“Το ταμπούρλο”
Η ταινία βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Γκίντερ Γκρας (βραβείο Νόμπελ) Ενα χρόνο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Χίτλερ, γεννιέται στο Ντάντσιχ ο Οσκαρ, ένα παιδί με πρόωρη ανάπτυξη και ιδιαίτερα χαρίσματα. Ο Οσκαρ μπροστά στα σύννεφα του πολέμου και σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την υποκρισία και τον παραλογισμό του κόσμου των μεγάλων, αρνείται στα τρία χρόνια του να μεγαλώσει άλλο.
Θα μείνει ένα παιδί-θαύμα-τέρας, ένας μάρτυρας που θα δει την άνοδο του ναζισμού, την επίθεση στην Ευρώπη, το Παγκρόμ στην Πολωνία, το θάνατο των δύο πατέρων του, την εισβολή των Ρώσων, την πτώση του Γ Ράιχ. Το ταμπούρλο αποτελεί το πραγματικό γλωσσικό εργαλείο του μέσα από το οποίο εκφράζει τα συναισθήματα και την αντίθεσή του.
Η ταινία αποτελεί μια τοιχογραφία της κρίσιμης για τη Γερμανία περιόδου 1924-1945. Τα τρία πρώτα χρόνια, στα οποία ο ΄Οσκαρ μεγαλώνει κανονικά, συμπίπτουν με μια περίοδο δημοκρατίας στη χώρα, που ωστόσο δεν κατάφερε να ανακόψει τη φόρα του επερχόμενου ναζισμού. Από κει και μετά, βλέπουμε όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα μέσα από το φίλτρο της αθωότητας του παιδιού, που δίνει σ' αυτά μυθολογικές και φανταστικές διαστάσεις.
Η προσπάθεια του Γκρας και του Σλέντορφ ν' αμβλυνθούν οι πληγές που άφησε η περίοδος αυτή, μας είναι κατανοητή: ακόμη και οι πιο θερμοί υποστηριχτές της ιστορικής ακρίβειας ανατριχιάζουν μπροστά στη ναζιστική κτηνωδία. άλλωστε, γίγαντες του γερμανικού πνεύματος σαν τον Μπρεχτ, προτίμησαν πολλές φορές το συμβολισμό και τη σάτιρα προκειμένου ν' αποτυπώσουν την πραγματικότητα στα έργα τους. Ο τρόμος κι η αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ είναι σκληρή για να την αντικρίσει κανείς κατάματα.
Κάτω απ΄ αυτή την οπτική γωνία, βλέπουμε εντυπωσιακές εικόνες από αστραφτερά ντεκόρ, που συνθέτουν μια πανέμορφη ταινία (να σημειωθεί ότι η παραγωγή είναι τετραεθνής: Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία και Γιουγκοσλαβία!).
Για τον Γκύντερ Γκρας: Το "Τενεκεδένιο ταμπούρλο" ουσιαστικά είναι το έργο που χάρισε στον Γκύντερ Γκρας με 40 χρόνια καθυστέρηση το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τότε το έργο δέχτηκε στη Γερμανία τη σφοδρή επίθεση μεγάλου μέρους της κριτικής αλλά και της καθολικής εκκλησίας που το χαρακτήρισαν βλάσφημο, ανήθικο, εμετικό, πορνό. Αλλά ενώ στη Γερμανία υπήρξε αντικείμενο έντονων αντιδράσεων, στο εξωτερικό ξεσήκωνε τον ενθουσιασμό κριτικής και κοινού. Πού οφείλονται άραγε οι αντικρουόμενες αυτές αντιδράσεις;
Bραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Kαννών 1987
Το ουράνιο αφιέρωμα του Βέντερς στη ζωή, τον έρωτα, το Βερολίνο, τη σκηνοθεσία, τους Αγγέλους και την ποίηση.
Ένα ατμοσφαιρικό, λυρικό, ελεγειακό, βαθύ, στοιχειωμένο, ποιητικό και ευγενές ασπρόμαυρο όνειρο.
Γερμανική ταινία του 1987,σε σκηνοθεσία Βιμ Βέντερς με πρωταγωνιστές τους: Μπρούνο Γκάντζ, Πίτερ Φόλκ, Σολβέιγ Ντομαρτέν, Ότο Σάντερ. Με Υπέροχη – Μαγική φωτογραφία του Χένρι Άλεκαν και μουσική του Γιούργκεν Νίπερ.
