Σάββατο 18 Ιουνίου 2022

Οι λέξεις κινούνται



Του Φώτη Μισόπουλου
Όχι στο καλό/ Αλλά τραβάτε μπρος ταξιδιώτες....
TOMAS S. ELIOT [1]

.....for men may rise on stepping-stones/ Of their live selves to higher things [2]. Οι λέξεις κινούνται. Η μουσική κινείται. Η αμφιβολία ότι βρισκόταν κάτω από αυτήν την εντύπωση. Απ' την παράξενη επίδραση του καθρέφτη. Κοίταξε βιδωμένος στη θέση του με κάτι μάτια προβάτου. Οι άνθρωποι της άγριας ενδοχώρας διεγείρουν την αυτοκριτική μου. Ενδυναμώνουν την πεποίθηση να παραμείνω ως έχω. Κοιτάζοντας ίσως πίσω με βλέμμα ανεξιχνίαστο. Οι λέξεις ύστερα απ' την ομιλία έρχονται στη σιωπή. Ζει μονάχα ο,τι μπορεί να πεθάνει. Όπως η ακινησία των αφηρημένων τοπίων.
Στο βάθος πολύ μακριά έκαμνε παρέλαση η βραδινή θάλασσα. Χρησίμευε κατά κάποιο τρόπο σαν κινούμενο φόντο στον καθρέφτη. Οι ανθρώπινες μορφές που αντικατόπτριζε κόβονταν λίγο- πιο καθαρές- με τον τρόπο που κόβονται οι καινούριες εικόνες στα κινηματογραφικά φιλμς. Νομίζω πως ο περισσότερο άτυχος ήμουν εγώ. Σαν τι να πω;- τραύλισα. Ήμουν ο μόνος από τους τρεις που είχε μια κάποια διάθεση. Ο άνθρωπος του Καφέ Σπορ, είπε, ότι αυτή η καθυστέρηση είναι σε βάρος του. Η περιπέτειά του δεν θα έληγε το βράδυ. Τον περίμενε ακόμα μια νύχτα αβεβαιότητας, έλεγε.
Οι ιδέες και όχι οι σκοποί, φέρνουν αθανασία. Οι ιδέες ως μορφή. Όχι ως περιεχόμενο [3]. Στην Ύπαρξη τα πάντα είναι μορφή και περιέχουν ιδέες. Αν επιμένω τόσο, είναι για να καταλάβετε καλά πόσο συνηθισμένο ήταν εκείνο το βράδυ. Οι έμπειροι κυνηγοί γνωρίζουν: Πολύτιμες γίνονται για το καρτέρι, αυτές οι νύχτες. Στο ημικύκλιο της πλατείας φαίνονταν σύνολο πέντε ξενοδοχεία. Και στις παρόδους, άγνωστος ο αριθμός τους. Ελπίζω να βρεθεί δωμάτιο. Θα πρέπει να είμαστε πολύ άτυχοι να μην υπάρχει τίποτε στα μέτρα μας. Στο ακίνητο σημείο του περιστρεφόμενου κόσμου. Αμήν. Τα κύματα: Τα κύματα. Κατακόκκινα μερικές φορές σαν τη φωτιά. Και τα υπέροχα ηλιοβασιλέματα. Και οι συκιές στους κήπους- ναι- και όλα τα δρομάκια και οι φράχτες με τα τριαντάφυλλα και τα γιασεμιά και τα γεράνια. Κορίτσι ήσουνα τότε- με το κάστρο στα μαλλιά απέναντι.

