Κάποτε έκανε ο κόσμος παιδιά για να έχει χέρια στα χωράφια. Άλλοι πάλι τεκνοποιούσαν -ακόμη τεκνοποιούν- μακροπρόθεσμα σκεπτόμενοι και προκαταβολικά φοβούμενοι τα γηρατειά. Κάποιος γνωστός μού είπε (προ κρίσης) ότι σκέφτεται να κάνει τρίτο παιδί για να πάρει αφορολόγητο αυτοκίνητο. Κάπως έτσι διαδέχονται οι γενιές η μία την άλλη· «διά το χρήσιμον», όπως θα έλεγε και ο Αριστοτέλης. Αποδοτικά τα έμψυχα ομόλογα· ομολογουμένως.
Η ατομική και κοινωνική μας ηθική προτάσσει βέβαια ως ύψιστη αξία την ανιδιοτελή αγάπη. Πώς επιβιώνει τώρα αυτή η αγάπη, όταν ακόμη και η τεκνοποιία γίνεται επένδυση, είναι να απορεί κανείς. Κι όμως επιβιώνει.
Με τον κουρνιαχτό να έχει κατακάτσει, την Ειδομένη κλειστή και τις αφίξεις προσφύγων στη χώρα μας να έχουν, προσωρινά τουλάχιστον, περιοριστεί, αναλογίζομαι ποια ήταν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αλληλεγγύης που προσέφεραν οι οργανωμένες δομές αλλά και οι πολίτες στους πρόσφυγες.
Πολύ μελάνι, πραγματικό και διαδικτυακό, έχει χυθεί για τον ρόλο των ΜΚΟ. Οι αξιοπρεπέστατοι -και συχνά παχυλοί- μισθοί των εργαζομένων σε αυτές δεν ήταν ανάλογοι με την ποιότητα της βοήθειας (οποιασδήποτε μορφής) που προσέφεραν. Οι ΜΚΟ διαχειρίστηκαν πολύ χρήμα με πενιχρά πολλές φορές αποτελέσματα. Κι όλα αυτά με τις κάμερες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε πλήρη συμπαιγνία, σε μια κούρσα αυτοπροβολής. Υπήρξαν βέβαια και εξαιρέσεις.
Η αυταρέσκεια καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και τις ατομικές συμπεριφορές. Γέμισε το Facebook με εικόνες αλληλέγγυων του δεκαλέπτου, που «θεώρησαν σχεδόν ευτυχία τους και σπουδαίο συμπλήρωμα στις συγκινήσεις της εκδρομής τους την προσφορά αλληλεγγύης, που πέτυχαν πάνω στην ώρα», για να παραφράσω ελαφρώς και τον Γιώργο Ιωάννου.
Την Παρασκευή 3 Μαρτίου παρευρέθηκα στην εκδήλωση «Η ιστορία της Ειδομένης μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών της» η οποία έγινε στη Θεσσαλονίκη, με επιμελητή και παρουσιαστή τον ακτιβιστή Βασίλη Τσαρτσάνη. Άλλο σύμπαν. Δεν θα σταθώ αναλυτικά στο τι έδωσαν αυτοί οι άνθρωποι σε πρακτικό επίπεδο, όπου, συγκρινόμενο με τις δυνάμεις τους, το έργο τους ήταν πραγματικά τιτάνιο· στη σίτιση, τη στέγαση, την ένδυση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την προστασία από τους λαθροδιακινητές και πολλά άλλα. Αυτό που πραγματικά με καθήλωσε ήταν η απλότητα, η ευθύτητα και το ηθικό ανάστημά τους.
Πρώτα - πρώτα να σημειώσω πως αναφερόμαστε σε μια περιοχή με συντηρητικούς κατά βάση κατοίκους, οι οποίοι, μολονότι είχαν μηδενική σχέση με τον ακτιβισμό, απαρνήθηκαν τη θαλπωρή του σπιτιού τους και έκαναν πράξη την ανθρωπιά τους κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες.
Η ατομική και κοινωνική μας ηθική προτάσσει βέβαια ως ύψιστη αξία την ανιδιοτελή αγάπη. Πώς επιβιώνει τώρα αυτή η αγάπη, όταν ακόμη και η τεκνοποιία γίνεται επένδυση, είναι να απορεί κανείς. Κι όμως επιβιώνει.
Με τον κουρνιαχτό να έχει κατακάτσει, την Ειδομένη κλειστή και τις αφίξεις προσφύγων στη χώρα μας να έχουν, προσωρινά τουλάχιστον, περιοριστεί, αναλογίζομαι ποια ήταν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αλληλεγγύης που προσέφεραν οι οργανωμένες δομές αλλά και οι πολίτες στους πρόσφυγες.
Πολύ μελάνι, πραγματικό και διαδικτυακό, έχει χυθεί για τον ρόλο των ΜΚΟ. Οι αξιοπρεπέστατοι -και συχνά παχυλοί- μισθοί των εργαζομένων σε αυτές δεν ήταν ανάλογοι με την ποιότητα της βοήθειας (οποιασδήποτε μορφής) που προσέφεραν. Οι ΜΚΟ διαχειρίστηκαν πολύ χρήμα με πενιχρά πολλές φορές αποτελέσματα. Κι όλα αυτά με τις κάμερες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε πλήρη συμπαιγνία, σε μια κούρσα αυτοπροβολής. Υπήρξαν βέβαια και εξαιρέσεις.
