Ενισχυμένη αναλογική, κομματική ασυδοσία

Γράφει η Σοφία Ψαρρά
Μέλος Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Κιλκίς
Ένα από τα πρώτα που έμαθα να διεκδικώ στην αριστερά ήταν η Απλή Αναλογική. Και ένα από τα πρώτα που ποτέ δεν κατάλαβα είναι, γιατί τη «νοθευμένη» αναλογική την αποκαλούμε «ενισχυμένη», δηλαδή πιο αναλογική από την απλή αναλογική.

Ο λόγος για την «ακυβερνησία» που επιφέρει η Απλή Αναλογική, και τη δήθεν σταθερότητα που εξασφαλίζει η «Ενισχυμένη» Αναλογική και άλλα παρεμφερή εκλογικά συστήματα.

Ας ξεκινήσουμε από την οκταετία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, κορυφαίου πολιτικού αδιαμφισβήτητου κύρους, πυγμής και αποτελεσματικότητας. Στα οκτώ χρόνια (1955-1963) ποτέ δεν ολοκλήρωσε την εκ του Συντάγματος οριζόμενη τετραετή κυβερνητική θητεία, αν και οι διάφορες εκδοχές της «ενισχυμένης» αναλογικής του είχαν εξασφαλίσει κυβερνήσεις με εντυπωσιακές απόλυτες πλειοψηφίες στη Βουλή. Το ίδιο και μεταπολιτευτικά με την πρώτη κυβέρνηση της 17ης Νοεμβρίου 1974 και τη θηριώδη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 216 εδρών επί συνόλου 300, που σημαίνει κοινοβουλευτικό ποσοστό 72% αναντίστοιχο με το εξίσου τεράστιο εκλογικό αποτέλεσμα της Ν.Δ. (54,4%). Και σ’ αυτή την περίπτωση ο βίος αυτής της πιο ισχυρής μεταπολεμικής κυβέρνησης κράτησε τρία χρόνια.

Ο ισχυρισμός ότι οι συνεργατικές κυβερνήσεις είναι ασταθείς διαψεύδεται πανηγυρικά από την περίπτωση της μονοκομματικής κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πολιτικού με ισχυρή προσωπικότητα, ο οποίος ανετράπη στον τρίτο χρόνο της πρωθυπουργικής του θητείας από τον έμπιστό του Αντώνη Σαμαρά. Άλλη κλασική περίπτωση κυβερνητικής αστάθειας εκείνη του Γιώργου Παπανδρέου (2009-2011), που παρά την μονοκομματική απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία που του είχε εξασφαλίσει και πάλι η «ενισχυμένη» αναλογική, παραιτήθηκε εξαιτίας κρίσης στους κόλπους του κόμματός του.

Αντίθετα παραδείγματα οι κυβερνήσεις συνεργασίας κατά την μνημονιακή περίοδο. Η μεν δικομματική κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, με αγαστή συνεργασία των δύο κυβερνητικών εταίρων ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Ν.Δ., υποχρεώθηκε σε παραίτηση λόγω των προεδρικών εκλογών του 2015 και όχι εξαιτίας ενδοκυβερνητικών διαφωνιών, η δε συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και ΑΝ.ΕΛ. εξάντλησε σχεδόν την κυβερνητική της θητεία.

Χαρακτηριστικό της μεταπολιτευτικής περιόδου οι μονοκομματικές κυβερνήσεις ΠΑ.ΣΟ.Κ. ή Ν.Δ., με ένα μικρό διάλειμμα των δύο κυβερνήσεων ειδικού σκοπού του 1989-1990, μέχρι το 2010, χρονιά της οικονομικής πτώχευσης.

