Σκέψεις από μια συνάντηση με μοναχούς

†Ο Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως & Πολυκάστρου Δημήτριος
Κατά την εντολή του Σωτήρος ημών Θεού, “τα καλά έργα” της εισαγωγικής πίστεως, οι αναβαθμοί της αθλητικής υπακοής και το βραβείο της τελειουμένης πιστότητος στον Κύριό μας Ιησού Χριστό συνιστούν ένα αυτονόητο χρέος (δώρημα και άθλημα) για κάθε μέλος της Εκκλησίας. 

Η δε τελειότητα εκάστου τελειουμένου μέλους, κατά το θείο θέλημα, αποκαλύπτεται και κατά τη διάρκεια του βίου μας, με έναν αυτονόητο παράλληλο σκοπό, “όπως ίδωσιν ημών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα ημών τον εν τοις ουρανοίς” (πρβλ. Ματθ. ε ,16). 

Πρόκειται για μια πάγια “πρακτική” και ιεραποστολική δεοντολογία της Εκκλησίας εν κόσμω, που διατρέχει όλη την Αγία Γραφή και την Πατερική διδαχή και την ιεροκανονική δεοντολογία και την Συναξαριακή παραδειγματικότητα (βλ. Α Πέτρ. β ,15-16: «ούτως εστί το θέλημα του Θεού, αγαθοποιούντας φιμούν την των αφρόνων ανθρώπων αγνωσίαν· ως ελεύθεροι, και μη ως επικάλυμμα έχοντες της κακίας την ελευθερίαν, αλλ ως δούλοι Θεού»). 

Οι χριστιανοί ανά τους αιώνες, είτε ως μειοψηφία είτε ως πλειοψηφία, είτε διωκόμενοι είτε ελεύθεροι, ζούσαν και εναθλούνταν “ως δούλοι Θεού”, με μιαν απολυτότητα εθελούσιας υπακοής και αφοσιώσεως και εργασίας των εντολών (της κοινωνίας) του Θεού.

Οπότε, σ᾽ αυτήν ακριβώς την προοπτική, έχουμε ενεργούμενα και φανερούμενα τα σημεία της ισόβιας πιστότητος, της ισόβιας ενάρετης ενάθλησης, της προβίωσης της εσχατολογικής εγχριστωμένης τελειότητος (τουτέστιν της τέλειας μεθέξεως του Θεού). Με αφετηρία την αγάπη δια τον Χριστόν, ενεργούμενη εν Χριστώ και διαρκώς τελειούμενη προς τον Χριστό. Χωρίς όρους προς τον Θεό της υπέρ ημών εθελούσιας εναθρωπήσεως και σταυρώσεως. 

Άλλωστε αγάπη υπό όρους δεν υπάρχει. Οι προϋποθέσεις της αγαπήσεως του Θεού ανευρίσκονται στη δική Του δημιουργική και προνοητική και σωστική αυταποκάλυψη, και ιστορούνται στην Παλαιά Διαθήκη της δικής Του δεσποτείας και στην Καινή Διαθήκη της δικής Του βασιλείας. Στην ουσία, η βίωση της σωτηρίας είναι η υπέρβαση του “εγώ” στην εθελούσια επιπόθηση και αγάπη του ζώντος Θεού, στην αναζήτηση και αυτοθυσία, στην εκκλησιαστική μέθεξη και κοινωνία Του.

Ο Θεός φαίνεται μεν στην ατελή εισαγωγική πνευματικότητα ημών των ανθρώπων ωσάν κρυπτόμενος, ώστε να Τον επιποθούμε όλο και πληρέστερα (δηλ. όλο και καθαρότερα, όλο και εναργέστερα, απαλλασσόμενοι από τις ενέργειες η τις επιθέσεις των παθών της πτωτικής ζωής). Και όλη αυτή η ισόβια αγωνιστική διαδικασία ευλογείται και διεξάγεται και τελειώνεται με την ενεργό συμμετοχή στο γεγονός/μυστήριο της Εκκλησίας (με την εθελούσια, ευήκοο και υπήκοο ένταξή μας στο σωτηριώδες γεγονός/μυστήριο της Εκκλησίας). 

