Στους νεκρούς ήρωες της μάχης
Στην Ιστορία δεν επιτρέπονται υποθετικά ερωτήματα. Κατά παράβαση αυτής της συνθήκης θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί: «Ποια θα ήταν η έκβαση του Β΄ Βαλκανικού πολέμου αν ο Ελληνικός Στρατός δεν είχε κατορθώσει να προσφέρει στην πατρίδα την ένδοξη νίκη της πολύνεκρης Μάχης του Κιλκίς – Λαχανά;»
Αμέσως μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον ελληνικό στρατό, 26 Οκτωβρίου 1912, η σύμμαχος Βουλγαρία έδειξε τις διαθέσεις της. Φοβερά ενοχλημένη προσπαθούσε με κάθε μέσο να αμφισβητήσει την κυριαρχία των Ελλήνων προκαλώντας ταραχές στην πόλη. Συγκεντρώνει μεγάλες δυνάμεις στο Κιλκίς και βόρεια της Θεσσαλονίκης, ελπίζοντας σ’ ένα επόμενο πολεμικό γύρο να την κατακτήσει.
Ο βουλγαρικός κίνδυνος κυριαρχούσε στο επιτελείο των Ελλήνων και αμέσως μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων, 21 Φεβρουαρίου 1913, δεν δόθηκε χρόνος στο στρατό της Ηπείρου για ανάπαυση και πανηγυρισμούς. Διατάχτηκαν να επιστρέψουν όλες οι μεραρχίες στη Μακεδονία εκτός από την ενάτη.
Αμέσως μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον ελληνικό στρατό, 26 Οκτωβρίου 1912, η σύμμαχος Βουλγαρία έδειξε τις διαθέσεις της. Φοβερά ενοχλημένη προσπαθούσε με κάθε μέσο να αμφισβητήσει την κυριαρχία των Ελλήνων προκαλώντας ταραχές στην πόλη. Συγκεντρώνει μεγάλες δυνάμεις στο Κιλκίς και βόρεια της Θεσσαλονίκης, ελπίζοντας σ’ ένα επόμενο πολεμικό γύρο να την κατακτήσει.
Ο βουλγαρικός κίνδυνος κυριαρχούσε στο επιτελείο των Ελλήνων και αμέσως μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων, 21 Φεβρουαρίου 1913, δεν δόθηκε χρόνος στο στρατό της Ηπείρου για ανάπαυση και πανηγυρισμούς. Διατάχτηκαν να επιστρέψουν όλες οι μεραρχίες στη Μακεδονία εκτός από την ενάτη.
Η ταχύτατη μεταφορά ολοκληρώθηκε πριν την ανάπτυξη των βουλγαρικών στρατευμάτων στην περιοχή, επειδή οι Βούλγαροι ήταν απασχολημένοι με την πολιορκία της Αδριανουπόλεως (3 Νοεμβρίου 1912 - 26 Μαρτίου 1913). Το χρονικό διάστημα που ο ελληνικός στρατός βρισκόταν στην Ήπειρο είχαν περάσει μέσα στην Θεσσαλονίκη περισσότεροι από τέσσερις χιλιάδες Βούλγαροι στρατιώτες με σκοπό να εμποδίσουν την αποβίβαση των Ελλήνων από το λιμάνι.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ήπειρο είχαν παραμείνει στη Μακεδονία η πρώτη μεραρχία (Μανουσογιαννάκη) και η έβδομη (Σωτήλη). Αυτοί οι δύο σχηματισμοί είχαν διαμελιστεί και ανακατευτεί με «συμμαχικές» βουλγαρικές, με καθημερινά επεισόδια, βάσει του σχεδίου της «Διεισδύσεως». Ήταν απαραίτητο να γίνει ανασύνταξη, οργάνωση και εφοδιασμός του στρατού.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ήπειρο είχαν παραμείνει στη Μακεδονία η πρώτη μεραρχία (Μανουσογιαννάκη) και η έβδομη (Σωτήλη). Αυτοί οι δύο σχηματισμοί είχαν διαμελιστεί και ανακατευτεί με «συμμαχικές» βουλγαρικές, με καθημερινά επεισόδια, βάσει του σχεδίου της «Διεισδύσεως». Ήταν απαραίτητο να γίνει ανασύνταξη, οργάνωση και εφοδιασμός του στρατού.
Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν τρομερά ανήσυχος για τη Μακεδονία, γιατί ο συγκεντρωμένος στρατός ήταν «ακέφαλος», και ο Αρχηγός του Στρατού βασιλιάς Κωνσταντίνος ήταν υποχρεωμένος να παραμείνει στην Αθήνα. Όταν ο βασιλιάς έφτασε στη Θεσσαλονίκη (18 Ιουνίου) το Στρατηγείο μεταφέρθηκε στο Μελισσοχώρι (Μπάλτσα) γιατί ο ακήρυχτος πόλεμος με τους Βουλγάρους είχε αρχίσει.
