Κυριακή 20 Αυγούστου 2017

Ο ρόλος του φθορίου στα δόντια μας (μέρος 1ο)


Γράφει ο Dr. Θωμάς Μακρυνιώτης*
Τα τελευταία χρόνια έχει ξεσπάσει στο διαδίκτυο ένας μεγάλος πόλεμος κατά του φθορίου. Αρκεί μόνο να πληκτρολογήσει κανείς την λέξη φθόριο σε γνωστές μηχανές αναζήτησης για να βρεθεί μπροστά σε χαρακτηρισμούς όπως “δηλητήριο”, “ποντικοφάρμακο” και “βλαβερό”. Είναι όμως πραγματικά έτσι;
Το φθόριο είναι ένα χημικό στοιχείο το οποίο προσλαμβάνεται με την μορφή αλάτων κυρίως με το νερό και την τροφή. Σύμφωνα με το διεθνές πρόγραμμα για την χημική ασφάλεια (IPCS - International Program on Chemical Safety, 2002), από το συνολικό φθόριο που καταναλώνει ένα παιδί το 75 - 90% καταλήγει στον οργανισμό του. 

Η ικανότητα πρόσληψης αυτή πέφτει στους ενήλικες στο 60%. Αφού απορροφηθεί από το στομάχι και το έντερο, το φθόριο μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος και ενσωματώνεται σε δομές του σώματος που περιέχουν πολύ ασβέστιο, δηλαδή στα κόκαλα και στα δόντια. 

Σε όλη αυτή την σύντομη διαδρομή μέσα στο σώμα μας το φθόριο είναι “παγιδευμένο” με άλλα χημικά στοιχεία, για παράδειγμα το νάτριο, σε χημικές ενώσεις που η παλιά χημεία ονόμαζε για πρακτικούς λόγους “άλατα”.

Το εξωτερικό περίβλημα των δοντιών μας, το λεγόμενο σμάλτο ή αδαμαντίνη, δεν είναι ένα συμπαγές αδιαπέραστο σώμα. Αποτελείται από ένα λεπτομερώς δομημένο πλέγμα από κρυστάλλους, ενισχυμένο με μαγνήσιο, κάλιο και νάτριο. 

Τα οξέα που παράγουν τα βακτήρια του στόματος μπορούν να καταστρέψουν αυτή την δομή δημιουργώντας αυτό που ονομάζουμε “τερηδόνα”.

Οι ευεργετικές ιδιότητες του φθορίου στα δόντια άρχισαν να γίνονται γνωστές ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα. Διαπιστώθηκε ότι όταν το σμάλτο των δοντιών είναι πλούσιο σε άλατα φθορίου αντέχει περισσότερο στις επιθέσεις των οξέων που παράγουν τα βακτήρια. 

Από τότε οι γνώσεις των επιστημόνων για τις ιδιότητες, τα αποτελέσματα αλλά και τους κινδύνους της χρήσης του φθορίου στα δόντια έχουν επεκταθεί. Έχει αποδειχθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα φθορίου στο πόσιμο νερό και η φτωχή σε φθόριο διατροφή προκαλούν υψηλά επίπεδα τερηδόνας. 

Ταυτόχρονα βρέθηκε ότι και η υπερβολικά υψηλή περιεκτικότητα φθορίου προκαλεί κίτρινους και καφέ λεκέδες στα δόντια, την λεγόμενη φθορίαση.

Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι το φθόριο ενδυναμώνει το σμάλτο κάνοντας το πιο ανθεκτικό στις επιθέσεις των βακτηρίων και βοηθάει στην πιο γρήγορη επισκευή του από τα οξέα. Η φθοριούχος οδοντόκρεμα δημιουργεί ένα προστατευτικό στρώμα πάνω από τα δόντια που τα καλύπτει και τα προστατεύει. 

