Αριστερή Πρωτοβουλία: ΠΑΣΟΚ σοσιαλιστικό κίνημα ή σοσιαλδημοκρατικό κόμμα;

Η συζήτηση που έχει ανοίξει εδώ και καιρό στο ΠΑΣΟΚ οδηγεί στην αναγκαιότητα άμεσης απάντησης σε ένα από το πιο βασικά θέματα που αφορούν τη φυσιογνωμία του.
Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που το αντίστοιχο ερώτημα μπαίνει προς απάντηση. Αντίστοιχο ήταν το ερώτημα κατά την ίδρυση του κινήματος, αλλά και στη συνέχεια όσες φορές οι «δεξιές» πτέρυγες του ΠΑΣΟΚ προσπαθούσαν να αλλοιώσουν την ιστορική του φυσιογνωμία.  '' Η σοσιαλδημοκρατία έχει τόση σχέση με το σοσιαλισμό όση έχει ο Φάντης με το Ρετσινόλαδο'', είχε πει ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν τα στελέχη της « Δημοκρατικής Άμυνας» έθεσαν το 1975 το θέμα.
Αν για κάποιους το ερώτημα θεωρείται «γραφικό» πιστεύω ότι για το ΠΑΣΟΚ αποτελεί την καρδιά του πολιτικού του προβλήματος .
Γιατί πράγματι ένα σοσιαλιστικό κίνημα με συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές και στρατηγικές οδηγήθηκε στην πλήρη ενσωμάτωσή του από το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο της χώρας, στον πολιτικό του ευνουχισμό από κάθε αριστερή πολιτική, στην οργανωτική γραφειοκρατικοποίησή του και ακολούθησε τη μοίρα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας: Εκείνη των μεγάλων πολιτικών ηττών, της απαξίωσης και του στιγματισμού, σαν ένα κόμμα (και όχι κίνημα) συμπληρωματικό του νεοφιλελεύθερου δόγματος!
Σήμερα το ερώτημα επιστρέφει καθώς η νεοφιλελεύθερη μεταστροφή του ΠΑΣΟΚ και η κρίση πολιτικής, ιδεολογίας και στρατηγικής παίρνει μόνιμα χαρακτηριστικά. Οι συνεχιστές και υλοποιητές αυτών των πολιτικών στην περίοδο της Κυβερνητικής εξουσίας 2009 – 2012, απαιτούν τη οριστική αλλαγή των θεμελιωδών αρχών του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου πίσω από απολίτικα και αταξικά πυροτεχνήματα περί μεταρρυθμίσεων να αποτελέσουν τους διαχειριστές μιας νέας κατάστασης που πολιτικά δεν θα έχει καμία σχέση με το ΠΑΣΟΚ.
ΘΑ ΤΟ ΑΠΟΔΕΧΘΟΥΜΕ;
ΘΑ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΥΜΕ;
Ποια σοσιαλδημοκρατία ονειρεύονται;

Μικρή αναφορά στην ιστορική διαδρομή και εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Τα σοσιαλδημοκρατικά και σοσιαλιστικά κόμματα γεννήθηκαν ως κόμματα του κόσμου της εργασίας και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Προσπαθούσαν να διαμορφώσουν ένα πρόγραμμα διεκδικήσεων και στόχων για το εργατικό κίνημα ενώ συγχρόνως ο τελικός τους σκοπός ήταν αυτός της ανατροπής του παρόντος συστήματος. Η συνεχής πάλη, μεταξύ τελικού σκοπού και καθημερινών στόχων, τα οδήγησε σε τρεις μεγάλες αναθεωρήσεις.
Με την πρώτη εγκατέλειψαν ουσιαστικά το στόχο της επανάστασης και υιοθέτησαν την πορεία προς τον σοσιαλισμό μέσα από μεταρρυθμίσεις, εντός του καπιταλιστικού συστήματος και όχι ενάντιά του. Πρόκειται ουσιαστικά για την γνωστή διαπάλη Μπερνστάιν και Καούτσκι στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα.
Με την δεύτερη αναθεώρηση εγκατέλειψαν κάθε σχεδιασμό υπέρβασης του καπιταλισμού, επιδιώκοντας κυρίως να του δώσουν ένα περισσότερο κοινωνικό και δίκαιο πρόσωπο. Η αναθεώρηση αυτή οδήγησε τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα σε "συμφιλίωση με τον καπιταλισμό" σύμφωνα όμως με σοσιαλδημοκρατικούς όρους . Κλασικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Γερμανίας που υιοθετήθηκε στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το 1958 στο προάστιο της Βόννης, Bad Godesberg . Στο συνέδριο αυτό εγκαταλείφθηκε επισήμως ο μαρξισμός.
Σήμερα βρίσκονται σε μια διαδικασία τρίτης αναθεώρησης, η οποία οδήγησε τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στη συμφιλίωση με τον καπιταλισμό αυτή τη φορά με όρους νεοφιλελευθερισμού (στην εποχή της παγκοσμιοποίησης). Οι σοσιαλδημοκράτες επιδιώκουν να εμφανιστούν ως οι εκσυγχρονιστές και οι πιο αποτελεσματικοί διαχειριστές του καπιταλιστικού συστήματος.
Αυτός ο νέος αναθεωρητισμός τείνει, μετά την εγκατάλειψη των θέσεων της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας, να εγκαταλείψει τα σύμβολα, τις ιστορικές παραστάσεις και τις εικόνες που την συνόδευαν από την ημέρα της εμφάνισής της στο ιστορικό προσκήνιο. Η αλλαγή των συμβόλων σηματοδοτεί την συνειδητή απόφαση εγκατάλειψης του παρελθόντος.
Σήμερα τα ιστορικά εργατικά κόμματα της Δύσης βιώνουν μία ακόμα κρίση, που τώρα όμως αγγίζει τον πυρήνα της ταυτότητάς τους.
