Έγινε την Δευτέρα 4/11 η εκδήλωση με θέμα "4 Νοέμβρη 1944, ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει το Κιλκίς" στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς.
Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν οι Σαπρανίδης Κώστας, πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ Κεντρικής Μακεδονίας, Αθανασιάδης Θεόδωρος, Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Κιλκίς του ΚΚΕ, και ο Μέρμηγκας Νίκος, μαχητής του ΕΛΑΣ, ο οποίος πήρε μέρος στη μάχη απελευθέρωσης της πόλης.
Ο σύντροφος Μέρμηγκας Νίκος, μίλησε για την συμμετοχή του στη Μάχη του Κιλκίς ως ΕΠΟΝίτης τότε συμμετέχοντας σε Τάγμα του ΕΛΑΣ, και για τη συνέχεια που πήρε μέρος σε ποιες μάχες στην υπόλοιπη Ελλάδα, για τη σύλληψη του και τις εξορίες που πέρασε και δεν υπέκυψε, παρουσίασε και ντοκουμέντα που έχει κρατήσει στο αρχείο του. Τιμήθηκε από την ΤΕ Κιλκίς του ΚΚΕ για τη συμμετοχή του στη Μάχη του Κιλκίς με τιμητική πλακέτα.
Στον χώρο υπήρξε και έκθεση φωτογραφίας.
Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα και η εκδήλωση έκλεισε με τον ύμνο του 13ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που έδρασε στην περιοχή του Κιλκίς. τον ύμνο τραγούδησε η ΠΕΑΕΑ.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και το μέλος του ΠΓ και Βουλευτής Θεσσαλονίκης, Θεοδόσης Κωνσταντινίδης.
Η ομιλία
Συναγωνιστές και συναγωνίστριες,
Συντρόφισσες και σύντροφοι
Συμπληρώνονται φέτος 72 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ και 69 χρόνια από τη μέρα που ο ΕΛΑΣ έμπαινε απελευθερωτής στο Κιλκίς στις 4 Νοεμβρίου του 1944.
Σήμερα τιμάμε σε όλους και όλες που στον αγώνα κατά της κατοχής έδωσαν την ίδια τους τη ζωή. Τους νεκρούς από την πείνα, τις εκτελέσεις, τους νεκρούς του πολέμου, τους χιλιάδες που εξοντώθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Τιμάμε και όσους πήραν μέρος στις μάχες, στον ανεφοδιασμό και στη στήριξη των ανταρτών του ΕΛΑΣ. Εκείνους και εκείνες που βίωσαν τις διώξεις, που έζησαν χρόνια στις φυλακές και στις εξορίες, όμως έμειναν αλύγιστοι και πολλοί από αυτούς εκτελέστηκαν.
Τιμάμε όλους και όλες που και σήμερα συνεχίζουν να αγωνίζονται μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, μαζί με τις νεώτερες γενιές του κόμματος και της ΚΝΕ.
Έχει ξεχωριστή σημασία να θυμίσουμε και να θυμηθούμε πόσο σημαντικό στις τότε συνθήκες της Ελλάδας, ήταν η ίδρυση του ΕΑΜ με απόφαση της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Σε συνθήκες άγριου κυνηγητού των κομμουνιστών πριν τον πόλεμο με αποκορύφωμα τη μεταξική δικτατορία. Με τη κυβέρνηση δοσίλογων στην Ελλάδα να παραδίδει τους κρατούμενους κομμουνιστές στους Γερμανούς κατακτητές, μαζί και το γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη, για να τους οδηγήσουν τελικά στο Νταχάου και στα άλλα κάτεργα.
Χωρίς το ΚΚΕ που πρωτοστάτησε στην ίδρυση και τη δράση του ΕΑΜ θα ήταν αδύνατη η νίκη, θα ήταν αδύνατη η μεγάλη συμβολή της χώρας μας μαζί με την καθοριστική συμβολή του κόκκινου στρατού και του σοβιετικού λαού, στην επιτυχή κατάληξη της νίκης στην Ευρώπη.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ
Η περιοχή του Κιλκίς από την αρχή μπήκε για τα καλά στη μάχη της Αντίστασης.
Ήδη από τον Ιούνιο του 41 είχε γίνει σύσκεψη κοντά στη Γάβρα με πατριώτες που ήθελαν να αντιμετωπίσουν τα κυριότερα λαϊκά προβλήματα. Στη σύσκεψη αυτή που έγινε με πρωτοβουλία του Παντελή Τσέργα (ή Θανασάκη Κουτσοδόντη) μέλους του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ, αποφασίστηκε η ανεύρεση οπλισμού που είχε αφήσει ο ελληνικός στρατός όταν οπισθοχωρούσε. Επίσης μπήκαν οι βάσεις για τη δημιουργία Στρατικοπολιτικής Επαναστατικής Επιτροπής που θα αναλάμβανε ένοπλη δράση κατά των κατακτητών με δολιοφθορές κλπ. Αποφασίστηκε επίσης η οργάνωση λαϊκών κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας κατά της αρπαγής από τους Γερμανούς των γεωργικών προϊόντων, ζώων κλπ.
Η είδηση εξαπλώθηκε από στόμα σε στόμα σε όλα τα χωριά του νομού. Ο λαός του Κιλκίς άρχισε να αισθάνεται ότι δεν ήταν μόνος του, ότι δεν ήταν έρμαιο των κατακτητών και ότι αυτός θα έπρεπε να πάρει την υπόθεση στα χέρια του. Μέρα με τη μέρα άρχισε ο κόσμος να δραστηριοποιείται και να δημιουργούνται λαϊκές επιτροπές. Πρώτη κινητοποίηση αυτών των λαϊκών επιτροπών τον Ιούλιο του 41, όπου παρουσιάστηκαν στην Νομαρχία Κιλκίς και στη Γενική Διεύθυνση Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη ζητώντας την κατάργηση της δεκάτης και τον εφοδιασμό των συνεταιρισμών με στοιχειώδη είδη όπως λάδι, σαπούνι, αλάτι, πετρέλαιο, σπίρτα κλπ.
Τον Αύγουστο του 41 κοντά στη Νιγρίτα, στήθηκε η πρώτη αντάρτικη ομάδα, ο "Οδυσσέας Ανδρούτσος".
Εδώ στήθηκε η δεύτερη αντάρτικη ομάδα στην Ελλάδα, η ομάδα "Αθανάσιος Διάκος" κοντά στα χωριά Αμπελόφυτο, Κλειστό και Κυδωνιά στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 1941. Στην αντάρτικη αυτή ομάδα συμμετείχαν πολλοί Κιλκισιώτες αγωνιστές που αργότερα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον ΕΛΑΣ, ανάμεσά τους και ο καπετάνιος Γαρέφης (Χρήστος Χριστοφορίδης από την Τέρπυλλο). Επικεφαλής της ομάδας αυτής φέρεται ο δάσκαλος Χρήστος Μόσχος, αργότερα καπετάνιος του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο Πέτρος.
Η μικρή δράση της ομάδας αυτής, δηλαδή η ανατίναξη γέφυρας στις Μουριές και η επίθεση σε γερμανικό όχημα με 3 γερμανούς νεκρούς, έφερε την σκληρή απάντηση των Γερμανών, οι οποίοι με πρόφαση την παρουσία αντάρτικων ομάδων κοντά στο χωριό Αμπελόφυτα και στα Ριζανά, διέταξαν την εκτέλεση όλου του ανδρικού πληθυσμού των τριών χωριών. Θέλησαν να χτυπήσουν το κίνημα εν τη γενέσει του, να παραδειγματίσουν. Έτσι στις 25 Οκτωβρίου του 1941 τα ναζιστικά τμήματα εκτελούν τους χωρικούς και τα τρία χωριά καίγονται και εξαφανίζονται από τον χάρτη.
