"Ποιοι είναι οι δάσκαλοι των παιδιών σας και γιατί αγωνίζονται"

Υπογράφει ο Τάσος Κεσίδης
Εκπαιδευτικός
Επειδή πολύ λόγος γίνεται τελευταία για όσα συμβαίνουν στην εκπαίδευση, ίσως είναι καιρός να δοθούν κάποιες απαντήσεις. Σκοπός μου είναι να προσπαθήσω να τα μεταφέρω μέσα από την οπτική γωνία του εκπαιδευτικού.

Αρχικά, αξίζει μια αναφορά στο εκπαιδευτικό προσωπικό που υπηρετεί σήμερα στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία αποτελείται από την Προσχολική και Δημοτική Εκπαίδευση, το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό δηλαδή.

Με βάση την κατάσταση σήμερα στα σχολεία, το εκπαιδευτικό προσωπικό αποτελεί το πιο πολύτιμο κεφάλαιο για την Εκπαίδευση.

Στα σχολεία σήμερα υπηρετούν Νηπιαγωγοί, Δάσκαλοι/Δασκάλες, Καθηγητές/Καθηγήτριες Ξένων Γλωσσών, Φυσικής Αγωγής, Μουσικής, Εικαστικών, Θεατρολογίας και Πληροφορικής. Εκτός από τα κτήρια, που παραμένουν τα ίδια, το σημερινό σχολείο είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που υπήρχε μερικές δεκαετίες πριν.

Οι ίδιοι οι Εκπαιδευτικοί είναι απόφοιτοι Πανεπιστημιακών Τμημάτων στην συντριπτική τους πλειοψηφία. Οι απόφοιτοι των Παιδαγωγικών Ακαδημιών έχουν εξομοιώσει τα πτυχία τους. Ένα μεγάλο ποσοστό κατέχει δεύτερα και τρίτα πτυχία, τίτλους μετεκπαίδευσης (Διδασκαλείου), μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων, είναι πιστοποιημένοι γνώστες ξένων γλωσσών και υπολογιστών. 

Παρακολουθούν συνεχώς προγράμματα επιμορφώσεων σχετικά με το επαγγελματικό τους αντικείμενο. Συμμετέχουν σε εθνικά και υπερεθνικά δίκτυα. Υλοποιούν Ευρωπαϊκά προγράμματα και εντέλει, εξοπλίζονται, ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις μιας, από την φύση της, δύσκολης, απαιτητικής και υπεύθυνης εργασίας, όπως είναι η κατά τάξη διδασκαλία.

Στην πράξη αποδεικνύουν την επάρκεια και ετοιμότητά τους. Κρίνονται καθημερινά, καθώς, όχι μόνο οι γονείς, αλλά και η κοινωνία ολάκερη έχει τα μάτια στραμμένα επάνω τους. Τελευταία απόδειξη της επαγγελματικής συνείδησης και της προσφοράς τους αποτελεί η «εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση».

Λόγω πανδημίας οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να παρέχουν το έργο τους μέσω υπολογιστών. Ήταν οι μόνοι σε ετοιμότητα. Πήραν πάνω τους το δύσκολο αυτό έργο. Χρησιμοποίησαν τον προσωπικό τους χώρο και χρόνο, την προσωπική τους υποδομή για να τα καταφέρουν.

Γιατί όμως αντιδρούν σήμερα; Είναι οι τεμπέληδες δημόσιοι υπάλληλοι που δεν επιθυμούν να δουλέψουν; Φοβούνται για την ανεπάρκειά τους; Το 91% του κλάδου πού απεργούν και απέχουν; Αυτοί που έβαλαν πλάτη στα δύσκολα; Αυτοί με τα αυξημένα προσόντα; Μήπως κάτι δεν ταιριάζει εδώ;

Αντιδρούν σε ό,τι βρίσκεται απέναντι στο Δημόσιο Σχολείο. Όλοι γνωρίζουν ότι το Σχολείο είναι ένας από τους μεγαλύτερους πυλώνες αναδιανομής του κοινωνικού πλούτου. Εδώ μπορεί και πρέπει, το παιδί ακόμη και του πιο φτωχού συμπολίτη μας, να ονειρευτεί και να ξεκινήσει το μέλλον του. Σήμερα όμως αυτό αμφισβητείται.

Έχουμε έναν νόμο τον 4823/21 με τίτλο: «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις» που όπως φαίνεται είναι σε απόλυτη αντίθεση με τον σκοπό και τις διακηρύξεις του νομοθέτη. Η αυτονομία, η παιδαγωγική ελευθερία των εκπαιδευτικών, η συνδιαμόρφωση του διδακτικού προγράμματος από τους μαθητές, η εμπιστοσύνη στον διευθυντή, η διοικητική και οικονομική ανεξαρτησία της σχολικής μονάδας είναι, ακριβώς, αυτά που χάνονται.

