Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2021

Στύλωμα πίστης - ξαναστήσιμο ζωής

†ο Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως & Πολυκάστρου Δημήτριος
Τοποτηρητής της Ι. Μητροπόλεως Πολυανής & Κιλκισίου
ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ πως πιο εύκολα κολλάμε στην επικαιρότητα (και μάλιστα στη δική μας επικαιρότητα, όταν προβάλλει αμείλικτη η και τραγική). Και απολησμονούμε το παρελθόν (όταν δεν το έχουμε ζήσει εμείς οι ίδιοι, αλλά κάποιοι αλλοτινοί, ακόμη κι αν αυτοί είναι από τους εγγύτερους προγόνους μας). Αυτό βεβαίως αποδεικνύει και τα ανθρώπινά μας όρια, όσο κι αν η εποχή μας πασχίζει να μας τα παρουσιάσει επιστημονικώς υπερβάσιμα, διαδικτυακώς απέραντα.

Ευτυχώς, που αναδύονται κάθε χρόνο στην επικαιρότητα των τρεχουσών εξελίξεων και κάποιες επέτειοι. Για να ξαναθυμόμαστε και να ξαναθυμίζουμε. Να μην ξεχνάμε τις μαζικές τραγωδίες της πανανθρωπότητος, αλλά και ειδικά της πατρίδας μας. Μιας πατρίδας που από αιώνες και αιώνες απλώθηκε δημιουργικά στην Ιωνία και τον Πόντο και στη μεγάλη Ρωμυλία και στη Μεγάλη Ελλάδα. Επέζησε πολιτισμικά μεταδίδοντας περισπούδαστες συμβολές στο πανευρωπαϊκό σκηνικό.

Μεγαλούργησε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αλλά καρπώθηκε τραυματισμένη την αλλοτινή αίγλη στους αιώνες της άλωσης. Για να την χαρεί προσώραν εξαπλούμενη και να την εισπράξει καταματωμένη κι επιθανάτια με τις νεώτερες γενοκτονίες στον Ποντιακό και το Μικρασιατικό χώρο, διωγμένη κι από την Ανατολική Ρωμυλία, μετέπειτα καταδιωγμένη από την Αλεξάνδρεια και συρρικνούμενη στην Κωνσταντινούπολη.

Αυτές τις μέρες τιμούμε τους αμέτρητους νεκρούς μας, με ανακοινώσεις και μνημόσυνα και τελετές ιερού χρέους.

Έστω κι αν απολησμονούμε τις ευθύνες μας για τις δικές μας συλλογικές γενοκτονίες με τόσα και τόσα σπλάχνα μας εκτρωματικά θανατωμένα! Αν είχαν τα δικά μας μυαλά κάποιοι σαν κι εμάς, δεν θα γεννιόταν ο περισπούδαστος Μπετόβεν ούτε θα επιζούσε για να μεγαλουργήσει η δική μας Γλύκατζη-Αρβελέρ.

Ας επανέλθω όμως από αυτήν την καταραμένη δική μας διαρκή αυτο-γενοκτονία (που την κρύβουμε ακόμη κι από τη συνείδησή μας) στην άλλη καθ᾽ ημών γενοκτονία που την αποκλαίουμε μαζί με την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού.

ΣΠΟΝΔΗ ΚΑΙ ΦΡΙΚΗ

«ΕΠΕΣΑΝ ΘΥΜΑΤΑ του τουρκικού βαρβαρισμού. Σφαγιάσθηκαν, κρεμάσθηκαν, λυντσαρίσθηκαν, ετάφησαν ζωντανοί η πέθαναν από σκόπιμες ταλαιπωρίες στα τάγματα εργασίας και στις ατέλειωτες εξοντωτικές πορείες των ομήρων και αιχμαλώτων, μόνο και μόνο επειδή ήταν Έλληνες! Στην πιο καλή περίπτωση εκτελέσθηκαν με τυφεκισμό…» (στην “Καθημερινή” 17.06.1992).

