Το Πολυτεχνείο 50 χρόνια μετά

Του Θανάση Βαφειάδη
«Ψωμί, παιδεία, ελευθερία – εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία». Αυτό, μαζί με άλλα συνθήματα καταδίκης του ιμπεριαλισμού, φωνάζαμε τη δεκαετία του 80 με όση δύναμη είχαμε στην ψυχή μας, καθώς ξεδιπλώναμε τα πανό στην πλατεία του Χημείου για την πορεία του Πολυτεχνείου. Μια πορεία που κατέληγε, όπως ήταν λογικό, στο Αμερικάνικο προξενείο, αφού η Χούντα και αμερικανοκίνητη και αμερικανοστήριχτη ήταν από την αρχή μέχρι το τέλος. Δεν αμφισβητούσε κανείς τότε αυτήν την αλήθεια, που άλλωστε ως προμετωπίδα ήταν γραμμένη με κόκκινα γράμματα στην πύλη της Πολυτεχνικής Σχολής: «Έξω αι ΗΠΑ – έξω το ΝΑΤΟ».

Και πέρασαν τα χρόνια και οι «φονιάδες των λαών» έγιναν φίλοι μας και οι τελευταίες μας αμφιβολίες για το ρόλο τους διαλύθηκαν όταν ο αριστερός πρωθυπουργός Αλέξης στην κοινή συνέντευξη με τον Τραμπ στο Λευκό Οίκο δήλωσε ευθαρσώς ότι διαπίστωσε από τη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό πρόεδρο πως «η προσέγγιση του στα πράγματα και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει την πολιτική ορισμένες φορές μπορεί να μοιάζει διαβολικός αλλά γίνεται για καλό!!!».

Ίσως, λοιπόν, για το καλό μας να έστησαν οι Αμερικανοί τη Χούντα, ίσως για καλό να δολοφονήθηκαν, να βασανίστηκαν διαβολικά, να εξορίσθηκαν οι λίγοι που αντιστάθηκαν, γιατί οι πολλοί σιώπησαν και έγιναν αντιστασιακοί ετεροχρονισμένα, μετά την πτώση της δικτατορίας. Ίσως για καλό να χάθηκε η μισή Κύπρος και δημιουργήθηκε εκείνο το «κρατίδιο», όπως αποκαλεί το ψευδοκράτος ο άλλος αριστερός πρόεδρος, ο αδιαμεσολάβητος. Ίσως τζάμπα και βερεσέ να σκοτώθηκαν οι ήρωες του Πολυτεχνείου, που ο θάνατος τους δεν έχει και ιδιαίτερη αξία αφού δολοφονήθηκαν έξω και όχι μέσα στο Πολυτεχνείο, όπως διατείνονται αυτοί που επαίρονται ότι βρίσκονται με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Ίσως τζάμπα κι εμείς να ονειρευτήκαμε μια εξέγερση της νέας γενιάς, που θα σάρωνε τη σαπίλα του συστήματος της ξενόδουλης οικονομικής ολιγαρχίας, που λυμαίνεται αυτό το κράτος απ’ την πρώτη κιόλας στιγμή της ίδρυσης του.

Τι θα συνέβαινε λοιπόν αν γινόταν σήμερα μια εξέγερση σαν κι εκείνη του Πολυτεχνείου του 1973; Πώς θα την αντιμετώπιζε η κυρίαρχη τάξη και τα μίσθαρνα όργανά της; Τι ανταπόκριση θα είχε στο λαό, αυτό το λαό που τρώει συνεχώς καρπαζιές σαν τον Τζανετάκο, αλλά αρκείται στον άρτο και τα θεάματα, μόνο που ο άρτος είναι πια ακριβός και τα θεάματα φτωχά, καθώς εξαντλούνται στο ξεκατίνιασμα της Καινούργιου με τη Σκορδά και στις αναρτήσεις της Τούνη για τον επικείμενο… 4ο παγκόσμιο πόλεμο; Τι κατάληξη θα είχε και ποιος θα ήταν ο ρόλος των πρωταγωνιστών της, των επώνυμων εννοείται, γιατί οι ανώνυμοι, όπως και στην προηγούμενη εξέγερση, θα έμεναν στην αφάνεια, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων;

