Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας
Πολιτική χωρίς πολιτικούς! Όσο κορυφώνεται η πολιτική αντιπαράθεση, αποτιμάται το ύφος και η ποιότητα των υποψηφίων. Οι ψηφοφόροι από την άλλη προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ αναγνώρισης και ουσίας, χωρίς, βέβαια να έχουν πολλές δυνατότητες επιλογής. Τέλος, τα ΜΜΕ παίζουν το δικό τους παιχνίδι αντιφάσεων, επιδιώκοντας να χαιδέψουν τη λαική συνείδηση της πολιτικής απαξίωσης αλλά και να εξυπηρετήσουν την, απολύτως βαρετή, παρουσίαση των πολιτικών.
Οι πάντες αγωνιούν για λίγο τηλεοπτικό χρόνο, για μία πρόσκληση σε ραδιόφωνο , για μία καταχώριση σε εφημερίδα. Τεράστια ποσά ξοδεύονται , μόνο και μόνο για το πέρασμα μιας εικόνας ή της γνωστοποίησης ενός τυποποιημένου μηνύματος. Όλα για το κυνήγι της αναγνωρισιμότητας και των εντυπώσεων. Ας φανταστούμε λοιπόν ένα επικοινωνιακό πλαίσιο πολιτικής χωρίς πολιτικούς.
Έχουμε , νομίζω, το δικαίωμα να φτιάξουμε στο μυαλό μας μια κοινωνία ατόμων , όπου οι πολιτικοί δεν θα είναι μόνο απαξιωμένοι αλλά πολύ απλά δεν θα υπάρχουν. Γίνεται να λειτουργήσει η δημοκρατία χωρίς πολιτικούς ; Ναι, γίνεται, κι ας φαίνεται τόσο ουτοπικό! Η μόνη πολιτική κίνηση που κάνει λόγο για πολιτική χωρίς πολιτικούς , είναι η «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ , ΞΑΝΑ» του Θάνου Τζήμερου. Πρόκειται για ένα ουσιαστικό μήνυμα που γίνεται πράξη, αφού κανένα μέλος του κόμματος δεν είναι πολιτικός! Να , λοιπόν, ένα στοιχείο έμπρακτης απόδειξης της σημασίας ενός συνθήματος. Ας δούμε, όμως τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας χωρίς πολιτικούς.
Καταρχάς οι διεργασίες ανάδειξης των βουλευτών δεν θα γίνονται δια μέσου της κατασκευής «προσωπείου» αλλά δια της «ταυτότητας» που θα διαθέτει ο υποψήφιος. Οι ταυτότητες δεν κατασκευάζονται αλλά διαμορφώνονται από την πορεία και το δημιουργικό αποτύπωμα του πολίτη, στην αληθινή ζωή του. Στη διοίκηση χρειαζόμαστε άτομα αναγνωρισμένα και όχι αναγνωρίσιμα. Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να αξιολογούμε τον κάθε υποψήφιο απολύτως «προσωπικά», με την παρακαταθήκη και όχι με την ακατάσχετη φλυαρία του στα κανάλια. Η κατασκευή ειδώλων σε μια συνειδητοποιημένη κοινωνία δεν θα μπορεί να λειτουργήσει.
Στην πολιτική χρειάζονται πρότυπα πολιτικής σκέψης και δράσης και όχι «μακιεβελικά» είδωλα ανίκανων αλλά θεοποιημένων ηγετών. Άλλωστε είδαμε τι έγινε στη δικιά μας δημοκρατία, με τον Κωστάκη, το Γιωργάκη και τι μπορεί να γίνει με τον Αντωνάκη… Τα πρότυπα είναι αληθινά πρόσωπα που ελέγχονται , ανα πάσα στιγμή, ενώ τα είδωλα, είναι «περσόνες» που υπάρχουν μόνο ως εικόνα , στη συνείδηση του ψηφοφόρου. Ας περάσει κανείς μια μέρα με το Βενιζέλο ή το Σαμαρά για να δούμε πόσο θα μπορούσε να τους αντέξει . Όταν , όμως τους βλέπει στο γυαλί γοητεύεται!
Ένα άλλο δείγμα πολιτικής ωριμότητας θα ήταν να απορρίψουμε το παραδεδομένο είδωλο του πολιτικού «Μεσσία». Είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται κανείς να μας σώσει , αν εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε υπεύθυνοι για τον εαυτό μας και την οικογένειά μας. Σε μια πολιτική χωρίς πολιτικούς δεν υπάρχουν «Μεσσίες». Υπάρχουν νόμοι, θεσμοί, κανόνες και σχέδια που οφείλουμε να διαχειριζόμαστε για να πετύχουμε την ευημερία . Η συντήρηση του Μεσσιανισμού, συνιστά την εκμετάλλευση του φοβισμένου και ανήμπορου ανθρώπου , στον οποίο η ιδιότητα του πολίτη έχει δοθεί μόνο για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των πολιτικών.
