Γράφει ο Φώτης Μισόπουλος
ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ: Η ΜΙΚΡΟ-ΙΣΤΟΡΙΑΤο μυθιστόρημα αποτελεί φιλοσοφικό
επιλεγόμενο και επίμετρο [Albert
Camus]. Διατρέχει, εδώ, τον κορμό
της γραφής της Νόρας
Πυλόρωφ. Η γενική
αυτή στάση απέναντι στο ιστορικό
''είναι'':
''φιλοσοφώ ως cogito [sumum
est] και άρα εν-υπάρχω στο
γίγνεσθαι''.
Η ιστορία
''φτάνει''στα μέτρα της σκέψης και του
στοχασμού,
συντελείται ο ''διαπιστευμένος'' και
''τετελεσμένος''
χρόνος . Σημαίνει ότι η
γεγονοτολογία της Ιστορίας δεν
επιδέχεται
''αλλοίωση'',αλλοίωση'' ως
παραχάραξη, -τα συμβεβηκότα
είναι οι καρτεσιανές βάσεις της,
ακόμα κι όταν δεν είναι απόλυτα
γνωστά. Η Ιστορία
πορεύεται εν πολλοίς
ανερμήνευτη, ανεξήγητη. Δεν
αρκεί ούτε η πρόθεση, ούτε το
αποτέλεσμα. Αυτό όμως το
ανεξήγητο, περιέχει την
φαινομενολογία, την πλοκή της
έκ-φανσης του παρελθόντος- Μέσα απο την εξ-ύφανση
και την πλοκή εκδραματίζεται ο
άνθρωπος σαν συμμέτοχος του
πεπρωμένου και κύρια ο
συγγραφέας, ο οποίος διακινεί τα
νήματα του υποθετικού, του
φαντασιακού. Η φαινομενολογία
της Ι[ι]στορίας παράγει τέχνη, όπως σε όλη
την ιστορίζουσα ποίηση και το
ιστορικό αφήγημα κάθε είδους,
όπως στο μυθιστόρημα της
Πυλόροφ, με αριστοτεχνική αρτιότητα
στο συντακτικό μέρος
κατ' αρχάς, του διαπλέκω.
Αλλά και στην εκμυστήρευση, στην
εξομολόγηση, στον ποιητικό
ορίζοντα που επιβάλλουν οι
περιγραφές, -ο λόγος της. Με αυτόν
άλλωστε υποστασιοποιείται σ'
εμάς και γίνεται δρώσα
δύναμη.[επιλογος
σελ.351] Για
τον κάθε είδους επίγονο η
Ιστορία βιώνεται από την
Μικρο-ιστορία.....Συμμετέχει
ο Τόπος και το Πρόσωπο, η έννοια
σαν συν -περιφορά εντός του ιστορικού χρόνου,-
όπως οι έρωτες των ηρώων
που''περιφέρονται''-το
κατ' εξοχήν γεγονός δεν είναι
το τραγικό φόντο, το σκληρό
ανελαστικό περίγραμμα,- η
Ιστορία και η ιστορία είναι
τραγική[ές] εξ ορισμού- το κατ'
εξοχήν, είναι, το εφήμερο των
υπάρξεων που ιστορούνται- όπως,
χάριν του λόγου μας, ο έρωτας της
Αργυρώς και του Εμμανουήλ
Παντελάκη στην μεγάλη πυρκαγιά
του 17 στη Θεσσαλονίκη--ένα από τα
πολλά σημαίνοντα του βιβλίου.....Η
τραγική εκ-ζήτηση της Αργυρώς
μέσα στη φωτιά, πραγματικό και
αλληγορία ή μεταφορά- μαζί-, του
προσώπου του Εμμανουήλ[σελ.145-147
λίγες γραμμές], της πιο
απελπισμένης τρυφερότητας , αλλά
και της πιο γενναιόδωρης,
ανήκουν στα εμφατικά σημεία των
όσων επιθυμώ να
αποδείξω. Η
μικρο-ιστορία, δεν είναι
ιστορικισμός , δεν είναι άρνηση
της ιστορίας, η μικρο-ιστορία
είναι αυτή η γενναία πρόθεση
στον συγγραφέα να συμβάλλει στην
αθωότητα και στην συχώρεση όσων
έγιναν. Είναι μια στάση ηθικής,
και μάλιστα μια στάση μεγέθους:
μέσα στο τραγικό που άλλοι
επέβαλαν εμείς υπήρξαμε οντικά
και με δικαιοσύνη, στον έρωτα και
στο θάνατο. Το Συμβολικό αποκτά
ερείσματα στο Φαντασιακό και στο
Πραγματικό. Κάποτε ξεσκεπάζει το
Αληθές με ρίγος [σελ.243]. Αυτή
είναι η δεινότητα της
συγγραφέως, καθώς μιλάει για το
αμείλικτο, στο απέραντο της
μικρο-''ιστορικής''
συμβολογίας [σελ.343-344,
επιλογή].