Με τη Συνθήκη του Λονδίνου, 17 Μαΐου 1913, τερματίστηκε Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος. Η Βουλγαρία και η Σερβία δεν ικανοποιήθηκαν με την διανομή των εδαφών. Η Βουλγαρία προσδοκούσε περισσότερα εδάφη στη Μακεδονία και κυρίως τη Θεσσαλονίκη. Η Σερβία θεώρησε άδικο τον αποκλεισμό της προς την Αδριατική με τη δημιουργία της Αλβανίας. Μετά την εξέλιξη αυτή, η Σερβία ακυρώνει τη συνθήκη που υπέγραψε μυστικά με την Βουλγαρία, 26 Φεβρουαρίου 1912, και προχωράει σε συνθήκη με την Ελλάδα, 19 Μαΐου 1913.
Με τη Συνθήκη του Λονδίνου, 17 Μαΐου 1913, τερματίστηκε Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος. Η Βουλγαρία και η Σερβία δεν ικανοποιήθηκαν με την διανομή των εδαφών. Η Βουλγαρία προσδοκούσε περισσότερα εδάφη στη Μακεδονία και κυρίως τη Θεσσαλονίκη. Η Σερβία θεώρησε άδικο τον αποκλεισμό της προς την Αδριατική με τη δημιουργία της Αλβανίας. Μετά την εξέλιξη αυτή, η Σερβία ακυρώνει τη συνθήκη που υπέγραψε μυστικά με την Βουλγαρία, 26 Φεβρουαρίου 1912, και προχωράει σε συνθήκη με την Ελλάδα, 19 Μαΐου 1913.
Είναι πολύ σημαντικό για τη διάταξη των δυνάμεων και την εξέλιξη των επιχειρήσεων, το γεγονός ότι η ελληνική στρατιωτική ηγεσία αγνοούσε παντελώς τη συμφωνία Σέρβων και Βουλγάρων, η οποία μάλιστα αφορούσε και σε διανομή εδαφών με διαιτητή τη Ρωσία. Το στρατιωτικό μέρος της Ελληνοσερβικής Σύμβασης προέβλεπε την τοποθέτηση των στρατιωτικών δυνάμεων με τέτοιον τρόπο, ώστε συνενωθούν οι σύμμαχοι στρατοί και να καταδιώξουν τον βουλγαρικό προς τα ανατολικά (άρθρο 2).
Για τον συντονισμό των ενεργειών τοποθετήθηκαν: ο Σέρβος συνταγματάρχης Βάσιτς στο Ελληνικό Γενικό Στρατηγείο και ο Έλληνας λοχαγός Ν. Ραγκαβής στο σερβικό, που είχε την έδρα του στα Σκόπια. Επιλέχτηκε ως κοινή γλώσσα επικοινωνίας η Γαλλική.
Οι Βούλγαροι, θέλοντας να αποκλείσουν την ένωση Ελλήνων και Σέρβων, εξαπολύουν πρώτα γενική επίθεση κατά του σερβικού στρατού στην περιοχή της Γευγελής. Ο σερβικός στρατός αναγκάζεται σε υποχώρηση και όταν οι Έλληνες καταλαμβάνουν το Κιλκίς και το Λαχανά η σερβική μεραρχία Τιμόκ έχει καταστεί ανενεργός περιμένοντας την προέλαση των Ελλήνων.
Οι Βούλγαροι, θέλοντας να αποκλείσουν την ένωση Ελλήνων και Σέρβων, εξαπολύουν πρώτα γενική επίθεση κατά του σερβικού στρατού στην περιοχή της Γευγελής. Ο σερβικός στρατός αναγκάζεται σε υποχώρηση και όταν οι Έλληνες καταλαμβάνουν το Κιλκίς και το Λαχανά η σερβική μεραρχία Τιμόκ έχει καταστεί ανενεργός περιμένοντας την προέλαση των Ελλήνων.
Πράγματι μετά την ήττα των Βουλγάρων στις μάχες Κιλκίς - Λαχανά και Δοϊράνης, θα μπορέσει η Μεραρχία Τιμόκ να αναλάβει δράση (29 Ιουνίου). Στη συνέχεια οι δύο σύμμαχοι λειτουργούν ανεξάρτητα. Οι Βούλγαροι πιστεύοντας ότι με τους Σέρβους θα τα βρουν καλύτερα, ενισχύουν το μέτωπο εναντίον των Ελλήνων.
Ο ελληνικός στρατός θα εξαπολύσει μεγάλη επίθεση στην περιοχή Κιλκίς - Λαχανά (19 - 21 Ιουνίου 1913) με όλες του τις δυνάμεις. Οι Έλληνες είχαν να αντιμετωπίσουν έναν εχθρό σε μία πολύ καλά οχυρωμένη τοποθεσία με πλήθος χαρακωμάτων βάθους έξι χιλιομέτρων. Επίσης το βουλγαρικό πυροβολικό διέθετε ισχυρά και προστατευμένα πυροβολεία. Η απηνής δίωξη του εχθρού θα μετατρέψει τον αγώνα από παράταξη σε αγώνα οπισθοφυλακής.
