Της Ηλέκτρας Βισκαδουράκη
Το ερώτημα εάν η πορνεία είναι ή όχι εμπόδιο στην ισότητα των φύλων αναδεικνύεται εκ νέου με αφορμή τον διάλογο που προκαλεί η πρόταση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ), η οποία, υιοθετώντας το σκανδιναβικό μοντέλο, υποστηρίζει ότι οι θεσμικές παρεμβάσεις στη χώρα μας πρέπει να γίνονται στην κατεύθυνση της καταπολέμησης της πορνείας και της σωματεμπορίας ως “παράγωγου κοινωνικών ανισοτήτων”.
Συνεπώς, ο χρήστης των υπηρεσιών σεξ πρέπει να θεωρείται από την Πολιτεία ότι διαπράττει ποινικό αδίκημα και ο εκτιθέμενος στην πορνεία να λογίζεται ως θύμα εκμετάλλευσης. Ουσιαστικά, το σκανδιναβικό μοντέλο βρίσκεται στον αντίποδα του γερμανικού και ολλανδικού που αναγνωρίζει την εργασία στο σεξ ως ελεύθερη επιλογή του ατόμου να παρέχει έναντι αμοιβής τις υπηρεσίες του.
Το πόρισμα της ΓΓΙΦ χαρακτηρίζει “ιδιαίτερα καινοτόμους” τις πολιτικές της Σουηδίας για την καταπολέμηση της πορνείας, καθώς υποστηρίζει ότι “η πορνεία είναι ανδρική σεξουαλική βία ενάντια στις γυναίκες, στοχεύοντας ειδικά σε αυτές που είναι οικονομικά, φυλετικά και εθνικά περιθωριοποιημένες και καταπιεσμένες”.
Το πόρισμα της ΓΓΙΦ χαρακτηρίζει “ιδιαίτερα καινοτόμους” τις πολιτικές της Σουηδίας για την καταπολέμηση της πορνείας, καθώς υποστηρίζει ότι “η πορνεία είναι ανδρική σεξουαλική βία ενάντια στις γυναίκες, στοχεύοντας ειδικά σε αυτές που είναι οικονομικά, φυλετικά και εθνικά περιθωριοποιημένες και καταπιεσμένες”.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΓΓΙΦ υποστηρίζει την άποψη ότι “η πορνεία αποτελεί εμπόδιο στην ισότητα των φύλων” και αντιβαίνει “στα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου περί αξιοπρέπειάς του και ίσων δικαιωμάτων”. Παράλληλα, επισημαίνει ότι “η πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες και κορίτσια”, αναγνωρίζοντας, ταυτόχρονα, ότι “πολλοί νέοι άνδρες πέφτουν θύματα πορνείας”.
Το πόρισμα της ΓΓΙΦ στηρίζεται στην οπτική που υιοθέτησε με ευρεία πλειοψηφία το Ευρωκοινοβούλιο το 2014 με εισηγήτρια τη Βρετανίδα ευρωβουλευτή Μαίρη Χόνεϊμπαλ, η οποία υπογράμμισε ότι “είναι ελάχιστες οι γυναίκες, οι οποίες εμπλέκονται στην πορνεία από ειλικρινή επιλογή”.
Το σουηδικό μοντέλο
Να σημειωθεί ότι η Σουηδία, το 1999, ήταν η πρώτη χώρα παγκοσμίως που απέκτησε νομοθεσία για την ποινικοποίηση της αγοράς υπηρεσιών σεξ ως μέρος της αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών. Ο νόμος αυστηροποιήθηκε το 2011 και κατά την αξιολόγησή του το 2016 έδειξε ότι η απαγόρευση της αναζήτησης σεξουαλικών υπηρεσιών μείωσε κατά 50% την πορνεία στους δρόμους.
Το πόρισμα της ΓΓΙΦ στηρίζεται στην οπτική που υιοθέτησε με ευρεία πλειοψηφία το Ευρωκοινοβούλιο το 2014 με εισηγήτρια τη Βρετανίδα ευρωβουλευτή Μαίρη Χόνεϊμπαλ, η οποία υπογράμμισε ότι “είναι ελάχιστες οι γυναίκες, οι οποίες εμπλέκονται στην πορνεία από ειλικρινή επιλογή”.