Στην αληθινή δημοκρατία, δεν κυβερνούν οι πολιτικοί αλλά οι νόμοι. Όλοι θα θέλαμε η πολιτική να ασκείται αθόρυβα και ουσιαστικά. Κανείς δε λέει όχι σ΄αυτό. Όταν όμως δεν αντιστεκόμαστε στις κραυγές των πολιτικών, όταν δεν απορρίπτουμε τη φλυαρία των «παπαγάλων», πως μπορούμε να επιλέξουμε τους ικανότερους; Έχω την εντύπωση ότι μόνοι μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο παραπλάνησης ,αποδεχόμενοι μοιρολατρικά την κραυγαλέα προσβολή της νοημοσύνης μας! Σε μια κοινωνία , χωρίς πολιτικούς, δεν θα έπρεπε ο λόγος να είναι το κριτήριο αναρρίχησης στην εξουσία.
Έχω την εντύπωση ότι μόνο οι δεσμεύσεις θα αποτελούσαν ασφαλιστική δικλείδα για την επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης μας. Όποιος , λοιπόν, θέλει να διεκδικήσει θέση στη διαχείριση των αποφάσεων , ας δεσμευτεί εγγράφως ότι θα ακολουθήσει το πρόγραμμά του κι αν δεν μπορέσει, για διάφορους λόγους , τότε, ας παραιτηθεί. Αν πάλι θέλει να «ρισκάρει» περισσότερο με την τύχη του , ας τα βάλει με θεούς και δαίμονες , ας συγκρουστεί με συμφέροντα , ας υποστεί και προβοκάτσιες κι ας καταστραφεί! Αν αισθάνεται την επιφώτιση του «πολιτικού πνεύματος» να τον συνεπαίρνει , τότε πρέπει να υποστεί τις θυσίες που κάθε τραγικά γενναίος υπέστη στην ιστορία των κοινωνιών !
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, στο βιβλίο του «Η Φαντασιακή Θέσμιση της κοινωνίας»[1975], μιλάει για μια πολιτεία , όπου ο άνθρωπος ξεκινά συνεχώς από το «τίποτα» και μόνος του γίνεται δημιουργός του δικού του νοήματος. Αυτή είναι και η γενεσιουργός δύναμη της γνήσιας δημοκρατίας , όπου δεν υπάρχουν μόνιμες καταστάσεις και κατεστημένα πολιτικών. Ο βουλευτής και κάθε αιρετός δεν μπορεί να φαντασιώνεται «θρόνους» στην αίθουσα μιας άρχουσας ελίτ, που θα τον καταξιώσει οικονομικά και κοινωνικά. Οφείλει να δώσει χώρο και στους άλλους , τους εργατικούς και δημιουργικούς, που θέλουν ξεκινήσουν από το «τίποτα» και να αποδώσουν το δικό τους νόημα στο γίγνεσθαι της δημοκρατίας.
Σε έναν κόσμο χωρίς τηλεοπτικές πολιτικές συζητήσεις, χωρίς κατασκευαστές εικόνων, χωρίς φυλλάδια, χωρίς πολιτικές συγκεντρώσεις, χωρίς υποσχέσεις, χωρίς πελατειακά δίκτυα, χωρίς συνθήματα, χωρίς ψέματα, χωρίς πολιτικούς, είμαι βέβαιος ότι πολλοί θα συμμετείχαν στο χτίσιμο μιας αληθινής πολιτικής ζωής. Αυτοί οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που τόσο δυναμικά τα καταφέρνουν στη δική τους ζωή , ίσως βρουν το κουράγιο να συμμετέχουν ενεργά και να νοιαστούν για το κοινό συμφέρον.
Ο φίλος μου ο Γιώργος, ο Δημήτρης , ο Τριαντάφυλλος, ο Στέργιος, ο Μανώλης και η φίλη μου η Μάνια, η Μαρία, η Κατερίνα, η Ευαγγελία ντρέπονται και κρύβονται μην τυχόν και τους προσάψουν σχέση με κάποιο κόμμα. Δεν τους αρέσουν οι χαιρετούρες με πολιτικούς που θα «σταθούν δίπλα τους» ό τι κι αν συμβεί. Δεν θέλουν ούτε προστάτες, ούτε σωτήρες. Δε θέλουν «βοσκούς» αλλά «υφαντές» όπως λέει κι ο Πλάτωνας. Έχουν την κρυφή ελπίδα ότι κάποτε, κάτι θα αλλάξει και θα φύγουν από τη μέση οι μεσάζοντες «πολιτικοί», μήπως μπορέσουν κι αυτοί να σχεδιάσουν το δικό τους μέλλον .
