Προσμετρώντας 104 χρόνια στη διασυμμαχική μνήμη του Α΄ Παγκοσμίου

†Ο Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως & Πολυκάστρου Δημήτριος
Για άλλη μια χρονιά τιμήσαμε προεχόντως ―όπως το εποφείλουμε― τη μνήμη των 40.000 νεκρών και των 100.000 τραυματιών, αναπήρων και αγνοουμένων στρατιωτικών από την πατρίδα μας και τις άλλες συμμαχικές χώρες της ΑΝΤΑΝΤ, στο Διασυμμαχικό Μνημείο του Πολυκάστρου επί της Εθνικής οδού, 60 χλμ από Θεσσαλονίκη και 4,5 χλμ από τους Ευζώνους.

Στην ευρύτερη κρίσιμη ζώνη διαπάλης των αντιμαχόμενων του Α΄ ΠΠ και σε μια έκταση 14 στρεμμάτων στην τοπική περιοχή ιδιοκτησίας και επωνυμίας “Καραθοδωρέικα Πολυκάστρου”, με φιλότιμη παραχώρηση του Χρήστου Καραθόδωρου, ανεγέρθηκε το 1977 το “Διασυμμαχικό Μνημείο Πολυκάστρου”. Η εξωτερική καθοδηγητική πινακίδα αναφέρει επεξηγηματικά: «Μνημείο Μακεδονικού Μετώπου 1915 – 1918 συμμάχων χωρών Α΄ παγκοσμίου πολέμου – Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Ελλάδος, Ιταλίας, Σερβίας».

Από το ύψωμα δεσπόζει το εντυπωσιακό μεγάλο εξωκλήσι της Αναλήψεως του Σωτήρος, ενώ στο κέντρο του κυρίως μνημειακού χώρου υψώνεται η πεντάπλευρη μαρμάρινη αναθηματική στήλη με τη φλόγα και σε κάθε πλευρά της αναγράφεται στην καθεμιά γλώσσα μια ομοιότυπη επιγραφή: «Στα ηρωικά τέκνα της Ελλάδος, της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρεταννίας, της Ιταλίας και της Σερβίας, τα οποία πιστά στις επιταγές των προγόνων τους αγωνίστηκαν σε αυτά τα μέρη και έπεσαν για την ελευθερία και την παγκόσμια ειρήνη 1916-1918». 

Στη βάση του λόφου με το εξωκλήσι και κατ᾽ έναντι από το κεντρικό μνημείο, είναι τοποθετημένες σε κατενώπιον στάση οι μαρμάρινες προτομές των τότε πρωθυπουργών της Ελλάδος (Ελευθερίου Βενιζέλου), της Γαλλίας (Αριστείδη Μπριάν), της Ιταλίας (Βιττόριο Εμανουέλε Ορλάνδο), της Σερβίας (Νίκολα Πάσιτς), και της Μεγάλης Βρεταννίας (Λόιντ Τζώρτζ).

Η ανέγερση της μνημειακής αυτής σύνθεσης και της όλης διαμόρφωσης του χώρου στα 1977 ήταν μια περισπούδαστη πρωτοβουλία του τότε τ. Δντη ΔΕΠΑΘΑ/ΓΕΕΘΑ και μετέπειτα ύπατου Προέδρου των Ενώσεων Συμμάχων Πολεμιστών του Μακεδονικού Μετώπου Α΄ ΠΠ 1916-1918 στρατηγού εν.α. Δημητρίου Δεμέστιχα.

Συγκεντρώνει κάθε χρόνο, την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου, πολιτικούς και στρατιωτικούς εκπροσώπους των συμμάχων χωρών.

Τελείται το μνημόσυνο των πεσόντων με ειδικά διαμορφωμένες ευχές από μας, εκφωνούνται πανηγυρικοί χαιρετισμοί για τη σημασία της Διασυμμαχικής νίκης με προεκτάσεις επικαιρότητος από τον εκάστοτε Έλληνα πολιτειακό εκπρόσωπο, τον τοπικό δήμαρχο (σημ. Παιονίας) και τον άλλοτε νομάρχη και τώρα τον αντιπεριφερειάρχη Κιλκίς, τον Έλληνα πρόεδρο της Ένωσης και τους πολιτικούς ή στρατιωτικούς εκπροσώπους των χωρών (στην αγγλική ή και στη μητρική τους γλώσσα, όπως ειδικά συνηθίζουν οι Σέρβοι).