Το σουηδικό μοντέλο
Να σημειωθεί ότι η Σουηδία, το 1999, ήταν η πρώτη χώρα παγκοσμίως που απέκτησε νομοθεσία για την ποινικοποίηση της αγοράς υπηρεσιών σεξ ως μέρος της αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών. Ο νόμος αυστηροποιήθηκε το 2011 και κατά την αξιολόγησή του το 2016 έδειξε ότι η απαγόρευση της αναζήτησης σεξουαλικών υπηρεσιών μείωσε κατά 50% την πορνεία στους δρόμους.
Η Νορβηγία εισήγαγε σχετική νομοθεσία το 2009 για γενική απαγόρευση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών. Και στις δυο χώρες, οι έρευνες δείχνουν ότι η επιβολή αυστηρής νομοθεσίας έχει μειώσει σημαντικά την πορνεία στον δρόμο και ότι αυτό οδήγησε στο να μην είναι ελκυστικές χώρες για να αναπτύξουν την παράνομη δραστηριότητά τους τα κυκλώματα σωματεμπορίας.
Τσουχτερά πρόστιμα στη Γαλλία
Το 2016, η Γαλλία θέσπισε αντίστοιχη νομοθεσία επιβάλλοντας τσουχτερά πρόστιμα και ποινές φυλάκισης για την πράξη της προσέλκυσης, αποδοχής ή απολαβής επαφών σεξουαλικής φύσεως από άτομο που ασκεί πορνεία, ακόμη και περιστασιακά, με αντάλλαγμα μιας αμοιβής ή υπόσχεσης αμοιβής ή ενός ανταλλάγματος σε είδος.
Τσουχτερά πρόστιμα στη Γαλλία
Το 2016, η Γαλλία θέσπισε αντίστοιχη νομοθεσία επιβάλλοντας τσουχτερά πρόστιμα και ποινές φυλάκισης για την πράξη της προσέλκυσης, αποδοχής ή απολαβής επαφών σεξουαλικής φύσεως από άτομο που ασκεί πορνεία, ακόμη και περιστασιακά, με αντάλλαγμα μιας αμοιβής ή υπόσχεσης αμοιβής ή ενός ανταλλάγματος σε είδος.
Σε αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται πρόστιμο 1.500 ευρώ. Εάν υπάρχει υποτροπή του θύτη, το πρόστιμο ανεβαίνει στα 3.750 ευρώ. Ενώ για περιπτώσεις που αφορά ανήλικα άτομα ή ιδιαιτέρως ευάλωτα, τα οποία είναι εκτεθειμένα στην πορνεία, η ποινή για τον χρήστη σεξουαλικών υπηρεσιών είναι τριετής φυλάκιση, με το πρόστιμο να αγγίζει τα 45.000 ευρώ.
Ελεύθερη επαγγελματική συμφωνία
Στον αντίποδα αυτού του μοντέλου, το γερμανικό και το ολλανδικό μιλά για αγορά υπηρεσιών του σεξ, η οποία ρυθμίζεται από κρατικούς φορείς. Βασίζεται στην αντίληψη περί ελεύθερης προσωπικής επιλογής, που συνιστά δείκτη ενδυνάμωσης των γυναικών και προκύπτει από επαγγελματική συμφωνία ίσων ενηλίκων.
Ελεύθερη επαγγελματική συμφωνία
Στον αντίποδα αυτού του μοντέλου, το γερμανικό και το ολλανδικό μιλά για αγορά υπηρεσιών του σεξ, η οποία ρυθμίζεται από κρατικούς φορείς. Βασίζεται στην αντίληψη περί ελεύθερης προσωπικής επιλογής, που συνιστά δείκτη ενδυνάμωσης των γυναικών και προκύπτει από επαγγελματική συμφωνία ίσων ενηλίκων.
Σε αυτή την βάση, διαχωρίζεται η ελεύθερη αγορά του σεξ από τον εξαναγκασμό και η προέκταση βρίσκεται στο δίπολο της οικειοθελούς και της καταναγκαστικής εργασίας, της νόμιμης και της παράνομης παροχής της εν λόγω υπηρεσίας.