Και δεν ήταν μόνο η κατασφαγμένη σπορά τόσων θανατωμένων που απέμεινε σπονδή στις αλησμόνητες πατρίδες. Ήταν και η φρίκη που επέζησε στις αναμνήσεις όσων επέζησαν.

Όπως το ᾽λεγε η Διδώ Σωτηρίου (ένθετο της εφημ. “Θεσσαλονίκη” 31.08.1992): «Οι ζωντανοί δεν το πιστεύανε, άπλωναν τα χέρια τους στο κορμί τους και ψάχνανε, για να βεβαιωθούνε πως δεν ήταν βρυκόλακες. Και ψάχναν και για την ψυχή τους, να δουν αν ήταν στη θέση της. Μ᾽ αυτή ήταν άφαντη. Είχε μείνει πίσω στην πατρίδα, κοντά στους αγαπημένους νεκρούς και στους αιχμάλωτους, στα σπιτάκια, στα χωράφια, στις δουλειές…».

Όμως, δεν έσβησαν. Μ᾽ αυτούς ξανάνιωσε η πατρίδα μας. Η οδύνη δεν μπόρεσε να τους αποτρέψει από το “ξαναστήσιμο της ζωής”, από το άσβεστο “αντάμωμα της πίστης”. Στο ένα τους έσπρωχνε η ανάγκη, στο άλλο τους στύλωνε ολόρθους η πίστη.

ΔΟΥΝΑΙ ΚΑΙ ΛΑΒΕΙΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ της Ελλάδος, από σεβασμό θέλοντας να προφυλάξει τους υπερμάχους του Οικουμενικού μας Θρόνου, όπως έπραξε φέτος με τους Ιερομάρτυρες της εθνεγερσίας, έτσι και παλαιότερα προτίμησε να ανακηρύξει επίσημα εκείνη τους Μάρτυρες της Μικρασιατικής καταστροφής. Όχι πως τους αποδίδουμε αξία με τη δική μας μνημοσύνη, όταν ήδη έχουν εν ουρανοίς την άγια υπεραξία της άφθαρτης πια αιωνιότητος. Εκείνοι διακονούν εκείθεν το “δούναι” των θείων ευλογιών, κι εμείς κρατιόμαστε από τη δική τους μεγαλοδωρία με το δικό μας ευλαβικό “λαβείν”.

Μια τέτοια ευλογημένη ουράνια δωροδοσία σκέφθηκα να ξαναδημοσιεύσω στον τοπικό ηλεκτρονικό Τύπο. Mέ αφορμή την άγια και εθνική συνάμα επέτειό τους, που δρομολογεί με νόημα τη φιλότιμη πορεία της ανάνηψης, της αποφασιστικής μετάνοιας και της εμψύχωσης, καθώς διαβαίνουμε από τα τόσα τωρινά αδιέξοδα. Και να θυμίσω πάλι στη μεθοδική συλλογική αμνησία και να αναδείξω σε όλους τι έπραξε η Εκκλησία.

Θα ξεκινήσω από το 1922, για να ρθω στα δικά μας χρόνια. Ο άγιος Χρυσόστομος ο ιερομάρτυρας και εθνομάρτυρας της Σμύρνης, ο από Δράμας, πριν το έσχατο οριστικό του μαρτύριο, δήλωνε με μιαν κατάπικρη αποφασιστικότητα: «Είμαι πενηντατεσσάρων ετών. Δις εξωρίσθην και πλειστάκις υπέμεινα τα πάνδεινα, ονειρευόμενος ελληνικήν και ελευθέραν την δούλην πατρίδα. Η πραγματοποίησις του ονείρου με εύρε παρήλικα μεν, ουχί λευκότριχα όμως. Και ιδού, επί των ημερών εμού, του καυχωμένου ότι, όπου πατώ, εκείθεν απελαύνεται ο Τούρκος, το όνειρον, το λαβόν σάρκα και οστά, εξαφανίζεται, διαλύεται, αποσυντίθεται. Και ιδού, προ των πυλών της Σμύρνης, της ελληνικής, οι σφαγείς, Θεέ μου! Οίον και θέαμα και άκουσμα!