Τέλος τα βακτήρια του στόματος λόγω του φθορίου δεν μπορούν να αναπτυχθούν τόσο γρήγορα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να βλάψουν τόσο πολύ τα δόντια.

Βασιζόμενη στα παραπάνω στοιχεία η γερμανική εταιρεία οδοντολογίας, στοματολογίας και γναθολογίας (Deutsche Gesellschaft für Zahn-, Mund- und Kieferheilkunde - DGZMK) προτείνει:

- Για μωρά μέχρι 6 μηνών δεν είναι από οδοντικής πλευράς απαραίτητη η λήψη φθορίου. Από την στιγμή που θα βγουν τα πρώτα παιδικά δοντάκια μέχρι την ηλικία των 2 ετών υπεύθυνοι για το πλύσιμο των δοντιών είναι οι γονείς. 

Τα δόντια θα πρέπει να βουρτσίζονται απαραίτητα δυο φορές την ημέρα με λίγη παιδική οδοντόκρεμα (μέγεθος μπιζελιού) περιεκτικότητας 500 ppm σε φθοριούχο νάτριο. 

Το χάρτινο κουτί που περιέχει το σωληνάριο της οδοντόκρεμας, αλλά και το ίδιο το σωληνάριο γράφουν αναλυτικά τα συστατικά της, καθώς και την περιεκτικότητα της σε φθοριούχο νάτριο, μετρημένο σε ppm - parts per million.

Μετά τα 2 έτη τα δόντια θα πρέπει να πλένονται 2 φορές την ημέρα με οδοντόκρεμα περιεκτικότητας 1000 ppm. Το πλύσιμο των δοντιών θα πρέπει να γίνεται από το παιδί και τους γονείς μαζί, έτσι ώστε να συνηθίζει την καθημερινή φροντίδα του στόματος.

- Όταν το παιδί φτάσει σε σχολική ηλικία επιτρέπεται να πλένει τα δόντια του δυο φορές την ημέρα με οδοντόκρεμα 1450 ppm. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι όταν ένα παιδάκι πάψει να καταπίνει την οδοντόκρεμα κατά το βούρτσισμα των δοντιών μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποια μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε φθόριο.

- Η χρήση φθοριούχων gel και βερνικιών επιτρέπεται μόνο σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας με αυξημένο κίνδυνο τερηδόνας και μόνο με την σύμφωνη γνώμη του οδοντίατρου.

- Η τοπική χρήση φθοριούχων σκευασμάτων όπως η οδοντόκρεμα, το στοματικό διάλυμα ή το gel υπερτερεί της χρήσης φθοριούχων συμπληρωμάτων από το στόμα, όπως ταμπλέτες ή σταγόνες φθορίου.

Η ευρωπαϊκή ακαδημία παιδιατρικής οδοντιατρικής και η ελληνική παιδοδοντική εταιρεία συμπεραίνουν σε δημοσίευμά τους το 2009 ότι η εκτεταμένη χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας είναι ένας από τους κύριους λόγους για την σημαντική μείωση της τερηδόνας παγκοσμίως τα τελευταία 30 χρόνια.

Σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή και με καθημερινή φροντίδα του στόματος η αντιμετώπιση της τερηδόνας μπορεί να γίνει εύκολη υπόθεση.

* Dr. Θωμάς Μακρυνιώτης, MSc
Προληπτική οδοντιατρική Ι Αισθητική Ι Εμφυτεύματα
Σουμελά 34
55132 Καλαμαριά
Tηλέφωνο: 2310 486744
Κινητό για επείγοντα περιστατικά: 6908 850189
web: www.familydentist.gr
e-mail: info@familydentist.gr

Ώρες λειτουργίας οδοντιατρείου:
Δε., Τρ., Πε.: 09:00 - 14:00 και 17:00 - 20:00
Τε.: 12:00 - 20:00
Πα.: 09:00 - 16:00

Σα.: κατόπιν συνεννόησης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.