Δρ. Αικατερίνη Ρώσσιου
Φιλόλογος– Πληροφορικής – Φυσικός
Διευθύντρια 2ου Γενικού Λυκείου Κιλκίς
Δρ. Θεόδωρος Χριστοφορίδης
Φυσικός – Τεχνικός Δικτύων Η/Υ
Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε.. Κιλκίς
Φιλόλογος– Πληροφορικής – Φυσικός
Διευθύντρια 2ου Γενικού Λυκείου Κιλκίς
Δρ. Θεόδωρος Χριστοφορίδης
Φυσικός – Τεχνικός Δικτύων Η/Υ
Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε.. Κιλκίς
Την περασμένη εβδομάδα ένας καλός μου φίλος και εξαιρετικός επιστήμονας βρέθηκε στο σπίτι μου και μου χάρισε το τεύχος ενός περιοδικού. Ποιο είναι το σημείο που θέλεις να προσέξω τον ρώτησα. Έχω κάνει μια μικρή εισήγηση σ΄ένα συνέδριο μου απάντησε και θέλω να τη διαβάσεις.
Η προσπάθεια να μπουν κανόνες στη χρήση των smartphones ξεκίνησε από το 2003 όταν η τελευταία παρεκτράπει σε κατάληψη σχολείου και 3 χρόνια μετά με την απόφαση αρ.πρωτ.132328/Γ2/07-12-2006/ΥΠΕΠΘ και θέμα : «Χρήση κινητών τηλεφώνων» απαγορεύτηκε η κατοχή τους στα σχολεία πλην εξαιρετικών περιπτώσεων.
1. Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους κινητά τηλέφωνα εντός του σχολικού χώρου.
2. Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους εκτός από κινητά τηλέφωνα και οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή ή παιχνίδι που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου εντός του σχολικού χώρου. Ο ανάλογος εξοπλισμός που τους διαθέτει το σχολείο στο οποίο φοιτούν, χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα και μόνο υπό την εποπτεία/επίβλεψη του εκπαιδευτικού.
3. Οι εκπαιδευτικοί εκτός από τις διαθέσιμες από το σχολείο ηλεκτρονικές συσκευές (H/Y, laptops, tablets, διαδραστικούς πίνακες κτλ), δύνανται να χρησιμοποιήσουν και το δικό τους προσωπικό ηλεκτρονικό εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και για τις ανάγκες αυτής, αλλά και στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα, τηρώντας τους κανόνες ασφάλειας και τις σχετικές διατάξεις περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών και των εκπαιδευτικών (νόμοι 2472/1997 (ΦΕΚ 50/τ.Α'/1997) και 3471/2006 (ΦΕΚ 133/τ. Α'/2006).
4. Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η ανάρτηση φωτογραφιών και βίντεο με μαθητές στους δικτυακούς τόπους των σχολικών μονάδων. Οι φωτογραφίες αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 2 στοιχ. α' του ν.2472/1997, στο μέτρο που από αυτές δύνανται να προσδιοριστούν, άμεσα ή έμμεσα, τα υποκείμενα των δεδομένων. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του ίδιου νόμου, η επεξεργασία και κατά συνέπεια η ανάρτηση, η αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα (πχ αναμνηστικού τύπου φωτογραφίες, βίντεο και δραστηριότητες της σχολικής ζωής) δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται μόνον όταν το υποκείμενο των δεδομένων (οι κηδεμόνες των μαθητριών-μαθητών) έχει δώσει τη συγκατάθεσή του.
5. Πρότυπο έντυπο γονικής συναίνεσης όσον αφορά στη γονική συγκατάθεση πριν από την αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα και την ανάρτηση, εικόνων και βίντεο με μαθητές στις ιστοσελίδες και ιστολόγια του σχολείου, καθώς και άλλο χρήσιμο υλικό που αφορά στην ασφάλεια των μαθητών στο διαδίκτυο και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των μαθητών μπορείτε να βρει κάποιος στον ενημερωτικό κόμβο του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο»: http://internet-safetv.sch.gr/).
