία και τις γειτονικές της χώρες.