Aυτή η κρίση αποτελεί τον πυρήνα του τεράστιου πολιτικού προβλήματος του ΠΑΣΟΚ που ζει τη φάση του νέου αναθεωρητισμού:
Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται από την προσχηματική αδυναμία να προσδιοριστεί με ακρίβεια η σχέση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων με τον καπιταλισμό. Βρίσκεται στη φάση όπου περιορίζει την μεταρρυθμιστική του πολιτική σε εσωτερικές αλλαγές του καπιταλισμού σε ένα τετράγωνο πλαίσιο που τις πλευρές του αποτελούν οι οικονομικές έννοιες της ανταγωνιστικότητας, αποδοτικότητας, ευλυγισίας και ιδιωτικοποίησης. Παράλληλα διατυπώνεται και μια κάποια επίκληση ηθικών αρχών περί ελευθερίας και σε λιγότερες περιπτώσεις περί δίκαιης κοινωνίας. Οι περιορισμοί αυτοί δεν μπορεί να εκφραστούν σε έναν ιδεολογικό και θεωρητικό λόγο διαφορετικό από αυτόν του οικονομικού φιλελευθερισμού, εκτός από τη διέξοδο της επίκλησης ορισμένων αξιών του πολιτικού φιλελευθερισμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε την εποχή της μαζικοδημοκρατίας.
Συνολικά, ο νέος αναθεωρητισμός δείχνει να γνωρίζει τι θέλει να εγκαταλείψει, αποδεχόμενος πλήρως την οικονομική λογική του συστήματος , αλλά δεν μπορεί να προσδιορίσει πού θέλει να πάει, δεδομένου ότι έχει εγκλωβιστεί στις σημερινές δυνατότητες του καπιταλισμού και δεν μπορεί να σκεφτεί κάτι πέραν αυτών. Ακόμη περισσότερο, ίσως να μην μπορεί να προσδιορίσει, επειδή δεν υπάρχει κάτι να προσδιοριστεί, στο πλαίσιο της ακολουθούμενης λογικής του. Το αδιέξοδο είναι συνηθισμένη κατάληξη πολλών πολιτικών επιλογών στο παρελθόν και ως εκ τούτου και στο παρόν και στο μέλλον.
Καθίσταται εμφανές ότι η σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει , ως τέτοια, κάνοντας απλά κριτική στον άλλο πυλώνα του συστήματος, τους χριστιανοδημοκράτες-λαϊκά κόμματα , απλά και μόνο για λόγους εκλογικής τακτικής.
Στην πραγματικότητα παρακολουθούμε την αργή έκλειψη του σοσιαλδημοκρατικού / σοσιαλιστικού προτάγματος από την προοδευτική ευρωπαϊκή πολιτική. Σήμερα το σοσιαλιστικό πρόταγμα το συναντάμε ως ιδεοληψία, δημαγωγία ή νοσταλγία.
Και πάντα ως απογοήτευση.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Ε.Ε. Δεν είναι τυχαίο ότι ήταν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης που πρωταγωνίστησαν στο σχηματισμό της Ε.Ε, στη δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης με σαφή νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο στερείται στη μέχρι σήμερα πορεία της πολιτικής ολοκλήρωσης της το πλέον βασικό μιας αυτοδύναμης «πολιτικής ύπαρξης» αλλά αρνείται ευσχήμως την όποια συζήτηση γι αυτό. Η όποια «πολιτική» έκφραση υπάρχει σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί τη συνισταμένη των «διακυβερνητικών» βουλήσεων των εθνικών κυβερνήσεων. Οι βουλήσεις αυτές ουσιαστικά συνίστανται σε μια διεύρυνση της εσωτερικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο και οι εθνικές κυβερνήσεις δρουν πρωτίστως και αποκλειστικώς ως εκφραστές των εθνικών συμφερόντων.
Η «κοινή υπόθεση» της Ευρώπης δεν μπορεί να είναι στόχος «διακρατικών» συμφωνιών αλλά το κοινό αγαθό μιας ενιαίας πολιτικής βούλησης.
Το θέμα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας που αφορά στην καθαυτή «πολιτική» ύπαρξη της Ενωμένης Ευρώπης, σιωπηρά παραπέμπεται εις «τας ελληνικάς καλένδας».
Η πολιτική υπόστασή της κυριολεκτικά έχει «ανατεθεί» στις ΗΠΑ. Παρότι τα κράτη που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτουν στρατό, τούτος βρίσκεται ενταγμένος στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, την ηγεσία του οποίου έχουν με απόλυτο και αδιαμφισβήτητο τρόπο οι ΗΠΑ. Στο διαμορφούμενο νέο διεθνές σκηνικό, κανένας λόγος δεν γίνεται για τον πολιτικό ρόλο της Ενωμένης Ευρώπης και αν γίνεται, αφορά συζητήσεις περιθωριακές, αντιφατικές και ελάχιστα πειστικές.
Σιωπηρώς ισχύει η αρχή της «υποταγής» και μέσω της «υποταγής» εξασφαλίζεται η πολιτική προστασία από την υπερδύναμη της αντίπερα όχθης του Ατλαντικού.
Ενώ στο οικονομικό πεδίο επανειλημμένως οριοθετούνται ως ανταγωνιστές, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία και μάλιστα πλείστα όσα αναφέρονται για τους επερχόμενους «οικονομικούς πολέμους», στο Πολιτικό επίπεδο που αποτελεί το ΛΟΓΟ ΥΠΑΡΞΗΣ κάθε Οντότητας, η Ενωμένη Ευρώπη αναζητεί ακόμη τον υποτιθέμενο ΕΧΘΡΟ της σε χώρους όπως η τρομοκρατία, η μετανάστευση και η διακίνηση των ναρκωτικών, δηλώνοντας απερίφραστα ότι η «φιλελεύθερη ευημερία» αποτελεί το ύψιστο πολιτικό αγαθό.
