Δυο αγκάθια της χώρας: Δημόσιο Χρέος και Διαφθορά

Του Δημήτρη Μάρδα
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών,

π. Αν. Υπουργού Οικονομικών και Υφ/γού Εξωτερικών
-Ο εφιάλτης του άδειου κρατικού ταμείου δεν έχει χαθεί στα νέφη των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού και του δημοσίου χρέους. Το χρέος της χώρας ανέρχεται σε 380,79 δις ευρώ, με συνολική ετήσια εγχώρια παραγωγή (ΑΕΠ) 168 δις ευρώ.

Πρώτη δύσκολη χρονιά αποπληρωμής του χρέους μας είναι το 2023 και επόμενες υψηλές κορυφές αποπληρωμής του, το 2028, 2030, 2033, 2035, 2037. Πρωταγωνιστές στο μερίδιο του χρέους των εν λόγω περιόδων είναι τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τα διμερή δάνεια από Ευρωπαϊκές χώρες. 

Ετήσιο ποσό αποπληρωμής του, από 10,4 - 12,2 δις ευρώ, περίπου όσο θα στοιχίσει το νέο κανάλι του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη. Οπότε εύκολα φαντάζεται κάθε άτομο τι χάνει η χώρα μας σε όρους ανάπτυξης με την αιμορραγία δισεκατομμυρίων κάθε έτος για τόκους και χρεολύσια.

Τον εφιάλτη του άδειου κρατικού ταμείου του 2015 (1,6 δις ευρώ τον Ιανουάριο εκείνου του έτους και με υποχρεώσεις 5 δις περίπου κάθε μήνα), ουδείς θέλει να τον ξαναζήσει. Η διόγκωση όμως του χρέους, παρά την ομαλοποίηση του και την απουσία υψηλών ετήσιων κορυφών ως προς την αποπληρωμή του, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα όχι μόνο στη δυσμενή διαχείριση των εσόδων-δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού αλλά και αλλού. Έχει πρόσθετα ιδιαίτερα αντιαναπτυξιακές επιπτώσεις. Και το αγκάθι αυτό, δεν είναι το μόνο που οδηγεί σε απώλεια πόρων.

-Αδυνατώντας να βρεθούμε στις ελάχιστα διεφθαρμένες χώρες του πλανήτη (η 2η πιο διεφθαρμένη εντός της ΕΕ) και παλεύοντας εδώ και μια δεκαετία την 57η-67η θέση ως πιο διεφθαρμένο κράτος σε σύνολο 180 χωρών, η χώρα δέχεται ραπίσματα από παντού. Σύμφωνα με τα ανωτέρω λοιπόν, η Διεθνής Διαφάνεια μας κατατάσσει σε όχι ιδιαίτερα καλή θέση ως προς την έκταση της διαφθοράς διαχρονικά. Και αυτή κινείται σε ένα πολιτικό περιβάλλον, που αποφασίζει να τη στιγματίσει περιπτωσιακά μόνο όταν ξεπεράσει κάποια υπερβολικά υψηλά όρια. 

Το νομικό μας καθεστώς, το χρονικά βραχύ καθεστώς των παραγραφών, το διαβόητο «πόθεν έσχες» υπουργών βουλευτών κ.λπ. με τις ακατάλληλες διαδικασίες εποπτείας που το διαπερνούν, δεν δίνουν πολλά περιθώρια αποκάλυψης της διαφθοράς σε αιρετούς που πλούτισαν απότομα κατά τη διάρκεια της θητείας τους.

Και όλα αυτά συμπληρώνονται από εικόνες που μάλλον προσβάλλουν τη χώρα. Αναλυτικότερα, το Global Competitiveness Report δίνει, εκτός των άλλων, μια απογοητευτική εικόνα για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και του Τύπου που δεν μας τιμά φυσικά. Επίσης, πρόσφατα, ομόφωνο ψήφισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών με θέμα τον αποκλεισμό των Ελληνικών Δικαστικών Ενώσεων από επιτροπές του Υπουργείου Δικαιοσύνης θέτει εκ νέου πολλά ερωτήματα που αφορούν τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας.

Και βέβαια όλα τα προαναφερθέντα σε συνδυασμό με σωρεία υποθέσεων διαφθοράς (και με διεθνή εμβέλεια, βλ. Novartis) ευχόμαστε μην μας ταυτίσουν στο ελάχιστο με την Τουρκία κάποια εποχή…παρά την κακή θέση που κατέχουμε στο εξεταζόμενο θέμα! Να σημειώσουμε ότι σε παλιότερο τεύχος του στο Foreign Αffairs ο καθηγητής και συγγραφέας Ryan Gingeras, σημείωνε ότι η Τουρκία βρίσκεται στο δρόμο της μετατροπής της σε μαφιόζικο κράτος.

…Και υπάρχουν καθηγητές πανεπιστημίου που δεν έχουν μάθει να κλείνουν το στόμα τους…ούτε να εξαγοράζονται για να σωπαίνουν.

Η θέση μας στην κλίμακα της διαφθοράς μας στοιχίζει σε όρους απώλειας Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος με ποσό που εκτιμάται στα 14 δις ευρώ ετησίως, ποσό που χάνεται στο βάραθρο μιας απερίγραπτης γραφειοκρατίας, αποτελώντας την κινητήρια δύναμη της διαφθοράς.