"Τα φτερά του έρωτα" ή "Ο Ουρανός πάνω από το Βερολίνο" - όπως είναι η απόδοση του πρωτότυπου τίτλου της ταινίας από τα γερμανικά - είναι η ταινία του Βιμ Βέντερς που ακολούθησε την πιο μεγάλη του επιτυχία ως τότε, το "Παρίσι, Τέξας".
……Στους δρόμους ενός ταλαιπωρημένου, μεταπολεμικού Βερολίνου, χωρισμένο από το τείχος, τριγυρίζουν ευγενικοί Άγγελοι. Δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τα χρώματα, τις γεύσεις, τις μυρωδιές, ούτε να ζήσουν τον έρωτα. … Εκτός κι αν αποφασίσουν να απαρνηθούν την αθανασία τους και την πανταχού παρουσία τους. Προνόμια που βιώνει σαν ψευδαίσθηση και ο θεατής. Οι άγγελοι ήταν εκεί πριν κτιστούν οι πόλεις, πριν μάθουν να μιλάνε οι άνθρωποι. Τώρα ζουν ανάμεσα τους, φαίνεται να συμπάσχουν μαζί τους και να μοιράζονται τις αγωνίες τους. Αόρατοι από τους ανθρώπους, προσπαθούν να βοηθήσουν και να ανακουφίσουν κάθε μοναχική ψυχή. Άγγελοι ντυμένοι με καμπαρτίνες, περιπλανιούνται στους δρόμους, ακούγοντας τις σκέψεις των ανθρώπων.
Ένας από αυτούς ερωτεύεται μια ακροβάτισσα του τσίρκου.
Τα αισθήματά του για αυτήν είναι τόσο έντονα που ζητά να χάσει το προνόμιο της αθανασίας αλλά και τη θλίψη της μοναξιάς και να γίνει θνητός. Επιλέγει τελικά, να αφήσει την αθανασία και την αιωνιότητα να ανοίξει τα φτερά του, και να γευτεί την περιπέτεια της ζωής.
Να σταματήσει να παρακολουθεί (με την ασπρόμαυρη ματιά του) τη ζωή και να τη ζήσει σαν άνθρωπος. Θα "εκπέσει" με τη θέλησή του, στους περιορισμούς του χρόνου, στην αρρώστια, τον πόνο και στο θάνατο, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αγγίζει, να αισθάνεται, να ζήσει τον έρωτά του για τη Marion, να νοιώσει όλα αυτά τα απλά και καθημερινά που τα συνοψίζει ο Πίτερ Φόλκ μπροστά από μία καντίνα, ξημερώματα.
Η θεματοποίηση και η αισθητικοποίηση μιας ευρύτερης έννοιας της ταυτότητας εμφανίζεται στην Τέχνη σαν αντίδραση, σε μια Γερμανία που δεν έχει κατορθώσει να επεξεργαστεί το ναζιστικό της παρελθόν.
Ο ελεγειακός ρυθμός που ακολουθεί ο Βέντερς σ΄ αυτή την ταινία του, βγαίνει με πόνο ψυχής, παράπονο, απογοήτευση μα δίνει ελπίδα ζωής κι αισιοδοξίας. Είναι το πιστεύω ενός ανθρώπου, που χρησιμοποιεί την ποίηση προσχηματικά για να αφυπνίσει τον κρυμμένο μας Υπεράνθρωπο. Οι Άγγελοι είναι μέσα μας.!!
Όταν προσπαθείς για το καλύτερο, εξανθρωπίζεσαι. Κάθε προσπάθεια γίνεται βάση λογικής. Αυτή είναι η διαφορά που μας χαρακτηρίζει ως "ανθρώπινα όντα".!
Για να μπορέσει κανείς να αλλάξει την πραγματικότητα πρέπει να πιστεύει σε παραμύθια και να βλέπει την πραγματικότητα σαν παραμύθι. Και ένα από τα πιο γοητευτικά παραμύθια είναι εκείνο του έρωτα.!.... Το φιλμ είναι αφιερωμένο σε τρεις μεγάλους του κινηματογράφου τον Όζου, τον Τρυφώ και τον Ταρκόφσκι, που το 1987 είχαν ήδη αποδημήσει ......