Η ιστορία της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας δείχνει με τρόπο κατηγορηματικό, πώς οι εθνικοποιήσεις, οι κρατικοποιήσεις και γενικά η δημιουργία ενός δημόσιου τομέα οδηγούσαν την αριστερά σε αδιέξοδα και όχι στην πραγματοποίηση μιας αυθεντικά "μικτής οικονομίας", διότι έπαιρνε πάνω της το ρίσκο να υπερασπίζεται τη λειτουργικότητα του αστικού κράτους. Και όταν βέβαια η διαδικασία της συσσώρευσης το επέτρεπε η πολιτική αυτή είχε επιτυχίες. Όταν όμως ο καπιταλισμός απαιτούσε διαφορετικούς χειρισμούς και οι συσχετισμοί δύναμης το επέτρεπαν, άλλαζαν άρδην τα κριτήρια καθορισμού του δημοσίου και του ιδιωτικού, αφήνοντας την αριστερά να υπερασπίζεται τις προηγούμενες επιλογές του αστικού κράτους. Γιατί μέσα από το αίτημα για τις εθνικοποιήσεις, η αριστερά ουσιαστικά προσχωρούσε στη θέση ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί το αστικό κράτος στα καπιταλιστικά πλαίσια με τρόπο που να διευκολύνει την εισαγωγή του σοσιαλισμού.
Σχήμα ασφαλώς με αντιφάσεις, αν όχι και μια δόση θεωρητικής σχιζοφρένειας, η οποία εξίσωνε τον καπιταλισμό με τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας και τον σοσιαλισμό με τον κρατισμό, τουλάχιστον όσον αφορά στα επιμέρους ζητήματα. 

ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ Η οριοθέτησή του τι είναι και τι θέλει το ΠΑΣΟΚ είναι κάτι περισσότερο από αναγκαία.
Γιατί είναι προφανές ότι το Κίνημα πρέπει να αυτοπροσδιορίζεται και όχι να ετεροπροσδιορίζεται σε σχέση με τους άλλους!
Κυρίως όμως το ΠΑΣΟΚ οφείλει, οριστικά και αμετάκλητα, να επανατοποθετηθεί στον «πολιτικό χάρτη της χώρας», σημειώνοντας τα όρια μέσα στα οποία μπορεί να κινηθεί.
Το ΠΑΣΟΚ σαν φορέας της σύγχρονης, ρεαλιστικής, δημοκρατικής Ευρωπαϊκής Αριστεράς δεν μπορεί να αρνηθεί ούτε τον ιδιαίτερο πολιτικό του χαρακτήρα – αποτέλεσμα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της χώρας και της κοινωνίας, ούτε τον σοσιαλιστικό του χαρακτήρα.
Γιατί ακριβώς αυτή η λέξη – ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ – περιγράφει με τον πιο καθαρό τρόπο το όραμά μας για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς καταπίεση , χωρίς αλλοτρίωση.
Μια κοινωνία ανοιχτή και σύγχρονη, δημοκρατική και δίκαιη, ελεύθερη και αυτοδιαχειριστική, μια κοινωνία πολιτών με ελευθερίες και δικαιώματα, με αυτονομία και αυτοδιαχείριση.
Προσδιορίζει και σηματοδοτεί ταυτόχρονα την κλίμακα των προτεραιοτήτων, των επιλογών και των αξιών.
Προσδιορίζει και σηματοδοτεί μια κοινωνία με επίκεντρο τον άνθρωπο, δημιουργό, κριτή και παραγωγό γνώσεων, ιδανικών και αγαθών. Μια κοινωνία για την οποία θα ισχύει το αυτονόητο:
«Η ελεύθερη ανάπτυξη κάθε ανθρώπου είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη όλων».
Η λέξη “ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ” σηματοδοτεί το πραγματικό όνομα και το πραγματικό νόημα στις ιδέες της ελευθερίας και της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της ισότητας. Προσδιορίζει τις πανανθρώπινες αξίες που δεν μπορεί να είναι φθαρμένες, ακρωτηριασμένες, παραπλανητικές και απωθητικές.
Σηματοδοτεί τη λυτρωτική δύναμη των ιδεών σε όλες τους τις πτυχές, την πολιτική, την κοινωνική, την οικονομική, την πολιτισμική και την ηθική.

ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Η εμμονή στο αποτυχημένο μοντέλο της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε αδιέξοδα το ΠΑΣΟΚ.
Όχι γιατί μόνο αυτό το μοντέλο ωραιοποιεί τον καπιταλισμό παρακάμπτοντας το πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο του Σοσιαλισμού, αλλά γιατί έχει πλήρως υποστεί οριστική μετάλλαξη.
Η αποδοχή του νεοφιλελευθερισμού από σοσιαλδημοκρατικές ηγεσίες σημαίνει ότι πλέον η σοσιαλδημοκρατία έχει γίνει ένα καθαρά αστικό σύστημα και δεν έχει σχέση με την «παλιά» σοσιαλδημοκρατία, ούτε στο πρόγραμμα, ούτε στις ιδέες ούτε ακόμα και στην κοινωνική της βάση, τον κόσμο που εκφράζει δηλαδή.
Σύμφωνα με μια έκφραση έχει πλήρως «ενταχθεί στον πυρήνα της αστικής πολιτικής».
Αυτή η άποψη φαίνεται να ταιριάζει με τις εμπειρίες εκατομμυρίων εργαζομένων και νεολαίας που έχουν υποστεί τις πιο σκληρές επιθέσεις από «σοσιαλιστικές» κυβερνήσεις και βλέπουν τα κόμματα που ίσως παλιότερα πίστευαν, τώρα να βρίσκονται συχνά στην απέναντι πλευρά.
Η σοσιαλδημοκρατία υποσχόταν ότι με το δρόμο των μεταρρυθμίσεων ο καπιταλισμός θα μπορούσε να εξελιχθεί σταδιακά προς το σοσιαλισμό.
Αυτός ο δρόμος αποδείχθηκε αδιέξοδος στην πράξη καθώς κάθε φορά που ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα αναλάμβανε να κάνει πράξη αυτές τις διακηρύξεις, κατέληγε να ασκεί άκρως συντηρητικές πολιτικές.
Σήμερα μάλιστα δεν υπόσχονται καν αυτό: όταν μιλάνε για μεταρρυθμίσεις τους δίνουν την έννοια που τους δίνει ο νεοφιλελευθερισμός. Ναι, είναι αλήθεια ότι το ιδεολογικό περιεχόμενο της σημερινής σοσιαλδημοκρατίας είναι το πιο συντηρητικό στην ιστορική της διαδρομή.