Η αυταρέσκεια καθόρισε σε μεγάλο βαθμό και τις ατομικές συμπεριφορές. Γέμισε το Facebook με εικόνες αλληλέγγυων του δεκαλέπτου, που «θεώρησαν σχεδόν ευτυχία τους και σπουδαίο συμπλήρωμα στις συγκινήσεις της εκδρομής τους την προσφορά αλληλεγγύης, που πέτυχαν πάνω στην ώρα», για να παραφράσω ελαφρώς και τον Γιώργο Ιωάννου.
Την Παρασκευή 3 Μαρτίου παρευρέθηκα στην εκδήλωση «Η ιστορία της Ειδομένης μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών της» η οποία έγινε στη Θεσσαλονίκη, με επιμελητή και παρουσιαστή τον ακτιβιστή Βασίλη Τσαρτσάνη. Άλλο σύμπαν. Δεν θα σταθώ αναλυτικά στο τι έδωσαν αυτοί οι άνθρωποι σε πρακτικό επίπεδο, όπου, συγκρινόμενο με τις δυνάμεις τους, το έργο τους ήταν πραγματικά τιτάνιο· στη σίτιση, τη στέγαση, την ένδυση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την προστασία από τους λαθροδιακινητές και πολλά άλλα. Αυτό που πραγματικά με καθήλωσε ήταν η απλότητα, η ευθύτητα και το ηθικό ανάστημά τους.
Πρώτα - πρώτα να σημειώσω πως αναφερόμαστε σε μια περιοχή με συντηρητικούς κατά βάση κατοίκους, οι οποίοι, μολονότι είχαν μηδενική σχέση με τον ακτιβισμό, απαρνήθηκαν τη θαλπωρή του σπιτιού τους και έκαναν πράξη την ανθρωπιά τους κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες.
Κατάφεραν να αυτοοργανωθούν, να εξασφαλίσουν βοήθεια κάθε είδους και να στήσουν ένα δίκτυο που δούλευε κυριολεκτικά σε εικοσιτετράωρη βάση. Και το σημαντικότερο, δεν δείλιασαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ακόμη κι όταν υπήρχε ο ορατός κίνδυνος των αντιποίνων από τη μαφία των λαθροδιακινητών.
Πέραν τούτου, η δράση τους, με εξαίρεση τον επικεφαλής Βασίλη Τσαρτσάνη, έμεινε συνειδητά πίσω από τους προβολείς, κατ’ απόλυτη εφαρμογή τού «λάθε βιώσας» των αρχαίων.
Σε όλα αυτά η προστιθέμενη αξία με το μεγαλύτερο ειδικό βάρος ήταν η συλλογικότητα, η μετάβαση από το εγώ στο εμείς, που ενεργοποίησε με τρόπο θαυμαστό τις ξεχωριστές ποιότητες που κάθε άνθρωπος κρύβει κάτω από τα αγελαία του ένστικτα. Ο Αριστοτέλης, για να τον ξαναθυμηθώ, έλεγε ότι η απόδειξη για το ότι ο άνθρωπος κατέκτησε την ηθική αρετή είναι τα ευχάριστα συναισθήματα που νιώθει πράττοντας ηθικά.
Πέραν τούτου, η δράση τους, με εξαίρεση τον επικεφαλής Βασίλη Τσαρτσάνη, έμεινε συνειδητά πίσω από τους προβολείς, κατ’ απόλυτη εφαρμογή τού «λάθε βιώσας» των αρχαίων.
Σε όλα αυτά η προστιθέμενη αξία με το μεγαλύτερο ειδικό βάρος ήταν η συλλογικότητα, η μετάβαση από το εγώ στο εμείς, που ενεργοποίησε με τρόπο θαυμαστό τις ξεχωριστές ποιότητες που κάθε άνθρωπος κρύβει κάτω από τα αγελαία του ένστικτα. Ο Αριστοτέλης, για να τον ξαναθυμηθώ, έλεγε ότι η απόδειξη για το ότι ο άνθρωπος κατέκτησε την ηθική αρετή είναι τα ευχάριστα συναισθήματα που νιώθει πράττοντας ηθικά.
Ακούγοντας και αντικρίζοντας κανείς τους πρωταγωνιστές της Ειδομένης, διαπίστωνε ακριβώς αυτό· την «ἐπιγινομένην ἡδονήν», που αποτυπώθηκε με χίλια χρώματα στον λόγο και στα καθάρια πρόσωπά τους, την ανώτερη αυτή ηδονή, αιτία για επαναλαμβανόμενες φορτίσεις στο νόημα της ζωής τους. «Θα το ξανακάνω αν χρειαστεί» έλεγαν όλοι τους σχεδόν μονότονα.
Πυξίδα ζωής η άδολη ώς το μεδούλι προσφορά. Το ’χαν πει και οι Jethro Tull: «It’s only the giving that makes you what you are». Οι αλληλέγγυοι της Ειδομένης φαίνεται πως τους πήραν πολύ στα σοβαρά.
* Κώστας Κουτρουμπάκης, φιλόλογος
Πυξίδα ζωής η άδολη ώς το μεδούλι προσφορά. Το ’χαν πει και οι Jethro Tull: «It’s only the giving that makes you what you are». Οι αλληλέγγυοι της Ειδομένης φαίνεται πως τους πήραν πολύ στα σοβαρά.
* Κώστας Κουτρουμπάκης, φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.