Εκδηλώσεις μνήμης αφιερωμένες στην επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή

Το Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας προετοιμάζει για το έτος 2022 πολλές επετειακές εκδηλώσεις μνήμης εμπνευσμένες από την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με κορυφαία εκδήλωση το συμφωνικό έργο “Ρέκβιεμ για την Σμύρνη” του Γιώργου Εμμανουήλ Λαζαρίδη.

Το “Ρέκβιεμ για την Σμύρνη” αποτελεί ανάθεση του Κέντρου Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στον συνθέτη και θα παρουσιαστεί, σε παγκόσμια πρώτη, στο Φεστιβάλ Επταπυργίου 2022.

Πως προέκυψε αυτή η ανάθεση:

Tο Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας απηύθυνε το φθινόπωρο του 2020 ανοιχτό κάλεσμα σε καλλιτέχνες ζητώντας να κατατεθούν πρωτότυπες καλλιτεχνικές προτάσεις (θεάτρου, μουσικής, χορού, ποίησης κλπ). με στόχο να προκριθεί μια και να συμπεριληφθεί στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό του Φεστιβάλ Επταπυργίου, το καλοκαίρι του 2022.

Από τις 76 αξιόλογες προτάσεις που κατατέθηκαν, μέχρι την καταλυτική 30η Νοεμβρίου 2020, η πιο ολοκληρωμένα δομημένη, ήρθε από τον Γεώργιο Εμμανουήλ Λαζαρίδη. O Θεσσαλονικιός καλλιτέχνης με τη διεθνή καριέρα και το αδιαμφισβήτητο βιογραφικό, αποτελεί μια πολύπλευρα αναγνωρισμένη προσωπικότητα, με 28 χρόνια αδιάκοπης παρουσίας στη διεθνή μουσική σκηνή ως σολίστ, συνθέτης και παιδαγωγός. Ένας καλλιτέχνης με συνεργασίες με τις σημαντικότερες ορχήστρες παγκοσμίως, με διάσημες ηχογραφήσεις αλλά και σημαντικότατες αναθέσεις μεγάλων έργων από ελληνικούς και Ευρωπαϊκούς φορείς.

Η πρόταση αφορά στη σύνθεση ενός νέου, πρωτότυπου συμφωνικού έργου, διάρκειας 80 λεπτών, για τρία σολιστικά όργανα (πιάνο, σαντούρι, ηλεκτρική κιθάρα), Συμφωνική ορχήστρα, Μικτή χορωδία, τέσσερις μονωδούς και έναν αφηγητή, σε μορφή σύγχρονου Ρέκβιεμ. Ο τίτλος του θα είναι: “Ρέκβιεμ για την Σμύρνη” και θα βασίζεται αφενός σε αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Σεφέρη και αφετέρου σε ρυθμούς και μελωδίες της μικρασιατικής ελληνικής παράδοσης.

Μουσικά θα ακολουθεί την μορφή του παραδοσιακού θρησκευτικού Ρέκβιεμ ως προς την σπονδυλωτή του ανάπτυξη και τον λατρευτικό, επιμνημόσυνο χαρακτήρα του. Δεν πρόκειται όμως για επιμνημόσυνη λειτουργία σύμφωνα με ένα θρησκευτικό τυπικό, αλλά για ένα ορατόριο μνήμης το οποίο, περνώντας μέσα από την πικρή γεύση της απώλειας, της νοσταλγίας και την επίγνωσης, αφήνει το δρόμο ανοιχτό στην ελπίδα για ένα φωτεινό μέλλον.

Η δομή του Ρέκβιεμ θα σχεδιαστεί με άξονα την ποιητική συλλογή “Μυθιστόρημα” του Γιώργου Σεφέρη. Σε αυτό το πλαίσιο, το έργο θα αναπτυχθεί σε τέσσερις ενότητες, που η κάθε μια (πλην της εισαγωγής) θα αποτελείται από τρία μέρη.

Το Μυθιστόρημα του Σεφέρη, γραμμένο σε μια συγκεκριμένη σκοτεινή στιγμή της Ιστορίας της Ελλάδας (1933), πολύ κοντινή με την μικρασιατική καταστροφή (1922), αντλεί σε μεγάλο βαθμό την έμπνευσή του από τα συναισθήματα που γεννά η διάλυση ενός μεγάλου ονείρου.

Βασικός άξονας είναι αυτός του ανολοκλήρωτου ταξιδιού, της αέναης περιπλάνησης και της αθεράπευτης νοσταλγίας για κάποια χαμένη πατρίδα, ενός ταξιδιού με τις θετικές και αρνητικές στιγμές του, που δεν σταματάει την στιγμή της μικρασιατικής καταστροφής - ούτε την στιγμή της συγγραφής του Μυθιστορήματος - αλλά φτάνει ως τις μέρες μας, με καινούριους αγώνες και καινούριες θυσίες.

Το “Ρέκβιεμ στη Σμύρνη” δεν θα είναι η μελοποίηση του Μυθιστορήματος του Σεφέρη στο σύνολό του, αλλά η μεταγραφή του βαθύτερου νοήματός του σε “μουσικό λόγο”.

Οι μουσικές αναφορές του έργου θα ανατρέχουν σε μοτίβα του Μικρασιατικού και Ποντιακού Ελληνισμού, ενώ το συνολικό αποτέλεσμα θα χρησιμοποιεί ένα πρωτότυπο, σύγχρονο μουσικό ιδίωμα.

Το έργο θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Επταπυργίου και προτάθηκε ήδη συνεργασία στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, μία από τις καλύτερες Ορχήστρες της χώρας μας ενώ θα πλαισιωθεί από ανάλογου βεληνεκούς καλλιτεχνικούς συνεργάτες.

Οι υπόλοιπες εκδηλώσεις μνήμης για την Μικρασιατική καταστροφή θα ανακοινωθούν μέχρι τον Απρίλιο.

Στο Κέντρο πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας πιστεύουμε ότι είναι μέρος των υποχρεώσεων των πολιτιστικών φορέων να στηρίζουν την σύγχρονη παραγωγή νέων καλλιτεχνικών έργων. Οφείλουμε να δίνουμε την ευκαιρία σε σύγχρονους δημιουργούς να αποτυπώνουν την καλλιτεχνική σφραγίδα του σήμερα και να αφήνουν πολιτιστική κληρονομιά για το αύριο.