ΤΕΧΝΗ Κιλκίς: Εκθεση με τίτλο “Το πιο Μακρύ Ταξίδι - Ο πρώτος περίπλους της γης ”

Δελτίο τύπου ΤΕΧΝΗΣ Κιλκίς
Η Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρία - ΤΕΧΝΗ Κιλκίς σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ισπανίας, την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα, το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας και την Ισπανική Υπηρεσία Πολιτιστικής Δράσης φιλοξενεί την έκθεση με τίτλο “Το πιο Μακρύ Ταξίδι / El Viaje Mas Largo- Ο πρώτος περίπλους της γης / La primera vuelta al mundo”, τα εγκαίνια της οποίας θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2022 και ώρα 8μ.μ. στην αίθουσα “Κούρος Ευρωπού” της Τέχνης.

Μια έκθεση που αποδίδει τιμή στη μνήμη των Ελλήνων ναυτικών που συμμετείχαν στο πιο σαγηνευτικό ταξίδι στην ιστορία του σύγχρονου κόσμου.

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1519 πέντε πλοία αναχωρούσαν από το ισπανικό λιμάνι του Σανλουκάρ ντε Μπαραμέδα για το πιο σαγηνευτικό ταξίδι στην ιστορία του σύγχρονου κόσμου. Ο πορτογάλος θαλασσοπόρος Φερδινάνδος Μαγγελάνος ξεκινούσε, για λογαριασμό της Ισπανίας, μια φιλόδοξη αποστολή με σκοπό την ανακάλυψη ενός σύντομου δρόμου προς τα Νησιά των Μπαχαρικών, μαζί με 240 ριψοκίνδυνους ναυτικούς: ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ανάμεσά τους, σε εκείνη τη θρυλική περιπέτεια που θα μετατρεπόταν τελικά στον πρώτο περίπλου της Γης, υπήρχαν και οκτώ Έλληνες, καθώς και ότι ο καπετάνιος του «Βικτόρια», του μοναδικού πλοίου που κατόρθωσε να επιστρέψει από την παράτολμη επιχείρηση, ήταν Έλληνας επίσης. 

Το «ημερολόγιο καταστρώματος» που κρατούσε ο χιώτης πλοηγός, ο Φρανθίσκο Άλμπο, αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα έγγραφα στην ιστορία της ναυσιπλοΐας, καθώς τεκμηριώνει τη ρότα του ταξιδιού, τα άγνωστα μέρη που συνάντησαν, τις πρωτόγνωρες περιπέτειες που έζησαν, πριν γίνουν τελικά οι πρώτοι άνθρωποι που κατόρθωσαν να διασχίσουν όλους τους μεσημβρινούς της Γης.

Ο Μαγγελάνος σκοτώθηκε από ιθαγενείς στρατιώτες στις Φιλιππίνες, όμως δεκαοκτώ άνδρες επέστρεψαν ζωντανοί -ανάμεσά τους πέντε Ελληνες μετο μοναδικό πλοίο που ύστερα από τρία χρόνια κατάφερε να επιστρέψει από την παράτολμη επιχείρηση.

«Στον κατάλογο ναυτιλλομένων που φυλάσσεται στα Αρχεία της Σεβίλλης εγγράφονται εννέα ελληνικά ονόματα. Οι Μιγκέλ ντε Ρόδας, Φελίπε ντε Ρόδας, Μιγκέλ Σάντσεθ ντε Ρόδας από τη Ρόδο, Φρανθίσκο Άλμπο, Σιμόν ντε Αξιο, Αντόνιο ντε Αξιο από τη Χίο, Νικολάο Γριέγο, Χουάν Γριέγο από το Ναύπλιο και Ματέο ντε Γκόρφο από την Κέρκυρα.

Τελικά επιβιβάστηκαν οκτώ», αναφέρει ο πρεσβευτής του Ελληνισμού Πέδρο Ολάγια. «Ο Φρανθίσκο Άλμπο, ο οποίος επέστρεψε το "Βικτόρια" στη Σεβίλλη, ήταν πολύ σημαντικός. Ηταν ο ένας από τους δύο ανθρώπους που παρουσιάστηκαν με τον Χουάν Σεμπαστιάν Ελκάνο, επικεφαλής της αποστολής μετά τον Μαγγελάνο, στον αυτοκράτορα Κάρολο ώστε να τον πληροφορήσουν για την επιτυχία του ταξιδιού και για τις περιπέτειες τριών ετών».

Ο Μιγκέλ ντε Ρόδας ανακηρύχθηκε Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Ιακώβου και Μέγας Πιλότος της Αυτού Μεγαλειότητος, αναλαμβάνοντας τη μυστική χαρτογραφία του βασιλιά και την ευθύνη της διοργάνωσης των επόμενων αποστολών στον Νέο Κόσμο.

«Η συμβολή των Ελλήνων στις εξερευνητικές αποστολές εκείνης της εποχής είναι σημαντική», προσθέτει ο πρεσβευτής του Ελληνισμού Πέδρο Ολάγια. «Παράλληλα με την αναγέννηση που γνώρισαν οι θετικές επιστήμες υπήρξε και μια ναυτική αναγέννηση με την εκ νέου ανακάλυψη ναυτικών γνώσεων όχι μόνο από την κλασική και αλεξανδρινή παράδοση των Ελλήνων, αλλά και από παλαιότερους χρόνους, όπως η εποχή των Μινωιτών. Από τον 13ο αιώνα, που οι Λατίνοι σμίγουν με τους Έλληνες, αρχίζει να επωάζεται με νέο, πιο δυναμικό τρόπο αυτή η ναυτική αναγέννηση που επέτρεψε τις μεγάλες εξερευνήσεις».