6. Δεν επιτρέπεται η χρήση - λειτουργία καμερών ασφαλείας στους σχολικούς χώρους κατά τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου, σύμφωνα και με την υπ' αρ. Γ/ΕΞ/2274/31.3.2011 (ΦΕΚ 548/τ. Β'/7-4-2011) οδηγία της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ειδικότερα το άρθρο 18, παρ. 2, που ορίζει επιπλέον ότι οι ώρες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να αναγράφονται με σαφήνεια σε σχετικές ενημερωτικές πινακίδες έτσι ώστε να γνωρίζουν όλοι οι μαθητές και φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ότι κατά τη διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο δεν παρακολουθούνται.
Είναι προφανές ότι η νομοθέτηση 4άρων κανόνων δικαίου σε διάστημα 15 χρόνων δηλώνει τη διακαή βούληση του νομοθέτη να παρακολουθήσει τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των συσκευών αυτών και να τη θεσμοθετήσει.
Είναι γεγονός επίσης ότι από την αφετηρία της παρουσίας τους ξεκινώντας από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ., τους καθηγητές αλλά και τους γονείς των μαθητών όλοι έτειναν να τους αποθαρρύνουν να τις χρησιμοποιούν στην τάξη με απαγορευτικές νομικές διατάξεις.
Την αντιφατικότητα των διατάξεων ως προ την αναγκαιότητα χρήσης των έξυπνων συσκευών έρχεται να επιβεβαιώσει η καθολική αποδοχή και χρήση τους στην περίοδο της πανδημίας. Μεγάλο μέρος πραγματοποίησης της τηλεκπαίδευσης υλοποιήθηκε με τη χρήση αυτών των συσκευών. Μετά την επάνοδο των μαθητών στο φυσικό χώρο του σχολείου τους ζητούμε να τα εγκαταλείψουν πάλι συνολικά.
Στο σημείο αυτό παρενθετικά αξίζει να αναφέρουμε ότι στα Ελληνικά σχολεία η υλοποίηση ενός ψηφιακού εργαστηρίου φυσικών επιστημών στηρίχθηκε τα τελευταία 20 χρόνια στο σύστημα MultiLog DB 526 ένα φορητό καταγραφέα - αποθήκη δεδομένων (Data Logger) που μπορούσε να συγκεντρώσει μετρήσεις από 6 αισθητήρες ταυτόχρονα, με ταχύτητες από ένα δείγμα ανά ώρα έως 14.200 δείγματα ανά δευτερόλεπτο και να αποθηκεύσει έως 104.000 μετρήσεις στη μνήμη.
3 Συνεισφέρω το ατομικό μου έργο (φωτογρ., βίντεο ή ήχος) για τη δημιουργία - επέκταση ενός ευρύτερα ορισμένου συνεργατικού project ή άλλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
4 Αντιμετωπίζω το κινητό απλώς ως ένα εργαλείο, το οποίο διευκολύνει τη μαθησιακή διαδικασία και επ' ουδενί δεν υποκαθιστά τον διδάσκοντα.
5 Έχω το κινητό κλειστό (ή τουλάχιστον στη σίγαση) όταν είμαστε στην αίθουσα διδασκαλίας, εφόσον δεν απαιτείται στο project ή άλλη εκπαιδευτική δραστηριότητα.
6 Δεν αλλοιώνω / παραμορφώνω περιεχόμενο φωτογραφιών, βίντεο ή ήχου, παρά μόνο για τεχνικούς λόγους (π.χ. βελτίωση φωτεινότητας ή χρώματος σε μία φωτογραφία.)
7 Δεν φωτογραφίζω / βιντεοσκοπώ / ηχογραφώ με σκοπό την παρενόχληση συμμαθητών ή εκπαιδευτικών.