Γι' αυτό όμως θα
μιλήσω τώρα, στον επόμενο
στοχασμό.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΌΣ: ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ
Η Ιστορία έχει υπόσταση ως
γενεσιουργία....Ποιός γράφει,
λοιπόν, και προσυπογράφει την
τραγικότητα, ποιός
καιροφυλακτεί πίσω από τα
χαρακώματά της, ποιος
''γεννά'' την εσωτερική
μυστική κλωστή που φαίνεται να
διέπει την ''ένωση'' των
πραγμάτων, ποιος με ένα
αλάνθαστο ένστικτο διατηρεί το
χρώμα της ζωής- την ίδια τη ζωή να
μην χάνεται, ακόμα και στην
κυριολεξία του
όρου;;;;
Η Γυναίκα. Το Αιώνιο Θήλυ. Αλλά
αυτή η απάντηση εδώ, στο
μυθιστόρημα της Πυλόροφ, δεν
είναι φεμινιστικής τάξης,
περιέχει την αγωνία ενός
συν-δημιουργού του συμπαντικού
τοπίου με την αρσενική δύναμη,
ότι αυτή ειναι το Άλφα, ότι αυτή
είναι το Δημιουργικό Άλεφ, η
Ανδρόγυνη Πρώτη Συνουσία στο
Μεγάλο Ον, ότι είναι αυτή που
σέρνει τον Χορό, πρώτη σε μια
Μεγάλη Τράπουλα Ταρώ- η Γυναίκα
για την Πυλόροφ εμπεριέχει
συνειδησιακά την Ανθρώπινη
Προφητεία, την επαμφοτερίζουσα
Μαγεία, που γεννάει κάθε τι, που
μπορει να γεννήσει όχι μονο το ex
novo ως dea macchina, αλλά και την ιδια
την καταστροφή, την κατάρρευση
[demolition]:[σελ. 15]
''.....το Άλφα μου λέγαν
οι μαμάδες μου, ''ειναι το
σπουδαιότερο γράμμα της
αλφαβήτου, είναι η αρχή του
παντός και του Σύμπαντος, , το
θηλυκό στοιχείο, η μήτρα , η
προέλευση, η πηγή....''
[σελ.15].
Εχω την
αίσθηση, ότι ιδεολογικά
βρισκόμαστε πολύ κοντά σε
αντιλήψεις, που εμένα με
γοήτευσαν πάντοτε, γιατί υπάρχει
μια αμφισβήτηση της πατριαρχίας,
που δεν είναι πολιτική, με την
έννοια του όρου που έδωσα πριν,
αλλά γίνεται με έναν τρόπο
υπαρξιακό. Η Γυναίκα- Βασίλισσα,
που μοιράζει με έναν τρόπο
δίκαιο τα πάντα από πλευράς
αγαθών , που δίκαια μπορεί να
σταθεί στην κορυφή μιας
οικονομικής πυραμίδας και να
μιλήσει με την Πράξη της, ως
Δικαιοσύνη του Συμπαντικού.
[σελ.186]: Η γυναίκα- έννοια στην
Πυλόροφ, προέρχεται από τις
αρχαίες ελληνικές θεές, είναι η
μνήμη της Κυβέλης και της
Δήμητρας, πρωταρχικής σημασίας
στην ύπαρξη του ανθρώπου, η
Αγκαλιά της Γης που μας
''στεριώνει'' στη ζωή,
υπαρκτικά και οντικά: [σελ.
107]
ΤΡΙΤΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ: Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ''ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ'', Η ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ''ΘΩΠΕΙΑΣ''
Υπάρχει μια
τελευταία αιτίαση, ένας
στοχασμός πάνω στην
''αλήθεια'', κάτι που
πάντως βρίσκεται πίσω από το
Πραγματικό και αφορά
αποκλειστικά το
''γυναικείο'' αληθινό.
