Του Φώτη Μισόπουλου
Η σόμπα καπνίζει τον ταραγμένο Οχτώβρη
Heiner Müller [1]
1.
.......να μιλήσω για μένα. Εγώ. Ποιος. Για ποιον γίνεται λόγος όταν. Ο λόγος είναι από μένα [2]. Εγώ. Ποιος είναι σε βροχή από περιττώματα πουλιών με δέρμα από ασβέστη. Συνοικία ηδονών. Οι πλούσιοι προσμένουν πολυέξοδα για θαύματα. Συνεχώς.
ΦΩΝΗ: .....επειδή είμαι γυναίκα δέσανε κορδέλα στα μαλλιά. Λιμάρισαν τα νύχια. Μού έβαψαν το στόμα κόκκινο. Ρόδο. Στου δειλινού τον ήλιο βλέπω τη σκιά μου να μικραίνει κοφτερή.[3]-/
Άρχισα να πεινάω. Στις Φτελιές: αποκρίθηκε. Έτσι λέμε τον δικό μας δημόσιο κήπο. Κι ωστόσο δεν βλέπει εκεί κανείς φτελιά, μήτε για σημάδι.
Ή αλλοιώς μια σημαία. Εγώ ένα αιμάτινο κουρέλι κρεμασμένο. Ένας κυματισμός. Ανάμεσα στο μηδέν και στον κανένα. Αρκεί να πνέει άνεμος.
Οι εραστές αλληλοτρώγονται. Οι εξόριστοι στήνουν το μοχθηρό χωριό: Μηχανισμοί σου καταργήσαν την τυραννία της άνοιξης. Ή του χειμώνα.
Φαίνεται η πλήξη της τυφλής υπακοής στο χρόνο. Τι κάνει το φως: Το φως κοιτάζει γύρω.. Στο σωρό του χιονιού το πουλί με το κίτρινο ράμφος.
Μου ήταν δυσάρεστο να μην καταλαβαίνω εκείνη την εποχή. Κατάφερα ν' αποκοιμηθώ. Πράγμα όχι εύκολο πριν πέσει το σκοτάδι [παύση].
ΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΟ: .....πάνω στον κοινό τόπο. ΕΓΩ ΚΟΛΑΣΗ ΟΝΕΙΡΙΚΗ. Φέρει το τυχαίο όνομά μου. ΕΓΩ ΦΟΒΟΣ: Γι' αυτό το αρχαίο μου όνομα.
ΕΓΩ Η ΠΟΡΕΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ. ΕΓΩ Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΗΣ από μέρους μου. Η προέλασή μου στα προάστια. ΕΓΩ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ μου.
ΧΟΡΙΚΟ : .....η βροχή. Περιττώματα πουλιών με δέρμα από ασβέστη. Σε δρόμους σκοτεινούς κρύβεις τη φρίκη: σ' εργοστάσια, που φτιάχνουνε ζωές για χρήση πρόσκαιρη. Κάμαρες που μέσα τους κακοποιούνται μόνοι: βότσαλα τυχαία σε σχήμα [4] Το βράδυ υπαινιγμοί του απαγορευμένου.
Άνοιξη: Γίνονται άπιστες οι γάτες. Αυτή η σιωπή είχε με τι ν' απασχολήσει το μυαλό μου. Για λίγη ώρα.-/ Μπήκα στο δωμάτιο. Έγινε νύχτα.
2.
H ΓΥΝΑΙΚΑ: ......ΕΓΩ. Το πουλί. Στη γραφή του ράμφους. Δείχνω το δολοφόνο: Το δρόμο στη νύχτα. Είμαι η παγωμένη θύελλα. Η καταιγίδα στην utca Csengery. Η πλοκή μπορεί να είναι οποιαδήποτε. Αφού οι συνέπειες ανήκουν στο παρελθόν. Έκρηξη κάθε ανάμνησης. Απονεκρωμένη δραματική δομή [5]. Κάτι τραβάει το δρόμο του. Αρχίζουμε ν' αποκτούμε κάποιο νόημα. Άλλοτε τους άκουγα ατάραχος. Οι Αργοναύτες κοιμούνται.
