Act Business Center

Act Business Center

Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2024

Αρχαία ιατρική

Του Κώστα Μπούζα
Είναι γνωστό ότι πολλοί αρχαίοι λαοί, όπως οι Μεσοποτάμιοι, οι Ινδοί, ή οι Αιγύπτιοι διέθεταν ιατρικές γνώσεις. Οι αρχαίοι Έλληνες, όμως, ήταν εκείνοι που ξεπέρασαν τη μαγική διάσταση που είχε μέχρι τότε η ιατρική και η φαρμακευτική, και τις έθεσαν, έτσι, σε ορθολογιστική βάση.

Η παλαιότερη, γνωστή ιατρική σχολή υπήρξε της Κνίδου, στη Μικρά Ασία, τον έβδομο αιώνα π.Χ. Οι καθηγητές της συνέγραψαν έργα γυναικολογίας και έκαναν ανατομία. Άλλη σχολή ήταν αυτή της Κω, τον έκτο αιώνα π.Χ. Αυτή έδινε μεγάλη σημασία στην πρόγνωση αντί της διάγνωσης και στην πρόνοια αντί της θεραπείας.

Διάφορα πρόσωπα, που ασχολήθηκαν με την ιατρική στην αρχαία Ελλάδα, υπήρξαν: Ο Εμπεδοκλής (έκτος αιώνας π.Χ.), που ανακάλυψε την άδηλη αναπνοή. Ο Αλκμέων ο Κροτωνιάτης (μαθητής του Πυθαγόρα), που υποστήριξε ότι ο εγκέφαλος είναι έδρα των αισθήσεων και ανακάλυψε τα αισθητήρια και τα οπτικά νεύρα. Επίσης ανακάλυψε τις ευσταχιανές σάλπιγγες, διέκρινε τις αισθήσεις από τη νόηση. Τέλος, ίδρυσε την εμβρυολογία (το έργο του συνέχισαν ο Άκρων, ο Παυσανίας και αργότερα, ο Φιλιστίων ο Λοκρός). Ο Διογένης της Απολλωνίας, που διερεύνησε τις αρτηρίες και τις φλέβες. Ο Διοκλής από την Κάρυστο, που έγραψε σύγγραμα για την ανατομία.

Ας έλθουμε, τώρα, στον μεγάλο Ιπποκράτη από την Κω (το απόγειο της δράσης του, περί το 400 π.Χ.). Θεωρήθηκε ως το πρότυπο του τελείου ιατρού. Υπήρξε μορφωμένος, παρατηρητικός, αλλά και ανθρωπιστής. Υπήρξε ο συγγραφέας πολλών από τα έργα – άγνωστο πόσα - της Ιπποκρατείου συλλογής, που αριθμούσε εβδομήντα έργα. Ο περίφημος όρκος του Ιπποκράτη έγινε δεκτός από Άραβες, Εβραίους και Χριστιανούς.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να αναφερθούν και τα περίφημα Ασκληπιεία (ναοί, θεραπευτήρια). Μεγάλος αριθμός από τα αρχεία τους έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Αυτά μας μιλούν για τη θεραπεία “διά της εγκοιμήσεως” στο “άβατον” (θεραπεία διά της υποβολής). Τα Ασκληπιεία, εγκατεστημένα σε υγιεινούς τόπους, θεωρείται ότι υπήρξαν υποδείγματα σανατορίων.

Αν περάσουμε στους Ελληνιστικούς χρόνους, στον τομέα της υγείας διέπρεψε η Αλεξάνδρεια, στην οποία ιδρύθηκαν ιατρικές σχολές και μεγάλη ιατρική βιβλιοθήκη. Γνωστά ονόματα της εποχής αυτής είναι: ο Ερασίστρατος, ο Ηρόφιλος, ο Κέλσος (που άφησε μια πλήρη ιατρική εγκυκλοπαίδεια) και άλλοι. Για να έρθουμε στον μεγάλο Γαληνό (δεύτερος αιώνας μ.Χ.). Αυτός συνέγραψε 22 μεγάλους, πυκνά τυπωμένους τόμους, που καλύπτουν όλους τους τομείς της ιατρικής. Υπήρξε φυσιολόγος, ανατομιστής, γεννημένος πειραματιστής, κάτοχος όλων των ιατρικών γνώσεων της εποχής του.

Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κλείσουμε τη σύντομη αυτή παρουσίαση, με κάποια λόγια του Charles Singer (1876-1960 μ.Χ.), Βρεττανού ιστορικού της επιστήμης, τεχνολογίας και ιατρικής, ο οποίος, το 1922, συνέγραψε το έργο “Η Ελληνική βιολογία και Ελληνική ιατρική”:

“Τα ιατρικά κείμενα των Ελλήνων περιέχουν υλικά του αγιοτέρου και επιστημονικοτέρου τύπου. Αυτά, και το πνεύμα συμφώνως προς το οποίο εγράφησαν, συγκροτούν την οφειλή της σύγχρονης ιατρικής προς την αρχαιότητα. Η οφειλή αυτή είναι ανεκτίμητη. Οι σύγχρονοι πρωτοπόροι είναι οι πραγματικοί κληρονόμοι των Ελλήνων…”.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.