8 Διατηρώ την ιδιωτικότητα του αριθμού του κινητού μου, καθώς αποτελεί προσωπικό δεδομένο.
9 Χρησιμοποιώ το κινητό σύμφωνα με τους κανόνες δεοντολογίας και ασφάλειας που διέπουν τη χρήση αυτού.
10 Σεβόμενος/η όλα τα παραπάνω, ενσωματώνω τα νέα εργαλεία στη μαθησιακή διαδικασία με τον ιδανικότερο τρόπο[1].
Εάν περιοριστεί η τηλεφωνική δυνατότητα και η αποστολή sms, η smart συσκευή μπορεί άνετα να υποκαταστήσει τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και συνεπώς καταθέτουμε μια σειρά εκπαιδευτικών εφαρμογών που θα μπορούσε να έχει:
· Αναζήτηση πληροφοριών από μαθητές και εκπαιδευτικούς για οποιοδήποτε ζήτημα.
· Φωτογράφηση εργασιών, σημειώσεων, αλλά και χρήση των φωτογραφιών σε παρουσιάσεις.
· Η δημιουργία ενός βίντεο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ένα πείραμα ή μια διάλεξη.
· Οι μαθητές μπορούν να λαμβάνουν ένα κουίζ ερωτήσεων από τον καθηγητή τους αναδρώντας σε πραγματικό χρόνο.
· Μαθήματα που αντλούν τη θεματολογία τους από την ειδησεογραφία πχ. Οικονομικά ή Έκθεση μπορούν πολύ γρήγορα να προσπελαστούν.
· Υπάρχουν πολλές εφαρμογές λεξικών που επιτρέπουν τον έλεγχο της σημασίας μιας λέξης, ή την εύρεση συνώνυμων, αντώνυμων κ.α.
· Η μετάφραση και η εξήγηση μιας ξένης λέξης μπορεί να γίνει άμεσα πχ. στα μαθήματα ξένων γλωσσών
· Οι εφαρμογές υπενθύμισης είναι σημαντικές για τον προγραμματισμό των εργασιών μας.
· Το σημειωματάριο του κινητού μας μπορεί να κρατήσει μια σημείωσή μας όταν το επιθυμούμε αφού η έμπνευση δεν έρχεται όταν την θέλουμε.
· Ο εκπαιδευτικός μπορεί να μοιράσει ασκήσεις, σημειώσεις και ότι άλλο θέλει στα κινητά των μαθητών εξοικονομώντας μεγάλη ποσότητα χαρτιού και μελανιού.
· Εάν ένα μάθημα γίνει σε εξωτερικό χώρο ο καιρός μπορεί εύκολα να υποδειχθεί από το κινητό.
· Η χρήση της αριθμομηχανής του κινητού επιτρέπει μαθηματικούς υπολογισμούς.
· Το χρονόμετρο - χρονοδιακόπτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας για τη μέτρηση του χρόνου σε ένα πείραμα ή τη χρονική διάρκεια μιας εξεταστικής διαδικασίας.
· Η ανάγνωση ενός ηλεκτρονικού βιβλίου γίνεται πολύ εύκολα με ένα smartphone.
· Η ηχογράφηση μιας συνέντευξης ή διάλεξης μέσω του μικροφώνου μπορεί να αποδελτιωθεί αργότερα και να χρησιμοποιηθεί σε εργασίες.
· Οι εφαρμογές χαρτών πχ Googlemaps που το κινητό είναι σε θέση να προβάλλει είναι χρήσιμες σε μαθήματα Γεωγραφίας, Ιστορίας κα.
· Οι εικόνες πχ ενός διαγράμματος ή ενός χάρτη στο smartphone είναι πολλές φορές καθοριστική για την εκπαιδευτική διαδικασία.
· Η σάρωση εγγράφων για ασκήσεις, σχήματα κλπ.
