Οι ανοιξιάτικοι κρόκοι του Κιλκίς

Γράφει ο Βασίλης Ιωαννίδης
Γεωπόνος
Ο Κρόκος κατά την μυθολογία ήταν φίλος του Θεού Ερμή. Καθώς οι δύο φίλοι έπαιζαν ο θεός κατά λάθος σκότωσε τον θνητό φίλο του. Μέσα στην στεναχώρια του ο Ερμής αποφάσισε να μετατρέψει τον κρόκο σε ένα φυτό, τον κρόκο. Στο κέντρο του άνθους μάλιστα, με το αίμα του κρόκου δημιούργησε τρία κόκκινα στίγματα που εδώ και αιώνες χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο για τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές τους ιδιότητες.

Η ζαφορά (saffron) όπως αλλιώς ονομάζεται ο κρόκος προέρχεται από την Ασία και εξαπλώθηκε στην Μεσόγειο.

Υπάρχουν περισσότερα από 80 είδη κρόκου σε όλο τον κόσμο, ενώ στην Ελλάδα ως αυτοφυή αναπτύσσονται περισσότερα από 20 είδη.

Σημαντικότερος εμπορικά όλων ο Crocus sativus, ο οποίος έχει πολύ μεγαλύτερα στίγματα από τα υπόλοιπα είδη. Τα στίγματα στο κέντρο του άνθους αποτελούν και το εμπορεύσιμο τμήμα του φυτού.

Το Κιλκίς έχει την τύχη να φιλοξενεί στις περιοχές του 5 είδη.

Τα 2 από αυτά ανθίζουν το φθινόπωρο και τα υπόλοιπα 3 έχουν χειμερινή και ανοιξιάτικη ανθοφορία.

Ανοιξιάτικοι κρόκοι του Κιλκίς
Κρόκος ο χρύσανθος (Crocus chrysanthus) 

Από τα πρώτα σε εμφάνιση άνθη στο χρόνο. Θα το συναντήσουμε από τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου σε όλες τις περιοχές του Κιλκίς . Από τα 25μ υψόμετρο στην λίμνη Αρτζάν μέχρι και πάνω από τα Μεγάλα Λιβάδια. Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του είδους το κίτρινο άνθος με το κόκκινο στίγμα με τρείς διακλαδώσεις στο κέντρο του.

Κρόκος του Olivier (Crocus Olivier) 

Ο κρόκος αυτός ανθοφορεί σχεδόν μαζί με τον χρύσανθο αν και είναι λίγο πιο όψιμος. Μοιάζει πολύ με τον χρύσανθο αφού είναι και αυτός κίτρινος και στο ίδιο μέγεθος, με σημαντικότερη διαφορά στα στίγματα στο κέντρο του άνθους . Στον κρόκο του Olivier έχουμε 6 στίγματα κίτρινου χρώματος. Πιο σπάνιο φυτό με σημεία εμφάνισης περιοχές μέσου υψομέτρου από τα 200μ μέχρι και τα 700.

Κρόκος ο βελούχιος (Crocus veluchensis) 

Είναι ο κρόκος του Παΐκου . Εμφανίζεται μόνο εκεί και μάλιστα σε μεγάλα υψόμετρα από την Γουμένισσα και υψηλότερα , με μεγάλους πληθυσμούς γύρω από τα Μεγάλα Λιβάδια. Ανθίζει από τα τέλη του Φλεβάρη, έχει μωβ μεγάλο άνθος και σχετικά κοντό κορμό. Πολλές φορές αυτή την εποχή βγαίνει μέσα στο χιόνι παρέα με τον χρύσανθο.

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι και τα τρία είδη που αναφέρθηκαν είναι ενδημικά των βαλκανίων. Αυτό σημαίνει ότι δεν εμφανίζονται ως αυτοφυή πουθενά αλλού στο κόσμο παρά μόνο στην ευρύτερη περιοχή .

Ακολουθούν ακόμη δύο κρόκοι που είναι φθινοπωρινοί και θα παρουσιαστούν στην εποχή ανθοφορίας τους.