Ας μας επιτρέψουν , λοιπόν όλους εμάς «τους μέχρι χθες αμήχανους» να έχουμε πολιτική ζωή, να διεκδικούμε και να σχεδιάζουμε έμπρακτα τις ιδέες μας. Αν είναι να βαφτιστούμε στην «μικροπολιτική κολυμπήθρα» του Σιλωάμ , πολύ φοβάμαι ότι κανείς μας δεν θέλει να μεταλλαχθεί σε «πολιτικό» και να χάσει την αξιοπρέπειά του. Θα βρούμε και μόνοι μας τον τρόπο να παραμείνουμε νέοι. Δε θα πουλήσουμε την ψυχή μας στο διάβολο!
Πολιτική χωρίς πολιτικούς! Όσο κορυφώνεται η πολιτική αντιπαράθεση, αποτιμάται το ύφος και η ποιότητα των υποψηφίων. Οι ψηφοφόροι από την άλλη προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ αναγνώρισης και ουσίας, χωρίς, βέβαια να έχουν πολλές δυνατότητες επιλογής. Τέλος, τα ΜΜΕ παίζουν το δικό τους παιχνίδι αντιφάσεων, επιδιώκοντας να χαιδέψουν τη λαική συνείδηση της πολιτικής απαξίωσης αλλά και να εξυπηρετήσουν την, απολύτως βαρετή, παρουσίαση των πολιτικών.
Οι πάντες αγωνιούν για λίγο τηλεοπτικό χρόνο, για μία πρόσκληση σε ραδιόφωνο , για μία καταχώριση σε εφημερίδα. Τεράστια ποσά ξοδεύονται , μόνο και μόνο για το πέρασμα μιας εικόνας ή της γνωστοποίησης ενός τυποποιημένου μηνύματος. Όλα για το κυνήγι της αναγνωρισιμότητας και των εντυπώσεων. Ας φανταστούμε λοιπόν ένα επικοινωνιακό πλαίσιο πολιτικής χωρίς πολιτικούς.
Έχουμε , νομίζω, το δικαίωμα να φτιάξουμε στο μυαλό μας μια κοινωνία ατόμων , όπου οι πολιτικοί δεν θα είναι μόνο απαξιωμένοι αλλά πολύ απλά δεν θα υπάρχουν. Γίνεται να λειτουργήσει η δημοκρατία χωρίς πολιτικούς ; Ναι, γίνεται, κι ας φαίνεται τόσο ουτοπικό! Η μόνη πολιτική κίνηση που κάνει λόγο για πολιτική χωρίς πολιτικούς , είναι η «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ , ΞΑΝΑ» του Θάνου Τζήμερου. Πρόκειται για ένα ουσιαστικό μήνυμα που γίνεται πράξη, αφού κανένα μέλος του κόμματος δεν είναι πολιτικός! Να , λοιπόν, ένα στοιχείο έμπρακτης απόδειξης της σημασίας ενός συνθήματος. Ας δούμε, όμως τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας χωρίς πολιτικούς.
Καταρχάς οι διεργασίες ανάδειξης των βουλευτών δεν θα γίνονται δια μέσου της κατασκευής «προσωπείου» αλλά δια της «ταυτότητας» που θα διαθέτει ο υποψήφιος. Οι ταυτότητες δεν κατασκευάζονται αλλά διαμορφώνονται από την πορεία και το δημιουργικό αποτύπωμα του πολίτη, στην αληθινή ζωή του. Στη διοίκηση χρειαζόμαστε άτομα αναγνωρισμένα και όχι αναγνωρίσιμα. Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να αξιολογούμε τον κάθε υποψήφιο απολύτως «προσωπικά», με την παρακαταθήκη και όχι με την ακατάσχετη φλυαρία του στα κανάλια. Η κατασκευή ειδώλων σε μια συνειδητοποιημένη κοινωνία δεν θα μπορεί να λειτουργήσει.
