Χαιρετισμός Υφυπουργού ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη στο 2ο Διεθνές Συνέδριο: "Ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας: κύριος μοχλός οικονομικής ανάπτυξης"

"Η Μεταλλευτική βιομηχανία, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις κάθε φορά κυρίαρχες εθνικές και κυρίως διεθνείς οικονομικο-πολιτικές συγκυρίες, πολύ περισσότερο σήμερα, στη μέση μιας βαθιάς και πολυεπίπεδης κρίσης με ρίζες οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές. Η Ευρωπαϊκή πολιτική για τις πρώτες ύλες στηρίζεται στους γνωστούς 3 πυλώνες, δηλ. τη διασφάλιση του εφοδιασμού από τις διεθνείς αγορές χωρίς στρεβλώσεις, την προώθηση του βιώσιμου εφοδιασμού από ευρωπαϊκές πηγές, καθώς και την προώθηση της αποδοτικότητας στη χρήση των πόρων και της ανακύκλωσης.
Η Χώρα μας μπορεί να θεωρηθεί από τις πλουσιότερες κοιτασματολογικές περιφέρειες της Ευρώπης.
Σήμερα απασχολούνται στον κλάδο περίπου 20.000 άμεσα εργαζόμενοι και 80.000 έμμεσα. Στον τομέα της εξόρυξης η Ελλάδα βρίσκεται σε μία από τις πρώτες 10 θέσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο από πλευράς αριθμού επιχειρήσεων και ανταγωνιστικότητας, αφού διαθέτει περίπου 600 επιχειρήσεις του κλάδου σε σύγκριση με τις περίπου 1.500 που έχουν χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία.
Για να είμαστε όμως όλοι προσγειωμένοι στην επιχειρηματική πραγματικότητα, είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πάντα ότι οι έρευνες στον τομέα της εξόρυξης διαρκούν 5-10 χρόνια, κατά συνέπεια η ανυπομονησία και βιασύνη για γρήγορο κέρδος είναι πολύ κακός σύμβουλος και αυξάνει σημαντικά τους κινδύνους αποτυχίας της κάθε επένδυσης. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων διαρκεί αρκετές δεκαετίες, άρα απαιτεί συνετή και συνεπή αξιοποίηση, προσαρμοσμένη τόσο στις ιδιαιτερότητες του τοπικού φυσικού περιβάλλοντος, όσο και στις οικονομικές συνθήκες της παγκόσμιας αγοράς. Ασφαλώς πάντα η μεγάλη πρόκληση και δυστυχώς βασική αιτία της μεγάλης κοινωνικής επιφυλακτικότητας απέναντι στις επιχειρήσεις του τομέα εξόρυξης, είναι η ανυπαρξία ορατών αποτελεσμάτων μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος στην κατάσταση που προβλέπουν οι κάθε φορά περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις.
Είναι αναγκαίο Περιβάλλον και Ανάπτυξη να συνυπάρξουν αρμονικά. Και οι δύο «πυλώνες» της αειφόρου ανάπτυξης μαζί, εξυπηρετούν τις ανάγκες του τρίτου πυλώνα, της Κοινωνίας.
Σύμφωνα με την πρόσφατα δημοσιευμένη εθνική πολιτική για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες, η πρόταση του ΥΠΕΚΑ για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας στηρίζεται στους ακόλουθους έξι άξονες πολιτικής:
1. Η εθνική πολιτική για τον ορυκτό πλούτο αποτελεί βασικό συστατικό της συνολικής αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας.
2. Απαιτείται η διαμόρφωση και επικαιροποίηση του εθνικού, του περιφερειακού και του ειδικού χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και η διαμόρφωση συγκεκριμένων πολιτικών χρήσεων γης, με βάση τόσο τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όσο και ασφαλώς τη γεωγραφική θέση των κοιτασμάτων πρώτων υλών που έχει χωροθετήσει η ίδια η φύση.
3. Εργαλείο πολιτικής αποτελεί η κωδικοποίηση και ο εκσυγχρονισμός της Λατομικής και Μεταλλευτικής νομοθεσίας με την υιοθέτηση των βέλτιστων διεθνών πρακτικών αδειοδότησης.
4. Ουσιώδης προϋπόθεση ανάπτυξης της εξορυκτικής δραστηριότητας είναι η προώθηση του κοινωνικού διαλόγου και η αποδοχή των επενδύσεων από τις τοπικές κοινωνίες.