Γίνεται η καθιερωμένη επίσημη απότιση τιμής στους πεσόντες (αριθμητικά σύνολα πεσόντων) κάθε χώρας, η κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο από τις αντιπροσωπείες, η κατάθεση στεφάνων στις προτομές των πρωθυπουργών κάθε συμμαχικής χώρας και παιανίζονται οι Εθνικοί Ύμνοι.

Φέτος προέστην της επιμνημόσυνης Δέησης, εν μέσω κληρικών της Μητροπόλεως, και επακολούθησε η υπόλοιπη επετειακή διοργάνωση.

Παρέστησαν ο υπουργός ΥΠΑΑΤ και βουλευτής Κιλκίς κ. Γεώργιος Γεωργαντάς, ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Κιλκίς κ. Ανδρέας Βεργίδης, ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κ. Γεώργιος Φραγγίδης, ο δήμαρχος Παιονίας κ. Κωνσταντίνος Σιωνίδης, πρόξενοι είτε άλλοι εκπρόσωποι των συμμάχων χωρών Γαλλίας, Ιταλίας, Μ. Βρεταννίας, Ρωσίας και Σερβίας, ο Υποστράτηγος Δημοσθένης Κωστόπουλος υποδιοικητής του Γ΄ ΣΣ ως εκπρόσωπος του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, ο Υποστράτηγος Αριστείδης Ηλιόπουλος Διοικητής της ΙΙ Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού, ο Ταξίαρχος Γεώργιος Στεφανίδης Διοικητής της 33ης Μ/Κ Ταξιαρχίας Πολυκάστρου, ο αστυνομικός διευθυντής Κιλκίς κ. Δημήτριος Μικρός, ο πολιτευτής Νικόλαος Σαχπεκίδης (καρδιολόγος), δημοτικοί και τοπικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, εκπρόσωποι των στρατιωτικών ενώσεων, απόγονοι των ηρώων του Α΄ ΠΠ, εκπρόσωποι τοπικών φορέων και συλλόγων.

Όλοι μας “υποτελείς” από ευγνωμοσύνη και φιλότιμο στον ηρωισμό τόσης θυσίας!

Άραγε μαθητεύουμε με ειλικρίνεια και στη σημασία της για τα χρόνια μας;

Από το ιστορικό γεγονός στην ερμηνεία της επετειακής μνήμης

Είναι μια πολύ σημαντική επετειακή διοργάνωση, καθώς θυμίζει τη “θυσιαστική κατάφαση των εθνών και των λαών” στην ειρήνη της ελευθερίας και στην απελευθέρωση της ειρήνης από κάθε λογής καταδυνάστευση και απειλή καταδυνάστευσης.

Ήταν αυτό που χαρήκαμε σαν λαός και σαν έθνος με ενότητα και ομοψυχία και ηγέτες σωστούς, και δεν πρέπει να το λησμονούμε. Όπως δεν πρέπει να απολησμονούμε τι χάσαμε ασυλλόγιστα και διχαστικά με τις απρονοησίες του εθνικού διχασμού και τον ενθουσιασμό των στρατιωτικών και των διπλωματικών επιτυχιών μας στους Βαλκανικούς και στον Α΄ ΠΠ.

Συνάμα, η διοργάνωση τιμής και μνήμης των Διασυμμαχικών νικών του Α΄ ΠΠ, με την αποκαλούμενη “διάσπαση του Μακεδονικού μετώπου”, κομίζει πολλαπλά μηνύματα για κάθε εποχή, προπαντός μάλιστα για τη δική μας. Η επικαιρότητα των τελευταίων μόλις δεκαετιών σε διάφορες μεριές του πλανήτη (και εδώ κοντά μας) φαίνεται να λησμόνησε σε επίπεδο πολιτειακής ηγεσίας τις “εκατόμβες” ανθρώπινων θυμάτων (τις πολλαπλάσιες του Α΄ ΠΠ δεκάδες εκατομμυρίων στο Β΄ ΠΠ και τα επακόλουθά του). Άλλων μεν στο βωμό της ελευθερίας και της παγκόσμιας ειρήνης, και άλλων πολύ περισσότερων “ανθρωποθυσιών” στο βωμό των ηγεσιακών παραλογισμών.

