Η ανύπαρκτη μέριμνα και στρατηγική για τη Νέα Γενιά

Γράφει ο

Γρηγόρης Κυριακού
Το 2022 ανακηρύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας. Η είδηση πέρασε στα ψιλά των ελληνικών εφημερίδων ενώ από πολλές δεν έγινε καμία αναφορά. Γεγονός απολύτως λογικό αν αναλογιστεί κανείς ότι η μόνη ηλικιακή ομάδα στην οποία αναγνωρίζεται, ηθικά έστω, το δικαίωμα στην κρατική βοήθεια είναι η ηλικιακή ομάδα της τρίτης ηλικίας.

Αυτά βέβαια στην Ελλάδα, τα οποία ουδεμία σχέση έχουν με όσα συμβαίνουν εις τα μακρινάς και εξωτικάς Ευρώπας. Εκεί η υποστήριξη προς τους νέους ξεκινά από νωρίς και δεν περιορίζεται μόνο στα θέματα της τυπικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης με τις υποδομές, τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό και τα προγράμματα σπουδών. 

Αντίθετα επεκτείνεται στην ποιοτική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων, την ενεργή εμπλοκή τους στις δημοκρατικές διαδικασίες, την ομαλή μετάβαση από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή με την συμμετοχή επαγγελματιών συμβούλων (ουδεμία σχέση με ψυχολόγους ή κοινωνικούς λειτουργούς) νέων, την ουσιαστική οικονομική υποστήριξη κατά τη διάρκεια των σπουδών ακόμα και στο ξεκίνημα των νέων οικογενειών. 

Όλες οι εκφάνσεις του κράτους από την κεντρική κυβέρνηση μέχρι όλους τους βαθμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης συνεργάζονται δημιουργώντας ένα δίχτυ ασφαλείας, ένα πλέγμα υπηρεσιών με σεβασμό στο νέο πολίτη.

Όλα αυτά συμβαίνουν εντός ενός θεσμοθετημένου και οργανωμένου πλαισίου π.χ. στη Γερμανία υπάρχει νόμος, έκτασης ίσης με τόμο εγκυκλοπαίδειας, όπου περιγράφονται με λεπτομέρειες οι υποχρεώσεις του κράτους έναντι των νέων. Αντίθετα στην Ελλάδα, στο άκουσμα και μόνο της έννοιας της Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία οι περισσότεροι χαμογελούν ειρωνικά ενώ άλλοι εμφανίζουν αλλεργικά συμπτώματα. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία σαράντα χρόνια, η χώρα απέκτησε τρεις φορές Εθνική Στρατηγική για την Νεολαία και τις τρεις φορές χωρίς συνέχεια. Η τελευταία δε Εθνική Στρατηγική δεν πρόλαβε να μπει καν σε εφαρμογή λόγω της κυβερνητικής αλλαγής του 2019 ενώ η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς συγχωνεύθηκε με την Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων και δημιουργήθηκε μια πολυτομεακή Γραμματεία με αμφίβολα μέχρι σήμερα αποτελέσματα τουλάχιστον στον τομέα της νεολαίας. 

Παράλληλα τα μόνα χρηματοδοτικά εργαλεία για την υποστήριξη δράσεων για νέους είναι ο τομέας νεολαίας του προγράμματος της Ε.Ε. Erasmus+ και το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης που όμως χρηματοδοτούν βραχυπρόθεσμες δράσεις συγκεκριμένης στοχοθεσίας και όχι μακροπρόθεσμα σχέδια με ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο. Καμία απορία λοιπόν για ποιους λόγους η χώρα ανταγωνίζεται με την Ισπανία για την πρωτιά στην ανεργία των νέων, με ποσοστό περίπου στο 30%, ο οποίος μειώνεται κατά την τουριστική περίοδο.

Και αν το κεντρικό κράτος δεν επιθυμεί ή δεν μπορεί, υπάρχει και η τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία θα μπορούσε να καταρτίσει τη δική της τοπική στρατηγική για τη νεολαία. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια προσπάθεια – από διάφορους Δήμους- επανεκκίνησης του θεσμού των Δημοτικών Συμβουλίων Νεολαίας ο οποίος κατέρρευσε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000 λόγω της κομματικοποίησης – με ευθύνη της τότε κυβέρνησης της ΝΔ - κατά την πρώτη εφαρμογή του επίσημου θεσμικού πλαισίου. 

Άλλοι δήμοι της χώρας συμμετέχουν στην πρωτοβουλία “Europe goes local” και αναπτύσσουν δραστηριότητες ενεργοποίησης του νεανικού τους πληθυσμού ενώ μέσω διαφόρων δομών συμμετέχουν στην Εθνική Επιτροπή για το Δομημένο Διάλογο με τη Νεολαία. Τέλος υπάρχουν και Δήμοι που διατήρησαν τις δραστηριότητες – ενδεχομένως προσαρμοσμένες στα δεδομένα της εποχής - για την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων παρά την οικονομική κρίση.

Για τις αρχές του Κιλκίς όλα αυτά βέβαια είναι ψιλά γράμματα άνευ ουσίας. Επιμένουν να περιορίζουν τον ορίζοντα των νέων στους πεζόδρομους με τα καφέ και στις βιομηχανικές περιοχές της Περιφερειακής μας Ενότητας, παρέχοντας – και αν – μόνο τις βασικές υποδομές όπως η παροχή πόσιμου νερού. Παροχές στις οποίες είναι υποχρεωμένες να δίνουν πρόσβαση και ουδείς τους χρωστάει ευχαριστώ γιατί μας επιτρέπουν να ζούμε και να αναπνέουμε. Άσε λοιπόν τους άλλους να παλεύουν για το μέλλον. Εδώ εμείς γνωρίζουμε καλύτερα πώς να καθιστούμε μια περιοχή αφιλόξενη για τους νέους και έτσι όπως οδεύουμε, για όλες τις ηλικίες.

* Γρηγόρης Κυριακού
Αναπληρωτής Συντονιστής ΟΜ ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Κιλκίς
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