.......απλή τυχαία συνάντηση μέσα στο τρένο. Σύμπτωση την οποία δεν είχα σκεφτεί ούτε στιγμή. Θα γνωριστούμε πάλι- ίσως σε κάποιον από τους προσεχείς αιώνες. Στο δυνατό θρήνο της απαρηγόρητης χίμαιρας. Πλατεία Σταθμού. Ή κάτι τέλος πάντων με ''Σταθμό''- μέσα. Ένα όνομα που δεν μπορώ να θυμηθώ τώρα. Θύμιζε κάτι που είχε δει στα όνειρά της. Στα όνειρά του. Επίσης η φωνή έμοιαζε. Από την ύπαρξη στην ανυπαρξία σαν να μην είχε αντιληφθεί κανένας. Σηκώθηκα αλώβητος από το τράνταγμα. Η ξάγρυπνη θλίψη επιτηρεί τα απολεσθέντα στοιχεία της ζωής. Τόσο από δεξιά, όσο κι από αριστερά,- τίποτα δεν ερχόταν να διακόψει την απαλή γραμμή του ορίζοντα των μακρινών βουνών. Αυτός ο τελευταίος όγκος συσσώρευε πάνω του ο,τι μπορούσε να είχε απομείνει. Τώρα πέφτει το φως σ' ολόκληρο το ανοιχτό χωράφι, αφήνοντας τη βαθιά δεντροστοιχία να αγκαλιάζεται από ίσκιους. '.....Men must endure/ Their going hence, even as their coming hither: Ripeness is all: - come on'' [4].
Παρ' όλο που προσπάθησα να μη κοιτάξω και τρίτη φορά το στήθος της κοπέλας- δεν το άντεξα. Το περίστροφο συνέβαινε να το έχω στο σακάκι.
Η ζωή δεν αποτελεί παρά προσαρμογή στο είδος. Κι ο Χρόνος δεν είναι παρά οι θεοί. Υπόκεινται σ' εκείνο το έσχατο μυστήριο, το οποίο η Μοίρα κρύβει ακόμα κι απ' τη νύχτα. Υφολογικά τεχνάσματα και μεγαλοφυείς μεταστροφές. Μ' αυτά διατρέχω τις εποχές ή διανύω την παγκόσμια νηπιακή γαλήνη. Ξεμυτίζει άλλη μέρα. Ετοιμάζεται θέρμη και σιωπή. Ο άνεμος, ο animus, η anima, ρυτιδώνει τη θάλασσα και γλιστρά. Είμαι. Εκεί. Είτε κάπου αλλού. Στην αρχή μου [5]. Έμεινα να πετάξω τη νεκρή πεταλούδα. Η γυναίκα σκυμμένη προς τα μπρος. Τόσο πολύ ώστε να χάνει την ισορροπία της. Έμοιαζε με κάθε τρόπο νάθελε να κερδίσει το στοίχημα. Τα δυο φανάρια της μηχανής μετακινούνται. Δυο μικροί κύκλοι. Καρφωμένοι πάνω μου. Δυο μικροί κύκλοι. Σκέφτεται το στήθος της. Τα όλα της. ''Συστημένα Εξωτερικού''. Οι δυο μικροί κύκλοι του στήθους της.

......μοναχικό ξενοδοχείο σε φθινοπωρινό δρόμο. Λυκόφως. Αναμμένη φωτιά. Στη σκοτεινή γωνιά καθισμένος ο νεαρός άντρας. Μπαίνει. Ανήσυχη. Πηγαίνει στο παράθυρο. Κάθεται. Τροχοί και πέταλα. Σαν αφήγηση- που περιεργάζεται- του Joyce. Για ν' αποκριθεί, είχε γελάσει. Αλλά σχεδόν αμέσως έκλεισε τα μάτια και το πρόσωπό της έκανε τώρα συσπάσεις. Ανάμεσα μεσάνυχτα και χαράματα, όταν το παρελθόν είναι όλο απάτη.
Το μέλλον χωρίς μέλλον. Πριν την πρωινή βάρδια [6]. Πιο παλιά κι από τον χρόνο των χρονομέτρων. Βρίσκομαι στο έλεος ενός αθόρυβου θρήνου.
Πιστεύω στην ύπαρξη των μεμονωμένων ανθρώπων. Ακόμα, ίσως. Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα απ' τις επιταγές της τρέχουσας αναγκαιότητας. Τα λογοπαίγνια πρέπει ν' αναζητηθούν στη νοσηρότητά τους. Τίποτε που αξίζει να εκφραστεί δεν μένει ποτέ ανέκφραστο. Η σκοτεινή κοίτη κυλάει. Κοιτάζω μαγεμένος. Να τελειώσουν όλα εδώ, στην εσωτερική αυλή του Καφέ Σπορ. Οι δυο μικροί κύκλοι του στήθους της. Την ανασταίνουν εμπρός μου. Ή εμπρός. Ή εμπρός της. Εμπρός του. Στην άβυσσο που καραδοκεί. Και νάναι κάτι απλό και αναπόφευκτο. Γίνομαι από αυτούς που τους βλέπει κανείς μια φορά το μήνα ή το εξάμηνο. Ο ποταμός κύλησε χωρίς να διακρίνεται η κίνησή του. Το σπίτι στέκεται εκεί στη μέση της χώρας, σαν ξεχασμένο μικρό κουτί που βγάζει μουσική. Το πρόσωπο στραμμένο από την άλλη μεριά. Ποιο ήταν το έβδομο χαρτί ύστερα απ' αυτό το δέκα μπαστούνι, που σημαίνει ταξίδι δια ξηράς. Έπειτα ένα γράμμα που βρίσκεται στο δρόμο. Επί πλέον σκάνδαλα: οι τρεις ντάμες. Και το οκτώ καρώ, που προδικάζει κοινωνική άνοδο. Ονειρεύτηκα. Υπήρχε κάτι ακόμα να ελπίζω. Θα ξαναγυρίσω τάχα ποτέ μου εκεί κάτω; Εκεί πάνω; Δεν χρησιμεύει σε τίποτε να πενθείς. Δεν ξεχωρίζω μες στο σκοτάδι. Τα φανάρια της μηχανής. Οι δυο μικροί κύκλοι. Σκέφτομαι αμέσως τα Συστημένα Εξωτερικού. Τους δυο μικρούς κύκλους του στήθους της. Προσπάθησα να μην κοιτάξω τρίτη φορά. Η ζωή δεν αποτελεί παρά προσαρμογή στο είδος.