Ο καπιταλισμός έγινε αποδεκτός από τους σοσιαλδημοκράτες με περίπου τόσο ενθουσιασμό όσο είχαν πάντα οι φιλελεύθεροι, συχνά όμως έγινε αποδεκτός χωρίς πολλή κριτική. Γι ‘ αυτό και βρίσκεται σε φάση μόνιμης κρίσης, για αυτό υπάρχει τέτοιο χάσμα ανάμεσα σε ηγεσίες και κοινωνική βάση.
Το ξεπέρασμα του χάσματος και η επανασύνδεση του ΠΑΣΟΚ με τις κοινωνικές δυνάμεις που παραδοσιακά το στήριζαν αλλά και με τις νέες κοινωνικές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη απαιτεί σαφή πολιτικό προσδιορισμό.
Απαιτεί νέες ιδεολογικές επεξεργασίες και πρακτικές που θα διαφοροποιούν και θα απεγκλωβίζουν το Κίνημα από τις λογικές που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Κυρίως όμως θα πρέπει να απορρίπτουν τις λογικές της διαχείρισης ενός συστήματος, που προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωσή του, θέλει να μετατρέψει κάθε δύναμη αλλαγής του σε σιωπηλό σύμμαχό του, καλλιεργώντας το φόβο και την απογοήτευση, την ιδεολογική ενσωμάτωση στα κυρίαρχα ιδεολογήματα και την αφαίμαξη κάθε ζωντανής και ανατρεπτικής λογικής που θα μπορούσε να υπάρξει.
Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι το ΚΕΝΤΡΟ. Οφείλει να τοποθετηθεί αριστερά του και να το οδηγήσει στις δικές του απόψεις. Η ενσωμάτωση από τις λογικές του «ριζοσπαστικού κέντρου» ή του «νέου ριζοσπαστισμού» οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην επικράτηση της αποιδεολογικοποίησης και την επανάληψη της ιστορικής διαδρομής της Ένωσης Κέντρου.

Προς ένα σύγχρονο αριστερό ΠΑΣΟΚ: Ταυτότητα, Θέσεις και Προοπτικές Η συμβολή του ΠΑΣΟΚ στην αλλαγή της διαστρωμάτωσης της ελληνικής κοινωνίας, στην άμβλυνση κοινωνικών ανισοτήτων, στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου του ελληνικού λαού, στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του πολίτη απέναντι σε εξωτερικές απειλές, αλλά και στην εδραίωση της Δημοκρατίας στο βαθμό που να αποτελεί πλέον Πολιτικό και Κοινωνικό Αυτονόητο υπήρξε καθοριστική.
Δίχως αμφιβολία οι ιδεολογικές και πολιτικές επιλογές των ηγετικών ομάδων από το 1996 μέχρι και σήμερα απομάκρυναν συστηματικά το ΠΑΣΟΚ από τις αριστερές καταβολές του και υπονόμευσαν την νομιμοποίηση εκφοράς αριστερού λόγου από το μεγάλο Σοσιαλιστικό Κίνημα.
Η ίδια δε περιρρέουσα εσχατολογική αντίληψη περί τέλους της διάκριση Αριστεράς- Δεξιάς, διάκρισης που αποτελεί συστατικό στοιχείο της σύγχρονης συνταγματικής δημοκρατίας των Ευρωπαϊκών Κοινωνιών και σηματοδοτεί το πλαίσιο λειτουργίας της ίδιας της πολιτικής, δυσχεραίνει την εκφορά ενός τέτοιου λόγου, ενώ επιτρέπει την ουδετεροποίηση του πολιτικού προφίλ του Κινήματος.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που στο όνομα της κατάρρευσης της κλασσικής πολιτικής, προβάλλουν ένα νέο, νεφελώδη αλλά οπωσδήποτε «βολικό», πολιτικό πλουραλισμό, όπου περίπου όλα επιτρέπονται: Και νεοφιλελεύθερες θέσεις, και διάθεση πλήρους καθυπόταξης στους μηχανισμούς της Αγοράς Εργασίας, και πολιτικό φλερτ με τα θέσμια της κεντροδεξιάς και νομιμοποιητικές αγωνίες για την κρίση του Κοινωνικού που υπενθυμίζουν ότι το ΠΑΣΟΚ υπήρξε κάποτε αριστερό Κόμμα.
Προφανώς ένας τέτοιος κατασκευασμένος «πολιτικός πλουραλισμός», μετερχόμενος μιας ιδιότυπης ιδιοποίησης συμβόλων και εκφορών από διαφορετικές πολιτικές παραδόσεις, ευνοεί βραχυπρόθεσμα συντεχνιακούς συνασπισμούς συμφερόντων, επιτρέπει τη διατύπωση ευέλικτων άρα και εύκολα τροποποιήσιμων θέσεων και ενδεχομένως μπορεί να επιφέρει κάποια πολιτικά οφέλη.
Αποτελεί ωστόσο ένας τέτοιος πλουραλισμός την διέξοδο του ΠΑΣΟΚ από την κρίση;
Και κυρίως είναι δυνατόν μια πολιτική πρακτική που υπάγει την ιδεολογία και την ίδια την πολιτική στο καθεστώς του τακτικισμού και της βραχυπρόθεσμης όσο και αμφισβητήσιμης άρδευσης πολιτικού οφέλους;
- να επιτρέψει τη συγκρότηση ενός αξιόπιστου οράματος που θα σηματοδοτήσει την έξοδο του ΠΑΣΟΚ από το καθεστώς ιδεολογικής ανυποληψίας αλλά και της ίδιας της πολιτικής από το καθεστώς εντεινόμενης ηθικής απαξίας;
- να ευνοήσει την επανάκαμψη της πολιτικής στη μορφή της προστασίας των αντιπροσωπευτικών θεσμών, της αναδιανομής του δημόσιου αγαθού προς όφελος εκείνων που ΣΗΜΕΡΑ το στερούνται και όχι εκείνων που κάποτε το στερήθηκαν αλλά ωστόσο πλέον συναπαρτίζουν οικονομικά - πολιτικά lobbies;
- και να κινητοποιήσει τους πολίτες, ευνοώντας την πολιτική συμμετοχή και εκπροσώπηση, αντιμετωπίζοντας ορθολογικά την πανθομολογούμενη κρίση του πολιτικού συστήματος, αλλά και τα συσχετιζόμενα κοινωνικά αδιέξοδα;
Αν αυτή η τριπλή στόχευση προσδιορίζει σημαντικά τη συγκρότηση και εμπέδωση ενός αξιόπιστου πολιτικού οράματος, που τόσο πολύ έχει ανάγκη το ΠΑΣΟΚ, η ελληνική αριστερά, αλλά και όσοι αποτελούν ή οφείλουν να αποτελούν το εστιακό σημείο του ενδιαφέροντός της, προφανώς η προαναφερθείσα νεφελώδης, τακτικίστικη πρακτική δεν έχει τίποτα να προσφέρει πλέον.