Όπως έχει δηλώσει ο Βέντερς, οι άγγελοι με τα φτερά του έρωτα είναι εμπνευσμένοι από τον μεγάλο γερμανό ποιητή Ράϊνερ Βέρνερ Μαρία Ρίλκε.
Τον ποιητή που έγινε κατά την διάρκεια της δημοκρατίας της Βαϊμάρης το σύμβολο της για μια μεγάλη προοδευτική μερίδα του γερμανικού λαού.
Ποιητικός και ευκρινής, ο Βέντερς κερδίζει το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάννες το 1987, για την πιο ατμοσφαιρική ταινία του, φιλμάροντας το εναέριο υπεραισθητό και το ταξίδι των αισθήσεων.
Ο Έρνεστ Βίλχελμ Βέντερς, όπως είναι το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1945 στο Ντίσελντορφ και μεγάλωσε στο Όμπερχαουζεν, όπου ο πατέρας του εργαζόταν ως γιατρός. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του σπούδασε Ιατρική και Φιλοσοφία στο Μόναχο, το Φράιμπουργκ και το Ντίσελντορφ. Διέκοψε τις σπουδές του και το 1966 μετακόμισε στο Παρίσι για να γίνει ζωγράφος, απέτυχε όμως στις εισαγωγικές εξετάσεις στην Ακαδημία Τεχνών. Έτσι εργάστηκε ως λιθογράφος. Εκείνη την περίοδο έγινε τακτικός επισκέπτης της Γαλλικής Ταινιοθήκης βλέποντας πέντε ταινίες την ημέρα.
Επιστρέφοντας στη Γερμανία το 1967, έγινε δεκτός στη Σχολή Κινηματογράφου του Μονάχου, η οποία μόλις είχε ιδρυθεί. «Ήταν η εποχή της επανάστασης. Αμφισβητούσαμε τους καθηγητές και διαμορφώναμε μόνοι μας το πρόγραμμα σπουδών», λέει ο ίδιος για εκείνη την περίοδο. Ανάμεσα στο 1967 και το 1970, παράλληλα με τις σπουδές του, ο Βέντερς εργάστηκε σαν κριτικός κινηματογράφου και συνεργάστηκε με την κινηματογραφική επιθεώρηση Filmkritik, με ημερήσιες εφημερίδες του Μονάχου και το περιοδικό Twen και το Spiegel. Την ίδια περίοδο, έκανε πολλές μικρού μήκους ταινίες και το «καυτό» 68 συνελήφθη κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης και φυλακίστηκε.
Σε συνέντευξή του ο Βιμ Βέντερς αναφέρθηκε στην επίδραση που ασκεί η μουσική στο έργο του:
«Αν δεν υπήρχαν οι Κινκς, ο Βαν Μόρισον, οι Μπητλς, οι Στόουνς και πάνω απ’ όλους ο Μπομπ Ντίλαν, δε θα τολμούσα ποτέ να εγκαταλείψω τις σπουδές ιατρικής και φιλοσοφίας για να αφοσιωθώ σε κάτι τόσο αβέβαιο, όπως η καλλιτεχνική δημιουργία. Σαν σκηνοθέτης ασκεί κανείς ταυτόχρονα πολλά επαγγέλματα: είναι ψυχίατρος, λογιστής, δικηγόρος, ταξιδιωτικός πράκτορας, αρχιτέκτονας, φωτογράφος, αφηγητής, διαφημιστής, συγγραφέας και πολλά άλλα ακόμη τα οποία δεν είναι τόσο λαμπερά και δημιουργικά. Πίσω απ’ όλα αυτά υπάρχουν μόνο δύο αληθινοί προορισμοί: του ταξιδιώτη και του ονειροπόλου. Κανένα δεν μπορεί να διαχωριστεί από το άλλο. Οι ταινίες είναι πάντα ταξίδια είτε προς τα έξω, είτε προς τα μέσα.
Και χωρίς να έχει πρώτα ονειρευτεί, κανείς ταξιδιώτης δεν ξεκινά το ταξίδι. Και οι δύο αυτές ασχολίες μου, έχουν μια κοινή πηγή, από την οποία αναβλύζει διαρκώς έμπνευση και ενέργεια. Κι αυτή είναι η μουσική. Χωρίς αυτή δε θα ήμουν ούτε ταξιδιώτης ούτε ονειροπόλος και άρα ούτε σκηνοθέτης».
