Ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωση Φιλολόγων για τις εξετάσεις «Ελληνική PISA»

Δελτίο τύπου Πανελλήνιας Ένωση Φιλολόγων

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας η 10η Μαΐου ορίζεται ως ημερομηνία διεξαγωγής των εξετάσεων «Ελληνική PISA». Οι εξετάσεις αυτές διεξάγονται για δεύτερη χρονιά στη χώρα μας και αφορούν τις μαθήτριες και τους μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού 300 Δημοτικών Σχολείων και της Γ΄ Γυμνασίου 300 Γυμνασίων. 

 Όπως μας ενημερώνει το ΙΕΠ, «η PISA είναι πνευματικό παιδί του ΟΟΣΑ και είναι εργαλείο προκειμένου οι βέλτιστες πρακτικές που υπάρχουν στις χώρες – μέλη του ΟΟΣΑ να γενικευτούν και να υιοθετηθούν στα υπόλοιπα εκπαιδευτικά προγράμματα» και εξηγεί ότι «η έλλειψη ίσων ευκαιριών ειδικά για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα δεν οφείλεται στις κοινωνικές ανισότητες αλλά στο ότι οι χαμηλού επιπέδου μαθητές δεν έχουν πρόσβαση σε σχολεία με εκπαιδευτικούς υψηλών προσόντων».

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι εξετάσεις PISA δεν υπολογίζουν τις ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώνουν την εκπαιδευτική πραγματικότητα κάθε χώρας, όπως για παράδειγμα την ύπαρξη κατάλληλων υποδομών και σχολικών κτηρίων, τον αριθμό των μαθητών ανά τάξη, την ποιότητα των σχολικών εγχειριδίων, κ.λπ., πιστεύουμε ότι τα αποτελέσματα, τα οποία κάθε φορά προκύπτουν, κάθε άλλο παρά έγκυρα είναι και δεν ανταποκρίνονται στην εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας. 

 Αντίθετα, η γενικευτική αντίληψη, η οποία διέπει τον σχεδιασμό των συγκεκριμένων εξετάσεων, οδηγεί, με μαθηματική ακρίβεια, στην υποβάθμιση της πλειοψηφίας των δημοσίων σχολείων και στον περιορισμό των μορφωτικών δικαιωμάτων μεγάλου μέρους του μαθητικού πληθυσμού.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις μας υποχρεώνουν να εκφράσουμε, ως Δ.Σ. της ΠΕΦ, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες μας για τις συνέπειες της συγκεκριμένης αξιολογικής διαδικασίας, αλλά και να διατυπώσουμε τις ενστάσεις μας για το φλέγον ζήτημα τη εξέτασης της Γλώσσας. 

Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι με τον συγκεκριμένο τρόπο αξιολόγησης

- Υποστηρίζεται η ωφελιμιστική αντίληψη για τη γνώση. Αυτό σημαίνει ότι στόχος της γλωσσικής διδασκαλίας θεωρείται η απόκτηση χρηστικών ή επικοινωνιακών «δεξιοτήτων» χρήσιμων για την επαγγελματική και καθημερινή ζωή. Με τον τρόπο αυτό η γλωσσική διδασκαλία ταυτίζεται με μια στείρα τεχνοκρατική μεθοδολογία επίλυσης τυπικών ασκήσεων και τυποποιημένων τεχνικών αξιολόγησης των κειμένων, ενώ η Ιστορία, η Φιλοσοφία, η Λογοτεχνία παραγκωνίζονται ως «άχρηστα» γνωστικά αντικείμενα για την κατάκτηση της γλωσσική επάρκειας των νέων ανθρώπων.

- Η συγκεκριμένη μέθοδος αξιολόγησης της γλωσσικής διδασκαλίας υπαγορεύει, κατ’ ανάγκην, την εμπειρική - βιωματική διδακτική μεθοδολογία, περιορίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, τη γλωσσική καλλιέργεια των νέων ανθρώπων και υποβαθμίζοντας τη σπουδαιότητατης γλωσσικής διδασκαλίας, η οποία θα πρέπει να έχει ως βασικό της στόχο την ολόπλευρη μόρφωση του μαθητή και, κυρίως, τηνανάπτυξη της σκέψης του.

Ως Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων διαπιστώνουμε με ανησυχία ότι η εφαρμογή της «Ελληνικής PISA» θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο τη γλωσσική διδασκαλία στα σχολεία μας, θα προκαλέσει γλωσσική σύγχυση στους μαθητές και, το σημαντικότερο, θα διασπάσει τη διαλεκτική ενότητα γλώσσας και σκέψης

Για όλους αυτούς τους λόγους νομίζουμε ότι το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να προβληματιστεί και να αποτρέψει την εφαρμογή της «Ελληνικής PISA» γιατί η κατηγοριοποίηση των σχολείων, η οποία θα προκύψει, δεν πρόκειται να αναβαθμίσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, αφού «οι βέλτιστες πρακτικές» (ό,τι κι αν αυτό σημαίνει) προωθούν τις «χρήσιμες» και «ωφέλιμες» δεξιότητες αντί για την ουσιαστική γνώση.