Έστω κι αν συνοδεύεται συχνά από την εύκολη αυτοτοποθέτηση στα αριστερά της κλίμακας πολιτικών αξιών.
Στο ΠΑΣΟΚ της μεταβιομηχανικής, ευρωπαϊκής Ελλάδας λείπει η ουσία και η σαφής ιδεολογική ταυτότητα. Μια ταυτότητα που τελεί υπό διαπραγμάτευση, ενίοτε και υπό ακύρωση.
Ένα Κίνημα αν θέλει να ζήσει και να μεγαλουργήσει οφείλει να μην εφησυχάζει και να μη βολεύεται ΠΟΤΕ. Ένα πολιτικό κίνημα σαν ζωντανός, σύγχρονος και ακμαίος οργανισμός, οφείλει να μην επαναπαύεται στις παλιές δόξες και να μην υποτάσσεται στη μιζέρια της καθημερινότητας. Οφείλει να επανεξετάζει και να διαφοροποιεί τα θεωρητικά και αναλυτικά του εργαλεία, ελευθερώνοντας τον εαυτό του από δόγματα, ταμπού και προκαταλήψεις. Η καθήλωση και η εμμονή σε εφήμερους κώδικες μιας επιφανειακής διαχείρισης της εξουσίας για την εξουσία, οδήγησε το κίνημα στο μαρασμό και στον εκφυλισμό.
Βύθισε το κίνημα σε μια εσωστρεφή αναζήτηση της αλήθειας πότε στις «ιερές γραφές» και πότε στην τυφλή διεκδίκηση προσωπικών διαχειριστικών ρόλων στη νομή της εξουσίας. Όμως η μετάπτωση από τη μία στην άλλη κατάσταση συντηρεί ένα φαύλο κύκλο επικίνδυνο.
Συντηρεί την πολιτική αμορφία και την ιδεολογική ρευστότητα και απαξίωση του κινήματος.
Η επικράτηση αυτού του κλίματος βγάζει σταδιακά το Κίνημά μας έξω από τη ζωή, έξω από την πραγματικότητα, έξω από τον προορισμό του.
Η έλλειψη χειραφετημένης πολιτικής σκέψης με τη δύναμη και το ηθικό κύρος των ιδεών μας, με τη δημιουργική και προγραμματική αξιοποίηση της εξουσίας, με την πειθώ και την εμπνευσμένη συμμετοχή και δράση των πολιτών θα απέτρεπε την κυριαρχία της σημερινής αγκυλωμένης και αλλοτριωμένης συνείδησης για το ΠΑΣΟΚ.
Μια συνείδηση είναι αλλοτριωμένη και ψεύτικη όταν προσπαθεί να εγκλωβίσει τη δυναμική ενός πολιτικού φορέα στα πλαίσια μιας εφήμερης διαχείρισης.
Το ΠΑΣΟΚ του σήμερα είναι ιδεολογικά και πολιτικά ένα «άδειο πουκάμισο».
Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση, ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, στην αναγκαία και επιθυμητή αναγέννηση της φυσιογνωμίας, της στρατηγικής, της πολιτικής, των ιδεών, των προτύπων, των αξιών και των πρακτικών του.
Η απεμπλοκή από την θολή ουδετεροποίηση και το στρεβλό πλουραλισμό προϋποθέτει την οριστική διασάφηση τόσο ενδοσυστημικά όσο και εξωσυστημικά της ίδιας της ταυτότητας του ΠΑΣΟΚ.
Άρα και την απάντηση σε ένα ακόμα παραδοσιακό ερώτημα:

Τι σημαίνει ένα νέο αριστερό ΠΑΣΟΚ; Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές αναγέννησης και υπέρβασης, οφείλουμε να μιλήσουμε με ειλικρίνεια και ευθύτητα για το ποιοι και το τι είμαστε.
Να δώσουμε τα στοιχεία της ταυτότητας μας, μιας ταυτότητας που περιέχει ιδέες, αρχές και αξίες
Ναι είμαστε Σοσιαλιστές
Ναι είμαστε Πατριώτες
Ναι είμαστε Δημοκράτες
Ναι είμαστε Προοδευτικοί
Ναι είμαστε η έκφραση της σύγχρονης, της υπεύθυνης, της ρεαλιστικής, της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Ναι είμαστε ΠΑΣΟΚ και δεν το κρύβουμε!

Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ 3ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ «… Ο αγώνας του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος για την Εθνική μας Αναγέννηση για μια Δημοκρατική και Σοσιαλιστική Ελλάδα, στηρίζεται στην αρχή πως η Εθνική Ανεξαρτησία αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της Λαϊκής Κυριαρχίας, πως η Λαϊκή Κυριαρχία αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της Κοινωνικής Απελευθέρωσης, πως η Κοινωνική Απελευθέρωση αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της πολιτικής Δημοκρατίας…»
Το όραμά μας και οι στρατηγικοί μας στόχοι απαιτούν τη δικαίωση και την εκπλήρωση τους, μέσα από ανοιχτές, ελεύθερες και δημοκρατικές διαδικασίες, μέσα από διαδικασίες πειθούς και αλήθειας.
Η δικαίωση και η εκπλήρωση απαιτούν κατακτήσεις και μόχθο, δημιουργική προσπάθεια, θυσίες και αγώνες.
Για αυτό μιλήσαμε και μιλάμε για τον ελληνικό, δημοκρατικό και ειρηνικό δρόμο προς το σοσιαλισμό.