Στο σκεπτικό της ανάπτυξης νόμιμων και παράνομων επιχειρήσεων επεκτείνεται το δίπολο του λογικού και άρα νόμιμου κέρδους στον αντίποδα του υπερβολικού και άρα παράνομου κέρδους. Το 2000, η Ολλανδία νομιμοποίησε τη δραστηριότητα και το 2002 η Γερμανία έθεσε σε ισχύ την “πράξη για τη ρύθμιση των νομικών ζητημάτων των ιεροδούλων”.
Διαφορετικές οπτικές
Καλώντας τη Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρο του σωματείου υποστήριξης διεμφυλικών, να σχολιάσει τις προτάσεις της ΓΓΙΦ, η ίδια απαντά στην “Α”: “Οι λέξεις πάντα έχουν σημασία και η φράση ‘καταπολέμηση της πορνείας’ δίνει χρωματισμό που στιγματίζει με ακόμη πιο μελανά χρώματα μια ομάδα ανθρώπων που ήδη είναι στιγματισμένη.
Διαφορετικές οπτικές
Καλώντας τη Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρο του σωματείου υποστήριξης διεμφυλικών, να σχολιάσει τις προτάσεις της ΓΓΙΦ, η ίδια απαντά στην “Α”: “Οι λέξεις πάντα έχουν σημασία και η φράση ‘καταπολέμηση της πορνείας’ δίνει χρωματισμό που στιγματίζει με ακόμη πιο μελανά χρώματα μια ομάδα ανθρώπων που ήδη είναι στιγματισμένη.
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε και να έχουμε ξεκάθαρο στον νου μας ότι είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα το τράφικινγκ, που είναι και πρέπει να είναι ισχυρά ποινικά κολάσιμο, και εντελώς διαφορετικό η εργασία στο σεξ. Για τη δεύτερη κατηγορία, είτε θεωρήσουμε πως τούτο συμβαίνει για λόγους κοινωνικού αποκλεισμού είτε από επιλογή (γιατί υπάρχουν και οι άνθρωποι που το επιλέγουν), θα πρέπει το νομοθετικό πλαίσιο να διασφαλίζει ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν δίχως να περιορίζονται τα θεμελιώδη τους δικαιώματα, δίχως διακρίσεις και κοινωνικό στιγματισμό. Ασφαλέστατα το πλαίσιο του ν. 2734/1999 πρέπει να αλλάξει ριζικά”.
Η Μ. Γαλανού συνεχίζοντας τη σκέψη της υποστηρίζει: "Πριν όμως υιοθετήσουμε οποιοδήποτε μοντέλο ως ιδεώδες, πρώτα θα πρέπει να εξετάσουμε τις θέσεις των συλλογικοτήτων που διεκδικούν τα δικαιώματα των ανθρώπων αυτών.
Η Μ. Γαλανού συνεχίζοντας τη σκέψη της υποστηρίζει: "Πριν όμως υιοθετήσουμε οποιοδήποτε μοντέλο ως ιδεώδες, πρώτα θα πρέπει να εξετάσουμε τις θέσεις των συλλογικοτήτων που διεκδικούν τα δικαιώματα των ανθρώπων αυτών.
Αν δούμε επί παραδείγματι τις θέσεις της Network Sex Work Projects, διεθνούς συλλογικότητας για τα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ, όπως και της ευρωπαϊκής οργάνωσης για τα δικαιώματα των τρανς Transgender Europe, το ονομαζόμενο σουηδικό μοντέλο αποτυγχάνει να προστατέψει τους ανθρώπους που ασκούν σεξουαλική εργασία”. “Ελπίζουμε, όταν έρθει η στιγμή της νομοθετικής πρωτοβουλίας, να ακουστούν οι θέσεις των εργαζομένων στο σεξ”, τονίζει η Μ. Γαλανού καταλήγοντας: “Η δική μας θέση είναι η πλήρης αποποινικοποίηση, σε συνδυασμό με μια σειρά μέτρων προστασίας και αναγνώρισης δικαιωμάτων των προσώπων που ασκούν σεξουαλική εργασία”.
