"Εἶναι τόσο κοντά μας ἡ ζωή Του, ἡ ζωή Της"

Υπογράφει †Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως & Πολυκάστρου ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

᾽Ιδού τά φετινά “Θεοτόκεια”, ἐκκλησιαστικές καί πολιτιστικές πράξεις “κοινωνίας”. Εἶναι ἡ συνάντηση ὅλων μας, τόσων καί τόσων ἀνθρώπων, μέ ποικιλία κινήτρων.
Μέ τήν Παναγία τή Γουμένισσα στό ἐπίκεντρο τοῦ χωροχρόνου μας,εἴτε τυπικά καί λεκτικά εἴτε ὑπαρξιακά καί ἀληθινά.

Κι ἀπό τό δικό Της χωροχρόνο (πού εἶναι πλέον καί αἰώνιος, ἀλλά καί συγκαταβατικά “δικός μας” χωροχρόνος σήμερα), ἐρχόμαστε στό συνάμα καί στό συναμεταξύ μέ τόν Υἱό Της.

Κάποτε ἦταν πανηγύρι ἐνθουσιασμοῦ, ἀκόμη καί σέ χρόνια δίσεκτα.

Σήμερα ἀπόμεινε μονάχα σάν ἄλλο ἕνα ὄνειρο διαφυγῆς μέ χορούς καί γλέντια· διαφυγῆς ἀπό τό “στερητικό σύνδρομο” πού οἱ τρανοί τοῦ κόσμου ἐπιβάλλουν ὅπου γῆς, κι ἐδῶ στήν πατρίδα μας.

Ἀπαρτισμένο ἀπό πλῆθος ἐπιμέρους ἐκδηλώσεις, παρά ταῦτα ἀποτελεῖ ἕνα δεῖγμα “τοῦ πολιτισμοῦ μας, πού εἶναι κουλτούρα τῆς πτώσεως” [γέρων Σωφρόνιος, Περί Πνεύματος καί ζωῆς, σ. 13].

Ὁ πολιτισμός τοῦ κόσμου μας διαθέτει θαυμάσιους πρωταθλητές τῆς (μικρο- καί μακρο-) ἐπιστήμης καί τῆς τέχνης καί τῆς φιλοσοφίας. Ἐποικοδομοῦν στήν κοινωνούμενη εὐφυΐα τῶν προηγούμενων γενεῶν, μέ τέτοια ἅλματα πού ἴσως οὔτε κι ἡ Ἱστορία θά προλάβει νά τά ἐμβιώσει, ἔστω κι ἄν “ὁ σφυγμός τῆς Ἱστορίας εἶναι ἀργός” [Ἄρθουρ Κέστλερ].

Παράλληλα, ὅμως, ὁ σύγχρονος πολιτισμός (καί ὁ χωροχρόνος μας) ἀπειλεῖται ἀπό τούς εὐφυέστατους διαχειριστές τῶν διαδικτυακῶν οἰκονομικῶν πολέμων· ἀπό τήν οἰκολογική καταστροφή σέ ὁριακούς δεῖχτες· ἀπό μαζικούς θανάτους ἀθώων σέ ἀπόσταση ἀναπνοῆς ἀπό μᾶς κι ἀπό τό ὁρατό ἐνδεχόμενο ἑνός τρίτου παγκοσμίου πολέμου, μέ τίς γνωστές (ἀπό τούς προηγούμενους πολέμους) περιφερειακές συνθῆκες προώθησης.