Το 1971 μαζί με άλλους 14 Γερμανούς κινηματογραφιστές, μεταξύ των οποίων και ο Φασμπίντερ, ίδρυσε μια κοινοπραξία με το όνομα: «Filmverlag der Autoren», που έγινε ο πυρήνας του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου. «Σε αντίθεση με τη Νουβέλ Βαγκ, ουδέποτε σκεφτήκαμε, ελπίσαμε ή θελήσαμε να “βελτιώσουμε” ή να “ενταχθούμε” στην κινηματογραφική βιομηχανία της εποχής, ούτε καν να την υποκαταστήσουμε: θεωρούσαμε τη δραστηριότητά μας “εναλλακτική”. Δεν είχαμε ούτε πρότυπα, ούτε παράδοση, ούτε κανέναν που να θέλουμε να πάρουμε τη θέση του. Tο 1978, μετά από πρόσκληση του Φράνσις Φορντ Κόπολα, πήγε στις ΗΠΑ για να γυρίσει το «Ιδιωτικός ντετέκτιβ Χάμετ», που τον απασχόλησε παράλληλα με άλλες δουλειές μέχρι το 1982. Tο 1987 o Βέντερς επέστρεψε στη Γερμανία για να γυρίσει «Τα φτερά του έρωτα», που θα παρακολουθήσουμε.
Μια ταινία, με έντονο συναισθηματικό και μεταφυσικό χαρακτήρα.
Με εκπληκτικές εναέριες λήψεις στο Βερολίνο, (υποκειμενικό των αγγέλων). Ταινία καθαρής ποίησης και ταυτόχρονα ερωτική εξομολόγηση στη ζωή, ένα τραγούδι, μια ωδή στη ζωή, την ειρήνη, την αγάπη, την αισιοδοξία. Ο Βιμ Βέντερς αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, είναι μέλος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου και, από το 1993, καθηγητής στη Σχολή Κινηματογράφου του Μονάχου. Σήμερα μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο Λος Άντζελες και το Βερολίνο, μαζί με τη σύζυγό του Ντονάτα Βέντερς.
Ευχαριστούμε πολύ το φίλο του θερινού σινεμά, Όμηρο Ηλιάδη, για το κείμενο, τη βοήθεια και το ενδιαφέρον.
Η ταινία βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Γκίντερ Γκρας (βραβείο Νόμπελ) Ενα χρόνο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Χίτλερ, γεννιέται στο Ντάντσιχ ο Οσκαρ, ένα παιδί με πρόωρη ανάπτυξη και ιδιαίτερα χαρίσματα. Ο Οσκαρ μπροστά στα σύννεφα του πολέμου και σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την υποκρισία και τον παραλογισμό του κόσμου των μεγάλων, αρνείται στα τρία χρόνια του να μεγαλώσει άλλο.
Θα μείνει ένα παιδί-θαύμα-τέρας, ένας μάρτυρας που θα δει την άνοδο του ναζισμού, την επίθεση στην Ευρώπη, το Παγκρόμ στην Πολωνία, το θάνατο των δύο πατέρων του, την εισβολή των Ρώσων, την πτώση του Γ Ράιχ. Το ταμπούρλο αποτελεί το πραγματικό γλωσσικό εργαλείο του μέσα από το οποίο εκφράζει τα συναισθήματα και την αντίθεσή του.
Η ταινία αποτελεί μια τοιχογραφία της κρίσιμης για τη Γερμανία περιόδου 1924-1945. Τα τρία πρώτα χρόνια, στα οποία ο ΄Οσκαρ μεγαλώνει κανονικά, συμπίπτουν με μια περίοδο δημοκρατίας στη χώρα, που ωστόσο δεν κατάφερε να ανακόψει τη φόρα του επερχόμενου ναζισμού. Από κει και μετά, βλέπουμε όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα μέσα από το φίλτρο της αθωότητας του παιδιού, που δίνει σ' αυτά μυθολογικές και φανταστικές διαστάσεις.
