Η συντέλεια

Του Φώτη Μισόπουλου

prose sur l'indicible, du présent et de toujours

Ούτε καν την ομορφιά δεν θαυμάζουμε: θαυμάζουμε τη μετάφρασή της μόνο
ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ [1]

.......άνθρωποι εθισμένοι στην ταχύτητα, χάρτινοι: Κινηματογραφικοί αστέρες Ούτε καν την ομορφιά δεν θαυμάζουμε: θαυμάζουμε τη μετάφρασή της μόνο
[Απ' έξω το γραμμόφωνο αρχίζει να παίζει δυνατά Σαν οπτασία: Διάστημα, το οποίο είναι η μεγαλύτερη δυνατή έλλειψη: Που συμφωνεί με την τελική επιστροφή: Την οκτάβα]

ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: ......[απότομα] Από πού πήγε μέχρι τα πέρατα της γης για ν' αποφύγει να διασχίσει τον εαυτό του; Ο Ήλιος Ο Σαίξπηρ Ένας θεός Ένας ταξιδιωτικός αντιπρόσωπος ως την Πραγματικότητα [Κάποιος που διέσχιζε τον εαυτό του, καθίσταται τελικά αυτός ο ίδιος ο εαυτός του Για ένα λεπτό Ή δευτερόλεπτο] Είναι μια χειμωνιάτικη νύχτα Εκεί βρισκόμουν Εκεί πηγαίνω Στης θύμησης Στης φαντασίας Δεν έχει σημασία, πιστεύοντας σ' εμένα, πιστεύοντας ότι είμαι εγώ, όχι, δεν υπάρχει λόγος, όσο οι άλλοι είναι εκεί, στον κόσμο των μεγάλων θνητών διαδρομών κάτω απ' τον ουρανό με μια φωνή: Αφηρημένος άνθρωπος, θα πει, να με ξεχάσουν κλειδωμένο σε μουσείο Στα μάρμαρα τα βήματά μου αντηχούν όπως το ποδοβολητό της Ιστορίας
Σε κάθε δρόμο συναντά κανείς κορίτσια που δεν είναι λιγότερο όμορφα απ' αυτά που βλέπουμε στις ταινίες Την ώρα του διαλείμματος ξεπροβάλλουν άντρες- ή γυναίκες- τόσο ωραίοι και ψεύτικοι όσο κι εκείνοι του σινεμά [Ο θόρυβος αυτού του τύπου στο δρόμο Αυτός ο ίδιος ο εαυτός [του] με την αναπόφευκτη κατάσταση της φύσης του όφειλε τελικά να καταστεί......Ecce!] Όχι, δεν υπάρχει λόγος και δυνάμεις να κινηθώ, τώρα και τότε, αλλά ούτε και αιτία, όσο οι άλλοι κινούνται, οι πραγματικοί άλλοι πάνω στη γη, τόσο όσο χρειάζεται για ένα καινούριο θάνατο ένα καινούριο ξύπνημα, όσο για ν' αλλάξουν εδώ τα πράγματα, να γίνει εφικτή μια δεύτερη γέννηση, θάνατος πιο βαθύς, γέννηση ή ανάσταση μέσα κι έξω απ' το μουρμουρητό της μνήμης και του ονείρου
Νύχτα που θα περάσει Χωρίς ησυχία Με κουβέντες κι αναστεναγμούς Αιφνίδια πρόσωπα Τράβηξα στο διάδρομο να σώσω ο,τι διακυβεύεται στο παρελθόν, τ' αγάλματα όταν κυλιούνται βογκώντας.-