Στην πολιτική χρειάζονται πρότυπα πολιτικής σκέψης και δράσης και όχι «μακιεβελικά» είδωλα ανίκανων αλλά θεοποιημένων ηγετών. Άλλωστε είδαμε τι έγινε στη δικιά μας δημοκρατία, με τον Κωστάκη, το Γιωργάκη και τι μπορεί να γίνει με τον Αντωνάκη… Τα πρότυπα είναι αληθινά πρόσωπα που ελέγχονται , ανα πάσα στιγμή, ενώ τα είδωλα, είναι «περσόνες» που υπάρχουν μόνο ως εικόνα , στη συνείδηση του ψηφοφόρου. Ας περάσει κανείς μια μέρα με το Βενιζέλο ή το Σαμαρά για να δούμε πόσο θα μπορούσε να τους αντέξει . Όταν , όμως τους βλέπει στο γυαλί γοητεύεται!
Ένα άλλο δείγμα πολιτικής ωριμότητας θα ήταν να απορρίψουμε το παραδεδομένο είδωλο του πολιτικού «Μεσσία». Είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται κανείς να μας σώσει , αν εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε υπεύθυνοι για τον εαυτό μας και την οικογένειά μας. Σε μια πολιτική χωρίς πολιτικούς δεν υπάρχουν «Μεσσίες». Υπάρχουν νόμοι, θεσμοί, κανόνες και σχέδια που οφείλουμε να διαχειριζόμαστε για να πετύχουμε την ευημερία . Η συντήρηση του Μεσσιανισμού, συνιστά την εκμετάλλευση του φοβισμένου και ανήμπορου ανθρώπου , στον οποίο η ιδιότητα του πολίτη έχει δοθεί μόνο για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των πολιτικών.
Στην αληθινή δημοκρατία, δεν κυβερνούν οι πολιτικοί αλλά οι νόμοι. Όλοι θα θέλαμε η πολιτική να ασκείται αθόρυβα και ουσιαστικά. Κανείς δε λέει όχι σ΄αυτό. Όταν όμως δεν αντιστεκόμαστε στις κραυγές των πολιτικών, όταν δεν απορρίπτουμε τη φλυαρία των «παπαγάλων», πως μπορούμε να επιλέξουμε τους ικανότερους; Έχω την εντύπωση ότι μόνοι μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο παραπλάνησης ,αποδεχόμενοι μοιρολατρικά την κραυγαλέα προσβολή της νοημοσύνης μας! Σε μια κοινωνία , χωρίς πολιτικούς, δεν θα έπρεπε ο λόγος να είναι το κριτήριο αναρρίχησης στην εξουσία.
Έχω την εντύπωση ότι μόνο οι δεσμεύσεις θα αποτελούσαν ασφαλιστική δικλείδα για την επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης μας. Όποιος , λοιπόν, θέλει να διεκδικήσει θέση στη διαχείριση των αποφάσεων , ας δεσμευτεί εγγράφως ότι θα ακολουθήσει το πρόγραμμά του κι αν δεν μπορέσει, για διάφορους λόγους , τότε, ας παραιτηθεί. Αν πάλι θέλει να «ρισκάρει» περισσότερο με την τύχη του , ας τα βάλει με θεούς και δαίμονες , ας συγκρουστεί με συμφέροντα , ας υποστεί και προβοκάτσιες κι ας καταστραφεί! Αν αισθάνεται την επιφώτιση του «πολιτικού πνεύματος» να τον συνεπαίρνει , τότε πρέπει να υποστεί τις θυσίες που κάθε τραγικά γενναίος υπέστη στην ιστορία των κοινωνιών !
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, στο βιβλίο του «Η Φαντασιακή Θέσμιση της κοινωνίας»[1975], μιλάει για μια πολιτεία , όπου ο άνθρωπος ξεκινά συνεχώς από το «τίποτα» και μόνος του γίνεται δημιουργός του δικού του νοήματος. Αυτή είναι και η γενεσιουργός δύναμη της γνήσιας δημοκρατίας , όπου δεν υπάρχουν μόνιμες καταστάσεις και κατεστημένα πολιτικών. Ο βουλευτής και κάθε αιρετός δεν μπορεί να φαντασιώνεται «θρόνους» στην αίθουσα μιας άρχουσας ελίτ, που θα τον καταξιώσει οικονομικά και κοινωνικά. Οφείλει να δώσει χώρο και στους άλλους , τους εργατικούς και δημιουργικούς, που θέλουν ξεκινήσουν από το «τίποτα» και να αποδώσουν το δικό τους νόημα στο γίγνεσθαι της δημοκρατίας.
Σε έναν κόσμο χωρίς τηλεοπτικές πολιτικές συζητήσεις, χωρίς κατασκευαστές εικόνων, χωρίς φυλλάδια, χωρίς πολιτικές συγκεντρώσεις, χωρίς υποσχέσεις, χωρίς πελατειακά δίκτυα, χωρίς συνθήματα, χωρίς ψέματα, χωρίς πολιτικούς, είμαι βέβαιος ότι πολλοί θα συμμετείχαν στο χτίσιμο μιας αληθινής πολιτικής ζωής. Αυτοί οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που τόσο δυναμικά τα καταφέρνουν στη δική τους ζωή , ίσως βρουν το κουράγιο να συμμετέχουν ενεργά και να νοιαστούν για το κοινό συμφέρον.