· Η χρήση και δημοσίευση στο blog ή τη σχολική σελίδα άρθρων, εργασιών κλπ. γίνεται ολοένα και πιο χρηστική.
· Μας δίνεται η δυνατότητα παρουσίασης μιας εργασίας μέσω του smartphone αφού συνδέεται απ΄ ευθείας με τον projector.
· Η αποθήκευση δεδομένων στο κινητό που λειτουργεί ως ένας εξωτερικός σκληρός δίσκος ή USB stick.
· O χειρισμός διαφόρων συσκευών που χρησιμοποιούν remote control πχ projector ή διαδραστικός πίνακας ή τηλεόραση και η εναλλαγή διαφανειών ή σελίδων ή η προβολή ενός video.
· Η μέτρηση του χρόνου που αφιερώνουμε σε μια άσκηση ή εργασία και η χρήση του χρονομέτρου στα πειράματα μετράει ακόμη και την παραγωγικότητά μας .
· Οι εφαρμογές decibel meter μετρούν το επίπεδο θορύβου στην τάξη το οποίο οφείλει να βρίσκεται σε ένα προσυμφωνημένο επίπεδο με τους μαθητές.
· Μια γρήγορη επανάληψη όπως θα γινόταν ένα ξεφύλλισμα στο βιβλίο μπορεί να γίνει πριν από μια εξέταση με το smartphone.
· H αποστολή μεταξύ των μαθητών τμημάτων συλλογικών εργασιών.
· Η αξιολόγηση των μαθητών μπορεί να γίνει με τα κινητά τηλέφωνα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των εργασιών, των μαθημάτων και των εξετάσεων ενός μαθητή.
· Η επικοινωνία με το Διευθυντή, τη γραμματεία και τους καθηγητές του σχολείου μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τα smartphones μέσω μηνυμάτων κειμένου.
· Η αποθήκευση και χρήση τυπολογίου για τα μαθήματα θετικών κατευθύνσεων.
· Οι εφαρμογές white board επιτρέπουν την προβολή για οτιδήποτε δημιουργούν οι μαθητές.
Οι υπάρχουσες εκπαιδευτικές εφαρμογές για κινητά android αλλά και αυτές που θα σχεδιαστούν μελλοντικά αξιοποιούν όλους τους αισθητήρες των smartphones, είναι οι περισσότερες δωρεάν και μετατρέπουν το κινητό σε μια πανίσχυρη συσκευή δεδομένων και επικοινωνίας μεταβάλλοντας τη γνωστική πράξη σε πιο ευχάριστη και ευκολότερη για τους μαθητές.
Μόλις δεσμεύτηκα ότι θα τη διαβάσω μου έκανε την πρότασή του. Θέλω να με βοηθήσεις στο επιστημονικό μέρος να σχεδιάσουμε μερικές εφαρμογές Φυσικής για smartphones μου είπε. Προβληματίστηκα και αναλογίστηκα την τελευταία δεκαετία από την είσοδο των κινητών στη ζωή μας μέχρι σήμερα.
Παραλλήλισα την εισδοχή τους στον κόσμο μας με τις εφαρμογές που θα μπορούσαν να έχουν στην εκπαίδευση και κατέληξα στο εξής αντιφατικό συμπέρασμα. Στο εγγύς μέλλον η παρουσία των smart αυτών συσκευών η οποία σήμερα είναι απαγορευτική στα Ελληνικά σχολεία - ενδεχομένως και δικαιολογημένα - θα είναι επιτακτική.
Oι νέες εκπαιδευτικές τάσεις είναι βέβαιο ότι θα ενθαρρύνουν πραγματικά τη χρήση αυτών των μηχανών στην τάξη. H πανδημία του Covid 19 ήρθε να επιβεβαιώσει τη σκέψη μου. Οι πλατφόρμες εκπαίδευσης ξεκίνησαν να εισάγονται γενικά στην εκπαίδευση πριν από 15 περίπου χρόνια ως μετεξέλιξη των εργαλείων δωρεάν επικοινωνίας.