Η προσπάθεια του Γκρας και του Σλέντορφ ν' αμβλυνθούν οι πληγές που άφησε η περίοδος αυτή, μας είναι κατανοητή: ακόμη και οι πιο θερμοί υποστηριχτές της ιστορικής ακρίβειας ανατριχιάζουν μπροστά στη ναζιστική κτηνωδία. άλλωστε, γίγαντες του γερμανικού πνεύματος σαν τον Μπρεχτ, προτίμησαν πολλές φορές το συμβολισμό και τη σάτιρα προκειμένου ν' αποτυπώσουν την πραγματικότητα στα έργα τους. Ο τρόμος κι η αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ είναι σκληρή για να την αντικρίσει κανείς κατάματα.
Κάτω απ΄ αυτή την οπτική γωνία, βλέπουμε εντυπωσιακές εικόνες από αστραφτερά ντεκόρ, που συνθέτουν μια πανέμορφη ταινία (να σημειωθεί ότι η παραγωγή είναι τετραεθνής: Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία και Γιουγκοσλαβία!).
Για τον Γκύντερ Γκρας: Το "Τενεκεδένιο ταμπούρλο" ουσιαστικά είναι το έργο που χάρισε στον Γκύντερ Γκρας με 40 χρόνια καθυστέρηση το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τότε το έργο δέχτηκε στη Γερμανία τη σφοδρή επίθεση μεγάλου μέρους της κριτικής αλλά και της καθολικής εκκλησίας που το χαρακτήρισαν βλάσφημο, ανήθικο, εμετικό, πορνό. Αλλά ενώ στη Γερμανία υπήρξε αντικείμενο έντονων αντιδράσεων, στο εξωτερικό ξεσήκωνε τον ενθουσιασμό κριτικής και κοινού. Πού οφείλονται άραγε οι αντικρουόμενες αυτές αντιδράσεις;
Τι είναι αυτό το βιβλίο; Είναι η ιστορία του Όσκαρ Ματσεράτ που μετά από μια ταραχώδη ζωή καταλήγει στο ψυχιατρείο και αποφασίζει με τη βοήθεια του τυμπάνου του να ανακαλέσει στη μνήμη τη ζωή του, μια ζωή άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Γερμανίας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Μέχρι τα 18 του χρόνια ο Όσκαρ αρνείται να μεγαλώσει διατηρώντας το ύψος τρίχρονου παιδιού, από μίσος στον πατέρα, ή μάλλον στους πατέρες του, και στον φυσιολογικό κόσμο που τον περιβάλλει. Η απέχθεια απέναντι στον δαιμονικό, παράφρονα, άθλιο, σκληρό και απάνθρωπο αυτό κόσμο τρέφει την παραμόρφωσή του, δίνει μορφή στην οργή του, διαμορφώνει την υαλοκτόνο φωνή του. Ο Όσκαρ -αυτός ο παρανοϊκός νάνος- είναι ένας μοναδικός καθρέφτης της εποχής του ναζισμού και των "απλών ανθρώπων" που τον εξέθρεψαν, καθώς και της εποχής του γερμανικού "οικονομικού θαύματος".
Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις "Εστία", σε μετάφραση Θ. Δ. Φραγκόπουλου.
Εξαιρετική ερμηνεία από τον 12χρονο Νταβίντ Μπένεντ. Η ταινία απέσπασε το το 1979 το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινία, ενώ μοιράστηκε και τον Χρυσό Φοίνικα με το «Αποκάλυψη Τώρα».
Σκηνοθεσία: Φόλκερ Σλέντορφ (1979).
Σενάριο: Φ. Σλέντορφ, Ζαν-Κλωντ Καρριέρ, Φραντζ Ζάιτζ, Γκύντερ Γκρας
Φωτογραφία: Ίγκορ Λούθερ
Μουσική: Μωρίς Ζαρ
Ηθοποιοί: Μάριο Αντόρφ (Άλφρεντ Ματζεράθ)
Άντζελα Βίνκλερ (Άγκνες Ματζεράθ)
Ντέιβιντ Μπένετ (Όσκαρ Ματζεράθ)
Ντανιέλ Ολμπρίσκι (Γιαν Μπρόνσκι)
Διάρκεια: 143 λεπτά
Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις "Εστία", σε μετάφραση Θ. Δ. Φραγκόπουλου.
Εξαιρετική ερμηνεία από τον 12χρονο Νταβίντ Μπένεντ. Η ταινία απέσπασε το το 1979 το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινία, ενώ μοιράστηκε και τον Χρυσό Φοίνικα με το «Αποκάλυψη Τώρα».