Η ιδρυτική μας διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη αποτελεί ένα κείμενο ιστορικό και αξεπέραστο. Οι στόχοι , οι ιδέες και τα μηνύματά του, οι επισημάνσεις, οι αρνήσεις και οι προτάσεις του έχουν το δικό τους αυτόνομο βεληνεκές και τη δική τους αυτοτελή αξία. Γιατί ενσάρκωσε τους πόθους και τους αγώνες γενεών και γενεών. Γιατί συμπύκνωσε τα συμφέροντα των μη προνομιούχων. Γιατί εξέφρασε αυθεντικά τις ελπίδες των πιο ζωντανών λαϊκών δυνάμεων.
Η ιδρυτική μας διακήρυξη δε βρίσκεται μόνο σε αντιστοιχία με τη μεταπολιτευτική συγκυρία αλλά πολύ πιο πέρα από αυτή.
Λέξεις, οράματα και επιλογές αποκτούν και σήμερα μια απίστευτη ταύτιση με τις εξελίξεις, κάνοντας αναγκαία και επιτακτική την προσαρμογή και όχι την μετάλλαξη τους.
Είμαστε αρκετά ώριμοι και αρκετά έμπειροι, έχουμε ήδη πολλά βιώματα αλλά και πολλά παραδείγματα, για να ξεπεράσουμε τις «παιδικές ασθένειες» της πολιτικής.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι πρέπει να μετράμε τη συνέπειά μας με τις απαιτήσεις του σήμερα, με τις προκλήσεις του αύριο. Να μετράμε τη συνέπειά μας με τη σθεναρή παρέμβασή μας στις σύγχρονες αντιφάσεις της πραγματικότητας και της ζωής και όχι με τις αφηρημένες και αναντίστοιχες επικλήσεις σε ξεπερασμένες θέσεις.
Είμαστε υποχρεωμένοι να κοιτάμε ΜΠΡΟΣΤΑ, αν θέλουμε να πάμε και ΜΑΚΡΙΑ.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσουμε τις ρίζες μας και τις αρχές μας.
Δεν μπορεί να αλλάζει με την προσαρμογή στην πραγματικότητα η καρδιά του Κινήματός μας.
Δεν είμαστε έτσι ρεαλιστές αλλά πολιτικοί τυχοδιώκτες.
Δεν είμαστε έτσι σύγχρονοι, αλλά ανιστόρητοι και αποιδεολογικοποιημένοι.
Δεν είμαστε έτσι προοδευτικοί, αλλά εκφραστές του προσωρινού και άρα του διαχρονικά συντηρητικού.
ΣΗΜΕΡΑ είναι περισσότερο από ποτέ κατανοητό ότι :
Ο αγώνας για την κατοχύρωση της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας περνά μέσα από την αποδέσμευση της χώρας μας από τους μηχανισμούς εξάρτησης του Δ.Ν.Τ. και της Τρόικα. Το ξεπέρασμα του μνημονίου και η αυτοδύναμη πορεία της χώρας σε μια διαφορετική Ευρώπη, μια Ευρώπη ουμανιστικών ιδεών, ευαισθησιών και αξιών, κοινωνικών στρατηγικών, που στηρίζονται στην ελευθερία, το διάλογο, στις ευρύτατες συναινέσεις και την αλληλεγγύη των λαών, είναι ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ.
Ο αγώνας για τη Λαϊκή Κυριαρχία σηματοδοτεί τη δυνατότητα, όχι μόνο της ελεύθερης έκφρασης των πολιτών και της άμεσης σχέσης των επιθυμιών του λαού και των πρακτικών της εκάστοτε μορφής εξουσίας, αλλά και της ανατροπής ενός φαύλου, πελατειακού, αναποτελεσματικού και εξαρτημένου πολιτικού συστήματος. Οι αλλαγές πρέπει να έχουν σαρωτικό χαρακτήρα.
Ο αγώνας για την Κοινωνική Δικαιοσύνη συμβαδίζει με τη μάχη κατά της μεγαλύτερης κοινωνικής ανισότητας που αποκτά τραγικά χαρακτηριστικά. Την αποτελεσματική μάχη κατά της ανεργίας, της ανασφάλειας για τη ζωή των νέων ανθρώπων. Είναι η μάχη για την κατοχύρωση δίκαιων κανόνων σε όλους τους τομείς της καθημερινής δραστηριότητας των πολιτών της χώρας. Είναι ο αγώνας για αξιοκρατία, για ισότιμη αντιμετώπιση των προβλημάτων, ειδικά των ανίσχυρων, που πολλαπλασιάζονται από την κρίση. Είναι ο αγώνας για δίκαιο φορολογικό σύστημα και τη συμμετοχή του κάθε πολίτη, ανάλογα με τα εισοδήματά του και την περιουσία του στη λειτουργία του κράτους. Είναι ο αγώνας για ίση, αξιοπρεπή αμοιβή και σύνταξη προς όλους όσους έχουν τα ίδια προσόντα.
Είναι η κατοχύρωση της απάλειψης των εξαιρέσεων για τους “ημέτερους“, τους “έχοντες”, τους “κραταιούς”, που εκμεταλλεύτηκαν στο μέγιστο βαθμό την εξαρτημένη σχέση που είχε μαζί τους το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος.
Η προσαρμογή των θεμελιακών μας αρχών και αξιών στις απαιτήσεις του σήμερα, οι απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτουν αμείλικτα οι νέες κοινωνικές διεργασίες, δεν είναι εύκολη.
Δεν είναι εύκολες οι απαντήσεις κυρίως όταν θέλουν να είναι υπεύθυνες και ουσιαστικές, πέρα από μεταφυσικούς εξορκισμούς, πέρα από φοβισμένες διαμαρτυρίες και πέρα από ανέξοδους αφηρημένους και ρητορικούς δικολαβισμούς.
Οι αρχές μας όμως δεν είναι είδος προς διαπραγμάτευση.
Οι αξίες μας δεν κοστολογούνται στο πολιτικό παζάρι ανάλογα με τις εκλογικές επιδιώξεις.
Δεν είναι η εξουσία αυτοσκοπός ενός κινήματος παρά μόνο όταν μπορεί και είναι σίγουρο ότι η πολιτική του μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους του.