Τους λένε κι αυτούς με το ίδιο όνομα, όπως εμένα. Μα δεν προκαλείται σύγχυση. Ενώ η ψυχή σπαράζει στα κουρέλια. Μού ερχόταν φρικτό. Άνισο.
ΑΜΛΕΤ: .....θέλησα να γράψουν τ' όνομά μου. Πάνω κει. Με την ημερομηνία που γεννήθηκα. Δεν έμενε παρά να προσθέσουν την ημερομηνία του θανάτου μου. Δεν άφησαν. Κάποτε χαμογελούσα. Σαν να ήμουν κιόλας νεκρός. [Ο Άμλετ σε αναπηρική πολυθρόνα]. ΕΔΩ ΟΡΕΣΤΗΣ σε αναπηρική πολυθρόνα. Στην καρδιά του σκότους. Στις μητροπόλεις του κόσμου. [Οι γυναίκες βγαίνουν. Ο Άμλετ μένει στη σκηνή. Φοράει τα ρούχα της Ηλέκτρας. Έχει στο πρόσωπο τη μάσκα μιας πόρνης. Είτε είναι βαμμένος- επιτηδευμένα]: ΣΥΜΦΙΛΙΩΝΟΜΑΙ ΜΕ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ. [Χορεύει με τον Πολώνιο]. -/ Στο τελευταίο χτύπημα ο ήλιος δύει. Το τσεκούρι μένει στο ξύλο σφηνωμένο, περιμένοντας το επόμενο χέρι: του νοσοκόμου: καθώς κρατάει το νήμα της ύπαρξης. Ένα γάντι στο χιόνι ματώνει χαλαρά το τίποτε]. Ο ποταμός κυλάει δίχως στόμφο. Η ζεστασιά του κόλπου της είναι μακρόσυρτο τραγούδι. ΑΔΟΞΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ: Πότε θάρθεις απλώνοντας το χέρι πάνω απ' τις γειτονιές με τα λευκά σεντόνια. Με τον ύπνο σου.
ΤΟ ΘΕΤΑΤΡΟ ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟ. Τα παιδιά επινοούν τοπία από σκουπίδια. Βλέπω μέσα απ' το αλεξίσφαιρο τζάμι. Το πλήθος συνωστίζεται και μυρίζω τον ιδρώτα του τρόμου. Η καρδιά ησυχάζει απ' το ρόγχο. Μια μέρα σαν τις άλλες. Τελευταία ευκαιρία της Ηλέκτρας να κάνει έρωτα. Όρθια. Στο ασανσέρ. Στην κυριολεξία παρατράγουδο που δεν μπόρεσα ν' αποφύγω. Μες στους κύκλους μαζί,- παρμένοι-, βασιλεύει η αξεδιάλυτη σύγχυση.
3.
.....Ο Άμλετ στην αναπηρική πολυθρόνα. Μόνιμα πια. Δυο άντρες με ιατρικές μπλούζες τον δένουν από κάτω προς τα πάνω με επιδέσμους [6]. Ήταν ψευτοδίλημμα, όπως τόσα διλήμματα. Στο θόλο της ομπρέλας δεν είχαν μείνει παρά μερικά ξέφτια που σάλευαν γύρω απ' τις βέργες. Θα μπορούσα να προχωρώ πολύ σιγά έχοντάς την για στήριγμα. Και πιο σπάνια για ελάχιστο καταφύγι. Ανάμεσα στα σκέλια της σπασμένα αγάλματα σε φυγή. Σε άγνωστη καταστροφή- μια γριά ζεμένη στο ζυγό ξεγελάει την πείνα σε μωρά δίνοντας τις θηλές της. Ανύπαρκτη τροφή. Ρουφηγμένη αιώνες πριν.
