Η ψυχολόγος Βίκυ Καλφοπούλου απαντά στα δικά σας ερωτήματα

Ερώτηση: Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν η υπνοβασία στα παιδιά οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες. Ευχαριστώ και συγχαρητήρια για την στήλη σας.
Ρένια. 

Φίλη Ρένια,
Ευχαριστώ πολύ.
Αρχικά, τον πρώτο λόγο σε αυτές τις περιπτώσεις την έχει ο παιδίατρος, για να διαπιστωθεί αν όντως πρόκειται για υπνοβασία. Όταν αποκλεισθούν άλλοι παράγοντες, τότε θα μπορούσαμε να εστιάσουμε στον ψυχολογικό. Η υπνοβασία είναι μια διαταραχή του ύπνου και εμφανίζεται κυρίως στις μικρές ηλικίας. Αν και συμβαίνει σε μεγάλο ποσοστό και ως διαταραχή είναι γνωστή, δεν παύει να παραξενεύει τον κόσμο.
Έρευνες δείχνουν ότι η διαταραχή έχει μεγαλύτερα ποσοστά εμφάνισης, αν κάποιος από τους γονείς υπνοβατούσε ή εξακολουθεί να υπνοβατεί. Η επιστήμη αναφέρει ότι το καθημερινό άγχος και η ένταση που βιώνει ένα παιδί κατά τη διάρκεια της ημέρας, αναβιώνετε ξανά κατά τη διάρκεια της νύχτας, είτε με τη μορφή άσχημων ονείρων, είτε με παραμιλητό, είτε με υπνοβασία. Δεν είναι τυχαίο που αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στην έναρξη της σχολικής χρονιάς, μετά από κάποια απώλεια ή αποχωρισμό, μετακόμιση ή τον ερχομό νέου μέλους στην οικογένεια. Σύμφωνα με έρευνες, η έντονη κούραση είναι ένας ακόμη λόγος. Τα παιδιά επεξεργάζονται με έναν διαφορετικό τρόπο από τους μεγάλους την καθημερινότητα τους ή τις ανησυχίες τους. Για πολλούς λόγους ένα παιδί δυσκολεύεται να εξωτερικεύσει αυτά που το ανησυχούν, με αποτέλεσμα να μην νιώθει ανακούφιση ή να μην έχει την επιβεβαίωση που χρειάζεται άμεσα για να ηρεμήσει. Σίγουρα, το ασφαλές, φιλικό και ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον είναι το αντίδοτο, αλλά οι γονείς θα πρέπει να μάθουν να παρατηρούν περισσότερο τα παιδιά τους, ώστε να εντοπίζουν τα βαθύτερα αίτια. Μια λέξη πολλές φορές αρκεί να για ηρεμήσει ένα παιδί. Για να γίνω πιο σαφής, θα αναφερθώ σε ένα παιδί με βραδινούς εφιάλτες, που η μητέρα δεν μπορούσε να εντοπίσει την αιτία. Οι γονείς χώρισαν και για ένα διάστημα το παιδί έβλεπε ότι πέφτει σε ένα πηγάδι σκοτεινό από το οποίο δεν μπορούσε να βγει με αποτέλεσμα να ξυπνά με κραυγές. Το γεγονός ότι το παιδί δεν είχε ενημερωθεί για την κατάσταση που θα ακολουθήσει μετά τον χωρισμό, του έφερνε σύγχυση και αναστάτωση. Το παιδί αναβίωνε όλα του τα συναισθήματα κάθε βράδυ με αποτέλεσμα το σκοτεινό πηγάδι να είναι το άγνωστο, το αβέβαιο και μη ασφαλές περιβάλλον. Το γεγονός ότι δεν μπορούσε να βγει από αυτό, οφειλόταν στο γεγονός ότι οι γονείς δεν το είχαν ενημερώσει, ώστε να έχει μια ξεκάθαρη εικόνα για το μέλλον. Όταν οι γονείς μίλησαν στο παιδί και απάντησαν στις ερωτήσεις του τότε οι εφιάλτες σταδιακά υποχώρησαν. Βέβαια, όλο αυτό το διάστημα θα πρέπει οι γονείς να διασφαλίσουν και την σωματική ασφάλεια του παιδιού τους, βάζοντας πόρτες ασφαλείας στις σκάλες, να κλειδώνουν τις εξώπορτες, να φροντίζουν να μην υπάρχουν επικίνδυνα αντικείμενα στο πάτωμα. Ακόμη πιο ασφαλές είναι να περιορίζουν το παιδί στο δωμάτιο του κλειδώνοντας το, ειδάλλως θα καταντήσουν ξάγρυπνοι φρουροί. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι γονείς πρέπει να παραμένουν ψύχραιμοι και να οδηγούν το παιδί πίσω στο κρεβάτι του. Δεν υπάρχει λόγος οι γονείς να μαλώνουν τα παιδιά εφόσον δεν γίνεται εσκεμμένα. Ίσως δεν υπάρχει λόγος να αναφερθεί, γιατί μπορεί να φέρει αναστάτωση και ανησυχία στο παιδί. Σαφώς υπάρχουν και πρακτικοί μέθοδοι που μπορεί με την βοήθεια κάποιου ειδικού να επιχειρήσετε, ώστε να έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η υπνοβασία είναι το αποτέλεσμα και θα παραμένει, όσο η αιτία δεν λύνετε.