Οι θέσεις της Δημοκρατικής Αριστεράς για το ζήτημα του φαρμάκου

Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά υψηλή. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι δαπάνες για φάρμακα φθάνουν στη χώρα μας το 25% του συνόλου των δαπανών υγείας και η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 2-3 χώρες με υψηλότερη κατά κεφαλή δαπάνη παγκοσμίως, ενώ υπήρξε ραγδαία αύξησή της κατά την τελευταία δεκαετία. Οι παθολογίες πίσω από το φαινόμενο αυτό είναι πολλές και απαιτούν πολύπλευρη αντιμετώπιση.
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ υποστηρίζει την ανάγκη εφαρμογής συστηματικού σχεδίου για την εξυγίανση και τον εξορθολογισμό του όλου κύκλου παραγωγής –εμπορίας –χρήσης των φαρμάκων στην Ελλάδα. Γνώμονας για ένα τέτοιο σχέδιο οφείλει να είναι η απρόσκοπτη εξασφάλιση στους Έλληνες πολίτες των φαρμάκων που έχουν ανάγκη και η πάταξη της σημερινής υπερκατανάλωσης φαρμάκων και της στρέβλωσης των διαδικασιών. Αυτό δεν γίνεται με «οριζόντιες» περικοπές, αλλά χρειάζονται ουσιαστικές τομές στη λειτουργία των θεσμών και ρήξη με κύκλους άνομων συμφερόντων, με πρακτικές διαπλοκής, με την κυριαρχία του πελατειακού κράτους και με (καθόλου τυχαίους) οργανωτικούς ανορθολογισμούς.
Για το φάρμακο, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας που συζητιέται στη Βουλή αυτές τις ημέρες περιλαμβάνει σημαντικές προβλέψεις, αλλά η έλλειψη ουσιαστικών θεσμικών ρυθμίσεων και η προχειρότητα κινδυνεύει να ακυρώσει τα θετικά μέτρα. Ειδικότερα:
1) Η αύξηση της χρήσης γενόσημων φαρμάκων (αντιγράφων μετά τη λήξη της περιόδου πατέντας) είναι απολύτως απαραίτητη. Ωστόσο, για να μην υπάρξουν νέες στρεβλώσεις απαιτείται να εξασφαλίζεται α/ ότι αυτά πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ποιότητας, ασφάλειας, αποτελεσματικότητας (βιοδιαθεσιμότητα, βιοϊσοδυναμία) και β/ ότι διατίθενται σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης υπάρχουν ρυθμίσεις που εξασφαλίζουν την κυκλοφορία ολιγάριθμων γενοσήμων ανά δραστική ουσία. Στην Ελλάδα τα γενόσημα που αντιστοιχούν σε κάθε δραστική πολλές φορές φθάνουν τις αρκετές δεκάδες (!!), με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατοι οι ουσιαστικοί έλεγχοι πριν την κυκλοφορία αλλά και η παρακολούθησή τους μετά από αυτήν. Ως εκ τούτου απαιτείται δέσμη μέτρων και σημαντικές θεσμικές τομές, ώστε να καταστεί δυνατή η συνεχής διεξαγωγή επιστημονικά αξιόπιστων ελέγχων επί της ποιότητας, της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των γενοσήμων προκειμένου η χρήση τους να συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών των Ελλήνων πολιτών, στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και την ενδυνάμωση της εθνικής φαρμακοβιομηχανίας.
2) Η συνταγογράφηση δραστικής ουσίας από τους γιατρούς αποτελεί επίσης σημαντικό μέτρο, καθώς στοχεύει στην καταπολέμηση της κατευθυνόμενης συνταγογράφησης και της διαπλοκής. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να οδηγήσει σε απλή μετάθεση του τόπου όπου συμβαίνει η κατευθυνόμενη συνταγογράφηση και η διαπλοκή, ούτε στην «τυφλή» χρήση του φθηνότερου φαρμάκου, όταν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί δεν επαρκούν για την επιβεβαίωση της θεραπευτικής τους αξίας (βιοδιαθεσιμότητα, βιοϊσοδυναμία) ούτε για την παρακολούθηση της ασφάλειάς τους.
Παρά ταύτα, οι εκτός μέτρου αντιδράσεις δαιμονοποίησης της συνταγογράφησης δραστικής ουσίας από μέρους ορισμένων εκπροσώπων του ιατρικού σώματος δημιουργούν προβληματισμό, πολύ περισσότερο που οι ίδιοι εκπρόσωποι ουδέποτε έχουν επιχειρήσει να αντιμετωπιστεί το μεγάλο για την Ελλάδα πρόβλημα της κατευθυνόμενης συνταγογράφησης.
Τα ζητήματα που αφορούν το φάρμακο στη χώρα μας είναι εξαιρετικά σοβαρά και έχουν επισημανθεί επανειλημμένα. Δεν υπάρχει θέση για «τυφλές» περικοπές, για αποσπασματικές λύσεις και για ερασιτεχνισμούς ούτε χώρος για συντεχνιακές λογικές. Χρειάζεται άμεσα η διατύπωση και εφαρμογή συνεκτικού σχεδίου για την εξυγίανση και το εξορθολογισμό του κύκλου παραγωγής –εμπορίας –χρήσης των φαρμάκων στην Ελλάδα προκειμένου να βελτιωθεί η παρεχόμενη φαρμακευτική περίθαλψη στην χώρα.