Ἡ κεντρική ἰδέα τῆς πανανθρώπινης ζωῆς ―ἀναλογικά― δέν εἶναι τόσο ἱστορία πολιτισμοῦ, ὅσο ἱστορία πολέμων, μέ ληστοπειρατές στήν ἐμπράγματη καί κυρίως στήν ἐνυπόστατη πανανθρώπινη εὐτυχία. Δέν εἶναι τόσο ἱστορία διαβίωσης καί ἐπιβίωσης, ὅσο ἱστορία βίας καί ἀποβίωσης. Δέν εἶναι τόσο ἱστορία δημιουργίας, ὅσο ἱστορία φθορᾶς, διαφθορᾶς, καταστροφῆς…

Τόσοι καί τόσοι προηγούμενοι αἰῶνες ἀνθρώπινης ὕπαρξης ἐπί γῆς μᾶς ἀφήνουν γιά περιήγηση καί… μελέτη κυρίως ἐρείπια ἀπότή διαχρονική καί διεποχική διαπάλη.

Σπουδάζουμε τήν “δική μας” ἀνθρωπότητα ἀπό περιέργεια, σάν νά μήν ἦταν “δική μας”. Σπουδάζουμε τήν “δική μας” ἀνθρωπινότητα μέ ἐργαλεῖα ἀρχαιολογίας, παρά ὀντολογίας· μέ ἐργαλεῖα περιέργειας καί ὄχι ἔγνοιας καί στοργῆς.

Ἡ ἐπιστημονική πρόοδος τοῦ εἰκοστοῦ καί ἤδη τοῦ εἰκοστοῦ πρώτου αἰώνα ἀλαζονεύεται μέν γιά τίς ἀνακαλύψεις τῆς πυρηνικῆς ἐνέργειας καί τῆς μεγάλης ἔκρηξης καί τοῦ σωματιδίου Χίγκς,ἀδιαφορεῖ ὅμως γιά τόν πολυΰπόστατο Ἄνθρωπο (μέ κεφαλαῖο “Α”, ὅπως θά θεολογοῦσε ὁ γέρων Σωφρόνιος).

Μέχρι καί σήμερα βλέπουμε νά ἐπιβιώνει ὁ Ἄνθρωπος ἐπί γῆς πολυδιασπασμένος. Σάν νά μήν ἔχουμε τήν ἴδια οὐσία. Σάν νά μήν ἔχουμε “λόγο ὕπαρξης” τήν ἑνότητα, ἀλλά τήν ἀλληλο-εκμετάλλευση, ἀλληλο-ϋπονόμευση, ἀλληλο-εξόντωση: αὐτό μαθαίνουμεμέ χίλιες-δυό ἐπιστημονικές μεθόδους ἀνά τόν κόσμο, μέχρι τοῦτο δῶ τό δευτερόλεπτο τῆς ἱστορίας. Μεθόδουςπαγκόσμιας πολιτικῆς οἰκονομίας ἤ μᾶλλον πολεμικῆς οἰκονομίας .“Ὁ θάνατός σου, ζωή μου”, ὄχι μέ τόν τρόπο τοῦ Σωτήρα, πού διαλαλεῖστό ὑποστατικό μας βάθος τήν ὀντολογική Του ὑποστατική αὐτοθυσία μέχρι θανάτου.

Ἐδῶ στήν πατρίδα μας, προχωρεῖ ἡ φυλετική ἀλλοίωση, ἀντάμα μέ τήν κάθετη δημογραφική ἔκπτωση καί τή συνεχή μετανάστευση, ἀναπόφευκτες αἰτίες ἐσωτερικῶν συγκρούσεων ἐκποίησης γιά τό μέλλον.

Κι ἀπό κοντά, μιά ἀδυσώπητη μαζική πολιτιστική ἰσοπέδωση, πίσω ἀπό τή μάσκα τῆς διοικητικῆς καί οἰκονομικῆς ἐξομοίωσης… Καταντοῦμε “μετανάστες” στήν ἴδια τή χώρα μας, ἀνασπώντας διαιώνιες ρίζες. Μέσα σέ 100 ἤ καί 200 χρόνια ἐλευθερίας, διακινδυνεύουμε ὅ,τι δέν ἔσβησαν τά 400 καί 500 χρόνια σκλαβιᾶς.