Η άμεση ενημέρωση των ναζί για την εμφάνιση ένοπλων ομάδων, έδειχνε καθαρά προδοσία.
Στα μέσα του Μαϊου του 42, ενώθηκαν οι δυο ανταρτοομάδες Αθανάσιος Διάκος και Οδυσσέας Ανδρούτσος, και πορεύτηκαν στο Παϊκο και από εκεί στην Τζένα. Στο μεταξύ η ίδρυση του ΕΛΑΣ από το ΕΑΜ, δημιουργεί ένοπλα τμήματα και πολλοί κιλκισιώτες πατριώτες μπήκαν στις τάξεις του. Αντάρτικα τμήματα εμφανίστηκαν και στα Κρούσσια και στο Πάϊκο, εκεί εντάσσονται και οι δυο ανταρτοομάδες. Το χειμώνα του 42 έγιναν τα πρώτα χτυπήματα των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στην περιοχή της Αξιούπολης και της Γουμένισσας.
Το 1943 βρήκε την περιοχή μας με οργανωμένη αντίσταση. Αυξάνονται οι αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ και στα χωριά του νομού, δυναμώνει το ΕΑΜ, εξασφαλίζεται ο επισιτισμός των κατοίκων και η τροφοδότηση των ανταρτών.
Στην αύξηση των αντάρτικων μονάδων και στην αναθάρρηση του λαού συμβάλουν και τα νέα από το ανατολικό μέτωπο για τη νίκη στο Στάλινγκραντ.
Με τη συγκρότηση του ΕΛΑΣ σε τακτικό απελευθερωτικό στρατό, σύμφωνα με τη διαταγή του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ (3 Σεπτεμβρίου του 43) ιδρύθηκε η 10η Μεραρχία που συντάγματά της δρούσαν στην περιοχή του Κιλκίς. Το 30ο σύνταγμα είχε ζώνη δράσης στα βουνά Πάϊκο και Καϊμακτσαλάν και το 13ο ζώνη δράσης τα Κρούσσια. Η συνολική δύναμη της 10ης Μεραρχίας ήταν 5000 περίπου αγωνιστές.
Στο μεταξύ μαίνονται οι μάχες του ΕΛΑΣ με τους Γερμανούς με τις ΠΑΟτζήδικες ομάδες που έχουν οργανωθεί και χτυπάν συνεχώς τον ΕΛΑΣ προσπαθώντας να τον απομακρύνουν από τα βουνά της περιοχής, να καταφέρουν πλήγματα, να τρομοκρατήσουν τον λαό του Κιλκίς, δρώντας κάτω από τις διαταγές των κατακτητών.
Οι μέρες μέχρι την απελευθέρωση που ακολουθούν, είναι γεμάτες ηρωικές σελίδες από την δράση του ΕΛΑΣ και τις μάχες με τους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Η μάχη του Κιλκίς
Οι τελευταίοι Γερμανοί στρατιώτες φεύγουν από το Κιλκίς στις 27 Οκτωβρίου του 44, μέσω της Γιουγκοσλαβίας.
Οι ταγματασφαλίτες, αφού βοήθησαν τους Γερμανούς να συμπτυχθούνε στη Γιουγκοσλαβία, συγκεντρώθηκαν και οχυρώθηκαν καλά στην πόλη του Κιλκίς με βασικό στήριγμά τους το ύψωμα 371 του Αγίου Γεωργίου, τις Στρατώνες, το νεόκτιστο Νοσοκομείο, τις αποθήκες καπνού Σιδηρόπουλου, τα σχολεία κλπ. Ηταν καλά εξοπλισμένοι και είχαν αρκετόν εφεδρικό οπλισμό, κυρίως ιταλικό, στις αποθήκες Σιδηρόπουλου.
Στις 3 Νοέμβρη του 44 ο αριθμός των συνεργατών των Γερμανών που συγκεντρώθηκαν εδώ, έφτανε τους 9000 περίπου άντρες. Ήταν σχεδόν από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και όλων των δοσιλογικών οργανώσεων. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι εθνικόφρονες, οι χιλιάδες οπλισμένοι από τους γερμανούς καταχτητές οπλίτες της ΠΑΟ η δήθεν Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση των Εθνικοφρόνων, που αργότερα για να ξεγελάσουν το λαό την ονόμασαν ΕΕΣ (Εθνικός Ελληνικός Στρατός) τα ελληνικά ΕΣ - ΕΣ του Κώστα Παπαδόπουλου, του Παπαδόγκονα - Κισά Μπατζάκ κλπ. μαζί με τους ληστοσυμμορίτες του Πούλου και του Δάγκουλα, και τους ΕΑΣΑΔίτες της Θεσσαλίας βοηθούσαν την υποχώρηση των αφεντικών τους.
Το ηθικό τους ήταν πεσμένο. Τους ένωναν μόνο τα κοινά εγκλήματα που είχαν κάνει απέναντι στο λαό και η ελπίδα να τους σώσουν οι Άγγλοι.
Ο εργατικός Αγγλος βουλευτής Ουίλκις το 1946 στην επιθεώρηση «Νέος πολιτικός και Εθνος» σε άρθρο του με τίτλο, ΕΛΑΣ - ΓΕΡΜΑΝΟΙ - ΑΓΓΛΟΙ, έγραφε: «Οταν έφυγα από το Κάιρο τον Ιούλη 1944 η γνώμη εκείνων που χειρίζονταν τα Ελληνικά πράματα ήταν ότι τα Τάγματα Ασφάλειας ήταν φιλοβρετανικότερα από τον ΕΛΑΣ. Και γι' αυτό έπρεπε να τα υποστηρίξουμε. Παράλληλα, πιστεύαμε ότι θα μπορούσαν να εξοντώσουν τον ΕΛΑΣ και επομένως θα ήταν οι μόνες δυνάμεις που θα βρίσκαμε μόλις φτάναμε στην Ελλάδα!» Ιούλιος του 44.
Επειδή περίμεναν επίθεση του ΕΛΑΣ, οχυρώθηκαν σε πολλά σημεία της πόλης. Για να αυξήσουν τη δύναμή τους, ανάγκασαν μεγάλο αριθμό κατοίκων της πόλης να στηθούν στα χαρακώματα και να πολεμήσουν μαζί τους.
Πριν αρχίσει η μάχη του Κιλκίς, ο ΕΛΑΣ τους κάλεσε να παραδοθούν με τη ρητή εγγύηση για τη ζωή τους. Οι οπλαρχηγοί τους όπως οι Κ. Παπαδόπουλος, Κισά Μπατζάκ Καζαμίας, Τσαμκιράνης, Δάγκουλας κ.λπ. απέρριψαν την πρόταση.
Με διαταγή της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας συγκροτήθηκε ειδικό απόσπασμα με αρχηγό τον καπετάνιο της Χης Μεραρχίας Κικίτσα. Η δύναμη του αποσπάσματος ανέρχονταν σε 6000 και αποτελούταν από τα τμήματα:
10η μεραρχία: 3 τάγματα του 30ου συντάγματος, 3 τάγματα του 16ου συντάγματος και 2 τάγματα του 50ου συντάγματος.
11η Μεραρχία: 3 τάγματα του 13ου συντάγματος και 2 τάγματα του 19ου συντάγματος
9η Μεραρχία: 1 τάγμα του 28ου συντάγματος και 1 τάγμα του 53ου συντάγματος.
Επίσης η ταξιαρχία ιππικού της Θεσσαλίας.