»Εγώ να εγκαταλείψω την Σμύρνην; Ποτέ! Θα με καταδιώκη η σκια του ιερού Πολυκάρπου ως άνανδρον, και του αγίου Γρηγορίου του Ε ὡς ανάξιον διάδοχόν του. Είθε μόνον να ηξιούμην μετ᾽ αυτών, καθ᾽ ον και εκείνοι τρόπον. Διότι, ζων, ουδέν πλέον έχω να ελπίζω. Θνήσκων, ίσως ενισχύσω και άλλους, ίνα μένωσι πιστοί εις το καθήκον. Ίσως, το αίμα το οποίον θα χύση άφθονον ο σφαγεύς, ίσως φωτίση τον νουν των Ισχυρών της γης και κατανοήσωσιν, ότι ο Ελληνισμός δεν είναι ανάξιος ζωής και ελευθερίας.Θα μείνω, λοιπόν. Και προσμένω αταράχως ο,τι η θεία Πρόνοια μου επιφυλάσσει. †Ο Σμύρνης Χρυσόστομος»

ΟΛΟΖΩΝΤΑΝΟΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΕΡΑΣΑΝ χρόνια και χρόνια. Όμως, ο καταβασανισμένος δια βίου ηρωϊκός και άγιος Ιεράρχης, άθυρμα κακουργίας του τουρκικού όχλου, δεν χάθηκε. “Ζει και βασιλεύει”, όπως το λέει η παροιμιακή φράση. Όπως το πιστοποίησε με ένα νεότερο θαυμαστό συμβάν, καθώς το έζησε και το κατέθεσε η οικογένεια ενός κοριτσιού, από τη Θεσσαλονίκη.

«Όλα ξεκίνησαν 31.10.2005 για την μικρή μας κόρη Ε. 4,5 ετών, στην οποία ξαφνικά παρουσιάσθηκε έντονη αστάθεια και ατονία. Μετά από τον παιδίατρό της, οδηγηθήκαμε σε άμεση εισαγωγή στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης για όλες τις απαραίτητες εξετάσεις. Τα αποτελέσματα, μετά από αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες, καθόλου ευχάριστα. Διαπιστώθηκε όγκος τεραστίων διαστάσεων σε μέγεθος μεγάλου πορτοκαλιού στο αριστερό μέρος της παρεγκεφαλίδος με έντονη πίεση στο στέλεχος. 

Όλος ο όγκος συνοδευόταν από ένα μεγάλο κυστικό τμήμα, με αποτέλεσμα να φράξει η τέταρτη κοιλία του εγκεφάλου και να μην κυκλοφορούν σωστά τα υγρά του εγκεφάλου. Οι συνέπειες από την έντονη πίεση στο εγκεφαλικό στέλεχος: η μικρή Ε. έχασε την ικανότητα να ελέγχει το περπάτημά της, την κίνηση του αριστερού χεριού και ματιού, και όλα αυτά μέσα σε μία μόνο ημέρα.

»Όλος ο ιατρικός τομέας του Ιπποκρατείου ήταν αναστατωμένος, και τα νέα για μας καθόλου ευχάριστα. Όλοι οι γιατροί απορούσαν με το μέγεθος του όγκου και με το πως το παιδί ζούσε κάτω απ᾽ αυτές τις συνθήκες. Μετά από συμβουλές των ειδικών, έπρεπε να βρούμε μια έμπειρη ομάδα γιατρών, για να προχωρήσουμε όσο πιο σύντομα γίνεται σε επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου. 

Μετά από συστάσεις γνωστών και αγνώστων επισκεφθήκαμε γνωστό καθηγητή νευροχειρουργικής, ο οποίος με το νευροχειρουργό βοηθό του μας ενημέρωσε για τη σοβαρότητα και κρισιμότητα της κατάστασης. Έπρεπε να προχωρήσουμε σε επέμβαση την επόμενη ημέρα λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης. Τα ρίσκα πάρα πολλά, και το μεγαλύτερο ήταν να μην αντέξει το παιδί στο χειρουργείο και να καταλήξει στα χέρια των γιατρών.

