Βαφεία και σφαγείο στην Αξιούπολη, «ματώνουν» τον Αξιό

ΔΥΟ ΒΑΦΕΙΑ και ένα σφαγείο -μέχρι πρότινος δημοτικό- στην περιοχή της Αξιούπολης Κιλκίς είναι από τις πιο σημαντικές πηγές ρύπανσης του ποταμού Αξιού εντός της ελληνικής επικράτειας. Αντίθετα με όσα μέχρι σήμερα πιστεύαμε, βασικός ένοχος για τη ρύπανση του διασυνοριακού ποταμού δεν είναι οι «κακοί γείτονες», αλλά οι ανθρώπινες δραστηριότητες εντός της ελληνικής επικράτειας. Το νερό του Αξιού φτάνει στην ελληνική επικράτεια σε μέτρια -και όχι κακή- κατάσταση, για να επιβαρυνθεί σημαντικά από υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων, αστικά λύματα και βιομηχανικά απόβλητα, με αποτέλεσμα η κατάσταση του νερού να υποβαθμίζεται, σύμφωνα με τις σχετικές επιστημονικές μελέτες, σε «πολύ κακή».

Το επιστημονικό προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα βρέθηκε πρόσφατα προ δυσάρεστων εκπλήξεων, όταν κλήθηκε να γνωμοδοτήσει σχετικά με την αίτηση για ανανέωση περιβαλλοντικών όρων της εταιρείας «Βαφεία Αξιού». Οπως διαπιστώθηκε στη σχετική αυτοψία, χρωματισμένα λύματα απορρίπτονταν εντός του ποταμού, ένδειξη ότι ο βιολογικός καθαρισμός της επιχείρησης δεν λειτουργεί. «Ο αέρας στην περιοχή ήταν αποπνικτικός όταν πλησιάσαμε για να πάρουμε δείγματα νερού, με αποτέλεσμα να δυσκολευόμαστε να αναπνεύσουμε», λέει ο υπάλληλος του Φορέα Διαχείρισης, δασολόγος Χρήστος Πανταζόπουλος. Αντίστοιχη ήταν η κατάσταση στην έτερη επιχείρηση βαφείων που λειτουργεί στην ίδια περιοχή, τα Βαφεία Αξιούπολης.

Αναλύσεις - σοκ
Οι αναλύσεις σε δείγματα νερού που πραγματοποιήθηκαν από το Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος στα λύματα και των δύο επιχειρήσεων έδειξαν πάρα πολύ υψηλές τιμές ενεργής οξύτητας (pH) διαλυμένου οργανικού άνθρακα (TOC), καθώς και πολύ υψηλή απορρόφηση των δειγμάτων, πράγμα που σημαίνει ότι υπήρχαν πολλές οργανικές αρωματικές ενώσεις, δηλαδή χρωστικές. Στην πράξη, τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι είτε δεν λειτουργεί ο βιολογικός καθαρισμός, είτε η λειτουργία του δεν είναι επαρκής.
Το παζλ της ρύπανσης ολοκληρώνεται στην περιοχή με τα σφαγεία που λειτουργούν λίγο πιο πέρα, από τα οποία απορρίπτονται αίμα, εντόσθια και μικρά κομμάτια κρέατος κατευθείαν μέσα στο ποτάμι, καθιστώντας αδύνατη την επιβίωση ακόμη και των πιο ανθεκτικών ψαριών. «Αντικρίσαμε ένα ματωμένο ποτάμι», λέει ο Χρ. Πανταζόπουλος. Οι αυτοψίες πραγματοποιήθηκαν στις 16 Ιουνίου και επαναλήφθηκαν στις 23 Ιουνίου και την 1η Ιουλίου, με τα ίδια ευρήματα.
«Το συγκεκριμένο πρόβλημα το έχουμε επισημάνει ήδη από το 2000 για πρώτη φορά και στη συνέχεια ξανά το 2005. Παρόλο που το είχαμε επισημάνει στις δημοτικές αρχές και στις υπόλοιπες αρμόδιες υπηρεσίες, δεν υπήρξε κινητοποίηση και τα σφαγεία, τα οποία ήταν μάλιστα μέχρι πρότινος δημοτικά, συνέχισαν ανενόχλητα να ρυπαίνουν τον ποταμό», τονίζει η Μαρία Λαζαρίδου, καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ. Η ίδια είναι διευθύντρια του διατμηματικού μεταπτυχιακού «Οικολογική ποιότητα και διαχείριση σε επίπεδο λεκάνης απορροής», από το οποίο έχουν προκύψει μακροχρόνιες μελέτες για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Διασυνοριακή και εγχώρια ρύπανση
Ο Αξιός ρυπαίνεται από χημικά απόβλητα εργοστασίων εντός της ΠΓΔΜ -κυρίως στις περιοχές Γκόστιβαρ και Τέτοβο- και δέχεται ανεξέλεγκτα τα αστικά λύματα της πόλης των Σκοπίων και άλλων περίπου δώδεκα μικρότερων πόλεων. Υπάρχουν ακόμη παραπόταμοι του Αξιού που έρχονται από το Πρίλεπ και το Μοναστήρι, μεταφέροντας ρύπανση και διάφορες επικίνδυνες ουσίες (οξέα, ενώσεις χρωμίου κ.ά.) από βυρσοδεψεία αλλά και από σφαγεία, χοιροστάσια κ.λπ. Τέλος, στο Βέλες υπάρχουν εργοστάσια μολύβδου και ψευδαργύρου και εργοστάσιο φωσφορικών λιπασμάτων, από το οποίο κατά καιρούς διαρρέουν υδροφθορικό οξύ και άλλες ουσίες.

Ωστόσο, τα χιλιόμετρα που μεσολαβούν χωρίς επιβαρύνσεις από ανθρώπινες δραστηριότητες στα λεγόμενα Στενά του Αξιού δίνουν τη δυνατότητα στο ποτάμι να αυτοκαθαριστεί και να συνεχίσει την πορεία του σε «μέτρια» οικολογική κατάσταση, εξηγεί η Μ. Λαζαρίδου. Μετά την Αξιούπολη, όμως, επανέρχεται σε «πολύ κακή» κατάσταση, χάρη στη δραστηριότητα των μονάδων που λειτουργούν εκεί. Πρόκειται για συνθήκες στις οποίες τα ψάρια δεν μπορούν να επιβιώσουν. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τις σχετικές μετρήσεις, το βιολογικά απαιτούμενο οξυγόνο στα νερά του Αξιού στο συγκεκριμένο σημείο, το λεγόμενο BOD, είναι τόσο πάνω από τα όρια, ώστε να μην μπορούν να ζήσουν τόσο τα σολμονοειδή όσο και τα κυπρινοειδή, τα οποία είναι πιο ανθεκτικά.
Ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα, καθηγητής Θεμιστοκλής Κουιμτζής, απευθύνει έκκληση προς όλους τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες να κινητοποιηθούν για να προστατευτεί το ποτάμι. «Θα πρέπει όλοι οι αρμόδιοι να συνεισφέρουν και να βοηθήσουν τον Φορέα Διαχείρισης στην προσπάθειά του να εξαλειφθούν τέτοια φαινόμενα. Πρέπει να προστατευθεί ο Θερμαϊκός, καθώς και οι μυδοκαλλιέργειες που βρίσκονται στον δυτικό Θερμαϊκό και οι οποίες συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω ρύπανσης και ευτροφισμού», λέει ο Θ. Κουιμτζής.

Της ΑΝΔΡΙΑΝΑΣ ΣΙΑΔΗΜΑ
Πηγή: www.realnews.gr