Βλέπετε π.χ. το άρθρο 98: και συγκεκριμένα η παράγραφος 4 όπου γίνεται αναφορά σε εκδηλώσεις και εισπράξεις εσόδων από αυτές μέσα στο σχολείο, το άρθρο 99: χρηματοδότηση σχολικών μονάδων με χορηγίες και δωρεές που αυτόματα οδηγούν στην κατηγοριοποίηση των σχολείων, το άρθρο 97: ενίσχυση εξουσιών του διευθυντή εις βάρος του Συλλόγου Διδασκόντων για τις αμελλητί ενέργειές του κατά την αξιολόγηση, το άρθρο 100: ανάθεση υπερωριών από τον διευθυντή, τα άρθρα: 92 και 93, με μέντορες και συντονιστές εντός της σχολικής μονάδας (μονοπρόσωπα όργανα με εξουσία) και το άρθρο: 89 εκτός ωραρίου εκπαιδευτικοί όμιλοι με πληρωμή σε μόρια.

Έχουμε επίσης το ΦΕΚ 4189/10-09-2021 με τίτλο: «Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο». Όπου οι εκπαιδευτικοί καλούνται να συμπληρώνουν στην αρχή του σχολικού έτους, να επικαιροποιούν κατά τη διάρκεια και να αναρτούν κατά τη λήξη μια σειρά από δείκτες που αποτυπώνουν την κατάσταση και την βελτίωση της Εκπαιδευτικής μονάδας, αναπτύσσοντας μια τεράστια και εντέλει ατελέσφορη γραφειοκρατική διαδικασία.

Πέρα από την γραφειοκρατία που απορροφά σημαντικό χρόνο από το διδακτικό τους έργο, η αξιολόγηση αυτή δεν περιέχει καμιά αναφορά στις υποδομές. Ορίζει ως αποκλειστικά υπεύθυνους τους εκπαιδευτικούς, αποσείοντας την ευθύνη της πολιτείας που δε μερίμνησε όλα αυτά τα χρόνια να βελτιώσει και να εκσυγχρονίσει τα κτήρια και την υλικοτεχνική υποδομή.

Επίσης, μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά στον 6ο δείκτη «Ηγεσία – Οργάνωση και διοίκηση της σχολικής μονάδας» στην κατανομή, διαχείριση πόρων και προστασία, αξιοποίηση και εκσυγχρονισμό σχολικών χώρων – υποδομών, παρόλο που οι σχολικές μονάδες δε διαθέτουν και δε διαχειρίζονται κανέναν πόρο. Απορροφούν πόρους που άλλοι αποφασίζουν. Ζητείται ουσιαστικά από τους εκπαιδευτικούς να αναζητήσουν πόρους, να τους εκμεταλλευτούν και να αξιολογηθούν για την επιτυχία της αναζήτησης και εκμετάλλευσης αυτής.

Τέλος έχουμε τις απειλές για «πειθαρχικές κυρώσεις» των εκπαιδευτικών από μέρους του Γενικού Γραμματέα, την ποινικοποίηση των αιτημάτων και την παντελή έλλειψη διάθεσης διαλόγου από μέρους του Υπουργείου.

Οι εκπαιδευτικοί μόνο τεμπέληδες δεν είναι και το έχουν αποδείξει. Αξίζει μόνο να αναφέρουμε ότι αφιερώνουν τουλάχιστον τον διπλάσιο χρόνο για την προετοιμασία μιας ώρας διδασκαλίας μεταξύ πολλών άλλων. Αξίζει να αναφέρουμε τις πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών για τη στήριξη και τη μέριμνα ευάλωτων οικογενειών, πέρα από το εργασιακό τους ωράριο. 

Την οργάνωση και την υλοποίηση δράσεων που αφορούν την κοινότητα, την συμμετοχή και υποστήριξη κοινωνικών φορέων με κέντρο τον μαθητή, τον άνθρωπο και τον πολιτισμό. Τη διαρκή προσπάθεια για την προσωπική βελτίωση και αυτομόρφωση, τις περισσότερες φορές χωρίς τη στήριξη της πολιτείας, βάζοντας πάντα βαθιά το χέρι στην τσέπη και χρησιμοποιώντας τον ελεύθερο τους χρόνο για αυτό.

Κανείς εκπαιδευτικός δεν φοβάται να αξιολογηθεί, έχει αξιολογηθεί ήδη πολλές φορές. Όλοι μπορούν να κοιτάξουν στα μάτια την αξιολόγηση. Όπως διατυμπανίζει παντού το Υπουργείο, κανένας δεν απειλείται με απόλυση. Αυτό που τον φοβίζει είναι η κατηγοριοποίηση των σχολείων. Τον φοβίζει η εικόνα των «πλούσιων» και «φτωχών» εκπαιδευτικών μονάδων. Των σχολείων με «πόρους», «χορηγίες» και «δωρεές» και των άλλων, της «δεύτερης κατηγορίας». Τον φοβίζει η ελλιπής χρηματοδότηση της πολιτείας. Η μετακύλιση την ευθύνης στον εκπαιδευτικό, στον γονέα και το πιο τραγικό, στον ίδιο τον μαθητή.

Οι εκπαιδευτικοί σε όλη την ιστορία του εκπαιδευτικού κινήματος, αλλά και της χώρας ποτέ δε δείλιασαν. Πάντα ήταν μπροστά σε όλους τους κοινωνικούς και εθνικούς αγώνες της πατρίδας μας. Δε θα το κάνουν ούτε τώρα.

Σε αυτή τη μάχη δεν είναι μόνοι τους. Δίπλα τους στέκονται οι γονείς των μαθητών τους και η κοινωνία ολόκληρη, γιατί ο αγώνας αυτός δεν είναι μόνο δικός τους.