(α) Όντας μέλη της Εκκλησίας στην κάθε επιμέρους τοπική/χρονική της έκφραση· 

(β) όσο μετανοούμε και ξεπερνούμε το ίδιον θέλημα, την παντοειδή ηδυπάθεια, εγωπάθεια και φιλαυτία, την αυταρέσκεια και ανθρωπαρέσκεια· 

(γ) όσο παραιτούμεθα από τον ατομισμό των δικαιωμάτων και της αυτοδικαιώσεως· 

(γ) όσο βιώνουμε την εθελούσια άθληση της θεαρέστου ταπεινοφροσύνης· 

(δ) όσο καταρτιζόμεθα με μια σταθερότητα στην ειλικρινή επιπόθηση του Θεού κατά τις διαδρομές του ανθρωπίνου μας βίου…· άλλο τόσο εμβιώνουμε την προς εμάς αγάπη του Θεού, άλλο τόσο καθαιρόμεθα επιποθώντας και γευόμενοι τη χάρη του Θεού, άλλο τόσο δεχόμεθα το γλυκασμό της θείας χάριτος που φωτίζει τα σκότη της ψυχής μας, άλλο τόσο αγιαζόμεθα από την εκκλησιάζουσα παρουσία του Θεού.

Πριν λίγο καιρό ζήσαμε και συμμετείχαμε στη θλίψη πολλών καρδιών για την αποβίωση ενός εκλεκτού άλλοτε στελέχους της τοπικής Εκκλησίας, Κιλκισιώτικου γόνου και ιδρυτικού μέλους του ι. Κοινοβίου Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, του Αρχιμ. Αιμιλιανού Καζαντζίδη, αποχωρήσαντος και γενομένου Ηγουμένου (ανακαινιστού της ζωής) της Ι. Μονής Εισοδίων της Θεοτόκου και Αγίου Παντελεήμονος Αγιάς. 

Με την άδεια του εκεί Ποιμενάρχη συμμετείχαμε μαζί του στην εξόδιο Ακολουθία και απευθύναμε λόγους παραμυθίας στην συμπενθούσα ομήγυρι πολλών ηγουμένων, μοναχών, ιερέων και λαϊκών (βλ. Μητροπολίτου Γουμενίσσης “Μεταβίωση στα αιώνια Χριστούγεννα (ΦΩΤΟ)” * https://www.romfea.gr/ieres-mitropoleis/47012-metaviosi-sta-aionia-xristoygenna-foto * με παράλληλες δημοσιεύσεις στις τοπικές ηλεκτρονικές σελίδες του Κιλκίς).

Μόλις πρόσφατα ελάβαμε ένα καλοτυπωμένο τεύχος της Μονής αφιερωμένο στη μνήμη του Ηγουμένου Αιμιλιανού Καζαντζίδη με δύο ομιλίες του μακαριστού, το 2005 στο Βόλο (προεόρτια των Χριστουγέννων) και το 2015 στη Λάρισα (ενόψει της Μ. Τεσσαρακοστής). Φωτογραφίες με μια λιτή σοβαρότητα συναγωνίζονταν τον σοφό και μετρημένο του λόγο στις δύο μεγάλες Θεσσαλικές πόλεις (και Μητροπόλεις). 

Φυλλομέτρησα και μελέτησα τα κείμενα με πολύ ενδιαφέρον. Κατενόησα τους λόγους που προσείλκυσαν και άλλους νέους ανθρώπους να προσέλθουν και να ενταχθούν στην Αδελφότητα. Μια απλότητα καρδιάς και πληρότητα φιλοχρίστου ήθους και μεστός εμπειρικός η μάλλον εξομολογητικός λόγος προσέφεραν στο ακροατήριο (και τώρα στους αναγνώστες) την δυνατότητα εκκλησιαστικής βιώσεως της εν Χριστώ σωτηρίας. 

