Ομιλία Γ. Φραγγίδη στο πλαίσιο του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με αναπηρία ανά την Επικράτεια»

Ομιλία Γιώργου Φραγγίδη στην Ημερίδα της Διεύθυνσης της Αστυνομίας Κιλκίς, στο πλαίσιο του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με αναπηρία ανά την Επικράτεια»
Νιώθω πως είμαι σήμερα εδώ για να μιλήσω για έννοιες ουσιαστικά αυτονόητες για ένα δημοκρατικό και ευρωπαϊκό κράτος, όπως η Ελλάδα: για έννοιες, όπως η ισότητα και η ισοτιμία μεταξύ των πολιτών. Για μια κοινωνία, που η αποδοχή της διαφορετικότητας θα αποτελεί πρωταρχική μέριμνα της πολιτείας.

Δυστυχώς, τα άτομα με αναπηρία στη χώρα μας, δεν απολαμβάνουν τα δικαιώματα της περίθαλψης, της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, όμοια με τους υπόλοιπους συμπολίτες μας.

Είναι αρκετά διαδεδομένη, τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια, η προώθηση μιας ευρωπαϊκής πολιτικής, που αφορά τις «ίσες ευκαιρίες για όλους». Πόσο, όμως, προσπαθούμε εμείς ως πολιτεία να δομήσουμε ένα ρεαλιστικό σχέδιο δράσης επικεντρωμένο στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία; Έχουμε άραγε χαρτογραφήσει κάθε τοπική κοινότητα, προκειμένου να διαπιστώσουμε τι χρειάζονται αυτοί οι πολίτες και τι προβλήματα αντιμετωπίζει ο καθένας ξεχωριστά;

Τα άτομα με αναπηρία χρειάζονται την έμπρακτη αλληλεγγύη μας. Απαιτείται μια νομοθεσία, που να διασφαλίζει τα κρίσιμα ζητήματα της καθημερινότητάς τους, όπως η προσβασιμότητα, η περίθαλψη και κυρίως, η αυτονόμησή τους.

Για την επίτευξη όλων αυτών, χρειάζεται ένα διευρυμένο «τραπέζι διαλόγου», που να περιλαμβάνει το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων του τόπου αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς φορείς και τους αρμόδιους του τομέα υγείας. Πρωτίστως, όμως, χρειάζεται να ακούσουμε τα ίδια τα άτομα με αναπηρία και τους φροντιστές τους. Ειδάλλως, υπάρχει ο κίνδυνος να προτείνουμε ένα σχέδιο για αυτούς, χωρίς αυτούς! Ένα σχέδιο, δηλαδή, που να μην ανταποκρίνεται στις πραγματικές τους ανάγκες.

Οι φορείς εκπαίδευσης καταδεικνύουν κάθε χρόνο τη σημαντική υποστελέχωση σε εξειδικευμένο προσωπικό (ακόμα και σε βασικές ειδικότητες), ιδίως στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Δεν γίνεται να μιλάμε για σεβασμό στα άτομα με αναπηρία και ταυτόχρονα, να μην διασφαλίζουμε επιστημονικό προσωπικό και σύγχρονο υλικοτεχνικό εξοπλισμό στις αίθουσες διδασκαλίας.

Παρατηρούμε χιλιάδες άτομα με αναπηρία να βρίσκονται εγκλωβισμένα μέσα στα σπίτια τους, γιατί δεν εξασφαλίζεται η προσβασιμότητά τους σε χώρους υγείας, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας. Χρέος της πολιτείας είναι να παράσχει κρατική χρηματοδότηση για δημιουργία ραμπών και διαπλάτυνση θυρών σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Παράλληλα, απαιτούνται επιχορηγήσεις σε ιδιωτικές επιχειρήσεις αλλά και ιδιωτικές κατοικίες, έτσι ώστε να δημιουργηθούν χώροι προσβάσιμοι για όλα τα άτομα με αναπηρία.

