Λίγες ώρες στην Εγνατία οδό

Του Λευτέρη Παυλίδη
Η Εγνατία οδός είναι πανθομολογουμένως το πλέον σημαντικό και χρήσιμο οδικό έργο στην χώρα, το οποίο έδωσε οριστική λύση στο μεγαλύτερο μαρτύριο των οδηγών που ήθελαν να κινηθούν προς την αποκομμένη –έως τότε– Δυτική Ελλάδα.
Δίκαια λοιπόν χαρακτηρίστηκε 'έργο τεράστιας εθνικής σημασίας' καθώς συνδέει τα ανατολικά με τα δυτικά σύνορα της χώρας, στην ουσία την Ευρώπη με την Ασία, εξυπηρετώντας συγχρόνως όλα τα βόρεια τελωνεία μας (5 στο σύνολο).

Γεγονός βέβαια είναι ότι καθυστέρησε ασύλληπτα πολύ (35 ολόκληρα χρόνια) και είναι ντροπή για μια χώρα σαν τη δική μας που, ως γνωστό, η βαριά βιομηχανία της είναι ο τουρισμός της. Πέραν δηλαδή από τη δυσφήμηση στο εξωτερικό, πιο κρίσιμο ακόμα ήταν το πρακτικό κομμάτι, δηλαδή το πρόβλημα της ταλαιπωρίας από την δύσκολη και πολύωρη, σχεδόν περιπετειώδη, διαδρομή της περίφημης Κατάρας. Πρέπει δε να ήμασταν η τελευταία Ευρωπαϊκή χώρα που απέκτησε τον πρώτο της αυτοκινητόδρομο (μόλις στον 21ο αιώνα).

Τα θετικά της Εγνατίας οδού είναι λίγο πολύ γνωστά. Κατασκευαστικά τουλάχιστον είναι ένα άρτιο έργο (όπως παραδόθηκε) καθώς την ανάληψη είχαν αναλάβει ξένες κυρίως εταιρίες (απ' όσο γνωρίζω Ιταλικές) με τεχνογνωσία και τεχνοτροπία.

Καλή ποιότητα ασφάλτου, σωστές κλίσεις οδοστρώματος, ασφάλεια, σήμανση, φωτισμός, on line παρακολούθηση της κυκλοφορίας, φωτεινές ειδοποιήσεις, άμεση επέμβαση σε περιπτώσεις αβαρίας κλπ, όλα δηλαδή τα Ευρωπαϊκά στάνταρς που προβλέπονταν για έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο.

Τα καραγκιοζλίκια άρχισαν, όπως πάντα στη Μπανανία μας, αφότου παραδόθηκε το έργο ήτοι με τις μεταγενέστερες παρεμβάσεις των ημέτερων σ’ αυτό. Θα καταθέσω έτσι την εμπειρία μου, αναφερόμενος στα αρνητικά σημεία που παρατήρησα στη σύντομη σχετικά διαδρομή που έκανα χρήση του αυτοκινητόδρομου και με την ελπίδα να διορθωθούν σύντομα.

Πριν δύο μέρες λοιπόν, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου αυτού, διένυσα ένα κομμάτι περίπου 250 χιλιομέτρων (από τα 670 συνολικά) της Εγνατίας οδού περνώντας από 4 σταθμούς διοδίων. Σε εκείνο των Μαλγάρων που είναι εκμετάλλευσης του Δημοσίου πλήρωσα 1,20 Ευρώ, ενώ σε εκείνα του Πολύμυλου, Μαλακασίου και Τύριων τα οποία είναι ιδιωτικών συμφερόντων, κόστισαν το διπλάσιο ήτοι 2,40 Ευρώ.

Υπάρχουν βέβαια και τα διόδια των Ιωαννίνων που ως σταθμός είναι έτοιμος από την αρχή της παράδοσης της Εγνατίας οδού, αλλά για κάποιους λόγους (άγνωστους σε μένα) δεν λειτούργησε ποτέ (ελεύθερη διέλευση) και προτιμούν να κατασκευάζουν νέους σταθμούς παρά να λειτουργήσει ο έτοιμος.