Ταχθήκαμε να υπηρετούμε το λαό και τα συμφέροντά του και όχι τις προσωπικές επιδιώξεις του κάθε εμφανιζόμενου παράγοντα της πολιτικής μας σκηνής.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ – ΥΠΕΥΘΥΝΗ - ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ – ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Αυτή δε μπορεί παρά να:
Είναι Δημοκρατική. Πιστεύει στην εξουσία του λαού, από τον λαό, για τον λαό. Ωστόσο, εξουσία στον λαό δε σημαίνει εξουσία στους λαϊκιστές. Σε όποιους πιστεύουν πως μπορούν να νικήσουν, απλουστεύοντας τα προβλήματα, αφυπνίζοντας τα ένστικτα και πυροδοτώντας τα πάθη, απαντάμε ότι ο λαός καταλαβαίνει την πολυπλοκότητα του πραγματικού.
Είναι Πατριωτική. Πιστεύει ότι η κατάκτηση της Εθνικής Ανεξαρτησίας αποτελεί προϋπόθεση της λαϊκής κυριαρχίας. Γνωρίζει ότι η πορεία της χώρας δεν μπορεί να καθοδηγείται από εξωτερικούς «προστάτες» και οικονομικούς πατρόνους.
Είναι Ευρωπαϊκή. Επειδή η Ευρώπη είναι το μέσο για να ξεπεραστούν οι εθνικοί εγωισμοί στη Γηραιά Ήπειρο και για να υψωθεί στη συναυλία των εθνών μια φωνή υπέρ μιας νέας παγκόσμιας τάξης αλληλεγγύης και δικαίου. Αυτό προϋποθέτει τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής για τις δημοκρατικές προοδευτικές δυνάμεις που θα υπερβαίνει τα σύνορα, χωρίς να χάνονται οι ιδιομορφίες των χωρών και οι ιδιαιτερότητες των πολιτικών σχηματισμών.
Θέλει τον μετασχηματισμό. Θέλει να αλλάξει τη ζωή καταργώντας το απαράδεκτο, κάθε φορά που αυτό είναι εφικτό. Αρνείται τη σύνδεση της κοινωνικής δικαιοσύνης με την «οικονομική ευημερία», γιατί έτσι ακυρώνεται στην πράξη η όποια αναδιανεμητική πολιτική.
Είναι διεθνιστική. Πιστεύει στο παλιό όνειρο μιας νέας διεθνούς τάξης θεμελιωμένης στην ειρήνη, το δίκαιο και την ανάπτυξη. Πιστεύει πως το καθήκον της μη επέμβασης συμβάλλει στην πρόοδο των πολιτισμών.
Είναι ρεαλιστική. Πιστεύει πως πρέπει να υπάρξει διαπαιδαγώγηση για την αλλαγή, πως είναι ανάγκη να δίνονται εξηγήσεις. Αρνείται τη μοιρολατρία, θέλει να φέρει την ελπίδα χωρίς να σπείρει ψευδαισθήσεις.
Είναι φιλελεύθερη. Αρνείται να παραδώσει στη Δεξιά αυτή την ωραία λέξη που γεννήθηκε στην Αριστερά. Πιστεύει στη νομιμότητα του κράτους δικαίου, στην αποτελεσματικότητα των πρωτοβουλιών της κοινωνίας των πολιτών και στην αναγκαιότητα των αντιεξουσιών.
Υποστηρίζει την ολοκλήρωση. Πιστεύει στην ελευθερία της συνείδησης και της γνώμης σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Υποστηρίζει ταυτόχρονα ότι η κοσμική ουδετερότητα του δημόσιου χώρου πρέπει να είναι εγγυημένη.
Υποστηρίζει την εργασία, την οποία θεωρεί θεμελιώδη αξία για την ολοκλήρωση. Γνωρίζει πως μια δυναμική οικονομία δεν είναι μια οικονομία που δεν καταστρέφει θέσεις εργασίας, αλλά μια οικονομία που δημιουργεί περισσότερες από όσες καταργεί. Η προτεραιότητα δεν είναι να υπερασπίζεται καθεμία θέση εργασίας, αλλά να εξασφαλίζει κάθε εργαζόμενο, επιτρέποντάς του να έχει πρόσβαση σε μια εργασία, να αλλάζει δουλειά αν θέλει, και να μη φοβάται να την αλλάξει αν πρέπει.
Υποστηρίζει τις κανονιστικές ρυθμίσεις και πιστεύει στο ρυθμιστικό ρόλο των δημόσιων εξουσιών και στην αποστολή τους να διορθώνουν τις κοινωνικές ανισότητες.
Υποστηρίζει την αναδιανομή. Δεν πιστεύει πως η συσσώρευση του πλούτου σε μερικούς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο όλων. Αντιθέτως, πιστεύει πως η διαρκής μάχη για την ισότητα είναι κοινωνικά δίκαιη και οικονομικά αποτελεσματική. Μάχη για ισότητα ευκαιριών πρώτα μέσω του αγώνα κατά της αναπαραγωγής του κοινωνικού χάσματος στα σχολεία. Για διόρθωση των ανισοτήτων έπειτα, όσον αφορά το εισόδημα, αλλά και την πρόσβαση στην εργασία, την κατοικία, τις μεταφορές, την υγεία.
Είναι το κόμμα της παιδείας. Θέλει ταυτόχρονα την ακαδημαϊκή υπεροχή και τον εκδημοκρατισμό της πρόσβασης στη γνώση. Αρνείται να επιλέξει ανάμεσα σε μια μέτρια μαζική παιδεία ή μια υψηλή παιδεία, που αποτελεί όμως προνόμιο των ολίγων. Ο ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνικής προόδου βρίσκεται σ΄ ένα μαζικό εκπαιδευτικό σύστημα που εκδημοκρατίζει την υπεροχή, προωθεί την πρόσβαση όλων στην κουλτούρα και μάχεται εναντίον της αναπαραγωγής κοινωνικών ανισοτήτων, προετοιμάζοντας τους σπουδαστές για απαιτητική και κινητική αγορά εργασίας.