Όλες, κομματικά αυτοδύναμες κυβερνήσεις, με ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, χωρίς τις προδικτατορικές επιρροές στρατού και ανώτατου πολιτειακού παράγοντα, εν πλήρη δημοκρατία και οικονομική ευφορία λόγω ΕΟΚ, και μετέπειτα ΕΕ. Και όλες αξιοποιούν τη νόθευση της βούλησης του εκλογικού σώματος από τις ποικίλες εκδοχές της «ενισχυμένης αναλογικής», που υπόσχονται κυβερνητική σταθερότητα. Αντ’ αυτής όμως, είδαμε στο τέλος την οικονομική πτώχευση της χώρας να βυθίζει την ελληνική κοινωνία στην απόγνωση.

Η κυβερνητική «σταθερότητα» για το εκάστοτε παντοδύναμο μεταπολιτευτικό κυβερνών κόμμα σήμαινε ασυδοσία στη νομή της εξουσίας, προκλητική αναξιοκρατία, αλαζονική συμπεριφορά στους μη αρεστούς και οικονομικά σκάνδαλα από ανθρώπους «υπεράνω υποψίας».

Πριν από την οικονομική κρίση, μονοκομματικές κυβερνήσεις μειοψηφίας στον λαό, εξουσίαζαν τα πάντα στο όνομα της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας του ενός, του αρχηγού, για να μας μοιράσουν στο τέλος την ευθύνη του «όλοι μαζί τα φάγαμε», εννοώντας προφανώς ότι ο «ενισχυμένος» δικομματισμός διχάζει την κάθε κοινωνία, που τον δημιουργεί, σε νυν και μελλοντικούς «ωφελούμενους».

Το εκλογικό σώμα στη διάρκεια της κρίσης έδειξε με την ψήφο του να καταδικάζει την μονοκομματική κυβερνητική αλαζονεία.

Ωστόσο η έξοδος από τα μνημόνια συνοδεύτηκε από μια διάθεση επιστροφής στην παλιά καλή συνταγή της εξασφαλισμένης, έστω και προσωρινής, σιγουριάς των λίγων να διαφεντεύουν τις ζωές των πολλών, με τη φρούδα ελπίδα της συμμετοχής της καθεμιάς και του καθενός στην ευδαιμονία των πρώτων.

Διερωτώμαι αν, με κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τη ΝΔ, θα είχαν μετατραπεί σε νόμους τα νομοσχέδια αναφορικά με το περιβάλλον, την πανεπιστημιακή αστυνομία και την εργασία, τουλάχιστον με την ίδια αυταρχική ευκολία που επέδειξε η σημερινή νεοδημοκρατική αυτοδυναμία.

Οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με το σύστημα της απλής αναλογικής που εγγυάται τον κοινοβουλευτικό έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας και όχι το ανάποδο.

Ο κ. Μητσοτάκης, ενώ δηλώνει υπέρμαχος της σταθερότητας, μας ενημερώνει ότι θα αρνηθεί να σχηματίσει κυβέρνηση, προκειμένου να επαναληφθούν οι εκλογές με «ενισχυμένη» αναλογική, προσδοκώντας σε αυτοδύναμη κυβέρνηση ΝΔ.

Ο κ. Τσίπρας σέβεται την ανόθευτη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του ελληνικού λαού και δηλώνει ότι με πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, έστω και με μία ψήφο, θα φροντίσει να σχηματιστεί οπωσδήποτε κυβέρνηση στο όνομα της σταθερότητας που έχει ανάγκη ο τόπος.

Σταθερότητα για τον κ. Μητσοτάκη σημαίνει εξασφάλιση, με όποιο κόστος για τη χώρα, της προσωπικής του παραμονής στην εξουσία.

Σταθερότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σημαίνει εξυπηρέτηση, με όποιο μικροκομματικό κόστος, του δημόσιου συμφέροντος.

Στο χέρι όλων να αποδείξουμε, αν η εμπειρία της δεκαετούς οικονομικής κρίσης μας προίκισε με την ικανότητα της διάκρισης του συλλογικού πρακτέου από το ατομικό ευκταίο.