Μαρτυρίες Μεταλλείων Χρυσού (1)

Σε μία προσπάθεια να ευαισθητοποιήσουμε τους κατοίκους του νομού για τις καταστροφικές συνέπειες της εγκατάστασης μεταλλείων χαλκού - χρυσού στον νομό μας, έχουμε αρχίσει να συγκεντρώνουμε και να μεταφράζουμε μία σειρά σχετικών με το αντικείμενο άρθρων από διάφορες περιοχές του κόσμου. Στα κείμενα αυτά καταγράφονται από δημοσιογράφους και κατοίκους μεταλλευτικών περιοχών οι εμπειρίες που έχουν τόσο από αυτή καθ' αυτή τη λειτουργία των μεταλλείων όσο και από τη συμπεριφορά των μεταλλευτικών εταιρειών.
Μέτωπο Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσια - Πάικο

Χωριό Ovacik, κοιλάδα Bergama,

βόρεια ακτή του Αιγαίου Πελάγους, Τουρκία

Από τους Nevena Panayotova, Denis Kuznetsov (από το site http://www.i-scoop.org)
Το νερό είναι το κύριο πρόβλημα εδώ. Δεν υπάρχουν επιφανειακά νερά, κάθε χωριό έχει τη δική του γεώτρηση. Αυτή του Ovacik είναι μόνο 200 μέτρα από το μεταλλείο. Σε πρώτη σκέψη μας φαίνεται αρκετά μακριά για να αποφύγεις τη μόλυνση. Στα επίσημα λεγόμενα, δεν υπάρχουν προβλήματα, ούτε διαρροές βαρέων μετάλλων στο νερό. Όμως το 2004, οι αναλύσεις του Πανεπιστημίου Αιγαίου Τουρκίας έδειξαν ότι τα επίπεδα του αρσενικού στο πόσιμο νερό του Ovacik ήταν 23 φορές υψηλότερα από το επιτρεπτό. Οι αναλύσεις επαναλήφθηκαν – τα αποτελέσματα τα ίδια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η γεώτρηση νερού ήταν στα 60 μέτρα βάθος, το 2007 πέρασε κάτω από τα 120 μέτρα.
Μια γεώτρηση βάθους 100 μέτρων κοστίζει περίπου 8340€. Για την εταιρεία πραγματικά μικρό κόστος, αλλά για τους χωρικούς είναι σχεδόν αδύνατον να το καλύψουν. Οι τουρκικοί νόμοι δεν επιτρέπουν εξορύξεις κάτω από τα επίπεδα των υπόγειων υδάτων. Στο Ovacik όμως το ανοικτό μεταλλείο εξόρυξης είναι πολύ βαθύτερο, περίπου στα 300 μέτρα. Τα 1000 λίτρα νερού για κάθε τόνο μεταλλεύματος είναι ακριβό τίμημα για αυτήν την ημιάνυδρη περιοχή. Εκατοντάδες χιλιάδες χαλίκια απελευθερώνουν τοξικά στοιχεία, βαρέα μέταλλα και νάτριο, που πηγαίνουν στο χώμα και στο νερό, αλλάζοντας τη σύνθεσή τους, το επίπεδο τοξικότητας και το χρώμα. Η ζώνη προστασίας ανάμεσα στο μεταλλείο και στο κοντινότερο χωριό ήταν 10 χλμ και 15 χρόνια πριν περιλαμβάνονταν 17 χωριά σε αυτήν την ακτίνα ασφαλείας, έτσι η εταιρία άσκησε πίεση και η ζώνη ασφαλείας περιορίστηκε στα 3 χλμ απόστασης από το μεταλλείο. Η περιοχή έχει υψηλή σεισμικότητα και οι σεισμοί είναι συχνοί. Η περίφραξη του μεταλλείου είναι δίπλα σε κήπους κατοίκων, η ψιλή σκόνη γεμίζει τον αέρα όλη την ώρα.
Ο Mehmet Uslu είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που δεν έφυγε από το Ovacik. Έχει το κατάστημα στο χωριό και την τσαγερία στο διπλανό χωριό. Δούλευε στο μεταλλείο, όπως και πολλοί άλλοι. Δε γλίτωσε από ασθένειες. Μερικοί έχουν σοβαρά προβλήματα με τα αναπνευστικά όργανα, άλλοι λευχαιμία – την πιο βασική αιτία θανάτου στην περιοχή. Η κατάσταση του Mehmet δεν ήταν τόσο σοβαρή – η χοληδόχος κύστη του επηρεάστηκε ή τουλάχιστον έτσι του είπαν – η ιατρική γνωμάτευση και όλα τα σχετικά χαρτιά για αυτόν αγνοούνται. Έφυγε από το μεταλλείο όταν αυτό έκλεισε το 2001 και από τότε έχει συχνές συναναστροφές με την αστυνομία. Συνελήφθη μερικέςφορές επειδή μίλησε σε δημοσιογράφους. «Μερικές φορές περνάμε την περίφραξη και μπαίνουμε μέσα. Η ασφάλεια δε μας σταματάει, απλά μας ακολουθούν από κοντά. Και όταν τους δίνεται η ευκαιρία παίρνουν εκδίκηση. Πέρσι στις 5 Ιουνίου γιορτάζαμε την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος σε μια πεδιάδα κοντά στο μεταλλείο. Οι εργάτες ήρθαν και άρχισαν να πετούν πέτρες, έσπασαν μερικά αυτοκίνητα και παράθυρα σπιτιών». Ατυχήματα σαν αυτά δεν αποτελούν εξαίρεση, αλλά ούτε ο Mehmet Uslu, ούτε οι άλλοι κάτοικοι από τα δυο γειτονικά χωριά, το Camköy και το Navlica, τα δέχονται. Ούτε και εγκαταλείπουν τα σπίτια τους.