Στην αφήγηση του Ορφανίδη Στάθη ή (Καραφωτιά) διοικητή του 6ου Λόχου, του 2ου Τάγματος, του 13ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (στο περιοδικό «Εθνική Αντίσταση») βρίσκουμε την εξής αφήγηση της μάχης:
Μέρα επίθεσης το Σάββατο 4 Νοεμβρίου, ώρα 5.30 πρωί. Τα τμήματα όλα βρίσκονταν πια στις θέσεις εφόδου. Δόθηκε το σύνθημα και άρχισε η επίθεση. Σφοδρή και πεισματώδης μάχη που άλλαξε σε ορισμένα σημεία πολλές φάσεις.
Οι ταγματασφαλίτες από τον Αγιο Γεώργιο θέριζαν όλο το ακάλυπτο έδαφος μπροστά μας και με δυσκολία προωθούσαμε τις θέσεις μας. Με σημείωμά μου στον διοικητή Κόλια(Νίκος Νικητίδης ή αεροπόρος από τη Μ. Βρύση) ζήτησα να χτυπηθεί η βάση στον Αγιο Γεώργιο, που εμπόδιζε κάθε κίνηση.
Σε λίγο, άρχισε σφοδρός βομβαρδισμός του υψώματος από το Λόχο Μηχανημάτων του 13ου Συν/τος, όπου διοικητής του ήταν ο μόνιμος ανθυπολοχαγός Χρήστος Ζαχαριάδης και από τους όλμους των άλλων τμημάτων και το ελαφρό πυροβολικό συνοδείας πεζικού. Οι ταγματασφαλίτες άρχισαν να το βάζουν στα πόδια προς το εσωτερικό της πόλης. Τα εχθρικά πυρά από τον Αγιο Γεώργιο σταμάτησαν και φωτοβολίδες ανάγγειλαν την κατάληψή του από το 3ο τάγμα και το τμήμα ανταρτισσών του 30 Συν/τος του ΕΛΑΣ.
Η μάχη είχε κριθεί, είχε κερδηθεί. Σε όλα τα σημεία, οι συγκρούσεις ήταν σκληρές και οι ήρωες του ΕΛΑΣ πολέμησαν με ανδρεία. Στα χαρακώματα βρήκαμε μόνο τους πατριώτες που οπλίστηκαν με τη βία. Γνωριμίες - αγκαλιάσματα - κλάματα.
Αρχισαν οι οδομαχίες. Ο κόσμος κάθε ηλικίας, τρελός από χαρά, αψηφώντας όλα, τρέχει προς τις δικές μας θέσεις με λουλούδια - αγκαλιάσματα - φιλιά - δάκρυα. Γρήγορα ξεκαθαρίσαμε τις αντιστάσεις των ταγματατασφαλιτών στην Αυστρο-ελληνική Εταιρεία καπνού και την Υποδιοίκηση Χωροφυλακής και φτάσαμε στο Κέντρο της πόλης στη Λεωφόρο 21 Ιουνίου.
Οι δρόμοι γεμάτοι πτώματα. Πολίτες έδειξαν το πτώμα του ταγματάρχη Καζαμία. Πολλοί ταγματασφαλίτες κάνουν λούφα, ντύνονται πολιτικά και κρύβονται. Άλλοι πιο θαρραλέοι βγαίνουν και ανακατεύονται με το ενθουσιασμένο πλήθος, μα ο κόσμος γνωρίζει όσους εγκλημάτισαν και τους δείχνει. Έτσι γνωρίσανε τον περιβόητο φρούραρχο στους Βάλτους Κιλκίς στη φάλαγγα αιχμαλώτων που είχαμε και όρμησαν να τον ξεσκίσουν, γιατί δεν άφησε κοπέλες και γυναίκες απείραχτες. Δεν τους αφήσαμε και σύμφωνα με διαταγή που υπήρχε, τους στείλαμε όλους στο Σταθμό Διοίκησης.
Η μάχη τώρα εντοπίστηκε στο χώρο του νοσοκομείου και τους γύρω συνοικισμούς. Οι ταγματασφαλίτες που ήταν κυκλωμένοι στο νοσοκομείο σήκωσαν άσπρα μαντήλια για να παραδοθούνε. Ο ταγματάρχης Αριανός γελάστηκε και με μια διμοιρία προχώρησε, όμως οι άλλοι τους βάλαν δραστικά πυρά. Σκοτώθηκαν οι περισσότεροι και τραυματίστηκε βαριά ο Αριανός. Ύστερα χρησιμοποιήθηκαν γερμανικά Πάντσερ Φάουστ - τα λεγόμενα μπαζούκας και ξεκαθαρίστηκε το Νοσοκομείο.
Κάπου 800 από τους ταγματασφαλίτες φτάσαν τροχάδην μέχρι τη Θεσ/νίκη και οχυρώθηκαν στο Συνοικισμό Βαρδάρη. Χτυπήθηκαν από το 3ο τάγμα του 50ού Συντάγματος, σκοτώθηκαν 30 και πιάστηκαν κάπου 750 ανάμεσά τους 45 τραυματίες.
Η ομάδα του Παπαδόπουλου είχε φύγει έγκαιρα από το Κιλκίς και προσπάθησε το μεσημέρι να χτυπήσει από Βόρεια τον ΕΛΑΣ αλλά απωθήθηκε από τμήμα του ΕΛΑΣ που τον καταδίωξαν προς την Κερκίνη.
Η μάχη κράτησε μέχρι τις 16:00. Δεν άντεξαν περισσότερο. Τελευταία έπεσαν το Νοσοκομείο και οι στρατώνες. Οι περισσότεροι από τους δοσίλογους ή έπεσαν νεκροί ή αιχμαλωτίστηκαν μέσα στην πόλη. Και αρχηγοί τους όπως ο Κισά-Μπατζάκ από την Κατερίνη σκοτώθηκαν σε εκείνη τη μάχη. Εκεί τραυματίστηκε και ο δήμιος της Θεσσαλονίκης Δάγκουλας. Πιάστηκε αιχμάλωτος, μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και υπέκυψε στο τραύμα του.
Η ταξιαρχία ιππικού της Θεσαλίας με δύναμη 1000 ιππέων δεν πρόλαβε να πάρει μέρος στη μάχη. Μόλις έφτασε στα υψώματα μεταξύ του Μεταλλικού και του Κιλκίς, η μάχη είχε τελειώσει και πρόλαβε μόνο να πάρει μέρος στην καταδίωξη του τμήματος του Παοτζή Γεωργαντά που είχε σπάσει τον κλοιό και προσπαθούσε να διαφύγει
Η μάχη του Κιλκίς ήταν φονική. Ο ΕΛΑΣ έδωσε 126 νεκρούς και 230 τραυματίες.
69 χρόνια πριν, αυτήν την ώρα που μιλάμε η πόλη του Κιλκίς είχε απελευθερωθεί από τον ΕΛΑΣ.
Να θυμίσουμε εδώ κάποιες πτυχές από την ομιλία του Γιώργου Μαργαρίτη, καθηγητή Ιστορίας στο ΑΠΘ πριν 4 χρόνια σε αντίστοιχη εκδήλωση της ΝΕ Κιλκίς του ΚΚΕ και της ΠΕΑΕΑ.
Στη μάχη του Κιλκίς και τις επόμενες μέρες σκοτώθηκαν πραγματικά πολλοί από τις δοσιλογικές αυτές οργανώσεις. Σε καμία περίπτωση δεν ήταν πρόσωπα αθώα ή άσχετα, αν εξαιρέσουμε τους αμάχους που σκοτώθηκαν τυχαία. Ήταν στρατευμένοι στην υπόθεση της Ναζιστικής Νέας τάξης, αυτής που βύθισε το λαό μας στη δουλεία, στο θάνατο, στην εξαθλίωση.