Σήμερα έχουν εξελιχθεί σε αυτόνομα λογισμικά τα οποία μάλιστα λειτουργούν χωρίς την εγκατάστασή τους στον η/υ με τη βοήθεια του browser που χρησιμοποιεί το λειτουργικό σύστημα. Η πανδημία εισήγαγε βίαια την τηλεκπαίδευση στη ζωή μας τη μαθητική, τη φοιτητική, την επαγγελματική και μας ανάγκασε όλους να χειριζόμαστε τις πλατφόρμες αυτές με άνεση. Η επικοινωνία με smartphone, tablet ή laptop έχει γίνει ρουτίνα πια.
Η τηλεκπαίδευση εφαρμόστηκε σε όλες τις ηλικίες, κρίθηκε ανεπαρκής, επικρίθηκε λόγω του ελλιπούς εξοπλισμού, βελτιώθηκε, υποστηρίχθηκε, εξοπλίστηκε, αναβαθμίστηκε υμνήθηκε και τελικά αφομοιώθηκε ως μέρος της καθημερινότητάς μας με προφανή σκοπό, ήρθε για να μείνει. Έπρεπε πριν από 15 χρόνια να της αποδώσουμε την αξία που της άρμοζε.
Μεγάλο μέρος της σήμερα εξυπηρετείται από τα smartphones. Είναι πολύ σημαντικό εδώ να τονίσουμε ότι δεν υποστηρίζουμε την αλλαγή της διδακτικής διαδικασίας επιτρέποντας την ανεξέλεγκτη χρήση τους στο σχολείο. Αντιθέτως οφείλουμε να θέσουμε εκ των προτέρων όρια και κανόνες για την ορθή και υπεύθυνη χρήση αυτών των συσκευών.
Η προσπάθεια να μπουν κανόνες στη χρήση των smartphones ξεκίνησε από το 2003 όταν η τελευταία παρεκτράπει σε κατάληψη σχολείου και 3 χρόνια μετά με την απόφαση αρ.πρωτ.132328/Γ2/07-12-2006/ΥΠΕΠΘ και θέμα : «Χρήση κινητών τηλεφώνων» απαγορεύτηκε η κατοχή τους στα σχολεία πλην εξαιρετικών περιπτώσεων.
Την πρώτη απόφαση ακολούθησαν δύο νομοθετήματα, η συμπληρωματική της με αρ.πρωτ.100553/Γ2/04-09-2012/ΥΠΑΙΘΠΑ και θέμα: «Χρήση ηλεκτρονικών συσκευών» και η με αρ.πρωτ.137003/Δ1/25-08-2016/ΥΠΠΕΘ απόφαση με θέμα: «Χρήση Κινητών Τηλεφώνων και Ηλεκτρονικών Συσκευών στην Α/θμια Εκπαίδευση» που απαγόρευσε όλες τις συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας.
Η τελευταία έδωσε το δικαίωμα στους μαθητές να χρησιμοποιούν ανάλογες συσκευές, που μόνο το σχολείο τους διαθέτει, κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα και μόνο υπό την εποπτεία/επίβλεψη του εκπαιδευτικού.
Τι ισχύει όμως σήμερα στα σχολεία μας; Το ΥΠΕΘ με την απόφαση με αρ.πρωτ.Φ.25/103373/Δ1/22-06-2018 «Χρήση Κινητών Τηλεφώνων και Ηλεκτρονικών Συσκευών στις σχολικές μονάδες » για την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων σχετικά με τη χρήση κινητών τηλεφώνων και ηλεκτρονικών συσκευών από μαθητές και εκπαιδευτικούς στο χώρο του σχολείου, ορίζει τα εξής:
Τι ισχύει όμως σήμερα στα σχολεία μας; Το ΥΠΕΘ με την απόφαση με αρ.πρωτ.Φ.25/103373/Δ1/22-06-2018 «Χρήση Κινητών Τηλεφώνων και Ηλεκτρονικών Συσκευών στις σχολικές μονάδες » για την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων σχετικά με τη χρήση κινητών τηλεφώνων και ηλεκτρονικών συσκευών από μαθητές και εκπαιδευτικούς στο χώρο του σχολείου, ορίζει τα εξής:
1. Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους κινητά τηλέφωνα εντός του σχολικού χώρου.
2. Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους εκτός από κινητά τηλέφωνα και οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή ή παιχνίδι που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου εντός του σχολικού χώρου. Ο ανάλογος εξοπλισμός που τους διαθέτει το σχολείο στο οποίο φοιτούν, χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα και μόνο υπό την εποπτεία/επίβλεψη του εκπαιδευτικού.
3. Οι εκπαιδευτικοί εκτός από τις διαθέσιμες από το σχολείο ηλεκτρονικές συσκευές (H/Y, laptops, tablets, διαδραστικούς πίνακες κτλ), δύνανται να χρησιμοποιήσουν και το δικό τους προσωπικό ηλεκτρονικό εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και για τις ανάγκες αυτής, αλλά και στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα, τηρώντας τους κανόνες ασφάλειας και τις σχετικές διατάξεις περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών και των εκπαιδευτικών (νόμοι 2472/1997 (ΦΕΚ 50/τ.Α'/1997) και 3471/2006 (ΦΕΚ 133/τ. Α'/2006).
4. Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η ανάρτηση φωτογραφιών και βίντεο με μαθητές στους δικτυακούς τόπους των σχολικών μονάδων. Οι φωτογραφίες αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 2 στοιχ. α' του ν.2472/1997, στο μέτρο που από αυτές δύνανται να προσδιοριστούν, άμεσα ή έμμεσα, τα υποκείμενα των δεδομένων. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του ίδιου νόμου, η επεξεργασία και κατά συνέπεια η ανάρτηση, η αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα (πχ αναμνηστικού τύπου φωτογραφίες, βίντεο και δραστηριότητες της σχολικής ζωής) δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται μόνον όταν το υποκείμενο των δεδομένων (οι κηδεμόνες των μαθητριών-μαθητών) έχει δώσει τη συγκατάθεσή του.
5. Πρότυπο έντυπο γονικής συναίνεσης όσον αφορά στη γονική συγκατάθεση πριν από την αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα και την ανάρτηση, εικόνων και βίντεο με μαθητές στις ιστοσελίδες και ιστολόγια του σχολείου, καθώς και άλλο χρήσιμο υλικό που αφορά στην ασφάλεια των μαθητών στο διαδίκτυο και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των μαθητών μπορείτε να βρει κάποιος στον ενημερωτικό κόμβο του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο»: http://internet-safetv.sch.gr/).
6. Δεν επιτρέπεται η χρήση - λειτουργία καμερών ασφαλείας στους σχολικούς χώρους κατά τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου, σύμφωνα και με την υπ' αρ. Γ/ΕΞ/2274/31.3.2011 (ΦΕΚ 548/τ. Β'/7-4-2011) οδηγία της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ειδικότερα το άρθρο 18, παρ. 2, που ορίζει επιπλέον ότι οι ώρες λειτουργίας του συστήματος θα πρέπει να αναγράφονται με σαφήνεια σε σχετικές ενημερωτικές πινακίδες έτσι ώστε να γνωρίζουν όλοι οι μαθητές και φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ότι κατά τη διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο δεν παρακολουθούνται.
Είναι προφανές ότι η νομοθέτηση 4άρων κανόνων δικαίου σε διάστημα 15 χρόνων δηλώνει τη διακαή βούληση του νομοθέτη να παρακολουθήσει τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των συσκευών αυτών και να τη θεσμοθετήσει.