»Μετά από 10 περίπου ώρες χειρουργείου αφαιρέθηκε τμήμα του όγκου, αλλά ήταν αδύνατη η αφαίρεση του μέρους που πίεζε το στέλεχος της παρεγκεφαλίδος, λόγω αιμοδυναμικής διαταραχής που παρουσιάστηκε κατά την διάρκεια της επέμβασης. Ευτυχώς η εμπειρία των νευροχειρουργών σταμάτησε την επέμβαση χωρίς να προκύψουν οδυνηρότερα αποτελέσματα. Μετά το χειρουργείο το παιδί οδηγήθηκε στην Εντατική Μονάδα Παίδων του Ιπποκρατείου, όπου και οι εκεί γιατροί δεν ήταν καθόλου αισιόδοξοι για την μελλοντική κατάστασή του. 

Η μόνη μας ελπίδα ήταν ο ΘΕΟΣ, από τον οποίο είμασταν αρκετά απομακρυσμένοι, όπως οι περισσότεροι “σύγχρονοι άνθρωποι”. Κατά βάθος πίστη υπήρχε έντονη, χωρίς όμως να εκτελούμε σωστά τα καθήκοντά μας προς τον Κύριο.

»Μετά από 16 μέρες νοσηλείας επιστρέψαμε στο σπίτι αβέβαιοι για το μέλλον του παιδιού, γεμάτοι στενοχώρια. Μια συγκάτοικος στην πολυκατοικία μας έδωσε, για να μας στηρίξει, το βιβλίο με τα θαύματα του ΑΓΙΟΥ ΡΑΦΑΗΛ από το μοναστήρι στη Γρίβα. Νιώσαμε έντονα την ανάγκη να επισκεφθούμε τη συγκεκριμένη μονή και να παρακαλέσουμε τους Αγίους μας να κάνουν και σε μας το θαύμά τους. Συζητώντας με τη σύζυγο θυμήθηκα ότι πριν από αρκετό καιρό στην εταιρεία που εργάζομαι είχα γνωρίσει τον π. Νικόδημο από το συγκεκριμένο μοναστήρι. Του τηλεφώνησα και συνεννοηθήκαμε να επισκεφθούμε τη μονή την επόμενη Κυριακή. Η παρηγοριά που νιώσαμε από την επίσκεψη δεν περιγράφεται.

»Αρχές Ιανουαρίου 2006 κάναμε την πρώτη μαγνητική τομογραφία, για να δούμε την κατάσταση του παιδιού. Η απόφαση του Καθηγητή από τα αποτελέσματα ήταν να μην κάνουμε καμιά κίνηση για δεύτερη επέμβαση, λόγω της θέσεως του όγκου, γιατί θα ρισκάραμε τη ζωή του. Εμείς όμως έχοντας έντονη πίστη συνεχίσαμε να ψάχνουμε στο εξωτερικό για εξειδικευμένα κέντρα για την ολική αφαίρεση του όγκου. 

Ήρθαμε σε επαφή με ένα πολύ ειδικό νοσοκομείο για αφαιρέσεις εγκεφαλικών όγκων στο Αννόβερο Γερμανίας, το International Neuroscience Institute, στο οποίο χειρουργεί ένας από τους μεγαλύτερους νευροχειρουργούς του κόσμου. Μετά από συνεχείς επαφές και ενημέρωση καταλήξαμε σε προγραμματισμένη εισαγωγή στις 13.03.2006 χωρίς να εγγυώνται την ολική αφαίρεση του όγκου. Όλο αυτό το διάστημα επισκεπτόμασταν τη μονή του ΑΓΙΟΥ ΡΑΦΑΗΛ, από όπου παίρναμε κουράγιο και δύναμη…».

ΣΥΝΟΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑ

«Ένα μήνα πριν την προγραμματισμένη αναχώρηση μας για τη Γερμανία, Σάββατο μεσημέρι, λίγο πριν αναχωρήσω από το γραφείο της εργασίας μου, με επισκέφθηκε ένας κληρικός. Μόλις τον είδα, θυμήθηκα ότι ο συγκεκριμένος κληρικός είχε ξαναέρθει στο γραφείο μου πριν ενάμιση περίπου χρόνο και μου είχε δώσει μια μικρή εικονίτσα, την οποία και έβαλα στο πίσω μέρος του γραφείου μου χωρίς να δω ποιός ήταν ο άγιος. Στην προσπάθειά μου να του δώσω κάποια χρήματα για την εικόνα, αυτός ευγενικά είχε αρνηθή, πράγμα που μου έκανε εντύπωση.

»Ο κληρικός εκείνος μου ήταν εντελώς άγνωστος. Μου προξένησε εντύπωση από την πρώτη φορά που τον είχα δει το παρουσιαστικό του, από εκείνα που δεν ξεχνιούνται εύκολα (ιδιόμορφη μύτη, υπερβολικά φθαρμένα, αλλά πεντακάθαρα ράσα).Στη δεύτερη επίσκεψή του, ένα μόλις μήνα πριν το ταξίδι μας για την εγχείρηση στο εξωτερικό, ένιωσα την ανάγκη να του μιλήσω. Του πρότεινα να καθίσει να τον κεράσω κάτι, αλλά πάλι μου αρνήθηκε ευγενικά, λέγοντας πως ήταν απλά περαστικός. Φορούσε τα ίδια φθαρμένα, αλλά πεντακάθαρα ράσα.

»Κάποια στιγμή με κύτταξε με το ήρεμο πρόσωπό του στα μάτια και μου είπε πως δεν με βλέπει σε καλή κατάσταση. Πριν προλάβω να του εξηγήσω το λόγο, με καθησύχασε λέγοντάς μου να μην στενοχωριέμαι, γιατί σε 35 μέρες πριν το Πάσχα θα μπει η χαρά στην οικογένειά μου, αλλά (τα τελευταία λόγια, φεύγοντας) να μην ξεχνώ να δίνω κανένα ψωμάκι στη γειτονιά.

»Μεγαλύτερη εντύπωση μου προξένησε ο τρόπος που έφυγε. Τα μακριά φθαρμένα ράσα του κάλυπταν τα πόδια του, αλλά εκείνος, σαν να είχε μικρούς τροχούς κάτω από τα πόδια του, δεν βάδιζε όπως βαδίζει ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Όλα αυτά έγιναν σε οπτικό πεδίο που το ελέγχω με το βλέμμα μου. Τηλεφώνησα αμέσως στη γυναίκα μου, της είπα τι είχε συμβεί και την πρόρρηση του κληρικού. Της μίλησα για την εικόνα που μου είχε δώσει πριν από ένα χρόνο, κι εκείνη μου ζήτησε να την πάρω μαζί μου στο σπίτι.

»Όταν την πήρα στα χέρια μου και την πρόσεξα για πρώτη φορά, η έκπληξή μου ήταν τεράστια, διότι είχε αποτυπωμένη την μορφή του κληρικού με τη χαρακτηριστική μύτη, φιλοτεχνημένη σαν αγιογραφία. Στο όνομα του Αγίου έγραφε ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. Είχα ακουστά λίγα πράγματα, αλλά ποτέ δεν είχα δει το πρόσωπό του σε φωτογραφία. Ψάχνοντας σε συγγράμματα για την καταστροφή της Σμύρνης, έμαθα για την ιστορία του, για την θανάτωσή του από τον τουρκικό όχλο, αλλά βρήκα και ασπρόμαυρη πραγματική φωτογραφία του από τη Σμύρνη, οπότε δεν υπήρχε καμιά αφμιβολία ότι ήταν ο ίδιος κληρικός που με επισκέφθηκε, αφού επρόκειτο για πραγματική φωτογραφία της δεκαετίας του 1920 και όχι για απεικόνιση κατά φαντασία κάποιου αγιογράφου.