.......κανένα επιτυχημένο αστείο δεν ειπώθηκε στο Χόλλυγουντ Με εξαίρεση τους Γερμανούς και τους Ρώσους ποιος μπόρεσε να κάνει τέχνη στο σινεμά; Αλλού ο κύκλος τετραγωνίστηκε άκομψα.......
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: ....[με κοροϊδευτικό χλιμίντρισμα νεύει προς τους θεατές] Λένε ότι η συντέλεια του κόσμου θα έρθει φέτος το καλοκαίρι
ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: .....[περιπλανώμενος Σάυλωκ, τοκογλύφος που τον υποβαστάζει ο Ρασκόλνικοφ χωρίς τη Σόνια Με χέρι άρπαγα και ανοιχτή παλάμη πίσω στην πλάτη Προχωρεί με δυσκολία Κρεμασμένο δισάκι προσκυνητή από όπου βγαίνουν αντίγραφα δανείων, απλήρωτες συναλλαγματικές Ηχούν καμπάνες πριν την συντέλεια Μπαίνουν οι αδελφοί Καραμαζόφ]
Χειμωνιάτικη νύχτα Δίχως φεγγάρι ή άστρα Φως ωστόσο Βλέπω το σώμα του, όλο από μπροστά, ένα μέρος, πώς φέγγουν, την ανέφικτη αυτή νύχτα, το ανέφικτο τούτο σώμα, εγώ είμαι, ονειρεύομαι τη νύχτα που δεν θα χαράξει, την αληθινή νύχτα όπου το φως θα είναι αλλού, θα είναι αλλοιώς Τα μάρμαρά τους μαλακά, σοφά τα μέλη δίνουν χέρι βοηθείας σ' όποιον δεν έχει Κόρες με ένα στήθος χωρίς γλουτούς ή αιδοίο έφηβοι ακέφαλοι ακρωτηριασμένοι Οι αρτιμελέστεροι βοηθούν να υπάρχω Στοπ
.....ο ακαλαίσθητος καλλιτέχνης κι ο απατεώνας: θριαμβολογούν Αποτελούν τα διακεκριμένα προϊόντα του Πολιτισμού Η ματαιότητα έχει στερήσει σχεδόν όλα τα υπόλοιπα Οι απόλυτες έννοιες θα χρειαστεί να αντικαταστήσουν τις σχετικές Θα ξαναβρεθούν τα θέλγητρα της ζωής στις φυσιογνωμίες των πλασμάτων- [έρχεται το ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ : .....βυθίζεται σε λήθαργο Σταυροκοπιέται προ της συντελείας, όπως κραυγάζει- χωρίς ήχο Το ραδιόφωνο παίζει δυνατά Καλύπτει το βήχα και τον θόρυβο των βημάτων στην κινούμενη ομίχλη Όλα θα γίνουν κοίμηση] Ξέρω, δεν είμαι εγώ, όχι ακόμη, αλλά ένας βετεράνος, συνηθισμένος σε μέρες και νύχτες Όμως ξεχνά, με σκέφτεται περισσότερο από όσο θα ήταν φρόνιμο, και ακόμη αργεί να ξημερώσει Επιτέλους ας μη χαράξει ποτέ φυσώντας στα μάτια όσων δεν είχαν μύτη λόγια παρήγορα στους πιο σημαδεμένους Τα ρούχα μου μαγνητισμένα λιώσανε καταγής Αφηρημένος άνθρωπος να σε ξεχάσουν σε μουσείο ολονυχτίς Για πάντα.-