Υποστηρίζει το δικαίωμα στην ασφάλεια, το οποίο αναγνωρίζει ως ουσιώδες στοιχείο του κοινωνικού συμβολαίου. Θα είναι σκληρή εναντίον των εγκληματιών, αλλά θα είναι επίσης σκληρή εναντίον των αιτιών του εγκλήματος.
Είναι οικολογική. Υπερασπίζεται το δικαίωμα όλων των ανθρώπων σε ουσιώδη αγαθά, όπως η ποιότητα του αέρα και η πρόσβαση στο νερό.
Είναι ηθική. Πιστεύει πως οι ηγετικές τάξεις είναι ανάγκη να δίνουν το παράδειγμα τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων. Σε αυτή την Αριστερά δεν υπάρχει χώρος για άτομα, που έστω κατ’ ελάχιστο, εκμεταλλεύτηκαν τη δημόσια θέση τους. Και αυτό οφείλει να το αποδεικνύει καθημερινά.
Είναι η Αριστερά της αλληλεγγύης και της ανεκτικότητας. Εκφράζει την αλληλεγγύη της σε κάθε πολίτη της χώρας και αρνείται λογικές ρατσισμού και ξενοφοβίας που οδηγούν στον εκφασισμό της κοινωνίας.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Η αποτυχία της σχεδιασμένης «σοσιαλιστικής» οικονομίας της Ανατολικής Ευρώπης, των διαφόρων χωρών του τρίτου κόσμου ,τα οποία επικαλούνταν τη Μαρξιστική θεωρία να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό καθεστώς από το καπιταλιστικό, οι αλλεπάλληλες ήττες των ευρωπαϊκών εργατικών / σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, η συρρίκνωση των εργατικών συνδικάτων και οι αλλαγές στο χώρο της παραγωγικής βάσης του καπιταλισμού και της οργάνωσης της εργασίας των χωρών της Δύσης προκαλούν για ένα βαθύ αναστοχασμό της αριστερής προβληματικής.
Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση που βρέθηκε ποτέ, όχι γιατί κρίθηκε στη βάση μιας προοδευτικής πολιτικής αλλά γιατί ασπάστηκε, εφάρμοσε και υλοποίησε μια καθαρά συντηρητική και νεοφιλελεύθερη πρακτική στο επίπεδο της εξουσίας.
Γιατί βρέθηκε αντιμέτωπο με το σύνολο της κοινωνίας, γιατί απομονώθηκε από τις κοινωνικές δυνάμεις που παραδοσιακά το στήριζαν, γιατί αποδέχθηκε το ρόλο του κομπάρσου στις επιλογές των ισχυρών της Ευρώπης.
Η νέα περίοδος που βρίσκεται μπροστά μας προαναγγέλλει νέα συγκλονιστικά δεδομένα.
Μπροστά μας βρίσκεται μια αφυπνιστική πρόκληση για όλους.
Κανένας, μα κανένας, είτε Έθνος είτε πολιτικός και κοινωνικός σχηματισμός, είτε απλός άνθρωπος ΔΕΝ μπορεί να μεταθέσει την πρόκληση αυτή όσο και την ευθύνη του.
Μπροστά στην πρόκληση αυτή δεν μπορούμε ούτε να εθελοτυφλούμε, ούτε να αφεθούμε στην τύχη. Την απάντηση ΠΡΕΠΕΙ εμείς να την διαμορφώσουμε.
Η αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ πρέπει να ανιχνευτεί μέσα από την αναγέννηση στη σκέψη και τις ιδέες, τη σύνθεση της στρατηγικής, τις προτεραιότητες και τα πρόσωπα, τις πολιτικές και κοινωνικές σχέσεις του κινήματος με τους πολίτες και την επανασύνδεσή του με τις λαϊκές δυνάμεις.
Μια αναγέννηση στα χαρακτηριστικά, τη φυσιογνωμία και τη δημοκρατία της οργάνωσης, στις αξίες και τις ευαισθησίες, στο ήθος και το ύφος όλων ανεξαιρέτως.
Μια αναγέννηση που θα προκαλεί αλλά και θα κατοχυρώνει μια επιθυμητή και αναγκαία υπέρβαση, που δεν θα αρνείται αλλά θα εμπλουτίζει, θα κλιμακώνει και θα ανατροφοδοτεί την 38χρονη πορεία.
Σε αυτή την πρόκληση απαντά καταφατικά μόνο εκείνος που είναι έτοιμος και αποφασισμένος να δώσει μάχες, να διαμορφώσει εξελίξεις.
Ένα πολιτικό Κίνημα, σαν ζωντανός και σύγχρονος οργανισμός, οφείλει να μην επαναπαύεται στις παλιές δόξες και να μην υποτάσσεται στη μιζέρια της στιγμής.
Το δίλλημα κοιτάμε πίσω ή μπροστά δεν μπορεί να υπάρχει για κανέναν! Είμαστε υποχρεωμένοι να κοιτάμε μπροστά, αν θέλουμε να πάμε μακριά.
Για να προχωρήσει το ΠΑΣΟΚ στην αναγκαία και επιθυμητή αναγέννηση της φυσιογνωμίας, της στρατηγικής, της πολιτικής, των ιδεών, των προτύπων, των αξιών και των πρακτικών του, πρέπει να είμαστε παρόντες.
Για αυτό λέμε ότι όσοι πίστεψαν και ελπίζουν στις ίδιες ιδέες με τις δικές μας και τα οράματά μας, όσοι διαφωνούν ή και κατακρίνουν θέσεις, πρακτικές και κυβερνητικές επιλογές, αλλά συμπορεύονται στους στόχους και τις προτεραιότητες της αναγέννησης, να συστρατευτούν σε ένα πατριωτικό και δημοκρατικό προσκλητήριο Ενότητας, Ανανέωσης και Δράσης.
Γιατί πιστεύουμε ότι σε αυτή την ώρα, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία:
Μπορούμε μέσα από το ΠΑΣΟΚ να απαντήσουμε αξιόπιστα στις νέες ανάγκες που ο κόσμος, η Ευρώπη και η κοινωνία μας, αλλάζοντας διαρκώς, κυοφορούν σήμερα.»