Ακούγεται απ' τα παρασκήνια, το ξυπνητήρι που χτυπάει. Μπαίνει ο υποβολέας. Το ακουμπάει στο αυτί του. Αφήνει να χτυπά ως το τέλος. Άναψε τσιγάρο, κάπνισε. Κοίταξε πέρα απ' τον σερβιτόρο στον τοίχο. Όταν ο σερβιτόρος έφερε το κρασί, πρόσφερε στο κορίτσι να καπνίσει. Αυτή έγειρε μπροστά και είδε τη βάση του στήθους της. Λευκή κάτω απ' τον μαυρισμένο λαιμό. ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΚΟΡΜΙ ΝΑ ΜΕΤΑΛΛΑΖΕΙ ΣΕ ΤΟΠΙΟ.
Τα υπόλοιπα είναι ποίηση λυρική. ΡΙΠΕΣ ΠΥΡΟΒΟΛΟΥ ΚΡΟΤΑΛΙΖΑΝ τη φυγή μου. Έγινες άγνωστη. Θα πρέπει να γνωριστούμε ξανά, ΕΝΩ ΤΟ ΑΙΜΑ ΘΑ ΞΕΧΥΝΕΤΑΙ ΑΠ' ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΜΟΥ ΦΛΕΒΕΣ. Αυτές οι διαπιστώσεις κι άλλες ακόμα χωρίζονταν κατά χρονικά διαστήματα πιότερο ή λιγότερο μεγάλα. Όχι μόνο αυτές από τις άλλες, μα κι οι αποκρίσεις που ταίριαζαν. Κι οι αποκρίσεις δεν δίνονταν πάντα με τη σειρά που, γίνονταν οι ερωτήσεις.-/ Επιστρέφουν ο Γκαμπέρ [7] με τον Μπέκετ. Σπρώχνουν ένα ποδήλατο που, όταν έφτασαν το άφησαν να πέσει με κάποια κίνηση. Σαν
νάλεγαν: Φτάνει πια. Ήταν ακριβό ποδήλατο. Το μόνο πράγμα που δεν κατάφερα ποτέ να μάθω: η μικρή νοσταλγία για την μεγάλη πορεία και τις δροσερές υγρές νύχτες. Αργό κυκλικό βλέμμα. Ναι. Θάρθει ώρα που θάσαι σαν εμένα. Κάτι θα τραβάει το δρόμο του. Δεν είμαι ο Ορέστης. Ούτε η Ηλέκτρα. Δεν παίζω τον ρόλο μου. Τα λόγια είναι άδεια. Θόρυβος από το ψυκτικό μηχάνημα στη σκηνή. Βγαίνω στο δρόμο ντυμένος το αίμα μου.
ΑΥΛΑΙΑ
ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ
[1] Heiner Müller πρβλ. σημ. [6]
[2] Heiner Müller, MΟΡΦΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΡΙΠΙΔΗ [ΤΟΠΙΟ ΜΕ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ], εισαγωγή-μετάφραση Ελένη Βαροπούλου, επίμετρο Hans Ties Lehmann, ΆΓΡΑ 1997
[3] Νορβηγική λογοτεχνία/ απόδοση: Αντώνης Τριφύλλης, ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ τ.10-11/ 1984
[4] W.H.AUDEN, Η πρωτεύουσα,- απόδοση: Λιάνα Σακελαίου, ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ: Λόγος και Ποιητική για την πόλη, τ.33/ 1983
[5] Heiner Müller, ΔΥΣΤΗΝΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ, [ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΙΚΌΝΑΣ, κείμ. για το θέατρο] εισαγωγή-μτφρ.-επιλογή Ελένη Βαροπούλου, ΑΓΡΑ 2001
[6] ο.π. - παραφρ. στο Η ΜΗΧΑΝΗ ΑΜΛΕΤ.
[7] Σάμουελ Μπέκετ, ΜΟΛΛΌΥ, μτφρ. Β&Λιλίκα Γεωργίου, ΔΩΡΙΚΟΣ 1970 [ένα πρόσωπο]
https://thetheatretimes.com/wp-content/uploads/2020/05/Hamletmachine025-1280x640.jpg
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTYa8q4u_w-scVm1bRpF41D-lO6LtIA4crV1w&usqp=CAU
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.