“Η κοινωνία προετοιμάζει το έγκλημα - Ο εγκληματίας το διαπράττει”

Γράφει η Σοφία Ψαρρά
Φιλόλογος, Μέλος ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ Κιλκίς
Κοντεύει να συμπληρωθεί ένας χρόνος από την πρώτη “διασταύρωση” της χώρας μας με την πανδημία, ένας χρόνος από την πρωτόγνωρη εμπειρία του εγκλεισμού με σκοπό να σωθεί η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Δόθηκε χρόνος στην κυβέρνηση να εξασφαλίσει τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση του ιού, τόσο σε υγειονομικό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό. 

Δυστυχώς, χάθηκε πολύτιμος χρόνος, με τις συνέπειες αυτής της νέας κατάστασης να μην έχουν αργήσει να φανούν στην καθημερινότητά μας. Ανασφάλεια σε οικονομία και εργασία, αβεβαιότητα σε υγεία και παιδεία, απουσία του πολιτισμού σε όλες τις εκφάνσεις του αυτές τις περίεργες, δύσκολες ώρες…

Ώσπου ο Πολιτισμός έκανε αισθητή την παρουσία του στην κουβέντα που διεξαγόταν. Αισθητή γιατί επετράπη σε όλους εμάς να περάσουμε από το προσκήνιο στο παρασκήνιο και να συνειδητοποιήσουμε τη διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις δύο έννοιες. Ως προσκήνιο, είχαμε ορίσει τις μυθικές απολαβές των ηθοποιών, την εκκεντρική τους ένδυση και την εύκολη ζωή. 

Και, όταν το παρασκήνιο “γκρέμισε” τα πάντα γύρω του, η αξιοπρέπεια ξεπρόβαλε γυμνή και φοβισμένη, αλλά σημασία έχει, πως οι αξίες βγήκαν στο φως. Γιατί η φράση, “ηθοποιός σημαίνει φως”, το οφείλει στην ιστορία της και στην ιστορία της τέχνης αυτής της χώρας να αναδειχθεί και να εμπεδωθεί.

Αρχικά, οι άνθρωποι του πολιτισμού ενώθηκαν διεκδικώντας το αυτονόητο της στήριξής τους από το κράτος, εφόσον έχασαν τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο εξασφάλιζαν τα προς το ζην. Κι αυτό είναι η δυνατότητα εργασίας. Η ανάγκη για επιβίωση τους ένωσε γύρω από το κοινό αίτημα. 

Η ανάγκη ήταν αυτή, που ένωσε και για δεύτερη φορά το έμψυχο καλλιτεχνικό δυναμικό. Αυτό το “δεν πάει άλλο”, που δεν άντεχε πια να μείνει στο παρασκήνιο και εκφράστηκε μετά τη γενναία τοποθέτηση της Ολυμπιονίκη μας, Σοφίας Μπεκατώρου.

Καταγγελίες συνεχείς για πράξεις βίας όλων των ειδών στον καλλιτεχνικό χώρο και σιγά σιγά ένα φαινόμενο, που, όπως ήταν λογικό, απλώνεται σε όλους τους χώρους. Η ανθρώπινη φύση, άλλωστε, και η αδικία βρίσκονται σε κάθε εργασιακό, και όχι μόνο, χώρο, άρα και η βία. Για να σταματήσουμε τη βία, πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε μέρος της και να της δίνουμε πεδίο δράσης.

Δεν έχει να κάνει με το πόσο πλούσιος ή φτωχός είναι κάποιος, διάσημος ή κοινός θνητός, επαγγελματικά αναγνωρισμένος ή μη. Έχει να κάνει με το τι μάθαμε όλα αυτά τα χρόνια, πώς παιδαγωγικά και κοινωνικά διαμορφωθήκαμε, γιατί κρύβαμε γεγονότα και άλλα όχι. Οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους λειτουργούν ως κινητήριος μοχλός της σκέψης. 

Ερεθίσματα, τα οποία περνούν μέσα μας, σα να τα ζήσαμε και “χωνέψαμε” ως επιλογές. Κι, όμως, δεν είναι έτσι! Οφείλει να μην είναι έτσι. Πρέπει το “έτσι γίνεται” να πάψει να βρίσκει ευήκοα ώτα. Γιατί, όχι, δεν είναι έτσι η ζωή! Κυρίαρχοι της ζωής μας είμαστε εμείς, και οι επιλογές μας καθορίζουν την κοινωνία, την οποία έχουμε πρότυπο να ζήσουμε.

Στον καιρό του κορωνοϊού, αυτές οι δύο στιγμές, μετά την ανάγκη, ανέδειξαν την ενότητα και τη συνέργεια για το μέλλον. Μέλλον από το οποίο θα εκλείπει σταδιακά ο φόβος και η αδικία και τη θέση τους θα έχουν λάβει η δημιουργία και η αξιοπρέπεια. Μέλλον στο οποίο θα χωρούν όλοι. Και μπορεί οι λέξεις, σωματείο, συνδικάτο, σύλλογος κτλ. να έχουν αποκτήσει χροιά αδιαφορίας, αλλά στην πράξη είδαμε, πως η ανάγκη του χθες, του σήμερα και του αύριο κάνει επιτακτική την ύπαρξη του συλλογικού. 

Ο άνθρωπος, όταν φοβάται, απειλείται ή χτυπηθεί, έχει την ανάγκη να ενωθεί, να μιλήσει και να συνεργαστεί για να καταφέρει να κερδίσει όσα έχασε ή του στέρησαν. Μόνο μαζί μπορούμε να φέρουμε αποτέλεσμα κοινωνικό στην πραγματική ζωή.

Σε όλους τους χώρους υπάρχουν φαινόμενα υποκριτών εξουσιαστών και η εξάλειψή τους δεν θα μπορέσει να επιτευχθεί, αν η αλυσίδα δεν ενισχυθεί, ο κάθε κρίκος της δεν ενδυναμωθεί και οι ενώσεις της δεν ατσαλωθούν. Κοινώς, αν οι συλλογικότητες, οι άνθρωποι και τα αιτήματά τους, αντιληφθούν την αξία της ύπαρξης του συλλογικού, τότε σίγουρα θα δημιουργήσουμε μαζί κοινωνίες ισχυρές γύρω από αξίες και ιδανικά, τα οποία θα αποτελούν το πρότυπο της κοινωνικής μας πρακτικής.