Είναι γεγονός επίσης ότι από την αφετηρία της παρουσίας τους ξεκινώντας από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ., τους καθηγητές αλλά και τους γονείς των μαθητών όλοι έτειναν να τους αποθαρρύνουν να τις χρησιμοποιούν στην τάξη με απαγορευτικές νομικές διατάξεις.
Την αντιφατικότητα των διατάξεων ως προ την αναγκαιότητα χρήσης των έξυπνων συσκευών έρχεται να επιβεβαιώσει η καθολική αποδοχή και χρήση τους στην περίοδο της πανδημίας. Μεγάλο μέρος πραγματοποίησης της τηλεκπαίδευσης υλοποιήθηκε με τη χρήση αυτών των συσκευών. Μετά την επάνοδο των μαθητών στο φυσικό χώρο του σχολείου τους ζητούμε να τα εγκαταλείψουν πάλι συνολικά.
ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ SMART ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.
Η αλματώδης συμπερίληψη και ενσωμάτωση όλο και περισσότερων δυνατοτήτων στις smart συσκευές πέραν των τηλεφωνικών κλήσεων, της αποστολής μηνυμάτων και της λήψης φωτογραφιών και videos τις έχει μετατρέψει σε εξαιρετικά εποπτικά εργαλεία. Σήμερα ένα ικανοποιητικό κινητό διαθέτει τους παρακάτω εσωτερικούς αισθητήρες :
1. μικρόφωνο
2. κάμερα
3. χρονόμετρο
4. θερμόμετρο
5. επιταχυνσιόμετρο
6. μαγνητόμετρο
7. υγρόμετρο
8. βηματόμετρο
9. γυροσκόπιο
10. gps
11. αισθητήρα πίεσης βαρόμετρο ή υψόμετρο
12. αισθητήρα προσέγγισης
13. αισθητήρα φωτός περιβάλλοντος
14. αισθητήρα οθόνης αφής
15. αισθητήρα δακτυλικών αποτυπωμάτων
16. αισθητήρα κώδικα barcode / qr code
17. αισθητήρα καρδιακού ρυθμού
18. μετρητή geiger
ενώ μπορούν να προσαρμοστούν σ’ αυτό και οι παρακάτω εξωτερικοί αισθητήρες.
19. ακριβείας αερίων
20. αερίων οξείδωσης
21. θερμόμετρο μη επαφής
22. θερμοκρασίας
23. χρώματος
24. υποδοχή επέκτασης - ψηφιακή (TTL UART & i2C) και αναλογική (0-3V) διεπαφή για τη σύνδεση άλλων αισθητήρων όπως EKG, θερμικοί εκτυπωτές και άλλοι.
Η αλματώδης συμπερίληψη και ενσωμάτωση όλο και περισσότερων δυνατοτήτων στις smart συσκευές πέραν των τηλεφωνικών κλήσεων, της αποστολής μηνυμάτων και της λήψης φωτογραφιών και videos τις έχει μετατρέψει σε εξαιρετικά εποπτικά εργαλεία. Σήμερα ένα ικανοποιητικό κινητό διαθέτει τους παρακάτω εσωτερικούς αισθητήρες :
1. μικρόφωνο
2. κάμερα
3. χρονόμετρο
4. θερμόμετρο
5. επιταχυνσιόμετρο
6. μαγνητόμετρο
7. υγρόμετρο
8. βηματόμετρο
9. γυροσκόπιο
10. gps
11. αισθητήρα πίεσης βαρόμετρο ή υψόμετρο
12. αισθητήρα προσέγγισης
13. αισθητήρα φωτός περιβάλλοντος
14. αισθητήρα οθόνης αφής
15. αισθητήρα δακτυλικών αποτυπωμάτων
16. αισθητήρα κώδικα barcode / qr code
17. αισθητήρα καρδιακού ρυθμού
18. μετρητή geiger
ενώ μπορούν να προσαρμοστούν σ’ αυτό και οι παρακάτω εξωτερικοί αισθητήρες.
