Το άφθαρτο σκήνωμα του Τραπεζούντιου μάρτυρα Ιωάννου στη Ρουμανία

Υπογράφει ο Μητροπολίτης Ιεράς Μητροπόλεως Γουμενίσσης κ.κ. Δημήτριος
Επιθυμία μου είναι να γνωστοποιήσω στο πλήρωμα της τοπικής μας Εκκλησίας την ύπαρξη ενός μάρτυρα της πίστεώς μας, προερχόμενο από τον Πόντο, και συγκεκριμένα την Τραπεζούντα, τον μάρτυρα Ιωάννη τον Τραπεζούντιο, όχι και πολύ γνωστό στη χώρα μας. Σήμερα (2 Ιουνίου) τον εορτάσαμε και τον τιμήσαμε στη θεία λειτουργία. Είναι ένας αθλητής γενναιότατος που έδωσε την καλήν ομολογία και μαρτυρία Ιησού Χριστού χύνοντας το αίμα του για το όνομά Του.

Έζησε στις αρχές του 14ου αιώνα, την περίοδο κατά την οποία άρχισαν οι έντονες συζητήσεις μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων για τη θέα του ακτίστου φωτός και την αληθινή θεογνωσία. Αν και ήταν έμπορος, παράλληλα δεν έπαυε να ενδιατρίβει στα θεολογικά γράμματα και να ζει χριστοτερπή ζωή. 

Στο πλοίο που ταξίδευε με τα εμπορεύματά του για άλλες πόλεις του Ευξείνου Πόντου βοηθούσε και ενδιαφερόταν πάντοτε για τις ανάγκες και τα προβλήματά των άλλων και έδιδε την αίσθηση ότι ήταν καλλιεργημένος πνευματικά άνθρωπος. Πιστός εν αληθεία, διαρκώς προσευχόμενος, τηρούσε τις νηστείες και μελετούσε την Αγία Γραφή.

Σε ένα από τα ταξίδια του, ο Βενετός καπετάνιος του πλοίου, ονόματι Reiz, καθολικός στο θρήσκευμα, βλέποντάς τον συνειδητό χριστιανό με πολύ ζήλο, άρχισε να τον ενοχλεί για θέματα πίστεως. Καταρτισμένος ο Ιωάννης στην Αγία Γραφή, τον απεστόμωνε με την επιχειρηματολογία του. 

Εκείνος τον φθόνησε και όταν ελλιμενίσθηκαν στο Ασπρόκαστρο (αρχαία ελληνική αποικία με το όνομα Τύρα, νότια της Οδησσού, κοντά στις εκβολές του ποταμού Δνείστερου), τον κατέδωσε στον ηγεμόνα του κάστρου, που ήταν Τάταρος, λέγοντάς του ότι ο Ιωάννης επιθυμούσε να αλλαξοπιστήσει. Ο ηγεμόνας τότε τον προέτρεψε σε αυτήν την αλλαγή. Η ομολογία του Ιωάννου ήταν: «εγώ Χριστιανός γεννήθηκα και Χριστιανός θέλω να αποθάνω. 

Ούτε τα πλούτη σας θέλω, ούτε την πίστη μου προδίδω, αλλά πιστεύω στον Κύριό μου Ιησού Χριστό, τον αληθινό Θεό». Τότε ο ηγεμόνας προσπάθησε δυό φορές με απειλές και δείχνοντας τα όργανα του βασανισμού, να τον μεταπείσει. Με χοντρά ραβδιά που είχαν ρόζους ξέσκισαν τις σάρκες του, που πετιόνταν κομμάτια, ενώ ο τόπος κοκκίνισε από το αίμα του. Κατακρεουργημένος οδηγήθηκε στην φυλακή. «Μπορώ να σε θεραπεύσω αν αλλαξοπιστήσεις, του λέει ο τύραννος».

Αρνήθηκε και πάλι τις δελεαστικές προτάσεις του. Δέθηκε από την ουρά ενός αγρίου αλόγου που τον έσερνε σε όλο το κάστρο. Περνώντας από τις γειτονιές των Εβραίων, εκείνοι βγήκαν έξω και τον κτυπούσαν, πετώντας του ο,τι έβρισκαν. Ένας απ᾽ αυτούς, αρπάζοντας ένα σπαθί, του έκοψε το κεφάλι. Ο καπετάνιος, βλέποντας το μαρτύριο, μετάνιωσε και πήγε νύχτα κρυφά με δικούς του ανθρώπους να πάρει το λείψανό του, εκεί που ήταν ενταφιασμένο. 

Ο μάρτυρας του Χριστού εμφανίσθηκε στον εφημέριο του ναού και του είπε: «Ήρθαν να με κλέψουν». Ο ιερεύς, με πιστούς κατόρθωσαν να αποσπάσουν το σκήνωμά του και να το ενταφιάσουν στο άγιο Βήμα του ναού, δίπλα από την αγία Τράπεζα. Εβδομήντα χρόνια ενταφιασμένος κάνοντας πολλά και ποικίλα θαύματα, έγινε γνωστός σε όλη την Μολδοβλαχία. Αργότερα μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα της Μολδαβίας στην Σουτσεάβα, όπου βρίσκεται σήμερα και είναι μετά την αγία Παρασκευή την Επιβατινή (Ιάσιο), από τους περισσότερο τιμώμενους αγίους στη Ρουμανία.

Ἡ ἱστορία τοῦ ἁγίου Ἰωάννη, όπως και της αγίας Παρασκευής της Επιβατινής (1150), αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα τῆς οἰκουμενικῆς διάστασης τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας, με την οποία γίνεται αισθητή η υπέρβαση του κοσμικού φρονήματος, διαμέσου του «αεί ζην εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών».

Ημέρες εορτασμού του αγίου Ιωάννου του Τραπεζουντίου:

α) 2 Ιουνίου –θαυμαστή διάσωση της πόλεως Σουτσεάβα από επιδρομή Καζάκων το έτος 1622·

β) 24 Ιουνίου–μετακομιδή του σκηνώματός του το έτος 1402 στην Σουτσεάβα.