Κατ’ αρχήν η εξέγερση θα ήταν ένα τηλεοπτικό γεγονός σε live μετάδοση, με τις γνωστές δόσεις αηδιαστικής δημοσιογραφίας που καταναλώνουμε καθημερινά. Οι ίδιοι ανταποκριτές, που όταν γίνεται μια πλημμύρα χώνονται με γαλότσες στα νερά θα πατούσαν τώρα στις λίμνες αίματος των πτωμάτων της εξέγερσης για να είναι το ρεπορτάζ τους πιο εντυπωσιακό. Οι παρουσιαστές των ενημερωτικών εκπομπών θα ξεπερνούσαν σε αθλιότητα ακόμη και τον Μαστοράκη, που έγραψε την πιο μαύρη σελίδα της ελληνικής δημοσιογραφίας όταν έκανε εκείνη την εκπομπή στο ΚΕΒΟΠ με τους συλληφθέντες φοιτητές που προηγουμένως είχαν βασανισθεί άγρια από τους Εσατζήδες. 

Ο Ευαγγελάτος θα ξεπερνούσε κάθε όριο γελοιότητας με τα γραφικά της εκπομπής του να τον παρουσιάζουν πάνω στην πεσμένη καγκελόπορτα ή να οδηγεί το τανκ που την έριξε. Η Τατιάνα θα αναλυόταν σε λυγμούς αδυνατώντας να κρύψει την οδύνη της για τους αστυνομικούς που οι φοιτητές τραυμάτισαν ρίχνοντας τους νεράντζια. Ο Πρετεντέρης, σκυθρωπός κάτω από το επιτιμητικό βλέμμα της Ράνιας Τζήμα, θα απορούσε γιατί οι φοιτητές έκαναν κατάληψη και δεν ήταν στα μαθήματά τους και θα αποκάλυπτε ότι σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του οι καταληψίες είχαν επαφές με τη Χαμάς.

Και οι πολιτικοί τι θα έκαναν; Μάλλον θα σιωπούσαν όπως σιώπησε και ο εθνάρχης που ποτέ δε βρήκε να πει μια λέξη για το Πολυτεχνείο. Κάποιοι υπουργοί, βέβαια, θα μιλούσαν υποχρεωτικά. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη θα ισχυριζόταν ότι τα όπλα των αστυνομικών εκπυρσοκρότησαν κατά λάθος ή ότι οι αστυνομικοί σημάδευαν στον αέρα αλλά οι σφαίρες εξοστρακίστηκαν και κατέληξαν, ατυχώς, στις καρδιές των φοιτητών. Θα προσέθετε, επίσης, ότι οι φοιτητές δε βασανίστηκαν στη ΓΑΔΑ αλλά σκόνταψαν και έπεσαν σε ζαρντινιέρες και εν τέλει ό,τι και να είχε συμβεί θα γινόταν ΕΔΕ και αν υπήρχαν ευθύνες θα αποδίδονταν εν ευθέτω χρόνω από την ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Όσο για τα θύματα ο υπουργός της καρδιάς μας, ο Άδωνις, θα έλεγε με παρρησία ότι όπως και στην περίπτωση των Τεμπών «μόνο όσοι ζουν στο μικρόκοσμό τους ενδιαφέρονται για τα θύματα». Ε, κι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος θα έλεγε τα συνήθη για τους συνήθεις ύποπτους: Ότι οι καταληψίες έκαναν πορείες δημιουργώντας προβλήματα στην κυκλοφορία, ότι έστηναν οδοφράγματα σαν τους αναρχικούς στα Εξάρχεια, ότι πετούσαν τρυκάκια σαν το Ρουβίκωνα κι ότι έβαφαν τους τοίχους με σπρέι και μπογιές, έχοντας εν ολίγοις παραβατική συμπεριφορά που δεν ήταν δυνατόν να γίνει ανεκτή.

Μην ελπίζετε άδικα αγαπητοί φίλοι. Καμιά εξέγερση δεν πρόκειται να γίνει και καμιά φωνή γεμάτη αγωνία αλλά και πάθος για ελευθερία δεν πρόκειται ν’ ακουστεί από κανένα ραδιοφωνικό σταθμό ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Αλλά ακόμη κι αν γινόταν οι εξεγερμένοι δεν θα προλάβαιναν να πεθάνουν από τις σφαίρες των ακροβολισμένων ελεύθερων σκοπευτών. Θα πέθαιναν από την αηδία βλέποντας και ακούγοντας όλους αυτούς που περιγράφει ο Μανόλης Αναγνωστάκης στο ποίημα του «Φοβάμαι», ένα εξαιρετικό ποίημα που δημοσιεύθηκε πριν από 40 χρόνια ακριβώς για την επέτειο του Πολυτεχνείου.