Σε μιαν εποχή περισσής ταλαιπωρίας και παντοειδούς παραζάλης, πόσο πολύτιμη είναι μια τέτοια σοφή, στιβαρή και συνάμα σεμνή διδαχή, που συναρπάζει, κατηχεί, αφυπνίζει και μυσταγωγεί. Διότι στις μέρες μας ο πολύς κόσμος πάσχει από α(γ)νοια και αμνησία περί την αποκάλυψη του Θεού και την απολυτρωτική Του και σωτήρια μέθεξη.

Σημείωσα σε δυό-τρεις γραμμές ένα εγκάρδιο ευχαριστήριο και το απέστειλα στον εκλεγμένο νέο Ηγούμενο, τον λίαν εις εμέ αγαπητό ιερουργό του Ευαγγελίου και λειτουργό της θείας χάριτος αρχιμ. Νικόδημο Αγαθονίκου, κόσμημα της τοπικής Εκκλησίας – όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο οικείος Ποιμενάρχης του – που συνυπηρετούσε επί σειρά ετών μαζί με τον μακαριστό π. Αιμιλιανό στη Μητρόπολή μας και αποχώρησαν εγκαταβιώνοντες στο Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος Αγιάς, το οποίο ανασύστησαν και το λειτουργούν με ευοίωνες προοπτικές. 

Ήταν για μένα πολύ σημαντικό ότι, πριν αποχωρήσουν με ευλογία από την αρχική τους μετάνοια και από τη Μητρόπολή μου, είχαν προσέλθει και σε μένα, έβαλαν μετάνοια, συζητήσαμε επαρκώς τα προς ωφέλειαν και έλαβαν την ευλογία μου για καταξίωση της διακονίας τους στον Αμπελώνα του Κυρίου. Κατά τη λειτουργία του πνευματικού νόμου, και αυτό συνέτεινε στην μαρτυρημένη προκοπή τους και στην απήχηση της μοναστηριακής τους παρουσίας στην Αγιά και στην ευρύτερη και πολύ ευρύτερη περιοχή.

Κατά την κηδεία (που τελέστηκε στον ενοριακό Ναό της Αγιάς, λόγω του πλήθους των ηγουμένων, μοναχών, κληρικών και λαϊκών που συμμετείχαν και συνεύχονταν), ο π. Νικόδημος έσπευσε ολόψυχα να με ευχαριστήσει για την συμμετοχή μου. 

Άλλη ευχάριστη έκπληξη έζησα αντικρίζοντας τον άλλοτε συμμοναστή τους στο ως άνω κοινόβιο τον σεμνό και πολυτάλαντο π. Φιλόθεο, που είχα χειροτονήσει εις πρεσβύτερον, καταγόμενον από τη Γουμένισσα, που μου εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του και τις θερμές ευχαριστίες του για την συμμετοχή μου στην εξόδιο ακολουθία του γέροντος Αιμιλιανού.

Όμως, απετέλεσε ευλογημένη έκπληξη για μένα ότι ο καθηγούμενος Γέροντας π. Νικόδημος προσήλθε με την περί αυτόν Αδελφότητα, μοναχών και δοκίμων στο Επισκοπείο της Γουμένισσας, εξαιτούμενος και τις δικές μου ευχές, συναρωγή στην πατρική ευλογία του Σεβ. Ποιμενάρχη τους Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ιγνατίου. 

Μιλήσαμε επί μακρόν, τους επέδειξα τα ανερμήνευτα σημεία της θείας Χάριτος προς επιστηριγμόν της ασκητικής τους πορείας, ανταλλάξαμε λόγους περί την μοναστική τους ενάθληση και προσφορά και προέπεμψα τον Ηγουμένο π. Νικόδημο και τους περί αυτόν Αδελφούς επ᾽ ευλογίαις, εκζητώντας και τις δικές τους ευχετικές μνημονεύσεις.