Σκηνοθεσία: Φόλκερ Σλέντορφ (1979).
Σενάριο: Φ. Σλέντορφ, Ζαν-Κλωντ Καρριέρ, Φραντζ Ζάιτζ, Γκύντερ Γκρας
Φωτογραφία: Ίγκορ Λούθερ
Μουσική: Μωρίς Ζαρ
Ηθοποιοί: Μάριο Αντόρφ (Άλφρεντ Ματζεράθ)
Άντζελα Βίνκλερ (Άγκνες Ματζεράθ)
Ντέιβιντ Μπένετ (Όσκαρ Ματζεράθ)
Ντανιέλ Ολμπρίσκι (Γιαν Μπρόνσκι)
Διάρκεια: 143 λεπτά
ΜΕΤΑΜΕΣΟΝΥΚΤΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗ : 12.00
“Τα φτερά του έρωτα”
ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ DER HIMMEL ÜBER BERLIN / WINGS OF DESIRE του Βιμ Βέντερς
ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ DER HIMMEL ÜBER BERLIN / WINGS OF DESIRE του Βιμ Βέντερς
Bραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Kαννών 1987
Το ουράνιο αφιέρωμα του Βέντερς στη ζωή, τον έρωτα, το Βερολίνο, τη σκηνοθεσία, τους Αγγέλους και την ποίηση.
Ένα ατμοσφαιρικό, λυρικό, ελεγειακό, βαθύ, στοιχειωμένο, ποιητικό και ευγενές ασπρόμαυρο όνειρο.
Γερμανική ταινία του 1987,σε σκηνοθεσία Βιμ Βέντερς με πρωταγωνιστές τους: Μπρούνο Γκάντζ, Πίτερ Φόλκ, Σολβέιγ Ντομαρτέν, Ότο Σάντερ. Με Υπέροχη – Μαγική φωτογραφία του Χένρι Άλεκαν και μουσική του Γιούργκεν Νίπερ.
"Τα φτερά του έρωτα" ή "Ο Ουρανός πάνω από το Βερολίνο" - όπως είναι η απόδοση του πρωτότυπου τίτλου της ταινίας από τα γερμανικά - είναι η ταινία του Βιμ Βέντερς που ακολούθησε την πιο μεγάλη του επιτυχία ως τότε, το "Παρίσι, Τέξας".
……Στους δρόμους ενός ταλαιπωρημένου, μεταπολεμικού Βερολίνου, χωρισμένο από το τείχος, τριγυρίζουν ευγενικοί Άγγελοι. Δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τα χρώματα, τις γεύσεις, τις μυρωδιές, ούτε να ζήσουν τον έρωτα. … Εκτός κι αν αποφασίσουν να απαρνηθούν την αθανασία τους και την πανταχού παρουσία τους. Προνόμια που βιώνει σαν ψευδαίσθηση και ο θεατής. Οι άγγελοι ήταν εκεί πριν κτιστούν οι πόλεις, πριν μάθουν να μιλάνε οι άνθρωποι. Τώρα ζουν ανάμεσα τους, φαίνεται να συμπάσχουν μαζί τους και να μοιράζονται τις αγωνίες τους. Αόρατοι από τους ανθρώπους, προσπαθούν να βοηθήσουν και να ανακουφίσουν κάθε μοναχική ψυχή. Άγγελοι ντυμένοι με καμπαρτίνες, περιπλανιούνται στους δρόμους, ακούγοντας τις σκέψεις των ανθρώπων.
Ένας από αυτούς ερωτεύεται μια ακροβάτισσα του τσίρκου.
Τα αισθήματά του για αυτήν είναι τόσο έντονα που ζητά να χάσει το προνόμιο της αθανασίας αλλά και τη θλίψη της μοναξιάς και να γίνει θνητός. Επιλέγει τελικά, να αφήσει την αθανασία και την αιωνιότητα να ανοίξει τα φτερά του, και να γευτεί την περιπέτεια της ζωής.