Ξεπουλᾶμε καί τή γλώσσα μας καί τό “πετσί μας” καί τήν ψυχή μας. Μικρή ἀπόδειξη, οἱ ἐκκωφαντικοί ρυθμοί πού προτιμοῦμε, ἡ γύμνια πού περιφέρουμε, ἡ ἐπιδημία τῆς οἰκογενειακῆς ἀποδόμησης, ἡ μεταποίηση τῆς παιδείας σέ ἐργαλεῖο γνωσιμαχίας δίχως ἀρετή κ.ο.κ.

Ὁ πολιτισμός μας ἀπόμεινε νά ἀναπαράγει “φόρμες”, ἐξωτερικά μουσειακά σχήματα, ἀντί νά σφύζει ἀπό ἔλλογη δημιουργικότητα, ἀπό μιά δυναμική ἀφομοιωτική διαλεκτική πρός τίς διεθνικές ἀγορές.

Κι ἀπό τήν πατροπαράδοτη πίστη, τί κρατοῦμε;

Στά δικά μας μέτρα “σαρκώθηκε” ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Αἰωνίου, τοῦ Ἀκτίστου, τοῦ Σωτήρα γιά ὅλον τόν κόσμο. Κι ἀντί νά τό χαιρόμαστε, ἀντί νά τό θέλουμε νά ζήσουμε ὅλες τίς “λεπτομέρειες” τοῦ Μυστηρίου, ἀδιαφοροῦμε, ἀγνοοῦμε, κρατοῦμε μονάχα ἐλάχιστα θρησκειακά στοιχεῖα ὡσάν “στοιχειά”: δυό-τρία μυστήρια σάν ἰδιωτικές θρησκειακές τελετές (!), τή θεία μετάληψη γιά τό καλό (!), τίς ἀρτοκλασίες, τίς λιτανεῖες, τά “κουρμπάνια”. Χωρίς νά “ἐκκλησιαζόμαστε” πρός τόν μοναδικό Θεό καί Σωτήρα μας, χωρίς νά “κοινωνοῦμε” τό μυστήριο τῆς ζωῆς Του.

Ἐρείπια ἑνός ἄλλου, πιό ἀδυσώπητου, πολέμου…

Γυρεύουμε ἀγωνιστές, ψάχνουμε πρωταθλητές ἀντίστασης (ἄν ὄχι νίκης καί ὑπέρβασης), γιά τόσα σκηνικά πολυειδοῦς πάλης· καί δέν βρίσκουμε.

Γιατί δέν βρίσκουμε;

Γιατί ψάχνουμε σέ “διαδικτυακούς τόπους”, ὄχι ὅμως στή μόνη σωστή “διεύθυνση”: στήν ἱστορία τῆς σωτηρίας μας.

Εἶναι τόσο κοντά μας ὁ μεγάλος Θεός καί σωτήρας μας! Κι ἐμεῖς ἐθελοτυφλοῦμε στήν παρουσία Του.

Εἶναι τόσο κοντά μας ἡ Μητέρα τῆς σωστικῆς ἐνανθρώπησής Του! Κι ἐμεῖς κωφεύουμε στά δικά Της χτυποκάρδια.

Εἶναι τόσο κοντά μας ἡ ζωή Του, ἡ ζωή Της! Κι ἐμεῖς παλεύουμε νά πιαστοῦμε ἀπό ἐκδοχές θανάτου.

Τί εἶναι ὁ “χρόνος” καί ὁ “χῶρος” τῆς ὕπαρξης τοῦ καθενός μας καί ὅλων μας;

Ἤ ―καλύτερα― τί εἶναι “ὁ ζωντανός χρόνος” καί ὁ “ζωντανός χῶρος” τῆς ζωντάνιας τοῦ καθενός μας καί ὅλων μας;[βλ. π. Δημητρίου Στανιλοάε, Ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη, μτφρ. Νικ. Ματσούκα, ἐκδ. Π. Πουρναρᾶ 1983].