Καταρχήν, για μία απόσταση 250 χιλιομέτρων και βάσει της προσωπικής μου εμπειρίας στο εξωτερικό (και συγκεκριμένα στην Ιταλία όπου έζησα τα φοιτητικά μου χρόνια) 4 σταθμοί διοδίων είναι υπερβολικοί.

Μέχρι προ διετίας υπήρχε μόνο ο Σταθμός των Μαλγάρων, ενώ απ’ τη στιγμή που εισερχόταν κάποιος στο κομμάτι της Βέροιας, μέχρι και την Ηγουμενίτσα δεν υπήρχε κανένας άλλος Σταθμός εκμετάλλευσης της Εγνατίας! Δυστυχώς, οι αποφάσεις εγκατάστασης διοδίων στο συγκεκριμένο (και μοναδικό) αυτοκινητόδρομο της χώρας, δεν είναι καθόλου δίκαιες αλλά ούτε και λογικές.

Κάθε τόσο ξεφυτρώνουν και νέα διόδια σε διάφορα σημεία, τόσο στο ανατολικό κομμάτι της Εγνατίας που οδηγεί προς τα σύνορα της γείτονας Τουρκίας (Λαγκαδά, Καβάλα, Κομοτηνή) όσο και στο δυτικό που οδηγεί προς τα σύνορα με την Ιταλία. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και στον έτερο αυτοκινητόδρομο (Θεσ/νίκης-Αθηνών) ο οποίος είναι ακόμη υπό κατασκευή, με τις ανάλογες αντιδράσεις κατά καιρούς...

Πρόσφατα διάβασα μάλιστα ότι σταδιακά θα προστεθούν 20 νέοι σταθμοί διοδίων στην Εγνατία κι έτσι οι σημερινοί 6 θα γίνουν συνολικά 26!! Η γνωστή δηλαδή φοροεισπρακτική κυβερνητική πολιτική που καταδειναστεύει γενικότερα τη ζωή μας...

Και μια και αναφέρθηκα προηγουμένως στην Ιταλία, να πω ότι εκεί το σύστημα πληρωμής είναι το πλέον δίκαιο, αφού εισερχόμενος στην εκάστοτε autostrada, παίρνεις ένα απόκομμα στο σημείο που μπήκες και καταβάλεις το αντίστοιχο τίμημα για την απόσταση που διένυσες και ανάλογα με τα χιλιόμετρα που χρησιμοποίησες τον αυτοκινητόδρομο.

Προφανώς εκεί οι άνθρωποι είναι πιο έξυπνοι από τους δικούς μας μπανανοάρχοντες...

Ένας από τους νέους σταθμούς που προανέφερα και μάλιστα ο πιο εντυπωσιακός –από άποψη σύλληψης- είναι αυτός στο Μαλακάσι. Μιλάμε για ιδιοφυίες! Πήγανε και στήσανε τα διόδια ανάμεσα σε δύο τούνελ και μάλιστα πάνω στην αερογέφυρα που ενώνει τις δύο σήραγγες!

Εντωμεταξύ τα σημεία όπου εξέρχονται οι οδηγοί από τα τούνελ είναι στροφή!! Δηλαδή ενώ βρίσκονται εν κινήσει και δίχως ορατότητα, βλέπουν ξαφνικά μπροστά τους τα διόδια. Φανταστείτε τι θα συμβεί όταν κάποιος οδηγός από πλημμελή οδήγηση (υπερβολική ταχύτητα, απροσεξία κλπ) δεν τα αντιληφθεί εγκαίρως...

Σε τι μεγέθους καραμπόλα θα οδηγήσει αυτό, καθώς οι περισσότεροι κινούνται με όχι χαμηλές ταχύτητες στον αυτοκινητόδρομο και πόσο σοβαρό και πολύπλοκο μπορεί να αποβεί το τροχαίο ατύχημα, καθώς δεν υπάρχει διέξοδος ή τρόπος αποφυγής, δεδομένου ότι στα πλάγια δεξιά υπάρχει μόνο το χάος (κενό στον γκρεμό).