Ξαναγράφω εδώ :
ΤΑ ΚΥΡΙΩΣ ΠΡΟΣΩΠΑ:
ΑΝΤΡΟΝΙΚΗ, Η
ΜΗΤΕΡΑ ΑΡΙΣΤΕΑ, Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΡΗ
ΤΗΣ ΑΜΑΛΙΑ, Η ΜΙΚΡΗ
ΚΟΡΗ ΑΡΓΥΡΩ, Η ΝΥΦΗ ΤΗΣ ΟΙ ΑΛΦΙΤΣΕΣ- ΑΓΝΗ,
ΑΝΘΗ ΚΑΙ ΑΥΓΗ, ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ
ΑΡΓΥΡΩΣ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΜΟΥ ΕΓΩ, Η
ΑΝΤΡΙΑΝΑ
Κι έτσι η
''θωπεία'' του γυναικείου
οδεύει κάπου- προς την έκβαση
ενός τέλους, ενός σκοπού. Είναι η
θωπεία της μάνας, η θωπεία της
ερωμένης, η θωπεία της νύφης, η
θωπεία της κόρης, η θωπεία της
γυναίκας που παραιτήθηκε κι
εκείνης που εχει
θριαμβεύσει....Είναι η αλήθεια
της μη -αλήθειας, γιατί κάθε μια
είναι ταυτόχρονα όλα τα πρόσωπα,
όλες οι μοίρες, ό,τι αγάπησαν και
κατέστρεψαν οι ίδιες, με ένα
τεράστιο ζητούμενο: την
ελευθερία τους. Αντιγράφω, για να
δώσω κι εγώ έναν
σκοπό:
[σελ.351]
Το δαχτυλίδι με το
διαμαντένιο Άλφα λαμπυρίζει στο
μικρό δάχτυλο του χεριού μου,το
μεγάλο διαμάντι στην κορυφή του
σπαθίζει με τη λάμψη του τον αέρα
σαν τη ματιά της Αντρονίκης, την
αδυσώπητη, το φθονερό μάτι του
ψαριού. το δαχτυλίδι το φορώ και
με φοράει, κύκλος σφιχτός που με
ορίζει μην τύχει και ξεφύγω και
περπατήσω σε δρόμους
ελεύθερους.
* ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΓΝΩΜΗΣ
''φτάνει''στα μέτρα της σκέψης και του
στοχασμού,
συντελείται ο ''διαπιστευμένος'' και
''τετελεσμένος''
χρόνος . Σημαίνει ότι η
γεγονοτολογία της Ιστορίας δεν
επιδέχεται
''αλλοίωση'',αλλοίωση'' ως
παραχάραξη, -τα συμβεβηκότα
είναι οι καρτεσιανές βάσεις της,
ακόμα κι όταν δεν είναι απόλυτα
γνωστά. Η Ιστορία
πορεύεται εν πολλοίς
ανερμήνευτη, ανεξήγητη. Δεν
αρκεί ούτε η πρόθεση, ούτε το
αποτέλεσμα. Αυτό όμως το
ανεξήγητο, περιέχει την
φαινομενολογία, την πλοκή της
έκ-φανσης του παρελθόντος- Μέσα απο την εξ-ύφανση
και την πλοκή εκδραματίζεται ο
άνθρωπος σαν συμμέτοχος του
πεπρωμένου και κύρια ο
συγγραφέας, ο οποίος διακινεί τα
νήματα του υποθετικού, του
φαντασιακού. Η φαινομενολογία
της Ι[ι]στορίας παράγει τέχνη, όπως σε όλη
την ιστορίζουσα ποίηση και το
ιστορικό αφήγημα κάθε είδους,
όπως στο μυθιστόρημα της
Πυλόροφ, με αριστοτεχνική αρτιότητα
στο συντακτικό μέρος
κατ' αρχάς, του διαπλέκω.
