"Ενδοοικογενειακή βία"

Γράφει η Κωνσταντία Συμεωνίδου - Τσιβρεμετζή

Υπεύθυνη ΝΟΔΕ Ν. Κιλκίς 

Η χρήση βίας από το σύζυγο ή τον εραστή δε γνωρίζει ηλικία η εθνικότητα. Μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια μιας σχέσης ή όταν αυτή τελειώσει. Έχει υπολογιστεί μάλιστα ότι τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι 5-8 φορές πιθανότερο να είναι γυναίκες.
Ένα κοινό παράδειγμα ενδοοικογενειακής βίας είναι ότι ο δράστης εναλλάσσεται μεταξύ της βίαιης και της απολογητικής συμπεριφοράς με την υπόσχεση ότι θα αλλάξει. Μπορεί να είναι και πολύ ευχάριστος τις περισσότερες φορές.

Για να μπορέσει να τελειώσει το δράμα μιας γυναίκας, πρέπει πρώτα η ίδια να αναγνωρίσει ότι βιώνει μια κατάσταση ,όπου υπάρχει η άσκηση βίας από την πλευρά του συντρόφου της. Αυτό αποτελεί και το πρώτο βήμα για τον τερματισμό της δυστυχίας της.

Ορισμός της βίας

Ως βία ορίζεται η προσπάθεια ενός ατόμου να ελέγξει ένα άλλο άτομο, χωρίς τη δική του συγκατάθεση. Ο όρος αναφέρεται στην άσκηση σωματικής, ψυχολογικής, οικονομικής, σεξουαλικής βίας ιδίως σε μια γυναίκα από το σύζυγο ή τον εραστή της. Βασικά στοιχεία είναι ο εκφοβισμός, η ταπείνωση, οι σωματικές βλάβες. Περιλαμβάνει απειλές, λεκτική και φυσική βία απέναντι στο θύμα.

Η σωματική κακοποίηση, που μπορεί να κυμαίνεται από το φυσικό περιορισμό ενός ατόμου μέχρι και το ξύλο. είναι ΕΓΚΛΗΜΑ. Μπορεί να περιλαμβάνει χτυπήματα ρίψη αντικειμένων, επίθεση με κάποιο αιχμηρό αντικείμενο, κτλ.

Η συναισθηματική βία ,από την άλλη, μπορεί να είναι είτε λεκτική, είτε μη λεκτική. Ενώ η σωματική βία είναι πιο εμφανής και φαίνεται χειρότερη, τα σημάδια της συναισθηματικής βίας είναι πιο βαθιά. Περιλαμβάνει τις απειλές η τον εκφοβισμό, με σκοπό τη συμμόρφωση του θύματος, την καταστροφή προσωπικής περιουσίας η και τις απειλές για κάτι τέτοιο, τις φωνές, το χλευασμό του θύματος είτε μόνου του είτε παρουσία άλλων, τις προσβολές, τις ύβρεις, την απομόνωση του θύματος από το φιλικό και οικογενειακό του περιβάλλον.

Τις περισσότερες φορές το θύμα πιστεύει ότι δεν υπάρχει διέξοδος από τη σχέση αυτή.

Η σεξουαλική κακοποίηση συνδέεται συχνά με τη σωματική κακοποίηση. Τις περισσότερες φορές ο δράστης σωματικής βίας μετέρχεται συχνά και σεξουαλική βία. Η σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει σεξουαλική επίθεση – εξαναγκασμό δηλαδή του ατόμου να συμμετέχει σε ανεπιθύμητες σεξουαλικές δραστηριότητες- σεξουαλική παρενόχληση και σεξουαλική εκμετάλλευση.

Η οικονομική βία περιλαμβάνει αποτροπή του θύματος από την επαγγελματική ενασχόληση, παρακράτηση οικονομικών πόρων, όπως χρήματα ή πιστωτικές κάρτες, αλλά και εκμετάλλευση των χρημάτων του θύματος για προσωπικό όφελος.

Οι περισσότεροι δράστες συχνά απολογούνται για τη βίαιη συμπεριφορά τους και δίνουν την υπόσχεση ότι δεν πρόκειται να ξανασυμβεί. Δυστυχώς όμως συμβαίνει ξανά και ξανά. Μπορεί η γυναίκα-θύμα να αρχίσει να αμφισβητεί αυτό που υφίσταται ή ακόμα να αναρωτιέται αν φαντάζεται το γεγονός.