Εκείνο τον καιρό γινόταν ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με κύριο διακύβευμα την επικράτηση του ναζισμού ή όχι. Οι κλεισμένοι στην πόλη του Κιλκίς είχαν διαλέξει στρατόπεδο, ήταν με τη νέα τάξη και είχαν πολεμήσει για αυτήν. Για αυτό και βρέθηκαν στο Κιλκίς – το σχέδιο ήταν να ακολουθήσουν τους Γερμανούς που υποχωρούσαν. Η ομάδα του Πούλου, έφυγε έγκαιρα κα τους ακολούθησε μέχρι και την Αυστρία πολεμώντας στο πλευρό τους ως τον Απρίλιο του 45. Οι υπόλοιποι εγκλωβίστηκαν στο Κιλκίς από την απροθυμία των Γερμανών να τους φορτωθούν και έμειναν έρμαια των καταχθόνιων σχεδίων των Άγγλων.
Οι ομάδες αυτές είχαν σπείρει ανέμους, είχαν ματώσει στο πλευρό των Γερμανών τους συμπατριώτες τους, είχαν γίνει κυνηγιάρικα σκυλιά για να ξετρυπώνουν κομουνιστές, πατριώτες, Εβραίους, ή ότι άλλο επιθυμούσε ο αφέντης τους. Είναι αφύσικο το ότι θέρισαν θύελλες; Ήταν αφύσικο ότι μερικοί από αυτούς λιντσαρίστηκαν από τους συγχωριανούς τους;
Αυτούς, τους συνεργάτες του Γερμανού κατακτητή, τίμησαν χθες οι Χρυσαυγίτες και τους τιμούνε κάθε χρόνο στο μνημείο που έστησε η Χούντα στο λόφο έξω από την Κρηστώνη.
Άλλωστε είναι οι ιδεολογικοί τους απόγονοι.
Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι
Μέσα στις σημερινές συνθήκες βρίσκουν έδαφος οι πιο αντιδραστικές θεωρίες, ο ναζισμός - φασισμός. Δεν είναι γενικά η κρίση και η ανεργία που τον γεννά. Γεννιέται μέσα στον καπιταλισμό. Για την άνοδό του εκμεταλλεύεται τη φτώχεια που γεννά η κρίση, όμως το δυνάμωμά του και ιδιαίτερα η δυνατότητα ανόδου του στην εξουσία είναι επιλογή των μονοπωλίων. Έτσι έγινε και στη Γερμανία με την άνοδο του Χιτλερ. Ήταν επιλογή των μονοπωλίων. Έτσι έγινε ιστορικά παντού σε όλες τις χώρες την περίοδο του μεσοπολέμου, αλλά και μετά τον πόλεμο.
Ο φασισμός, ο ναζισμός, δεν μπορεί να ξεριζωθεί από το αστικό κράτος.
Οριστικό, τελεσίδικο τσάκισμα του φασισμού - ναζισμού, ανεξάρτητα από τις κομματικές μορφές που παίρνει, θα γίνει με την εξάλειψη της ίδιας της μήτρας που τον γεννά, δηλαδή του καπιταλισμού. Γι’ αυτό και η πάλη των εργαζομένων, του λαού, της νεολαίας, για την απομόνωση της Χρυσής Αυγής σε κάθε τόπο δουλειάς, σε κάθε σχολείο, σε κάθε γειτονιά, πρέπει να ισχυροποιεί ταυτόχρονα την πάλη για να καταστραφεί η μήτρα που το γεννά.
Αγαπητοί φίλοι και σύντροφοι
Στις σημερινές συνθήκες οι κάθε λογής οπορτουνιστές, ρεφορμιστές και άλλοι σοσιαλδημοκράτες, μιλάνε για ένα νέο ΕΑΜ προκειμένου να ανακτήσουμε την «εθνική ανεξαρτησία».
Κοροϊδεύουν το λαό. Γιατί είναι οι ίδιοι που υπερασπίσθηκαν και υπερασπίζονται τη συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ. Που Ψήφισαν τη συνθήκη του Μάαστριχτ και κατηγορούσαν τότε το ΚΚΕ για απομονωτισμό.
Θέλουν να βγάλουν λάδι την ελληνική αστική τάξη και την εξουσία της και να τα φορτώσουν όλα στον εξωτερικό παράγοντα. Εμφανίζουν αταξικά τις σχέσεις μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών για να δικαιολογήσουν τη συνεργασία της ε.τ με τμήμα της α.τ. στο εσωτερικό της χώρας, να υποτάξουν το ταξικό στο εθνικό.
Κρύβουν ότι η εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων μέσα από τη συμμετοχή στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς είναι συνειδητή επιλογή της αστικής τάξης, προκειμένου να προωθήσει καλύτερα τα συμφέροντά της.
Το ελληνικό κεφάλαιο είναι συνυφασμένο με τη δράση και τα συμφέροντα του διεθνούς κεφαλαίου και συμμετέχει στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και στη διανομή της λείας.
Σύντροφοι και συντρόφισσες,
συναγωνιστές και συναγωνίστριες
Η διέξοδος από το φαύλο κύκλο της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, περνάει μέσα από την πάλη για την εργατική λαϊκή εξουσία, με την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, την αποδέσμευση από την ΕΕ και τη μονομερή διαγραφή του χρέους.
Σήμερα έχουμε υποχρέωση να δούμε πίσω απ' αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά. Η αστική τάξη φαίνεται πανίσχυρη, αλλά τα θεμέλια του συστήματος της, του καπιταλιστικού έχουν τρωθεί ανεπανόρθωτα. Το σύστημα τους είναι καταδικασμένο, γιατί καταδικάζει τους λαούς στη βαρβαρότητα.
Οι αυταπάτες για καλύτερη διαχείριση θα διαλύονται πιο γρήγορα απ' ότι στο παρελθόν. Οι συσχετισμοί θα αλλάζουν.
Τώρα λοιπόν ακόμα πιο αποφασιστικά να δείξουμε που βρίσκεται η δύναμη του λαού. Η δύναμη του βρίσκεται στη Λαϊκή Συμμαχία. Μόνο μια ισχυρή αντικαπιταλιστική -αντιμονοπωλιακή συμμαχία της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων, της νεολαίας, των γυναικών, της φτωχής αγροτιάς μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα μπροστά. Να ανατρέψει την εξουσία των μονοπωλίων, να κατακτήσει τη λαϊκή εξουσία, το Σοσιαλισμό.
Εμπνεόμαστε από την Κόκκινη Σημαία που ύψωσε στο Ράϊχσταγκ ο Κόκκινος Στρατός.
Από την ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση και τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
Από τα εκατομμύρια των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών σε όλο τον κόσμο που δεν δίστασαν να δώσουν ακόμα και τη ζωή τους.
Ξέρουμε καλά ότι τις πιο όμορφες μέρες δεν τις ζήσαμε ακόμα.
Ότι στον 21° αιώνα θα υπάρξουν πολλά Ράϊχσταγκ που στις κορυφές τους θα υψωθούν οι κόκκινες σημαίες της επανάστασης, του Σοσιαλισμού.
Συνεπείς στα καθήκοντά μας, μπροστά και στα 95 χρόνια του Κόμματός μας, συνεχίζουμε στην πρωτοπορία της πάλης για την ανατροπή του καπιταλισμού για το σοσιαλισμό – κομμουνισμό.
Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν οι Σαπρανίδης Κώστας, πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ Κεντρικής Μακεδονίας, Αθανασιάδης Θεόδωρος, Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Κιλκίς του ΚΚΕ, και ο Μέρμηγκας Νίκος, μαχητής του ΕΛΑΣ, ο οποίος πήρε μέρος στη μάχη απελευθέρωσης της πόλης.