Να σταματήσει να παρακολουθεί (με την ασπρόμαυρη ματιά του) τη ζωή και να τη ζήσει σαν άνθρωπος. Θα "εκπέσει" με τη θέλησή του, στους περιορισμούς του χρόνου, στην αρρώστια, τον πόνο και στο θάνατο, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να αγγίζει, να αισθάνεται, να ζήσει τον έρωτά του για τη Marion, να νοιώσει όλα αυτά τα απλά και καθημερινά που τα συνοψίζει ο Πίτερ Φόλκ μπροστά από μία καντίνα, ξημερώματα.
Η θεματοποίηση και η αισθητικοποίηση μιας ευρύτερης έννοιας της ταυτότητας εμφανίζεται στην Τέχνη σαν αντίδραση, σε μια Γερμανία που δεν έχει κατορθώσει να επεξεργαστεί το ναζιστικό της παρελθόν.
Ο ελεγειακός ρυθμός που ακολουθεί ο Βέντερς σ΄ αυτή την ταινία του, βγαίνει με πόνο ψυχής, παράπονο, απογοήτευση μα δίνει ελπίδα ζωής κι αισιοδοξίας. Είναι το πιστεύω ενός ανθρώπου, που χρησιμοποιεί την ποίηση προσχηματικά για να αφυπνίσει τον κρυμμένο μας Υπεράνθρωπο. Οι Άγγελοι είναι μέσα μας.!!
Όταν προσπαθείς για το καλύτερο, εξανθρωπίζεσαι. Κάθε προσπάθεια γίνεται βάση λογικής. Αυτή είναι η διαφορά που μας χαρακτηρίζει ως "ανθρώπινα όντα".!
Για να μπορέσει κανείς να αλλάξει την πραγματικότητα πρέπει να πιστεύει σε παραμύθια και να βλέπει την πραγματικότητα σαν παραμύθι. Και ένα από τα πιο γοητευτικά παραμύθια είναι εκείνο του έρωτα.!.... Το φιλμ είναι αφιερωμένο σε τρεις μεγάλους του κινηματογράφου τον Όζου, τον Τρυφώ και τον Ταρκόφσκι, που το 1987 είχαν ήδη αποδημήσει ......
Όπως έχει δηλώσει ο Βέντερς, οι άγγελοι με τα φτερά του έρωτα είναι εμπνευσμένοι από τον μεγάλο γερμανό ποιητή Ράϊνερ Βέρνερ Μαρία Ρίλκε.
Τον ποιητή που έγινε κατά την διάρκεια της δημοκρατίας της Βαϊμάρης το σύμβολο της για μια μεγάλη προοδευτική μερίδα του γερμανικού λαού.
Ποιητικός και ευκρινής, ο Βέντερς κερδίζει το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάννες το 1987, για την πιο ατμοσφαιρική ταινία του, φιλμάροντας το εναέριο υπεραισθητό και το ταξίδι των αισθήσεων.
Ο Έρνεστ Βίλχελμ Βέντερς, όπως είναι το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1945 στο Ντίσελντορφ και μεγάλωσε στο Όμπερχαουζεν, όπου ο πατέρας του εργαζόταν ως γιατρός. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του σπούδασε Ιατρική και Φιλοσοφία στο Μόναχο, το Φράιμπουργκ και το Ντίσελντορφ. Διέκοψε τις σπουδές του και το 1966 μετακόμισε στο Παρίσι για να γίνει ζωγράφος, απέτυχε όμως στις εισαγωγικές εξετάσεις στην Ακαδημία Τεχνών. Έτσι εργάστηκε ως λιθογράφος. Εκείνη την περίοδο έγινε τακτικός επισκέπτης της Γαλλικής Ταινιοθήκης βλέποντας πέντε ταινίες την ημέρα.
Επιστρέφοντας στη Γερμανία το 1967, έγινε δεκτός στη Σχολή Κινηματογράφου του Μονάχου, η οποία μόλις είχε ιδρυθεί. «Ήταν η εποχή της επανάστασης. Αμφισβητούσαμε τους καθηγητές και διαμορφώναμε μόνοι μας το πρόγραμμα σπουδών», λέει ο ίδιος για εκείνη την περίοδο. Ανάμεσα στο 1967 και το 1970, παράλληλα με τις σπουδές του, ο Βέντερς εργάστηκε σαν κριτικός κινηματογράφου και συνεργάστηκε με την κινηματογραφική επιθεώρηση Filmkritik, με ημερήσιες εφημερίδες του Μονάχου και το περιοδικό Twen και το Spiegel. Την ίδια περίοδο, έκανε πολλές μικρού μήκους ταινίες και το «καυτό» 68 συνελήφθη κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης και φυλακίστηκε.