Το γεγονός επιβεβαιώνει και ο καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου Σπύρος Συρόπουλος: «Η συμμετοχή και η επιβίωση Ελλήνων στην αποστολή του Μαγγελάνου δεν εκπλήσσουν. Ειδικά για τη Ρόδο, επισφραγίζουν τη ναυτική ταυτότητα του νησιού, που καταγράφεται ήδη από την αρχαϊκή εποχή στην "Ιλιάδα" του Ομήρου. Συνυφασμένη με τη ναυτοσύνη, είχε εκπληκτικό εμπορικό στόλο, ήταν οικονομικό κέντρο λόγω της κομβικής θέσης της και γι' αυτό μεγάλες θαλάσσιες δυνάμεις -Ισπανοί και Πορτογάλοι -επέλεξαν ναύτες από το νησί».

Στο πλαίσιο των εορτασμών για την επέτειο των 500χρόνων από τον πρώτο περίπλου της γης (1519 – 1522) και με σκοπό να τιμηθεί η παρουσία Ελλήνων/καταγόμενων από την Ελλάδα ναυτικών ανάμεσα στους επιζώντες της αποστολής του Μαγγελάνου/Ελκάνο, πραγματοποιήθηκε η έκθεση “Το πιο Μακρύ Ταξίδι / El Viaje Mas Largo- Ο πρώτος περίπλους της γης / La primera vuelta al mundo” στο Μουσείο Ηρακλειδών στην Αθήνα από 5 Νοεμβρίου έως 5 Δεκεμβρίου 2021 ενώ φιλοξενήθηκε στη Ρόδο και τη Χίο.

Η έκθεση αποκαλύπτει, πέρα από ημερομηνίες, στοιχεία και αριθμούς, την ανθρώπινη πλευρά των ναυτικών που ονειρεύτηκαν μια απίθανη διαδρομή, έφυγαν προς το άγνωστο, εξερεύνησαν τα όρια και επέστρεψαν για να αλλάξουν το μέλλον της ιστορίας, κυκλώνοντας με το ίχνος τους τον πλανήτη.

Δίνει φωνή στους πρωταγωνιστές της αποστολής, συγκεντρώνει τις γραπτές μαρτυρίες αυτών που σχεδίασαν, ετοίμασαν και εκτέλεσαν το Ταξίδι και έτσι ντιλαμβανόμαστε όχι μόνον πώς έγινε ο πρώτος περίπλους του πλανήτη, αλλά και πώς ήταν ο πλανήτης που περιέπλευσαν, ποιές προϋπάρχουσες πραγματικότητες συνδέθηκαν για πρώτη φορά μεταξύ τους σε μια σφαιρική πραγματικότητα.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, θα προβάλλεται το διάρκειας 40 λεπτών δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ του Pedro Olalla με τίτλο Francisco Albo. Marinos griegos en la Primera Vuelta al Mundo -Φρανθίσκο Άλμπο. Έλληνες θαλασσοπόροι στον Πρώτο Περίπλου του Κόσμου, στο οποίομέσω της μυθοπλασίας, παρουσιάζεται η Ιστορία να "ανακρίνει", σε σκηνικά της Ρόδου και της Χίου, τον ελάχιστα γνωστό Έλληνα πλοηγό που έφερε πίσω στην Ισπανία το μοναδικό πλοίο που διασώθηκε από τον πρώτο περίπλου της γης και που κληροδότησε στο μέλλον το ναυτικό ημερολόγιο εκείνης της μοναδικής αποστολής.

Επιμελητές της έκθεσης είναι ο Antonio Fernández Torres, Guillermo Morán Dauchez (Γενικό Αρχείο των Ινδιών), Braulio Vázquez Campos (Guillermo Morán Dauchez (Γενικό Αρχείο των Ινδιών) και ο Pedro Olalla για το τμήμα που αφορά στους Έλληνες ναυτικούς.

Ο Pedro Olalla Gonzalez de la Vega γεννήθηκε στην πόλη Οβιέδο της Ισπανίας το 1966, όπου παρακολούθησε μαθήματα Φιλολογίας, Ιστορίας της Τέχνης και Φιλοσοφίας και πήρε το πτυχίο του στη Ρομανική Φιλολογία. Το 1994 μετοικεί στην Αθήνα με σκοπό να ασχολείται με την έρευνα, τη δημιουργία και τη διδασκαλία σε μια χώρα με την οποία διατηρούσε στενή σχέση από δέκα χρόνια πριν. 

Υπήρξε καθηγητής Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο του Οβιέδο και λέκτορας Ισπανικών στο Πανεπιστήμιο Syracuse της Νέας Υόρκης. Σήμερα, εργάζεται ως καθηγητής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μετάφρασης-Μεταφρασεολογίας), στη Βουλή των Ελλήνων και στο Ινστιτούτο Cervantes.

Το 1999 του δόθηκε υποτροφία από το Ίδρυμα "Α. Σ. Ωνάσης" για την διεξαγωγή των ερευνών σχετικά με την εκπόνηση του Μυθολογικού Άτλαντα της Ελλάδας ( Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 2002), έργο για το οποίο, από το 1995, έχει διανύσει πάνω από εκατό χιλιάδες χιλιόμετρα στην Ελλάδα ακολουθώντας τα ίχνη των αρχαίων μύθων. Για το σύνολο του έργου του και για τη συνεισφορά του στην προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, έχει δεχθεί, μεταξύ άλλων σημαντικών διακρίσεων, τον τιμητικό τίτλο του Πρεσβευτή Ελληνισμού.

Διάρκεια έκθεσης 3-14 Οκτωβρίου 2022

Μέρες και Ώρες επισκέψεων : Τρίτη έως Παρασκευή, 6 -8 μ.μ.