Ο σύντροφος Μέρμηγκας Νίκος, μίλησε για την συμμετοχή του στη Μάχη του Κιλκίς ως ΕΠΟΝίτης τότε συμμετέχοντας σε Τάγμα του ΕΛΑΣ, και για τη συνέχεια που πήρε μέρος σε ποιες μάχες στην υπόλοιπη Ελλάδα, για τη σύλληψη του και τις εξορίες που πέρασε και δεν υπέκυψε, παρουσίασε και ντοκουμέντα που έχει κρατήσει στο αρχείο του. Τιμήθηκε από την ΤΕ Κιλκίς του ΚΚΕ για τη συμμετοχή του στη Μάχη του Κιλκίς με τιμητική πλακέτα.
Στον χώρο υπήρξε και έκθεση φωτογραφίας.
Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα και η εκδήλωση έκλεισε με τον ύμνο του 13ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ που έδρασε στην περιοχή του Κιλκίς. τον ύμνο τραγούδησε η ΠΕΑΕΑ.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και το μέλος του ΠΓ και Βουλευτής Θεσσαλονίκης, Θεοδόσης Κωνσταντινίδης.
Η ομιλία
Συναγωνιστές και συναγωνίστριες,
Συντρόφισσες και σύντροφοι
Συμπληρώνονται φέτος 72 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ και 69 χρόνια από τη μέρα που ο ΕΛΑΣ έμπαινε απελευθερωτής στο Κιλκίς στις 4 Νοεμβρίου του 1944.
Σήμερα τιμάμε σε όλους και όλες που στον αγώνα κατά της κατοχής έδωσαν την ίδια τους τη ζωή. Τους νεκρούς από την πείνα, τις εκτελέσεις, τους νεκρούς του πολέμου, τους χιλιάδες που εξοντώθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Τιμάμε και όσους πήραν μέρος στις μάχες, στον ανεφοδιασμό και στη στήριξη των ανταρτών του ΕΛΑΣ. Εκείνους και εκείνες που βίωσαν τις διώξεις, που έζησαν χρόνια στις φυλακές και στις εξορίες, όμως έμειναν αλύγιστοι και πολλοί από αυτούς εκτελέστηκαν.
Τιμάμε όλους και όλες που και σήμερα συνεχίζουν να αγωνίζονται μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, μαζί με τις νεώτερες γενιές του κόμματος και της ΚΝΕ.
Έχει ξεχωριστή σημασία να θυμίσουμε και να θυμηθούμε πόσο σημαντικό στις τότε συνθήκες της Ελλάδας, ήταν η ίδρυση του ΕΑΜ με απόφαση της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Σε συνθήκες άγριου κυνηγητού των κομμουνιστών πριν τον πόλεμο με αποκορύφωμα τη μεταξική δικτατορία. Με τη κυβέρνηση δοσίλογων στην Ελλάδα να παραδίδει τους κρατούμενους κομμουνιστές στους Γερμανούς κατακτητές, μαζί και το γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη, για να τους οδηγήσουν τελικά στο Νταχάου και στα άλλα κάτεργα.
Χωρίς το ΚΚΕ που πρωτοστάτησε στην ίδρυση και τη δράση του ΕΑΜ θα ήταν αδύνατη η νίκη, θα ήταν αδύνατη η μεγάλη συμβολή της χώρας μας μαζί με την καθοριστική συμβολή του κόκκινου στρατού και του σοβιετικού λαού, στην επιτυχή κατάληξη της νίκης στην Ευρώπη.
Μια μεγάλη νίκη που επισφραγίστηκε με την ανάρτηση της Κόκκινης Σημαίας, στις 9 Μάη του 1945 στο Ραϊχσταγκ και που ήταν το αποτέλεσμα των αθάνατων εποποιιών που κατέγραψαν τα Κομμουνιστικά Κόμματα όπου γης, τα Εθνικοαπελευθερωτικά και Αντιφασιστικά Κινήματα στις καπιταλιστικές χώρες, όπως το ηρωικό ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, η θρυλική ΕΠΟΝ, που πήραν στις πλάτες τους τις αγωνίες και τα όνειρα του λαού, όταν ένα τμήμα της αστικής τάξης συνεργαζόταν με τους κατακτητές, ένα άλλο μετακόμιζε στην Αίγυπτο και ένα τρίτο έμενε εδώ για να ενισχύσει την αστική εξουσία μετά την κατοχή, ενώ την ίδια στιγμή πριμοδοτούσε μαζί με τους Εγγλέζους τα τάγματα ασφαλείας των Ράλληδων.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ
Η περιοχή του Κιλκίς από την αρχή μπήκε για τα καλά στη μάχη της Αντίστασης.
Ήδη από τον Ιούνιο του 41 είχε γίνει σύσκεψη κοντά στη Γάβρα με πατριώτες που ήθελαν να αντιμετωπίσουν τα κυριότερα λαϊκά προβλήματα. Στη σύσκεψη αυτή που έγινε με πρωτοβουλία του Παντελή Τσέργα (ή Θανασάκη Κουτσοδόντη) μέλους του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ, αποφασίστηκε η ανεύρεση οπλισμού που είχε αφήσει ο ελληνικός στρατός όταν οπισθοχωρούσε. Επίσης μπήκαν οι βάσεις για τη δημιουργία Στρατικοπολιτικής Επαναστατικής Επιτροπής που θα αναλάμβανε ένοπλη δράση κατά των κατακτητών με δολιοφθορές κλπ. Αποφασίστηκε επίσης η οργάνωση λαϊκών κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας κατά της αρπαγής από τους Γερμανούς των γεωργικών προϊόντων, ζώων κλπ.
Η είδηση εξαπλώθηκε από στόμα σε στόμα σε όλα τα χωριά του νομού. Ο λαός του Κιλκίς άρχισε να αισθάνεται ότι δεν ήταν μόνος του, ότι δεν ήταν έρμαιο των κατακτητών και ότι αυτός θα έπρεπε να πάρει την υπόθεση στα χέρια του. Μέρα με τη μέρα άρχισε ο κόσμος να δραστηριοποιείται και να δημιουργούνται λαϊκές επιτροπές. Πρώτη κινητοποίηση αυτών των λαϊκών επιτροπών τον Ιούλιο του 41, όπου παρουσιάστηκαν στην Νομαρχία Κιλκίς και στη Γενική Διεύθυνση Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη ζητώντας την κατάργηση της δεκάτης και τον εφοδιασμό των συνεταιρισμών με στοιχειώδη είδη όπως λάδι, σαπούνι, αλάτι, πετρέλαιο, σπίρτα κλπ.
Τον Αύγουστο του 41 κοντά στη Νιγρίτα, στήθηκε η πρώτη αντάρτικη ομάδα, ο "Οδυσσέας Ανδρούτσος".
Εδώ στήθηκε η δεύτερη αντάρτικη ομάδα στην Ελλάδα, η ομάδα "Αθανάσιος Διάκος" κοντά στα χωριά Αμπελόφυτο, Κλειστό και Κυδωνιά στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 1941. Στην αντάρτικη αυτή ομάδα συμμετείχαν πολλοί Κιλκισιώτες αγωνιστές που αργότερα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον ΕΛΑΣ, ανάμεσά τους και ο καπετάνιος Γαρέφης (Χρήστος Χριστοφορίδης από την Τέρπυλλο). Επικεφαλής της ομάδας αυτής φέρεται ο δάσκαλος Χρήστος Μόσχος, αργότερα καπετάνιος του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο Πέτρος.