Ένα άλλο αρνητικό που παρατηρώ εδώ και χρόνια (τουλάχιστον στη διαδρομή αυτή αλλά απ' όσο γνωρίζω το ίδιο συμβαίνει και στο υπόλοιπο κομμάτι), είναι η έλλειψη σταθμών ανάπαυσης, εξυπηρέτησης και ανεφοδιασμού (είτε τροφίμων είτε καυσίμων).

Συγκεκριμένα, τα πρώτα χρόνια, δεν υπήρχε ούτε ένας τέτοιος σταθμός και μόνο προ διετίας δημιουργήθηκε ο ένας και μοναδικός λίγο πριν τη Βέροια! Είναι φοβερό δηλαδή, κάποιος να διανύει εκατοντάδες χιλιόμετρα και να μην έχει τη δυνατότητα να σταματήσει να πιει νερό, να φάει, να κάνει την ανάγκη του ή να γεμίσει το ρεζερβουάρ του οχήματός του και να είναι αναγκασμένος να βγει απ' την πορεία του εγκαταλείποντας τον αυτοκινητόδρομο! Αυτό πραγματικά μόνο στη Μπανανία της Ευρώπης θα μπορούσε να συμβεί...

Δεν μπορώ να μην αναφερθώ και σε ένα άλλο δυσάρεστο γεγονός, αυτό δηλαδή της περίφημης γέφυρας του Περιστερίου (μετά το Μέτσοβο αν θυμάμαι καλά). Μιλάμε για ένα κακόμοιρο χιλιόμετρο (το ορφανό όπως χαρακτηρίστηκε) της Εγνατίας Οδού που μέχρι σήμερα παραμένει ανολοκλήρωτο.

Πρόκειται για μια αερογέφυρα που εκ πρώτης όψεως φαίνεται τελειωμένη, αλλά λόγω προβλημάτων καθίζησης του εδάφους δεν παραδόθηκε ακόμη, με συνέπεια να εκτρέπεται η κυκλοφορία των οχημάτων σε κομμάτι της παλιάς εθνικής οδού, δυσχεραίνοντας την ροή της κυκλοφορίας και προκαλώντας συγχρόνως δυσφορία στους διερχόμενους οδηγούς.

Από μια πρόχειρη έρευνα διαπίστωσα ότι τόσες δεκαετίες, αλλάζουν-αντικαθίστανται οι εταιρίες αναδοχής του έργου, με αποτέλεσμα ο στόχος να μην έχει ευοδωθεί ακόμη και το έργο να παραμένει ατελές.

Τελειώνοντας, θέλω να αναφερθώ και στο θέμα της καθαριότητας. Επειδή δεν είναι η πρώτη φορά που διέσχισα την Εγνατία οδό, έβλεπα ότι παλιότερα υπήρχαν ειδικά οχήματα-συνεργεία που περνούσαν και συνέλεγαν τα διάφορα απορρίμματα που πετούσαν οι ασυνείδητοι οδηγοί.

Ήταν κάτι που εντυπωσίαζε για το επίπεδο της νοοτροπίας μας ως λαός, διότι σε κανένα άλλο οδικό δίκτυο ανά τη χώρα δεν συναντάς παρόμοιες τακτικές (οι δρόμοι μας είναι ίσως οι πιο βρώμικοι των Βαλκανίων). Αυτή τη φορά όμως είδα από παρατημένα σκασμένα λάστιχα και άδεια μπιτόνια λαδιών μέχρι και πεταμένες σακούλες σκουπιδιών!

Πέρα από άσχημο ως θέαμα (αυτό είναι το λιγότερο) η επικινδυνότητα που δημιουργείται για τους οδηγούς οι οποίοι προσπαθούν να αποφύγουν τα εμπόδια αυτά, είναι επίσης κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα από το κράτος. Φαντάζομαι όμως ότι ‘εντάσσεται’ κι αυτό στο γενικότερο κλίμα των περικοπών (μισθών, προσωπικού και ωραρίων) καθώς και των μνημονιακών δεινών που υφίσταται η υποδουλωμένη χώρα μας...