Ἀντανακλοῦν τή συνεχή ὁρμή μας, ὄχι ὅμως γιά νά κατακτήσουμε (ὅπως θέλει διαρκῶς ἡ πλανεύτρα παγκόσμια ἱστορία μέχρι τούτη τή στιγμή). Ἀντανακλοῦν τή συνεχή ὁρμή μας νά ξεπεράσουμε πραγματικά τόν ἑαυτούλη μας καί νά φτάσουμε σέ σχέση μέ τήν ἀληθινή πηγή τῆς ὕπαρξης καί τῆς ζωῆς. «Αὐτός πού θά ἐξασφαλίσει τή ζωή του, θά τή χάσει· καί αὐτός πού θά χάσει τή ζωή του μόνο γιά μένα, θά τήν κερδίσει» [Ματθ. 10: 39].

Ὁ χωρο-χρόνος μᾶς δόθηκε, γιά νά προχωρήσουμε μέ φιλότιμο αὐτοπροσφορᾶςτό δρόμο τῆς Ἀγάπης-Χριστός σέ ἀναφορά λατρείας καί μεθέξεωςπρός τήν Τριαδική Κοινωνία-Τριαδικός Θεός.

Αὐτόν τόν δρόμοὡς χωρο-χρόνοτέλειας κοινωνίας μᾶς τόν πρωτο-έδειξε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὅταν μᾶς ἔφτιαξε “κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσή Του”. Μᾶς τόν ξανα-έδειξε, ὅταν ἔγινε ὁ Ἴδιος “ὁδός καί ἀλήθεια καί ζωή” γιά τό χωρο-χρόνο τῆς ὕπαρξής μας.

Αὐτόν τόν δρόμο ὡς χωρο-χρόνο τέλειας κοινωνίας μᾶς τόν διδάσκει ἡ Μεγάλη Μάνα μας, ἡ Δέσποινα τοῦ κόσμου, ἡ ἐλπίδα μας, τό προσφύγιό μας. Τόν ἔζησε ἡ Ἴδια καί τόν ξαναζεῖ, ἀγαπώντας τόν καθένα μας καί ὅλους μας.

Αὐτό τό “μας”, τό “ἡμῶν”, ἀγκαλιάζει ἡ πλατειά καρδιά Της· πού χώρεσε τήν συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ “ὑπέρ ἡμῶν”.

Ἀδελφοί μου,
ἀρκετά ξεπλανευτήκαμε στό “ἐγώ” τῆς αὐτοτέλειας καί στό “ἐμεῖς” τῶν διεκδικήσεων τῆς φαινομενικῆς ζωῆς. Ὅσοι ζοῦν τόν χωρο-χρόνο τους μ᾽ αὐτήν τήνἀνυποστατικήἐκτροπή, εἴτε παραμένουν “ὑποδοχές θανάτου” εἴτε γίνονται “ἐργαλεῖα θανάτου”εἴτε φτιάχνουν“συνθῆκες θανάτου”. Ὅσο πολιτισμένα κι ἄν μᾶς φαίνονται ὅλα αὐτά.

Ἄς ἐπιχειρήσουμε μέ πληρότητα πίστης νά ζήσουμε τό χρόνο μας καί νά γεμίσουμε τό χῶρό μας μέ τή συνεχή ὁρμή πρός τό Χριστό μας.

Αὐτό εἶναι τό πραγματικό γλέντι, τό ἀληθινό πανηγύρι, ἡ ὄντως ἑορτή, ὅπου λαχταράει νά μᾶς συνεκκλησιάσει ἡ Παναγία μας ἡ Γουμένισσα, ἡ Παντάνασσα ὅλου τοῦ κόσμου, ἡ Κυρά τῶν Ἀγγέλων, ἡ ΘεοτόκοςΜητέρατοῦ Χριστοῦ μας.

Ἐμπρός, γιά ἕνα αἰσιόδοξο, λυτρωτικό, σωτήριο ξεκίνημα. Ἀπό τά φετινά “Θεοτόκεια”.