Η μικρή δράση της ομάδας αυτής, δηλαδή η ανατίναξη γέφυρας στις Μουριές και η επίθεση σε γερμανικό όχημα με 3 γερμανούς νεκρούς, έφερε την σκληρή απάντηση των Γερμανών, οι οποίοι με πρόφαση την παρουσία αντάρτικων ομάδων κοντά στο χωριό Αμπελόφυτα και στα Ριζανά, διέταξαν την εκτέλεση όλου του ανδρικού πληθυσμού των τριών χωριών. Θέλησαν να χτυπήσουν το κίνημα εν τη γενέσει του, να παραδειγματίσουν. Έτσι στις 25 Οκτωβρίου του 1941 τα ναζιστικά τμήματα εκτελούν τους χωρικούς και τα τρία χωριά καίγονται και εξαφανίζονται από τον χάρτη.
Η άμεση ενημέρωση των ναζί για την εμφάνιση ένοπλων ομάδων, έδειχνε καθαρά προδοσία.
Στα μέσα του Μαϊου του 42, ενώθηκαν οι δυο ανταρτοομάδες Αθανάσιος Διάκος και Οδυσσέας Ανδρούτσος, και πορεύτηκαν στο Παϊκο και από εκεί στην Τζένα. Στο μεταξύ η ίδρυση του ΕΛΑΣ από το ΕΑΜ, δημιουργεί ένοπλα τμήματα και πολλοί κιλκισιώτες πατριώτες μπήκαν στις τάξεις του. Αντάρτικα τμήματα εμφανίστηκαν και στα Κρούσσια και στο Πάϊκο, εκεί εντάσσονται και οι δυο ανταρτοομάδες. Το χειμώνα του 42 έγιναν τα πρώτα χτυπήματα των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στην περιοχή της Αξιούπολης και της Γουμένισσας.
Το 1943 βρήκε την περιοχή μας με οργανωμένη αντίσταση. Αυξάνονται οι αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ και στα χωριά του νομού, δυναμώνει το ΕΑΜ, εξασφαλίζεται ο επισιτισμός των κατοίκων και η τροφοδότηση των ανταρτών.
Στην αύξηση των αντάρτικων μονάδων και στην αναθάρρηση του λαού συμβάλουν και τα νέα από το ανατολικό μέτωπο για τη νίκη στο Στάλινγκραντ.
Με τη συγκρότηση του ΕΛΑΣ σε τακτικό απελευθερωτικό στρατό, σύμφωνα με τη διαταγή του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ (3 Σεπτεμβρίου του 43) ιδρύθηκε η 10η Μεραρχία που συντάγματά της δρούσαν στην περιοχή του Κιλκίς. Το 30ο σύνταγμα είχε ζώνη δράσης στα βουνά Πάϊκο και Καϊμακτσαλάν και το 13ο ζώνη δράσης τα Κρούσσια. Η συνολική δύναμη της 10ης Μεραρχίας ήταν 5000 περίπου αγωνιστές.
Στο μεταξύ μαίνονται οι μάχες του ΕΛΑΣ με τους Γερμανούς με τις ΠΑΟτζήδικες ομάδες που έχουν οργανωθεί και χτυπάν συνεχώς τον ΕΛΑΣ προσπαθώντας να τον απομακρύνουν από τα βουνά της περιοχής, να καταφέρουν πλήγματα, να τρομοκρατήσουν τον λαό του Κιλκίς, δρώντας κάτω από τις διαταγές των κατακτητών.
Οι μέρες μέχρι την απελευθέρωση που ακολουθούν, είναι γεμάτες ηρωικές σελίδες από την δράση του ΕΛΑΣ και τις μάχες με τους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Η μάχη του Κιλκίς
Οι τελευταίοι Γερμανοί στρατιώτες φεύγουν από το Κιλκίς στις 27 Οκτωβρίου του 44, μέσω της Γιουγκοσλαβίας.
Οι ταγματασφαλίτες, αφού βοήθησαν τους Γερμανούς να συμπτυχθούνε στη Γιουγκοσλαβία, συγκεντρώθηκαν και οχυρώθηκαν καλά στην πόλη του Κιλκίς με βασικό στήριγμά τους το ύψωμα 371 του Αγίου Γεωργίου, τις Στρατώνες, το νεόκτιστο Νοσοκομείο, τις αποθήκες καπνού Σιδηρόπουλου, τα σχολεία κλπ. Ηταν καλά εξοπλισμένοι και είχαν αρκετόν εφεδρικό οπλισμό, κυρίως ιταλικό, στις αποθήκες Σιδηρόπουλου.
Στις 3 Νοέμβρη του 44 ο αριθμός των συνεργατών των Γερμανών που συγκεντρώθηκαν εδώ, έφτανε τους 9000 περίπου άντρες. Ήταν σχεδόν από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και όλων των δοσιλογικών οργανώσεων. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι εθνικόφρονες, οι χιλιάδες οπλισμένοι από τους γερμανούς καταχτητές οπλίτες της ΠΑΟ η δήθεν Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση των Εθνικοφρόνων, που αργότερα για να ξεγελάσουν το λαό την ονόμασαν ΕΕΣ (Εθνικός Ελληνικός Στρατός) τα ελληνικά ΕΣ - ΕΣ του Κώστα Παπαδόπουλου, του Παπαδόγκονα - Κισά Μπατζάκ κλπ. μαζί με τους ληστοσυμμορίτες του Πούλου και του Δάγκουλα, και τους ΕΑΣΑΔίτες της Θεσσαλίας βοηθούσαν την υποχώρηση των αφεντικών τους.
Το ηθικό τους ήταν πεσμένο. Τους ένωναν μόνο τα κοινά εγκλήματα που είχαν κάνει απέναντι στο λαό και η ελπίδα να τους σώσουν οι Άγγλοι.
Ο εργατικός Αγγλος βουλευτής Ουίλκις το 1946 στην επιθεώρηση «Νέος πολιτικός και Εθνος» σε άρθρο του με τίτλο, ΕΛΑΣ - ΓΕΡΜΑΝΟΙ - ΑΓΓΛΟΙ, έγραφε: «Οταν έφυγα από το Κάιρο τον Ιούλη 1944 η γνώμη εκείνων που χειρίζονταν τα Ελληνικά πράματα ήταν ότι τα Τάγματα Ασφάλειας ήταν φιλοβρετανικότερα από τον ΕΛΑΣ. Και γι' αυτό έπρεπε να τα υποστηρίξουμε. Παράλληλα, πιστεύαμε ότι θα μπορούσαν να εξοντώσουν τον ΕΛΑΣ και επομένως θα ήταν οι μόνες δυνάμεις που θα βρίσκαμε μόλις φτάναμε στην Ελλάδα!» Ιούλιος του 44.
Επειδή περίμεναν επίθεση του ΕΛΑΣ, οχυρώθηκαν σε πολλά σημεία της πόλης. Για να αυξήσουν τη δύναμή τους, ανάγκασαν μεγάλο αριθμό κατοίκων της πόλης να στηθούν στα χαρακώματα και να πολεμήσουν μαζί τους.
Πριν αρχίσει η μάχη του Κιλκίς, ο ΕΛΑΣ τους κάλεσε να παραδοθούν με τη ρητή εγγύηση για τη ζωή τους. Οι οπλαρχηγοί τους όπως οι Κ. Παπαδόπουλος, Κισά Μπατζάκ Καζαμίας, Τσαμκιράνης, Δάγκουλας κ.λπ. απέρριψαν την πρόταση.
Με διαταγή της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας συγκροτήθηκε ειδικό απόσπασμα με αρχηγό τον καπετάνιο της Χης Μεραρχίας Κικίτσα. Η δύναμη του αποσπάσματος ανέρχονταν σε 6000 και αποτελούταν από τα τμήματα:
10η μεραρχία: 3 τάγματα του 30ου συντάγματος, 3 τάγματα του 16ου συντάγματος και 2 τάγματα του 50ου συντάγματος.