.......η εξωφρενική παραγωγή θα κάνει, από αντίδραση, εξ ίσου εξωφρενική την επιλογή Κάποια δεν θα αξίζουν ούτε περιφρόνηση Οι περίπατοι θα συμβάλλουν στην καλλιέργεια του φθόνου
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: [δείχνει με το δάχτυλο] [......μια ρουκέτα ανεβαίνει στον ουρανό και σκάζει Ένα λευκό αστέρι πέφτει διακηρύσσοντας το τέλος των πάντων- ορατών και αοράτων- αναμένουμε τη δεύτερη έλευση του επόμενου Ηλίου: κατά μήκος του αθέατου ατέλειωτου σκοινιού του Μεγάλου μας Τσίρκου, απ' το Ζενίθ στο Ναδίρ, η Συντέλεια είναι πάντα παρούσα, πανταχού]
Τέτοια λέει και η φωνή μου γρήγορα θα μ' εγκαταλείψει Ίσως κι απόψε το βράδυ Εκείνος θα λέει:
ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: .....πόσο φωτεινά είναι, πώς θα τα καταφέρω, αργεί ακόμα να ξημερώσει,- και ποιος είναι αυτός που μιλά εντός μου, ποιος με αποκηρύσσει, λες κι είχα πάρει τη θέση του σφετεριζόμενος τη ζωή του; [παύση]
......δίνουν χέρι βοηθείας σ' όποιον δεν έχει Κόρες με ένα στήθος χωρίς γλουτούς ή αιδοίο έφηβοι ακέφαλοι ακρωτηριασμένοι Οι αρτιμελέστεροι βοηθούν να υπάρχω Στοπ
Σπάνια συναντώνται Σπάνια θα με βρίσκω οπουδήποτε Τείνω χωριστά και κατά μόνας στην ολοκλήρωση που δεν πρόκειται να επιτελεστεί Παραμένω δύο τουλάχιστο μεμονωμένες ζώσες παρθενικότητες
[ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: .....μπαίνει με χορευτικό ρυθμό]
[ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΣΩΠΟ: .....σηκώνεται με αργή κίνηση σε όρθια στάση Ακούγεται ένας παγωμένος θαλασσινός άνεμος Είναι σκεπασμένος μ' ένα στρώμα φύκια και όστρακα Ουρλιάζει με τη σφοδρότητα του ωκεανού] .....Ιδού, τρόπος, να προσφέρεις τσιγάρο σε κυρία [ανασηκώνει αναιδώς μια μεριά του φουστανιού της]
[ΕΚΕΙΝΗ: .....ακόμα κι έτσι δεν διακρίνεται η ελιά στον πισινό μου] [Τέλος Λήξη Αυλαία]
Εκείνη η παλιά ντροπή που δεν με άφησε να ζήσω, να μ' εμποδίζει να ζω, επειδή ντρέπομαι που ζω, και ούτω καθεξής, μουρμουρίζοντας τις παλιές ανησυχίες, με το πηγούνι στην καρδιά, τα χέρια πέρα δώθε, πεσμένος στα γόνατα Άραγε θα τα καταφέρουν εντός του να με γλιστρήσουν, του εαυτού μου, θέλω να πω- θύμηση κι όνειρο- εντός του οποίου ακόμα εκείνος ζει Ήμουν άραγε πάντοτε εκεί σαν μια κηλίδα τύψης; Κάποιος που μιλά λέγοντας χωρίς να σταματήσει; Κούρνιασα στο γραφείο Με θόρυβο Χωρίς θόρυβο Κουβέντες κι αναστεναγμοί Νύχτα που θα περάσει
Σαν τ' αγάλματα Βογκώντας .-

ΤΕΛΟΣ

ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ

[1] ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ, ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ- Η αναζήτηση της αθανασίας, μτφρ. Χάρης Βλαβιανός- επίμετρο Richard Zenith, ΕΞΑΝΤΑΣ 2001
ANAΦ.: ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ, ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ- Η αναζήτηση της αθανασίας, μτφρ. Χάρης Βλαβιανός- επίμετρο Richard Zenith, ΕΞΑΝΤΑΣ 2001
////// ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ, Κορμάρες στην Πατησίων, περ. Η ΛΕΞΗ τ.54/1986 ///////// ΣΑΜΟΥΕΛ ΜΠΕΚΕΤ, ΠΡΟΖΕΣ 1945-1980, μτφρ. Εριφύλη Μαρωνίτη, σχόλια Γεράσιμος Βώκος, ΠΑΤΑΚΗΣ 2002 Γ' έκδοση ///////// ΤΕΗΜΣ ΤΖΌΥΣ, ΟΔΥΣΣΕΑΣ, μτφρ. Σωκράτης Καψάσκης, ΚΕΔΡΟΣ 1992

https://www.americantheatre.org/wp-content/uploads/at_ja17_Kafka.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTYa8q4u_w-scVm1bRpF41D-lO6LtIA4crV1w&usqp=CAU