Σήμερα, η οξυνθείσα οικολογική κρίση σε οριακά πλέον καταστροφικά μεγέθη και οι διακρατικές εν όψει εντάσεις στη διαχείριση των υδάτων και των διατροφικών αγαθών (από τη μια)… καθώς και η οξυνόμενη και αδιαχείριστη οικονομική ρευστότητα σε τοπικά και διακρατικά και διεθνικά πεδία… “μεταχειρίζονται” πάλι εμάς τους ανθρώπους σαν ασήμαντους αριθμούς πολυειδών μεταβολισμών. Και χρησιμοποιούν τους πολέμους σαν εργαλεία πολιτικής επιβίωσης των επιμέρους κυβερνώντων και κυρίως της κυβερνητικής ολιγαρχίας.

Οι πόλεμοι όμως ―είτε είναι προκλητοί και επιθετικοί είτε είναι απελευθερωτικοί και αναπόφευκτοι― γεννούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γεννούν θανάτους, ενώ οι οικονομικές και πολιτικές ηγεσίες “εμπορεύονται πολιτικά” αυτούς τους θανάτους.

Αλλά οι πόλεμοι συνιστούν, όπως έλεγαν οι θεοφώτιστοι Άγιοι της παραδόσεώς μας, το μεγαλύτερο αμάρτημα. Είναι ευθεία καταφρόνηση της δημιουργικής βουλής του Θεού. Είναι ευθεία καταφρόνηση της θείας Του πρόνοιας. Είναι ευθεία καταφρόνηση της εσχατολογικής Του στοργής για τον κόσμο. Τον κόσμο-στολίδι που Εκείνος εκ του μηδενός δημιούργησε, και εμείς οι πολιτισμένοι άνθρωποι ιδίως του “παραπροοδευμένου” 21ου αιώνα τον διαστρέφουμε συνεχώς σε “κόσμο ακοσμίας”.

Είναι μια πρακτική βλασφημία κατά του εσχατολογικού γεγονότος της σωτηρίας και της εσχατολογικής προοπτικής της μεθεκτής θείας αιωνιότητος. Τα αρνούνται με αλαζονεία στην πορεία της ιστορίας.

Όμως, δεν μπορούν ούτε να τα αναιρέσουν ούτε να τα καταργήσουν.

Και εδώ έγκειται το χρέος όλων όσων δυνάμει είτε ενεργεία «πεποίθαμεν επί Θεώ ζώντι, ος εστι σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα δε πιστών».

Να κρατηθούμε από τη ζωντανή μας πίστη στο Χριστό. Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος μας λέει χαρακτηριστικά για το αποτέλεσμα της εφαρμογής των εντολών του Θεού: «Αύτη γαρ εστιν η αγάπη του Θεού, ίνα τας εντολάς αυτού τηρώμεν· και αι εντολαί αυτού βαρείαι ουκ εισίν, ότι παν το γεγεννημένον εκ του Θεού νικά τον κόσμον· και αύτη εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών. Τις εστιν ο νικών τον κόσμον ει μη ο πιστεύων ότι Ιησούς εστιν ο υιός του Θεού;» (Α Ιω. ε´, 3¬-5)

Και να μην επιτρέπουμε στους μεταπράτες του μεταπολιτισμού να την ευτελίζουν σε απλό “πολιτισμικό φαινόμενο”, σε απλώς “θεσμικό ανεκτό είδος”. Αρκετοί μάρτυρες και νεομάρτυρες έζησαν και ζούν “εις μαρτύριον ημίν και τοις έθνεσιν”. Προσμένοντας το φιλότιμο της ευγνωμοσύνης μας στην αλήθεια που ελευθερώνει.