11η Μεραρχία: 3 τάγματα του 13ου συντάγματος και 2 τάγματα του 19ου συντάγματος
9η Μεραρχία: 1 τάγμα του 28ου συντάγματος και 1 τάγμα του 53ου συντάγματος.
Επίσης η ταξιαρχία ιππικού της Θεσσαλίας.
Στην αφήγηση του Ορφανίδη Στάθη ή (Καραφωτιά) διοικητή του 6ου Λόχου, του 2ου Τάγματος, του 13ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (στο περιοδικό «Εθνική Αντίσταση») βρίσκουμε την εξής αφήγηση της μάχης:
Μέρα επίθεσης το Σάββατο 4 Νοεμβρίου, ώρα 5.30 πρωί. Τα τμήματα όλα βρίσκονταν πια στις θέσεις εφόδου. Δόθηκε το σύνθημα και άρχισε η επίθεση. Σφοδρή και πεισματώδης μάχη που άλλαξε σε ορισμένα σημεία πολλές φάσεις.
Οι ταγματασφαλίτες από τον Αγιο Γεώργιο θέριζαν όλο το ακάλυπτο έδαφος μπροστά μας και με δυσκολία προωθούσαμε τις θέσεις μας. Με σημείωμά μου στον διοικητή Κόλια(Νίκος Νικητίδης ή αεροπόρος από τη Μ. Βρύση) ζήτησα να χτυπηθεί η βάση στον Αγιο Γεώργιο, που εμπόδιζε κάθε κίνηση.
Σε λίγο, άρχισε σφοδρός βομβαρδισμός του υψώματος από το Λόχο Μηχανημάτων του 13ου Συν/τος, όπου διοικητής του ήταν ο μόνιμος ανθυπολοχαγός Χρήστος Ζαχαριάδης και από τους όλμους των άλλων τμημάτων και το ελαφρό πυροβολικό συνοδείας πεζικού. Οι ταγματασφαλίτες άρχισαν να το βάζουν στα πόδια προς το εσωτερικό της πόλης. Τα εχθρικά πυρά από τον Αγιο Γεώργιο σταμάτησαν και φωτοβολίδες ανάγγειλαν την κατάληψή του από το 3ο τάγμα και το τμήμα ανταρτισσών του 30 Συν/τος του ΕΛΑΣ.
Η μάχη είχε κριθεί, είχε κερδηθεί. Σε όλα τα σημεία, οι συγκρούσεις ήταν σκληρές και οι ήρωες του ΕΛΑΣ πολέμησαν με ανδρεία. Στα χαρακώματα βρήκαμε μόνο τους πατριώτες που οπλίστηκαν με τη βία. Γνωριμίες - αγκαλιάσματα - κλάματα.
Αρχισαν οι οδομαχίες. Ο κόσμος κάθε ηλικίας, τρελός από χαρά, αψηφώντας όλα, τρέχει προς τις δικές μας θέσεις με λουλούδια - αγκαλιάσματα - φιλιά - δάκρυα. Γρήγορα ξεκαθαρίσαμε τις αντιστάσεις των ταγματατασφαλιτών στην Αυστρο-ελληνική Εταιρεία καπνού και την Υποδιοίκηση Χωροφυλακής και φτάσαμε στο Κέντρο της πόλης στη Λεωφόρο 21 Ιουνίου.
Οι δρόμοι γεμάτοι πτώματα. Πολίτες έδειξαν το πτώμα του ταγματάρχη Καζαμία. Πολλοί ταγματασφαλίτες κάνουν λούφα, ντύνονται πολιτικά και κρύβονται. Άλλοι πιο θαρραλέοι βγαίνουν και ανακατεύονται με το ενθουσιασμένο πλήθος, μα ο κόσμος γνωρίζει όσους εγκλημάτισαν και τους δείχνει. Έτσι γνωρίσανε τον περιβόητο φρούραρχο στους Βάλτους Κιλκίς στη φάλαγγα αιχμαλώτων που είχαμε και όρμησαν να τον ξεσκίσουν, γιατί δεν άφησε κοπέλες και γυναίκες απείραχτες. Δεν τους αφήσαμε και σύμφωνα με διαταγή που υπήρχε, τους στείλαμε όλους στο Σταθμό Διοίκησης.
Η μάχη τώρα εντοπίστηκε στο χώρο του νοσοκομείου και τους γύρω συνοικισμούς. Οι ταγματασφαλίτες που ήταν κυκλωμένοι στο νοσοκομείο σήκωσαν άσπρα μαντήλια για να παραδοθούνε. Ο ταγματάρχης Αριανός γελάστηκε και με μια διμοιρία προχώρησε, όμως οι άλλοι τους βάλαν δραστικά πυρά. Σκοτώθηκαν οι περισσότεροι και τραυματίστηκε βαριά ο Αριανός. Ύστερα χρησιμοποιήθηκαν γερμανικά Πάντσερ Φάουστ - τα λεγόμενα μπαζούκας και ξεκαθαρίστηκε το Νοσοκομείο.
Κάπου 800 από τους ταγματασφαλίτες φτάσαν τροχάδην μέχρι τη Θεσ/νίκη και οχυρώθηκαν στο Συνοικισμό Βαρδάρη. Χτυπήθηκαν από το 3ο τάγμα του 50ού Συντάγματος, σκοτώθηκαν 30 και πιάστηκαν κάπου 750 ανάμεσά τους 45 τραυματίες.
Η ομάδα του Παπαδόπουλου είχε φύγει έγκαιρα από το Κιλκίς και προσπάθησε το μεσημέρι να χτυπήσει από Βόρεια τον ΕΛΑΣ αλλά απωθήθηκε από τμήμα του ΕΛΑΣ που τον καταδίωξαν προς την Κερκίνη.
Η μάχη κράτησε μέχρι τις 16:00. Δεν άντεξαν περισσότερο. Τελευταία έπεσαν το Νοσοκομείο και οι στρατώνες. Οι περισσότεροι από τους δοσίλογους ή έπεσαν νεκροί ή αιχμαλωτίστηκαν μέσα στην πόλη. Και αρχηγοί τους όπως ο Κισά-Μπατζάκ από την Κατερίνη σκοτώθηκαν σε εκείνη τη μάχη. Εκεί τραυματίστηκε και ο δήμιος της Θεσσαλονίκης Δάγκουλας. Πιάστηκε αιχμάλωτος, μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και υπέκυψε στο τραύμα του.
Η ταξιαρχία ιππικού της Θεσαλίας με δύναμη 1000 ιππέων δεν πρόλαβε να πάρει μέρος στη μάχη. Μόλις έφτασε στα υψώματα μεταξύ του Μεταλλικού και του Κιλκίς, η μάχη είχε τελειώσει και πρόλαβε μόνο να πάρει μέρος στην καταδίωξη του τμήματος του Παοτζή Γεωργαντά που είχε σπάσει τον κλοιό και προσπαθούσε να διαφύγει
Η μάχη του Κιλκίς ήταν φονική. Ο ΕΛΑΣ έδωσε 126 νεκρούς και 230 τραυματίες.
69 χρόνια πριν, αυτήν την ώρα που μιλάμε η πόλη του Κιλκίς είχε απελευθερωθεί από τον ΕΛΑΣ.
Να θυμίσουμε εδώ κάποιες πτυχές από την ομιλία του Γιώργου Μαργαρίτη, καθηγητή Ιστορίας στο ΑΠΘ πριν 4 χρόνια σε αντίστοιχη εκδήλωση της ΝΕ Κιλκίς του ΚΚΕ και της ΠΕΑΕΑ.