Ο φίλος μου ο Γιώργος, ο Δημήτρης , ο Τριαντάφυλλος, ο Στέργιος, ο Μανώλης και η φίλη μου η Μάνια, η Μαρία, η Κατερίνα, η Ευαγγελία ντρέπονται και κρύβονται μην τυχόν και τους προσάψουν σχέση με κάποιο κόμμα. Δεν τους αρέσουν οι χαιρετούρες με πολιτικούς που θα «σταθούν δίπλα τους» ό τι κι αν συμβεί. Δεν θέλουν ούτε προστάτες, ούτε σωτήρες. Δε θέλουν «βοσκούς» αλλά «υφαντές» όπως λέει κι ο Πλάτωνας. Έχουν την κρυφή ελπίδα ότι κάποτε, κάτι θα αλλάξει και θα φύγουν από τη μέση οι μεσάζοντες «πολιτικοί», μήπως μπορέσουν κι αυτοί να σχεδιάσουν το δικό τους μέλλον .
Ας μας επιτρέψουν , λοιπόν όλους εμάς «τους μέχρι χθες αμήχανους» να έχουμε πολιτική ζωή, να διεκδικούμε και να σχεδιάζουμε έμπρακτα τις ιδέες μας. Αν είναι να βαφτιστούμε στην «μικροπολιτική κολυμπήθρα» του Σιλωάμ , πολύ φοβάμαι ότι κανείς μας δεν θέλει να μεταλλαχθεί σε «πολιτικό» και να χάσει την αξιοπρέπειά του. Θα βρούμε και μόνοι μας τον τρόπο να παραμείνουμε νέοι. Δε θα πουλήσουμε την ψυχή μας στο διάβολο!
Αναδημοσίευση από το ΒΗΜΑ
Η φωνη της κοινης λογικης και του αυτονοητου η Δημιουργια Ξανα! Ψηφος επιλογης και οχι διαμαρτυριας!
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.ert.gr/webtv/index.php/component/k2/item/3763-DHMIOYRGIA-XA%CE%9DA-01-05-2012.html
ΑπάντησηΔιαγραφήΚΑ-ΤΑ-ΠΛΗ-ΚΤΙ-ΚΟ άρθρο! Μπράβο σας κύριε Ζαμπούκα. Όπως κάθε τι πρωτοποριακό-καινοτόμο, έτσι κι αυτά που περιγράφετε είναι ασύληπτα και αδιανόητα και φαντάζουν πράγματι ουτοπικά (όπως πολύ σωστά λέτε). Πώς θα 'ταν ο κόσμος μας εάν καταφέρναμε να τα υλοποιήσουμε όλα αυτά; Θέλει πάρα πολύ αγώνα για να ανατραπεί όλο αυτό το σάπιο κατεστημένο που έχει στηθεί και τραφεί έναν ολόκληρο αιώνα. Αλλά που έχει επίσης στήσει και αναθρέψει και ένα παρακατεστημένο (ας μου επιτραπεί ο ανορθόδοξος όρος) τριγύρω του από βολεμένους συμφεροντολόγους που επιβιώνουν παρασιτικά απ' αυτό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠοιός δεν θα 'θελε να ζει σε μια κοινωνία χωρίς πολιτικούς; Να ζει σε μια κοινωνία όπου εφαρμόζονται οι Νόμοι; Όπου αποδίδεται αληθινή Δικαιοσύνη; Όπου ο εκλεγμένος εκπρόσωπος του λαού δεν θα είναι ένας βΟλευτής (με την ελεεινή έννοια που κατάντησε να έχει σήμερα). Παρότι κάτι άρχισε να αλλάζει, φοβάμαι ότι θα αργήσει να 'ρθει αυτή η ώρα. Θα πρέπει μάλλον να φτάσουμε στο Αμήν, για να συνειδητοποιήσουν ΟΛΟΙ ότι έτσι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε άλλο και να πάμε μπροστά...
Η "Δημιουργία Ξανά" που προτείνετε, δεν ξέρω αν μπορεί να είναι η λύση, σίγουρα όμως είναι μια φρέσκια πρόταση προς αυτή τη κατεύθυνση για μια νέα αρχή! Συγχαρητήρια και πάλι για αυτό το ελπιδοφόρο άρθρο.