Αλλά και στην εκμυστήρευση, στην
εξομολόγηση, στον ποιητικό
ορίζοντα που επιβάλλουν οι
περιγραφές, -ο λόγος της. Με αυτόν
άλλωστε υποστασιοποιείται σ'
εμάς και γίνεται δρώσα
δύναμη.[επιλογος
σελ.351] Για
τον κάθε είδους επίγονο η
Ιστορία βιώνεται από την
Μικρο-ιστορία.....Συμμετέχει
ο Τόπος και το Πρόσωπο, η έννοια
σαν συν -περιφορά εντός του ιστορικού χρόνου,-
όπως οι έρωτες των ηρώων
που''περιφέρονται''-το
κατ' εξοχήν γεγονός δεν είναι
το τραγικό φόντο, το σκληρό
ανελαστικό περίγραμμα,- η
Ιστορία και η ιστορία είναι
τραγική[ές] εξ ορισμού- το κατ'
εξοχήν, είναι, το εφήμερο των
υπάρξεων που ιστορούνται- όπως,
χάριν του λόγου μας, ο έρωτας της
Αργυρώς και του Εμμανουήλ
Παντελάκη στην μεγάλη πυρκαγιά
του 17 στη Θεσσαλονίκη--ένα από τα
πολλά σημαίνοντα του βιβλίου.....Η
τραγική εκ-ζήτηση της Αργυρώς
μέσα στη φωτιά, πραγματικό και
αλληγορία ή μεταφορά- μαζί-, του
προσώπου του Εμμανουήλ[σελ.145-147
λίγες γραμμές], της πιο
απελπισμένης τρυφερότητας , αλλά
και της πιο γενναιόδωρης,
ανήκουν στα εμφατικά σημεία των
όσων επιθυμώ να
αποδείξω. Η
μικρο-ιστορία, δεν είναι
ιστορικισμός , δεν είναι άρνηση
της ιστορίας, η μικρο-ιστορία
είναι αυτή η γενναία πρόθεση
στον συγγραφέα να συμβάλλει στην
αθωότητα και στην συχώρεση όσων
έγιναν. Είναι μια στάση ηθικής,
και μάλιστα μια στάση μεγέθους:
μέσα στο τραγικό που άλλοι
επέβαλαν εμείς υπήρξαμε οντικά
και με δικαιοσύνη, στον έρωτα και
στο θάνατο. Το Συμβολικό αποκτά
ερείσματα στο Φαντασιακό και στο
Πραγματικό. Κάποτε ξεσκεπάζει το
Αληθές με ρίγος [σελ.243]. Αυτή
είναι η δεινότητα της
συγγραφέως, καθώς μιλάει για το
αμείλικτο, στο απέραντο της
μικρο-''ιστορικής''
συμβολογίας [σελ.343-344,
επιλογή].
Γι' αυτό όμως θα
μιλήσω τώρα, στον επόμενο
στοχασμό.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΌΣ: ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ
Η Ιστορία έχει υπόσταση ως
γενεσιουργία....Ποιός γράφει,
λοιπόν, και προσυπογράφει την
τραγικότητα, ποιός
καιροφυλακτεί πίσω από τα
χαρακώματά της, ποιος
''γεννά'' την εσωτερική
μυστική κλωστή που φαίνεται να
διέπει την ''ένωση'' των
πραγμάτων, ποιος με ένα
αλάνθαστο ένστικτο διατηρεί το
χρώμα της ζωής- την ίδια τη ζωή να
μην χάνεται, ακόμα και στην
κυριολεξία του
όρου;;;;
Η Γυναίκα. Το Αιώνιο Θήλυ. Αλλά
αυτή η απάντηση εδώ, στο
μυθιστόρημα της Πυλόροφ, δεν
είναι φεμινιστικής τάξης,
περιέχει την αγωνία ενός
συν-δημιουργού του συμπαντικού
τοπίου με την αρσενική δύναμη,
ότι αυτή ειναι το Άλφα, ότι αυτή
είναι το Δημιουργικό Άλεφ, η
Ανδρόγυνη Πρώτη Συνουσία στο
Μεγάλο Ον, ότι είναι αυτή που
σέρνει τον Χορό, πρώτη σε μια
Μεγάλη Τράπουλα Ταρώ- η Γυναίκα
για την Πυλόροφ εμπεριέχει
συνειδησιακά την Ανθρώπινη
Προφητεία, την επαμφοτερίζουσα
Μαγεία, που γεννάει κάθε τι, που
μπορει να γεννήσει όχι μονο το ex
novo ως dea macchina, αλλά και την ιδια
την καταστροφή, την κατάρρευση
[demolition]:[σελ. 15]
''.....το Άλφα μου λέγαν
οι μαμάδες μου, ''ειναι το
σπουδαιότερο γράμμα της
αλφαβήτου, είναι η αρχή του
παντός και του Σύμπαντος, , το
θηλυκό στοιχείο, η μήτρα , η
προέλευση, η πηγή....''