Σε συνέντευξή του ο Βιμ Βέντερς αναφέρθηκε στην επίδραση που ασκεί η μουσική στο έργο του:
«Αν δεν υπήρχαν οι Κινκς, ο Βαν Μόρισον, οι Μπητλς, οι Στόουνς και πάνω απ’ όλους ο Μπομπ Ντίλαν, δε θα τολμούσα ποτέ να εγκαταλείψω τις σπουδές ιατρικής και φιλοσοφίας για να αφοσιωθώ σε κάτι τόσο αβέβαιο, όπως η καλλιτεχνική δημιουργία. Σαν σκηνοθέτης ασκεί κανείς ταυτόχρονα πολλά επαγγέλματα: είναι ψυχίατρος, λογιστής, δικηγόρος, ταξιδιωτικός πράκτορας, αρχιτέκτονας, φωτογράφος, αφηγητής, διαφημιστής, συγγραφέας και πολλά άλλα ακόμη τα οποία δεν είναι τόσο λαμπερά και δημιουργικά. Πίσω απ’ όλα αυτά υπάρχουν μόνο δύο αληθινοί προορισμοί: του ταξιδιώτη και του ονειροπόλου. Κανένα δεν μπορεί να διαχωριστεί από το άλλο. Οι ταινίες είναι πάντα ταξίδια είτε προς τα έξω, είτε προς τα μέσα.
Και χωρίς να έχει πρώτα ονειρευτεί, κανείς ταξιδιώτης δεν ξεκινά το ταξίδι. Και οι δύο αυτές ασχολίες μου, έχουν μια κοινή πηγή, από την οποία αναβλύζει διαρκώς έμπνευση και ενέργεια. Κι αυτή είναι η μουσική. Χωρίς αυτή δε θα ήμουν ούτε ταξιδιώτης ούτε ονειροπόλος και άρα ούτε σκηνοθέτης».
Το 1971 μαζί με άλλους 14 Γερμανούς κινηματογραφιστές, μεταξύ των οποίων και ο Φασμπίντερ, ίδρυσε μια κοινοπραξία με το όνομα: «Filmverlag der Autoren», που έγινε ο πυρήνας του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου. «Σε αντίθεση με τη Νουβέλ Βαγκ, ουδέποτε σκεφτήκαμε, ελπίσαμε ή θελήσαμε να “βελτιώσουμε” ή να “ενταχθούμε” στην κινηματογραφική βιομηχανία της εποχής, ούτε καν να την υποκαταστήσουμε: θεωρούσαμε τη δραστηριότητά μας “εναλλακτική”. Δεν είχαμε ούτε πρότυπα, ούτε παράδοση, ούτε κανέναν που να θέλουμε να πάρουμε τη θέση του. Tο 1978, μετά από πρόσκληση του Φράνσις Φορντ Κόπολα, πήγε στις ΗΠΑ για να γυρίσει το «Ιδιωτικός ντετέκτιβ Χάμετ», που τον απασχόλησε παράλληλα με άλλες δουλειές μέχρι το 1982. Tο 1987 o Βέντερς επέστρεψε στη Γερμανία για να γυρίσει «Τα φτερά του έρωτα», που θα παρακολουθήσουμε.
Μια ταινία, με έντονο συναισθηματικό και μεταφυσικό χαρακτήρα.
Με εκπληκτικές εναέριες λήψεις στο Βερολίνο, (υποκειμενικό των αγγέλων). Ταινία καθαρής ποίησης και ταυτόχρονα ερωτική εξομολόγηση στη ζωή, ένα τραγούδι, μια ωδή στη ζωή, την ειρήνη, την αγάπη, την αισιοδοξία. Ο Βιμ Βέντερς αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, είναι μέλος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου και, από το 1993, καθηγητής στη Σχολή Κινηματογράφου του Μονάχου. Σήμερα μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο Λος Άντζελες και το Βερολίνο, μαζί με τη σύζυγό του Ντονάτα Βέντερς.
Ευχαριστούμε πολύ το φίλο του θερινού σινεμά, Όμηρο Ηλιάδη, για το κείμενο, τη βοήθεια και το ενδιαφέρον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.