5. Απαιτείται η χρηματοδοτική και θεσμική ενίσχυση της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας σε όλα τα στάδια των εξορυκτικών δραστηριοτήτων.
6. Είναι αναγκαία η μέγιστη αποδοτικότητα στη χρήση των Ορυκτών Πρώτων Υλών.
Κυρίες και Κύριοι,
Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, εδώ και 2.5 περίπου χρόνια, ακολουθεί μια πολιτική σταθερή, διάφανη και συναινετική τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, η οποία βασίζεται από τη μια στην καταγραφή, αποκάλυψη και ανάδειξη του ορυκτού πλούτου και την ανάθεση της αξιοποίησής του με διαφανείς διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες, με στόχο τη μεγιστοποίηση των ωφελειών του δημοσίου και από την άλλη, στην ύπαρξη σοβαρών αντισταθμιστικών ωφελημάτων για τις τοπικές κοινωνίες, καθώς και την κοινωνικά δίκαιη κατανομή των εθνικών εσόδων.
Έχουμε ήδη υλοποιήσει ένα σύνολο από παρεμβάσεις με στόχο τη στήριξη του κλάδου σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα:
Την αναμόρφωση της Μεταλλευτικής νομοθεσίας, μέσα από την έκδοση του νέου Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών.
Την καταγραφή και αξιολόγηση πάνω από 120 Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων, με σκοπό την πλήρη αξιοποίησή τους. Σε λίγους μήνες ολοκληρώνουμε το πρώτο Ολοκληρωμένο Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών, το «Εθνικό Μεταλλευτικό Κτηματολόγιο».
Καθοριστικό στοιχείο, ίσως το σημαντικότερο απ’ όλα για την προώθηση των επενδύσεων του τομέα, αποτελεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση των σχετικών έργων.
Στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας απλούστευσης-επιτάχυνσης των απαιτούμενων διαδικασιών για την ενεργοποίηση επενδυτικών σχεδίων στη χώρα μας, έχει ήδη συντελεστεί σημαντική επιτάχυνση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων μέσα από την ψήφιση και πρώτη εφαρμογή του Νόμου 4014/2011. Η επιτάχυνση αυτή αφορά και στην περιβαλλοντική έργων και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων της χώρας μας.
Έτσι άμεσα έχει περιοριστεί ο απαιτούμενος αριθμός τελικών υπογραφών μιας Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων σε μία, ενώ στην ίδια Απόφαση έχει ενσωματωθεί αριθμός άλλων Αποφάσεων (π.χ. διάθεσης λυμάτων, έγκρισης επέμβασης, διαχείρισης αποβλήτων).
Η απλούστευση-επιτάχυνση αυτή συμπληρώνεται με την έκδοση και εφαρμογή όλων των κατ΄ επιταγή του νόμου απαραίτητων διατάξεων (όπως π.χ. η έκδοση των προδιαγραφών των Περιβαλλοντικών Μελετών).
Επίσης με την ψήφιση του Ν. 4014/2011 προβλέπεται η δημιουργία της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙ.Π.Α.) στο ΥΠΕΚΑ, ώστε η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων να διενεργείται από μια μόνο Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ σε αντίθεση με την πολυδιάσπαση που υπάρχει σήμερα. Η έναρξη λειτουργίας της ΔΙ.Π.Α. προβλέπεται εντός του 2012.
Σε καμία περίπτωση η παραπάνω απλούστευση-επιτάχυνση δεν σημαίνει εκπτώσεις στον πρωταρχικό στόχο των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης που είναι η εφαρμογή της αρχής της πρόληψης στην προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις αρχές και τις κατευθύνσεις της αειφόρου ανάπτυξης.
Κυρίες και Κύριοι,
Ο Ορυκτός μας Πλούτος αποτελεί αναπτυξιακή ελπίδα για τον τόπο, που θα πρέπει να αξιοποιηθεί με στοχευμένη Εθνική Πολιτική εντός του πλαισίου πολιτικής της Ε.Ε.
Αν η Ελληνική Πολιτεία καταφέρει να εφαρμόσει πολιτική αξιοποίησης του μεταλλευτικού δυναμικού της χώρας με σεβασμό στο περιβάλλον και στο πλαίσιο των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης, θα έχει κερδίσει ένα μεγάλο αναπτυξιακό στοίχημα και θα έχει δημιουργήσει μια μεγάλη ελπίδα και προοπτική, ώστε να ξεπεράσει τα σημερινά αδιέξοδα."