Στη μάχη του Κιλκίς και τις επόμενες μέρες σκοτώθηκαν πραγματικά πολλοί από τις δοσιλογικές αυτές οργανώσεις. Σε καμία περίπτωση δεν ήταν πρόσωπα αθώα ή άσχετα, αν εξαιρέσουμε τους αμάχους που σκοτώθηκαν τυχαία. Ήταν στρατευμένοι στην υπόθεση της Ναζιστικής Νέας τάξης, αυτής που βύθισε το λαό μας στη δουλεία, στο θάνατο, στην εξαθλίωση.
Εκείνο τον καιρό γινόταν ένας ολοκληρωτικός πόλεμος με κύριο διακύβευμα την επικράτηση του ναζισμού ή όχι. Οι κλεισμένοι στην πόλη του Κιλκίς είχαν διαλέξει στρατόπεδο, ήταν με τη νέα τάξη και είχαν πολεμήσει για αυτήν. Για αυτό και βρέθηκαν στο Κιλκίς – το σχέδιο ήταν να ακολουθήσουν τους Γερμανούς που υποχωρούσαν. Η ομάδα του Πούλου, έφυγε έγκαιρα κα τους ακολούθησε μέχρι και την Αυστρία πολεμώντας στο πλευρό τους ως τον Απρίλιο του 45. Οι υπόλοιποι εγκλωβίστηκαν στο Κιλκίς από την απροθυμία των Γερμανών να τους φορτωθούν και έμειναν έρμαια των καταχθόνιων σχεδίων των Άγγλων.
Οι ομάδες αυτές είχαν σπείρει ανέμους, είχαν ματώσει στο πλευρό των Γερμανών τους συμπατριώτες τους, είχαν γίνει κυνηγιάρικα σκυλιά για να ξετρυπώνουν κομουνιστές, πατριώτες, Εβραίους, ή ότι άλλο επιθυμούσε ο αφέντης τους. Είναι αφύσικο το ότι θέρισαν θύελλες; Ήταν αφύσικο ότι μερικοί από αυτούς λιντσαρίστηκαν από τους συγχωριανούς τους;
Αυτούς, τους συνεργάτες του Γερμανού κατακτητή, τίμησαν χθες οι Χρυσαυγίτες και τους τιμούνε κάθε χρόνο στο μνημείο που έστησε η Χούντα στο λόφο έξω από την Κρηστώνη.
Άλλωστε είναι οι ιδεολογικοί τους απόγονοι.
Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι
Μέσα στις σημερινές συνθήκες βρίσκουν έδαφος οι πιο αντιδραστικές θεωρίες, ο ναζισμός - φασισμός. Δεν είναι γενικά η κρίση και η ανεργία που τον γεννά. Γεννιέται μέσα στον καπιταλισμό. Για την άνοδό του εκμεταλλεύεται τη φτώχεια που γεννά η κρίση, όμως το δυνάμωμά του και ιδιαίτερα η δυνατότητα ανόδου του στην εξουσία είναι επιλογή των μονοπωλίων. Έτσι έγινε και στη Γερμανία με την άνοδο του Χιτλερ. Ήταν επιλογή των μονοπωλίων. Έτσι έγινε ιστορικά παντού σε όλες τις χώρες την περίοδο του μεσοπολέμου, αλλά και μετά τον πόλεμο.
Ο φασισμός, ο ναζισμός, δεν μπορεί να ξεριζωθεί από το αστικό κράτος.
Οριστικό, τελεσίδικο τσάκισμα του φασισμού - ναζισμού, ανεξάρτητα από τις κομματικές μορφές που παίρνει, θα γίνει με την εξάλειψη της ίδιας της μήτρας που τον γεννά, δηλαδή του καπιταλισμού. Γι’ αυτό και η πάλη των εργαζομένων, του λαού, της νεολαίας, για την απομόνωση της Χρυσής Αυγής σε κάθε τόπο δουλειάς, σε κάθε σχολείο, σε κάθε γειτονιά, πρέπει να ισχυροποιεί ταυτόχρονα την πάλη για να καταστραφεί η μήτρα που το γεννά.
Αγαπητοί φίλοι και σύντροφοι
Στις σημερινές συνθήκες οι κάθε λογής οπορτουνιστές, ρεφορμιστές και άλλοι σοσιαλδημοκράτες, μιλάνε για ένα νέο ΕΑΜ προκειμένου να ανακτήσουμε την «εθνική ανεξαρτησία».
Κοροϊδεύουν το λαό. Γιατί είναι οι ίδιοι που υπερασπίσθηκαν και υπερασπίζονται τη συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ. Που Ψήφισαν τη συνθήκη του Μάαστριχτ και κατηγορούσαν τότε το ΚΚΕ για απομονωτισμό.
Θέλουν να βγάλουν λάδι την ελληνική αστική τάξη και την εξουσία της και να τα φορτώσουν όλα στον εξωτερικό παράγοντα. Εμφανίζουν αταξικά τις σχέσεις μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών για να δικαιολογήσουν τη συνεργασία της ε.τ με τμήμα της α.τ. στο εσωτερικό της χώρας, να υποτάξουν το ταξικό στο εθνικό.
Κρύβουν ότι η εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων μέσα από τη συμμετοχή στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς είναι συνειδητή επιλογή της αστικής τάξης, προκειμένου να προωθήσει καλύτερα τα συμφέροντά της.
Το ελληνικό κεφάλαιο είναι συνυφασμένο με τη δράση και τα συμφέροντα του διεθνούς κεφαλαίου και συμμετέχει στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και στη διανομή της λείας.
Σύντροφοι και συντρόφισσες,
συναγωνιστές και συναγωνίστριες
Η διέξοδος από το φαύλο κύκλο της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, περνάει μέσα από την πάλη για την εργατική λαϊκή εξουσία, με την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, την αποδέσμευση από την ΕΕ και τη μονομερή διαγραφή του χρέους.
Σήμερα έχουμε υποχρέωση να δούμε πίσω απ' αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά. Η αστική τάξη φαίνεται πανίσχυρη, αλλά τα θεμέλια του συστήματος της, του καπιταλιστικού έχουν τρωθεί ανεπανόρθωτα. Το σύστημα τους είναι καταδικασμένο, γιατί καταδικάζει τους λαούς στη βαρβαρότητα.
Οι αυταπάτες για καλύτερη διαχείριση θα διαλύονται πιο γρήγορα απ' ότι στο παρελθόν. Οι συσχετισμοί θα αλλάζουν.
Τώρα λοιπόν ακόμα πιο αποφασιστικά να δείξουμε που βρίσκεται η δύναμη του λαού. Η δύναμη του βρίσκεται στη Λαϊκή Συμμαχία. Μόνο μια ισχυρή αντικαπιταλιστική -αντιμονοπωλιακή συμμαχία της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων, της νεολαίας, των γυναικών, της φτωχής αγροτιάς μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα μπροστά. Να ανατρέψει την εξουσία των μονοπωλίων, να κατακτήσει τη λαϊκή εξουσία, το Σοσιαλισμό.
Εμπνεόμαστε από την Κόκκινη Σημαία που ύψωσε στο Ράϊχσταγκ ο Κόκκινος Στρατός.
Από την ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση και τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
Από τα εκατομμύρια των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών σε όλο τον κόσμο που δεν δίστασαν να δώσουν ακόμα και τη ζωή τους.
Ξέρουμε καλά ότι τις πιο όμορφες μέρες δεν τις ζήσαμε ακόμα.
Ότι στον 21° αιώνα θα υπάρξουν πολλά Ράϊχσταγκ που στις κορυφές τους θα υψωθούν οι κόκκινες σημαίες της επανάστασης, του Σοσιαλισμού.
Συνεπείς στα καθήκοντά μας, μπροστά και στα 95 χρόνια του Κόμματός μας, συνεχίζουμε στην πρωτοπορία της πάλης για την ανατροπή του καπιταλισμού για το σοσιαλισμό – κομμουνισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.