ΤΕΛΟΣ



ΑΝΑΦΟΡΕΣ-ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΦΩΤΟ

[1] TOMAS S. ELIOT, βλ. σημ. [6], The Dry Salvages III- ΤΕΣΣΕΡΑ ΚΟΥΑΡΤΕΤΑ
[2] (Για τους άνδρες μπορεί να σηκωθούν στα μικρά σκαλοπάτια/ Του ζωντανού εαυτού τους σε ανώτερα πράγματα). Στίχοι που ανήκουν στο εκτενές ποίημα In Memoriam A.H.H. του Alfred Tennyson, αφιερωμένο στη μνήμη του φίλου του Arthur Hallam, που πέθανε στα είκοσι δύο του χρόνια.
[βλ. Φερνάντο Πεσσόα, ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ/ Η αναζήτηση της αθανασίας,- εισαγωγή-μτφρ-σημειώσεις: Χάρης Βλαβιανός, επίμετρο: Richard Zenith, ΕΞΑΝΤΑΣ 2001]
[3] Φερνάντο Πεσσόα ο.π.
[4] ο.π. // βλ. Σαίξπηρ, Βασιλιάς Ληρ, Σκηνή 2, Πράξη 5, όπου ο Edgar λέει: ''.....Οι άντρες πρέπει να αντέξουν/ Το πηγαίνουν ως εκ τούτου, όπως και τον ερχομό τους εδώ: Ώριμος είναι το παν: - έλα''
[5] Tomas S.Eliot, Easter Coker- ΤΕΣΣΕΡΑ ΚΟΥΑΡΤΕΤΑ, μτφρ. Κλείτος Κύρου, ΡΟΠΤΡΟΝ 1988 [εδώ πρφρ. εν μέρει]
[6] ο.π., The Dry Salvages I

https://img08.rl0.ru/afisha/730x-/daily.afisha.ru/uploads/images/4/35/43561df5d6d92776d545b1dfa1164381.jpg

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTYa8q4u_w-scVm1bRpF41D-lO6LtIA4crV1w&usqp=CAU


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Γνώμη Κιλκίς- Παιονίας διευκρινίζει στους αναγνώστες της ότι θεωρεί αυτονόητο το δικαίωμα του σχολιασμού και της κριτικής έκφρασης, όταν αυτό φυσικά δεν στοχεύει στην απαξίωση, στην ύβρη και στην προσβολή ατόμων και θεσμών.

Το αναγνωστικό κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι η Γνώμη, επιδιώκοντας μια υγιή και αμφίδρομη επικοινωνία, δεν δημοσιεύει ανυπόγραφα σχόλια, αλλά ούτε και σχόλια ρατσιστικού, προσβλητικού και υβριστικού περιεχομένου.

Τα ενυπόγραφα άρθρα τέλος, εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας.