Τι δηλώνει ο Στέφανος Παραστατίδης για τις καθυστερημένες πληρωμές αγροτικών ενισχύσεων

Υπογράφει ο Στέφανος Παραστατίδης
Οι πραγματικοί παραγωγοί σε απόγνωση! Αφού τους «έφαγαν» τα λεφτά των προηγούμενων χρόνων πάγωσαν τις πληρωμές τους για φέτος. Βρισκόμαστε ήδη στα μέσα Οκτωβρίου και δυστυχώς, παραμένουν σε εκκρεμότητα πληρωμές ύψους άνω των εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από την ΚΑΠ, με κίνδυνο απώλειας άνω του 1 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2025 για πραγματικά δικαιούχους αγρότες και κτηνοτρόφους.

Χρήματα τα οποία δικαιούνται οι Έλληνες παραγωγοί από αγροτικές ενισχύσεις, αποζημιώσεις και προγράμματα (όπως τα παλιά Βιολογικά, οι δόσεις του 2022 και του 2024, ενισχύσεις σε μελισσοκομία, οίνο κ.ά.).

Εκατοντάδες χιλιάδες παραγωγοί που δεν εμπλέκονται σε σκάνδαλα και πληροφορούνται ότι χρήματα που δικαιούτο μοιράστηκαν με μαϊμού επιδοτήσεις σε ημετέρους, βρίσκονται σήμερα σε οικονομική ασφυξία, την ώρα που η κυβέρνηση συνεχίζει να μοιράζει αφειδώς υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα.

Δεν έχει καταβληθεί ούτε 1 ευρώ από τα παλιά Βιολογικά, τα υπόλοιπα της βασικής ενίσχυσης 2024, ενισχύσεις μελισσοκομίας, οίνου και ζωοτροφών, αποζημιώσεις από φυσικές καταστροφές, προγράμματα του 2022 και του 2024. Οι παραγωγοί των Βιολογικών που επέλεξαν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα του ΠΑΑ δεν μπορούν παράλληλα να ενταχθούν στα Οικολογικά Σχήματα (Eco-schemes) και ουσιαστικά μένουν μόνο με την βασική ενίσχυση, την οποία καθυστερούν να την πληρωθούν. 

Όμως πληρώνουν μελετητή και εταιρεία πιστοποίησης, τηρούν αυστηρές προδιαγραφές καλλιέργειας και πολλές φορές κινδυνεύουν με μειωμένη ή μικρή παραγωγή. Και όλα αυτά, τη στιγμή που οι τιμές σε καύσιμα, εφόδια και ζωοτροφές εκτοξεύονται, οι παραγωγοί έχουν ήδη ξεκινήσει νέο κύκλο καλλιεργητικών εργασιών, με τις ασφαλιστικές και τις φορολογικές υποχρεώσεις να τρέχουν. Απειλείται άμεσα η βιωσιμότητα των παραγωγικών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, με ιδιαίτερη ένταση κατά το έτος 2025. Το πρόβλημα δεν είναι ατομικό, αλλά συστημικό, με άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία της υπαίθρου και στην επισιτιστική ασφάλεια της χώρας.

Παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις τόσο από την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, οι υποσχέσεις για πληρωμές «τις επόμενες ημέρες» δεν έχουν υλοποιηθεί, παίρνοντας συνεχώς αναβολή. Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς έχει κλονιστεί. Η κατάσταση που επικρατεί το τελευταίο διάστημα έχει εντείνει την αγωνία και την ανασφάλεια στον αγροτικό κόσμο, ο οποίος βρίσκεται εν μέσω της πιο κρίσιμης περιόδου της χρονιάς.

Η πρόσφατη τοποθέτηση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ ότι καμία πληρωμή δεν θα εγκρίνεται χωρίς πρώτα να περάσει από ορκωτό ελεγκτή, παρότι πρόκειται για πιο αυστηρό σύστημα ελέγχου, πιθανώς ως απάντηση σε πιέσεις της ΕΕ και για αποφυγή κυρώσεων το οποίο αποσκοπεί στη διαφάνεια, δεν συνοδεύεται από ένα σαφές χρονοδιάγραμμα, αφήνοντας τους παραγωγούς χωρίς απαντήσεις και χωρίς ρευστότητα.

Υπενθυμίζουμε ότι οι ενισχύσεις αυτές δεν είναι «δώρο» αλλά δικαιώματα που έχουν αποκτηθεί βάσει παραγωγικής δραστηριότητας και ευρωπαϊκών κανονισμών. Οι αγρότες δεν μπορούν να περιμένουν επ’ αόριστον για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, όπως αγορά εφοδίων και σπόρων, πληρωμή εργατικών και ασφαλιστικών εισφορών, εξυπηρέτηση υποχρεώσεων προς το Δημόσιο.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τις συνεχιζόμενες μεταφορές πόρων από παραγωγικούς αγρότες σε τρίτους, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο ή λύση, η ανυπαρξία ελέγχου ζωονόσων, όπως η ευλογιά, και καθυστερήσεις αποζημιώσεων στους κτηνοτρόφους, οι καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις ΕΛΓΑ, για καταστροφές που προκάλεσε η κλιματική κρίση, η απώλεια πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων, η ανυπαρξία ελέγχου στην αγορά, με αποτέλεσμα χαμηλές τιμές παραγωγού και αδικαιολόγητα υψηλές τιμές καταναλωτή, η περιορισμένη πρόσβαση σε ΑΠΕ και τραπεζική χρηματοδότηση, γεγονός που στερεί κεφάλαια κίνησης και επενδυτικούς πόρους από τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, αποτελούν βασικές αιτίες της κρίσης που επιτείνουν το πρόβλημα.

Η αγροτική παραγωγή δεν μπορεί να συνεχιστεί με υποσχέσεις και επικοινωνιακές εξαγγελίες. Δεν μπορούμε να μιλάμε για αγροτική ανάπτυξη χωρίς πληρωμές, ρευστότητα και δίκαιους όρους στην αγορά. Χρειάζονται άμεσα μέτρα, θεσμικές παρεμβάσεις και πλήρης διαφάνεια στην αξιοποίηση των αγροτικών πόρων. Θα πρέπει τα συναρμόδια υπουργεία και η κυβέρνηση να φροντίσουν άμεσα για την αποκατάσταση της ροής ενισχύσεων και αποζημιώσεων προς τους παραγωγούς και να διασφαλίσουν ότι δε θα χαθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης για τον αγροτικό τομέα. 

Να προβλεφθούν μέτρα στήριξης για την κάλυψη της οικονομικής ζημιάς που έχει προκληθεί από τις καθυστερήσεις και να εφαρμοστεί η στρατηγική για την αποφυγή της δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων και απώλειας αγροτικής γης. Να καταρτιστεί σχέδιο προστασίας της εγχώριας παραγωγής από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και εισαγωγές κάτω του κόστους.

Ο πρωτογενής τομέας βρίσκεται στο μεταίχμιο. Ή θα στηριχθεί ουσιαστικά και έγκαιρα ή θα οδηγηθεί σε πλήρη κατάρρευση. Οι αγρότες δεν αντέχουν άλλο την αβεβαιότητα και την αδιαφάνεια. Αναμένονται σαφείς, τεκμηριωμένες και άμεσες απαντήσεις. Η εμπιστοσύνη στο κράτος κερδίζεται με συνέπεια και πράξεις – όχι με καθυστερήσεις και υποσχέσεις.