Ένα σημείωμα: Σαρλό ή Προμηθέας

Του Φώτη Μισόπουλου
Το ιερατείο κατέχει την πανουργία της περιφρόνησης
Φ. ΝΙΤΣΕ, Η γενεαλογία της ηθικής
Στη Ζ.Κ.- τώρα που όλα μοιάζουν να ειναι τόσο μακρινά.
Τα πρωινά φαινόταν σαν μικρά ταξίδια αναψυχής, τα βράδια ήταν ανήλιαγα και περιείχαν την εκποίηση, ο Προμηθέας είχε το ύφος της απώλειας, ''μιλούσα'' με τα ερωτηματικά μιάς Ολότητας που μάς κυβέρνησε απ' αλλού - κοιτάζοντας με συμπάθεια ή και οίκτο τους απόντες. 

Η αγάπη που έδειχνα έμοιαζε με την κυριο-ποίηση. Δεν ήμουν ελεύθερος. Απαιτούσα μια συνεπαγωγή, που μετέφραζε επιθετικούς προσδιορισμούς. Όταν γινόταν προσκλητήριο διέσχιζα τη γέφυρα που με πήγαινε στο ουσιώδες
Από την άποψη αυτή ο φιλοσοφικός λόγος είναι άλλοτε ένας έγκλειστος λογος στη σκιά του νοήματος, άλλοτε είναι ηλιοτροπικός, χωρίς την ποίηση της σκιάς. 

Στην εγκλειστότητα μεταφορολογείται το όλον εν κρυπτώ, το φως αποκτά την διαίρεση ενός λόγου που δύναται να είναι ιδιωτικός και αγαπητικός ταυτόχρονα. Η σκιά δεν παραμένει το μεταίχμιο, είναι ο χρόνος με την υποβλητικότητά του

Ποιο φως, αλλά προηγούμενα ποια έγκλειστη σοφία; Κάποια στιγμή η εγκλειστότητα χρειάζεται να απωλέσει την όποια διαλεκτική ενσωμάτωση, να βρεθεί σ' ένα χώρο μεταμορφώσεων, ενδεχόμενα μόνο έτσι μπορεί να εκπορεύσει, μια ερμηνεία κατάρρευσης που είναι το φως: το φως περιέχει την απαραίτητη οδύνη, που αποφέρει η σκιά. 

Υπάρχει μια αναλογία κάτι σαν την εσωτερική μυστική κλωστή στον Νίτσε και τον Σαρλό. Κυρίως αυτό θέλω ν' αποδείξω. Υποστηρίζω ότι υπάρχει πάντα μια εσωτερική μυστική κλωστή που διασφαλίζει τη σχέση ή συνενώνει τα διεστώτα. 

Η διονυσιακότητα της οδύνης στον Νίτσε μεταφέρεται για ν' αποκτήσει ομορφιά η αιωνιότητα του Απόλλωνα και υπάρχει πάντοτε μια σπαρακτική πράξη στη σοφία, στην καλλιτεχνική σοφία. Από την τραγωδία μέχρι τα 1000 πρόσωπα του Σαρλό. 

Το γέλιο του Σαρλό ειναι βασικά το κλάμμα και η οδύνη ενός κόσμου που τον περιμένει πάντοτε η φωτιά. Πρέπει να είμαστε επιεικείς- αρχή των όντων το άπειρον-είχα παλιότερα επαναλάβει αναφέροντας μόνο την θεοσοφική και πολύ σοβαρή στοχαστική θέση του Μπερντιάεβ, ότι η ωραιότητα περιέχει την οδύνη, αυτό επιδρά στο αναλλοίωτό της μέσα στην κοσμική τάξη του χρόνου. 

Ο Προμηθέας, αναδύεται από μια λαμπρότητα εξέγερσης, που συμπαρασύρει τον θεατή - αποτελεί έναν αιωνόβιο νέο δίπλα στο φως ενός κινηματογραφικού κλόουν.

Μετά ''τα φώτα της ράμπας'' και οι δυο αποκτούν την οριστική αμηχανία της ελευθερίας που παραμένει στα όριά της: ανάμεσα στη σοφία και την καλλιτεχνική θωπεία Οι α-χρονικές φιγούρες των δυο, οταν δεν είναι τραγικές και κωμικές μέσα σ' ένα δράμα που παίζεται κάθε μέρα , μάς προσφέρουν το συκώτι τους: 

''Η αγάπη μεταξύ των φύλων είναι ορμή για κυριότητα''[Eigentum]-Nietsche. Η διαφυλικότητα ειναι η αγωνία που έπεται στην ερωτικη κατάσταση του σημαίνοντος. Ο Προμηθέας δεν ξεχνά τον αετό κι ο Σαρλό [*] το μπαστούνι του τυφλού. Το συκώτι τους ανανεώνεται από την αντιθετικότητα της οδύνης και της ευθυμίας.

Μπορεί το ονειρικό ταξίδι του Μελίβοιου με την Ανζέλ στη Ρώμη [**] , μεταφορικά στα καθ' ημάς, να μένει απραγματοποίητο. Εκεί που τελικά απαγορεύτηκε ο Ζιντ κι ενσωματώθηκε στον Index, -1953-, Βατικανό. Τα ιερατεία είναι εγκαθιδρυμένα κάτω από πολλές μορφές στις πόλεις μας και τα χωριά μας, σαν εξουσία του συναισθήματος - εναντίον μας

[*], περ. ''Η ΛΕΞΗ'', σεπτέμβριος 1989
[**], ΑΝΤΡΕ ΖΙΝΤ, Ο Προμηθέας ελεύθερος δεσμώτης, μεταφρ. Γ. Ζακοπούλου, Πατάκης

* ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΓΝΩΜΗΣ

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Facebook

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Twitter

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Pinterest

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Google+

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Dailymotion

* Ακολουθήστε τη Γνώμη στο Youtube