»Ο χρόνος για το εξωτερικό έφτασε και αναχωρήσαμε για την Γερμανία. Φτάσαμε εκεί το πρωινό της 13.03.2006 και, αφού έγιναν όλες οι απαραίτητες εξετάσεις, το παιδί προετοιμάστηκε για το χειρουργείο. Όλα πήγαν καλύτερα από ο,τι περιμέναμε. Έγινε ολική αφαίρεση του όγκου, και αυτή τη στιγμή είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό παιδάκι, που δύσκολα μπορεί κάποιος να καταλάβει και να πιστέψει όλα όσα του συνέβησαν. 

Το Σάββατο 19 Μαρτίου 2006, αφού όλα είχαν πάει καλά με τη μικρή Ε. Και συνήλθε από την Εντατική, αλλά είχαν περάσει και τα κρίσιμα εικοσιτετράωρα, ήταν η πρώτη μέρα που χαρήκαμε και γελάσαμε με την οικογένειά μου μετά από μήνες ταλαιπωρίας. Εάν κάποιος μετρήσει, είναι 35 μέρες πριν το Πάσχα. Ο κληρικός με τα φθαρμένα ολοκάθαρα ράσα, ο Χρυσόστομος Σμύρνης, επιβεβαιώθηκε στην προειδοποίησή του προς εμένα. Όσο για τα φθαρμένα ράσα, διαβάζοντας κανείς την ιστορία, θα μάθει ότι τον έσερναν στους δρόμους της Σμύρνης. Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι 60 χλμ από το Αννόβερο υπάρχει ορθόδοξη ελληνική Εκκλησία του Αγίου Ραφαήλ. Είναι αυτά συμπτώσεις;

»Μα βεβαια όχι. Με τη βοήθεια των Αγίων, αλλά και του Χρυσοστόμου Σμύρνης, τον οποίο είδα ολοζώντανο μπροστά μου χωρίς να τον γνωρίζω, η κόρη μας ξεπέρασε ένα τεράστιο πρόβλημα υγείας χωρίς τις παραμικρές επιπλοκές. Τίποτε δεν είναι τυχαίο σ᾽ αυτόν τον κόσμο, από τη δημιουργία ενός προβλήματος, αλλά και τον πολύπλοκο τρόπο της λύσης του. Μέσα από αδιανόητες καταστάσεις, παραπέμπουν στη δύναμη και το μεγαλείο του Θεού.

Ν.Κ., … Αμπελόκηποι Θεσσαλονίκης».

ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΕΜΨΥΧΩΣΗΣ

ΑΣ ΚΡΑΤΗΘΟΥΜΕ από το μεγαλείο της πίστεώς μας, από αυτήν την εμπειρική θεία δωρεά που μας χάρισε ο Θεός, για να την ζούμε εκκλησιαστικά και να την μεταγγίζουμε στην κοινωνία σαν την πολυτιμότερη αιμοδοσία ζωντάνιας και ελπίδας και χαράς.

Και για να κρατηθούμε, μας χρειάζεται η λεβεντιά και το φιλότιμο, η άγια μετάνοια προς τον Άγιο Τριαδικό Θεό της πίστης μας. Ώστε να λαχταράμε, να τολμούμε να προσφωνούμε το Θεό Πατέρα. Και με τη δική Του ευλογία να προχωράμε θαρραλέοι στο “αντάμωμα” της εμψύχωσης, που τόσο χρειαζόμαστε μικροί και μεγάλοι, παιδιά και γονείς.

Καλό ξεκίνημα σε εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς και σε κάθε πολιτικό-δημοτικό-πολιτισμικό εθελοντή της μορφωτικής διαδικασίας και καταξίωσης.

Κι από κοντά σε όλους τους παράγοντες της από Θεού ευλογημένης κοινής μας πορείας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.