Ήρθε, επίσης, η ώρα, το κράτος μας να εκπονήσει ένα στεγαστικό σχέδιο για τους ανθρώπους αυτούς. Να καλυφθεί το κόστος μετατροπής της κατοικίας τους ώστε να προσαρμοστεί στην αναπηρία τους ή να επιχορηγηθούν για την αγορά μιας κατάλληλης κατοικίας.

Επιπρόσθετα, η πολιτεία οφείλει να μεριμνήσει για τη δημιουργία κέντρων ημερήσιας φροντίδας για ΑμεΑ σε κάθε Δήμο αλλά και εξειδικευμένα κέντρα για 24ωρη διαμονή. Ο θεσμός του «Προσωπικού Βοηθού» για άτομα με αναπηρία φαίνεται να έμεινε απλώς ένα σχέδιο επί χάρτου, καθώς η λειτουργία του στην Αττική είναι πιλοτική, με πολλά προβλήματα στην εφαρμογή, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα είναι άγνωστο ακόμα πότε θα υλοποιηθεί.

Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε να αποδομείται ο θεσμός του «Βοήθεια στο σπίτι», μια υπηρεσία που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες. Ως αποτέλεσμα, εκατοντάδες συμπολίτες μας οδηγούνται στην κοινωνική απομόνωση, μέσα σε ένα ασταθές και ανασφαλές περιβάλλον.

Αναφορικά με τα ζητήματα προσβασιμότητας και κοινωνικής επανένταξης, παρατηρούμε, καθημερινά, συμπολίτες μας να καταλαμβάνουν καταχρηστικώς θέσεις αναπηρίας, ράμπες και εισόδους, εμποδίζοντας την πρόσβαση και την μετακίνηση των αναπήρων με ασφάλεια. Λύση δεν είναι πάντα η καλύτερη αστυνόμευση αλλά η εκπαίδευση των πολιτών και ιδίως των παιδιών μας, γύρω από τις ανάγκες και το σεβασμό των ατόμων με αναπηρία. Διέξοδός μας η αλλαγή της κουλτούρας και της νοοτροπίας μας, η εξάλειψη των στερεοτύπων και των διακρίσεων, η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, η πρόληψη και η ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχικότητας των ΑμεΑ.

Τέλος, το «Παρατηρητήριο θεμάτων αναπηρίας» της ΕΣΑμεΑ αποτυπώνει τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στον τομέα της εργασίας και τη χαοτική διαφορά μας ως χώρα από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Δυστυχώς, σήμερα μιλάμε ακόμα για το τι ΔΕΝ μπορεί να κάνει το άτομο με αναπηρία και όχι για αυτό που μπορεί πραγματικά να κάνει, λειτουργώντας προσθετικά στην οικονομία μας.

Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και οι σύγχρονες πολιτικές απασχόλησης για τα άτομα αυτά στέκεται στον αντίποδα μιας αναχρονιστικής επιδοματικής πολιτικής που τα εγκλωβίζει και τα καθηλώνει σε ένα πλαίσιο κοινωνικής απομόνωσης.

Η ισότητα και ισονομία δεν είναι έννοιες, λοιπόν, αφηρημένες, που μπορεί η πολιτική να χρησιμοποιεί κατά το δοκούν ως πυροτέχνημα. Αφορούν ζητήματα ουσίας, που περιγράφουν την καθημερινότητα και τη ζωή των συνανθρώπων μας. Για το λόγο αυτό, είναι ευθύνη μας να σχεδιάσουμε ένα ολοκληρωμένο πλάνο ενεργειών, που δεν θα παραπεμφθεί στις καλένδες, που δεν θα συζητήσουμε σχεδόν επετειακά σε μια άλλη γιορτή για την αναπηρία και τη διαφορετικότητα.

Είναι ατομική και συλλογική ευθύνη να φτιάξουμε ένα κράτος δικαίου, χωρίς στερεότυπα, διακρίσεις και κοινωνικές ανισότητες. Ένα κράτος που θα αποδέχεται τους πολίτες του έτσι όπως ακριβώς είναι, κι όχι όπως θα ήθελε ή θα έπρεπε να είναι.