[σελ.15].
Εχω την
αίσθηση, ότι ιδεολογικά
βρισκόμαστε πολύ κοντά σε
αντιλήψεις, που εμένα με
γοήτευσαν πάντοτε, γιατί υπάρχει
μια αμφισβήτηση της πατριαρχίας,
που δεν είναι πολιτική, με την
έννοια του όρου που έδωσα πριν,
αλλά γίνεται με έναν τρόπο
υπαρξιακό. Η Γυναίκα- Βασίλισσα,
που μοιράζει με έναν τρόπο
δίκαιο τα πάντα από πλευράς
αγαθών , που δίκαια μπορεί να
σταθεί στην κορυφή μιας
οικονομικής πυραμίδας και να
μιλήσει με την Πράξη της, ως
Δικαιοσύνη του Συμπαντικού.
[σελ.186]: Η γυναίκα- έννοια στην
Πυλόροφ, προέρχεται από τις
αρχαίες ελληνικές θεές, είναι η
μνήμη της Κυβέλης και της
Δήμητρας, πρωταρχικής σημασίας
στην ύπαρξη του ανθρώπου, η
Αγκαλιά της Γης που μας
''στεριώνει'' στη ζωή,
υπαρκτικά και οντικά: [σελ.
107]
ΤΡΙΤΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ: Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ''ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ'', Η ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ''ΘΩΠΕΙΑΣ''
Υπάρχει μια
τελευταία αιτίαση, ένας
στοχασμός πάνω στην
''αλήθεια'', κάτι που
πάντως βρίσκεται πίσω από το
Πραγματικό και αφορά
αποκλειστικά το
''γυναικείο'' αληθινό.
Ξαναγράφω εδώ :
ΤΑ ΚΥΡΙΩΣ ΠΡΟΣΩΠΑ:
ΑΝΤΡΟΝΙΚΗ, Η
ΜΗΤΕΡΑ ΑΡΙΣΤΕΑ, Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΡΗ
ΤΗΣ ΑΜΑΛΙΑ, Η ΜΙΚΡΗ
ΚΟΡΗ ΑΡΓΥΡΩ, Η ΝΥΦΗ ΤΗΣ ΟΙ ΑΛΦΙΤΣΕΣ- ΑΓΝΗ,
ΑΝΘΗ ΚΑΙ ΑΥΓΗ, ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ
ΑΡΓΥΡΩΣ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΜΟΥ ΕΓΩ, Η
ΑΝΤΡΙΑΝΑ
Κι έτσι η
''θωπεία'' του γυναικείου
οδεύει κάπου- προς την έκβαση
ενός τέλους, ενός σκοπού. Είναι η
θωπεία της μάνας, η θωπεία της
ερωμένης, η θωπεία της νύφης, η
θωπεία της κόρης, η θωπεία της
γυναίκας που παραιτήθηκε κι
εκείνης που εχει
θριαμβεύσει....Είναι η αλήθεια
της μη -αλήθειας, γιατί κάθε μια
είναι ταυτόχρονα όλα τα πρόσωπα,
όλες οι μοίρες, ό,τι αγάπησαν και
κατέστρεψαν οι ίδιες, με ένα
τεράστιο ζητούμενο: την
ελευθερία τους. Αντιγράφω, για να
δώσω κι εγώ έναν
σκοπό:
[σελ.351]
Το δαχτυλίδι με το
διαμαντένιο Άλφα λαμπυρίζει στο
μικρό δάχτυλο του χεριού μου,το
μεγάλο διαμάντι στην κορυφή του
σπαθίζει με τη λάμψη του τον αέρα
σαν τη ματιά της Αντρονίκης, την
αδυσώπητη, το φθονερό μάτι του
ψαριού. το δαχτυλίδι το φορώ και
με φοράει, κύκλος σφιχτός που με
ορίζει μην τύχει και ξεφύγω και
περπατήσω σε δρόμους
ελεύθερους.
* ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΓΝΩΜΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.