Απαντώντας στη συζήτηση που ανοίγει εκ νέου, η Φωτεινή Κούβελα, γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων, σχολιάζει στην “Α”: “Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων και των θετικών πολιτικών που υλοποιούνται (Σουηδία, Γαλλία, Φιλανδία) προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σεξουαλική εκμετάλλευση και η αναγκαστική πορνεία χιλιάδων γυναικών και κοριτσιών, είναι ανάγκη να χαράξουμε μια εθνική στρατηγική και στη χώρα μας με στόχο την κατάργηση της βίαιης αυτής συμπεριφοράς που αποτελεί απεχθή παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Απαντώντας στη συζήτηση που ανοίγει εκ νέου, η Φωτεινή Κούβελα, γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων, σχολιάζει στην “Α”: “Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων και των θετικών πολιτικών που υλοποιούνται (Σουηδία, Γαλλία, Φιλανδία) προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σεξουαλική εκμετάλλευση και η αναγκαστική πορνεία χιλιάδων γυναικών και κοριτσιών, είναι ανάγκη να χαράξουμε μια εθνική στρατηγική και στη χώρα μας με στόχο την κατάργηση της βίαιης αυτής συμπεριφοράς που αποτελεί απεχθή παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Με το διαχρονικό αίτημα του φεμινιστικού κινήματος ότι η πορνεία δεν είναι 'ελεύθερη επιλογή' ούτε 'επάγγελμα' αλλά συνιστά μια ακόμη μορφή βίας που εμποδίζει την ουσιαστική ισότητα των φύλων, είναι ανάγκη να διαμορφώσουμε μια νέα προοδευτική κουλτούρα στην οποία το ανθρώπινο σώμα δεν θα είναι 'εμπόρευμα' για εκμετάλλευση και κέρδος”.
Στο ίδιο πνεύμα, η Φ. Κούβελα τονίζει: “Ακόμα και στις χώρες που σήμερα θεωρείται επάγγελμα, όπως Γερμανία, Ολλανδία, και έχει αναπτυχθεί μια μεγάλη βιομηχανία του σεξ, υπάρχει έντονος προβληματισμός και μεγάλη αντίδραση, διότι έχει αυξηθεί η σεξουαλική εκμετάλλευση χιλιάδων γυναικών και κοριτσιών”. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι “χρειάζονται νομοθετικές παρεμβάσεις αλλά και μια σειρά μέτρα που θα αποτρέπουν, θα στηρίζουν και θα προστατεύουν τις γυναίκες και να μην καταφεύγουν στην πορνεία αλλά και να απεγκλωβίζονται από αυτή.
Στο ίδιο πνεύμα, η Φ. Κούβελα τονίζει: “Ακόμα και στις χώρες που σήμερα θεωρείται επάγγελμα, όπως Γερμανία, Ολλανδία, και έχει αναπτυχθεί μια μεγάλη βιομηχανία του σεξ, υπάρχει έντονος προβληματισμός και μεγάλη αντίδραση, διότι έχει αυξηθεί η σεξουαλική εκμετάλλευση χιλιάδων γυναικών και κοριτσιών”. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι “χρειάζονται νομοθετικές παρεμβάσεις αλλά και μια σειρά μέτρα που θα αποτρέπουν, θα στηρίζουν και θα προστατεύουν τις γυναίκες και να μην καταφεύγουν στην πορνεία αλλά και να απεγκλωβίζονται από αυτή.
Η τιμωρία του πελάτη και η προστασία της γυναίκας είναι η βασική λογική των μέτρων στις χώρες που εφαρμόζονται, με θεαματικά αποτελέσματα”. “Δεν θα διστάσουμε να συγκρουστούμε με την πιο αντιδραστική και απάνθρωπη θεωρία που έχει διατυπωθεί διαχρονικά και με όσους/ες υποτιμούν και εκμεταλλεύονται (με το αζημίωτο) την ψυχή και το σώμα κάθε γυναίκας και όχι μόνο”, καταλήγει η Φ. Κούβελα.
Πηγή: http://www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.