Ο ελληνικός στρατός θα εξαπολύσει μεγάλη επίθεση στην περιοχή Κιλκίς - Λαχανά (19 - 21 Ιουνίου 1913) με όλες του τις δυνάμεις. Οι Έλληνες είχαν να αντιμετωπίσουν έναν εχθρό σε μία πολύ καλά οχυρωμένη τοποθεσία με πλήθος χαρακωμάτων βάθους έξι χιλιομέτρων. Επίσης το βουλγαρικό πυροβολικό διέθετε ισχυρά και προστατευμένα πυροβολεία. Η απηνής δίωξη του εχθρού θα μετατρέψει τον αγώνα από παράταξη σε αγώνα οπισθοφυλακής.
Το θάρρος και το πείσμα του Έλληνα στρατιώτη δεν θα επιτρέψει στους Βούλγαρους να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους. Η μάχη σώμα με σώμα δια της λόγχης θα φέρει τη νίκη. Πάρα πολλές μαρτυρίες αιχμαλώτων θα συμφωνήσουν πως ο πανικός ήταν η κύρια αιτία της ήττας τους. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, 100 περίπου ελαφρά τραυματίες Βούλγαροι εγκαταλείφθηκαν και μεταφέρθηκαν για νοσηλεία στη Θεσσαλονίκη.
Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν σημαντικές (γενικό σύνολο των απωλειών 8.828 άνδρες) Στις 11:00 το πρωί το Κιλκίς απελευθερώνεται. Στις 11:15 η Ελληνική Σημαία μας κυματίζει περήφανα στο λόφο του Αγίου Γεωργίου.
Η επική νίκη στο Κιλκίς, κερδηθείσα με τόσο πολύτιμο ελληνικό αίμα, προσέδωσε στον Έλληνα στρατιώτη τον αέρα του νικητή και στον ελληνικό στρατό την πρωτοβουλία των κινήσεων. Μετά το Κιλκίς οι Βούλγαροι θα ηττηθούν και στη Δοϊράνη(22 – 23 Ιουνίου), κέντρο ανεφοδιασμού του βουλγαρικού στρατού. Η ορμητικότητα των Ελλήνων θα σώσει και τους συμμάχους. Οι Βούλγαροι αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνο υποχωρούν προς τη Στρώμνιτσα διωκόμενοι από Έλληνες και Σέρβους.
Η επική νίκη στο Κιλκίς, κερδηθείσα με τόσο πολύτιμο ελληνικό αίμα, προσέδωσε στον Έλληνα στρατιώτη τον αέρα του νικητή και στον ελληνικό στρατό την πρωτοβουλία των κινήσεων. Μετά το Κιλκίς οι Βούλγαροι θα ηττηθούν και στη Δοϊράνη(22 – 23 Ιουνίου), κέντρο ανεφοδιασμού του βουλγαρικού στρατού. Η ορμητικότητα των Ελλήνων θα σώσει και τους συμμάχους. Οι Βούλγαροι αντιλαμβανόμενοι τον κίνδυνο υποχωρούν προς τη Στρώμνιτσα διωκόμενοι από Έλληνες και Σέρβους.
Η καιροσκοπική Ρουμανία παρακολουθώντας την εξέλιξη των επιχειρήσεων εισβάλει στην Βουλγαρία από το βορρά (2 Ιουλίου 1913) και προέλασε αντιμετωπίζοντας ελάχιστη αντίσταση μέχρι την βουλγαρική πρωτεύουσα. Την ίδια στιγμή οι Οθωμανοί ανακαταλαμβάνουν την Αδριανούπολη. Οι Έλληνες θα προχωρήσουν νικηφόροι μέχρι την 18η Ιουλίου 1913 που υπογράφτηκε ανακωχή.
Η Βουλγαρία, παρά τη συντριβή της στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, προσήλθε με αδικαιολόγητη οίηση και υπερβολικές απαιτήσεις στις διαπραγματεύσεις κατά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου. Διεκδικούσε να πάρει και την Καβάλα. Φαντάζεται κανείς τι θα γινόταν αν είχε κερδίσει τη μεγάλη μάχη του Κιλκίς – Λαχανά.
Η Βουλγαρία, παρά τη συντριβή της στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, προσήλθε με αδικαιολόγητη οίηση και υπερβολικές απαιτήσεις στις διαπραγματεύσεις κατά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου. Διεκδικούσε να πάρει και την Καβάλα. Φαντάζεται κανείς τι θα γινόταν αν είχε κερδίσει τη μεγάλη μάχη του Κιλκίς – Λαχανά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.
Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.
Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.