Ποιες είναι οι αιτίες της ενδοοικογενειακής βίας;

Φαίνεται ότι κάποιες φορές και οι δράστες ήταν και οι ίδιοι θύματα βίας μέσα στο δικό τους οικογενειακό περιβάλλον. Υπάρχει δηλαδή ένας κύκλος βίας που είναι δύσκολο να σπάσει. Η ενδοοικογενειακή βία είναι εικόνα βαθιά χαραγμένη στο μυαλό του δράστη. Οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε περιστατικά βίας περιλαμβάνουν πίεση, οικονομικές δυσκολίες, κατάθλιψη, ζηλοτυπίες, κατάχρηση ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικά), ψυχική ασθένεια.

Αποτελέσματα της ενδοοικογενειακής βίας

Η διάρκεια των αποτελεσμάτων είναι φυσικά μακροχρόνια Οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία από το σύντροφό τους συχνά πάσχουν από κατάθλιψη, χαμηλό αυτοσεβασμό / αυτοεκτίμηση, έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους, συναισθήματα εγκατάλειψης, θυμό, ευαισθησία στην απόρριψη, προβλήματα ύπνου, κατάχρηση ουσιών ακόμα και χρόνια προβλήματα υγείας.

Επίδραση ενδοοικογενειακής βίας στα παιδιά

Τα παιδιά που γίνονται μάρτυρες επεισοδίων βίας μέσα στην οικογένεια μπορούν να αναπτύξουν σοβαρά συναισθηματικά, συμπεριφορικά, αναπτυξιακά και μαθησιακά προβλήματα η δυσκολίες. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά αυτά μπορεί να γίνουν καταθλιπτικά και να έχουν χαμηλό αυτοσεβασμό. Είναι επίσης πιθανότερο να αποκτήσουν βίαιη συμπεριφορά, να οδηγηθούν σε καταχρήσεις και να γίνουν και οι ίδιοι δράστες βίας στην ενήλική τους ζωή.

Γιατί όμως οι γυναίκες που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας δεν αφήνουν τη σχέση αυτή; Οι περισσότερες πιστεύουν ότι πρέπει να κάνουν υπομονή για να διατηρηθεί η συνοχή της οικογενειακής ζωής. Κάποιες άλλες αποδίδουν τη βία που υφίστανται στο γεγονός ότι ίσως δεν ανταποκρίνονται σωστά στο ρόλο τους ως σύζυγοι η και μητέρες, νιώθοντας έτσι ενοχές και αναλαμβάνοντας την ευθύνη. Σκέφτονται τα παιδιά τους και έχουν ιδιαίτερη ανησυχία για το μέλλον τους. Εξάλλου αισθάνονται ενοχές ότι θα αφήσουν τα παιδιά τους χωρίς πατέρα. Από την άλλη ,η οικονομική εξάρτηση από το σύζυγο, η δυσκολία στην εξεύρεση εργασίας, ο φόβος ότι το πρόβλημά τους θα γνωστοποιηθεί, ο στιγματισμός που θα τις συνοδεύει, ο φόβος για αντίποινα και εκδίκηση από την πλευρά του συζύγου είναι λόγοι που αποτρέπουν μια γυναίκα από το να ζητήσει βοήθεια και να φύγει και που παράλληλα συμβάλλουν στην απόκρυψη του δράματος που βιώνει.

Μια γυναίκα που είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό της τηλεφωνώντας στην αστυνομία , καταγγέλλοντας το περιστατικό και ζητώντας νομική υποστήριξη για αίτηση διαζυγίου και θέματα κηδεμονίας των παιδιών.

Η βία μέσα στο σπίτι είναι το να φοβάσαι το σύντροφό σου. Είναι πιο φυσικό μια γυναίκα να είναι συγχυσμένη και να μην ξέρει πώς να αντιδράσει. Αν όμως μιλήσει για το πρόβλημα που τη βασανίζει, τότε θα μπορέσει να βρει τη λύση. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές και εναλλακτικές δυνατότητες για την ίδια και με την κατάλληλη βοήθεια μπορεί να επιλέξει το κατάλληλο και πιο χρήσιμο για τον εαυτό της.

Αυτό όμως που χρειάζεται είναι να πιστέψει ότι από θύμα μπορεί να γίνει επιζώσα..

Κωνσταντία Συμεωνίδου - Τσιβρεμετζή

Υπεύθυνη ΝΟΔΕ Ν. Κιλκίς