19. ακριβείας αερίων
20. αερίων οξείδωσης
21. θερμόμετρο μη επαφής
22. θερμοκρασίας
23. χρώματος
24. υποδοχή επέκτασης - ψηφιακή (TTL UART & i2C) και αναλογική (0-3V) διεπαφή για τη σύνδεση άλλων αισθητήρων όπως EKG, θερμικοί εκτυπωτές και άλλοι.
Στο σημείο αυτό παρενθετικά αξίζει να αναφέρουμε ότι στα Ελληνικά σχολεία η υλοποίηση ενός ψηφιακού εργαστηρίου φυσικών επιστημών στηρίχθηκε τα τελευταία 20 χρόνια στο σύστημα MultiLog DB 526 ένα φορητό καταγραφέα - αποθήκη δεδομένων (Data Logger) που μπορούσε να συγκεντρώσει μετρήσεις από 6 αισθητήρες ταυτόχρονα, με ταχύτητες από ένα δείγμα ανά ώρα έως 14.200 δείγματα ανά δευτερόλεπτο και να αποθηκεύσει έως 104.000 μετρήσεις στη μνήμη.
Η συσκευή MultiLog μπορούσε να συνδεθεί με υπολογιστή, χρησιμοποιώντας λογισμικό διαχείρισης δεδομένων ( DB - Lab), για να αναλύσει τα συγκεντρωμένα δεδομένα εφαρμόζοντας μαθηματικές συναρτήσεις και δημιουργώντας γραφικές παραστάσεις. Συγκαταλέγεται στις διατάξεις MBL (Microcomputer Based Laboratory) και βρίσκεται στα εργαστήρια των περισσοτέρων Λυκείων και Γυμνασίων της χώρας. Συγκριτικά να παρατηρήσουμε ότι σε πλήρη ανάπτυξη περιλαμβάνει 13 αισθητήρες.
Ορισμένοι κανόνες καλής πρακτικής όπως τους καταθέτει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Καθηγητών Πληροφορικής Άρης Λούβρης στο 10λογο savoir vivre για το κινητό μέσα στο σχολείο οφείλουν να τηρούνται όπως :
1 Χρησιμοποιώ το κινητό σε ώρα διδασκαλίας, εφόσον ζητηθεί από τον διδάσκοντα στο πλαίσιο ενός ομαδοσυνεργατικού έργου (project) ή σχετικών ειδικά σχεδιασμένων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
2 Κάνω χρήση του κινητού για λήψη φωτογραφιών, βίντεο ή ηχογράφησης, στο πλαίσιο ενός ειδικότερου διδακτικού συμβολαίου της τάξης.
Ορισμένοι κανόνες καλής πρακτικής όπως τους καταθέτει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Καθηγητών Πληροφορικής Άρης Λούβρης στο 10λογο savoir vivre για το κινητό μέσα στο σχολείο οφείλουν να τηρούνται όπως :
1 Χρησιμοποιώ το κινητό σε ώρα διδασκαλίας, εφόσον ζητηθεί από τον διδάσκοντα στο πλαίσιο ενός ομαδοσυνεργατικού έργου (project) ή σχετικών ειδικά σχεδιασμένων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
2 Κάνω χρήση του κινητού για λήψη φωτογραφιών, βίντεο ή ηχογράφησης, στο πλαίσιο ενός ειδικότερου διδακτικού συμβολαίου της τάξης.
3 Συνεισφέρω το ατομικό μου έργο (φωτογρ., βίντεο ή ήχος) για τη δημιουργία - επέκταση ενός ευρύτερα ορισμένου συνεργατικού project ή άλλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
4 Αντιμετωπίζω το κινητό απλώς ως ένα εργαλείο, το οποίο διευκολύνει τη μαθησιακή διαδικασία και επ' ουδενί δεν υποκαθιστά τον διδάσκοντα.
5 Έχω το κινητό κλειστό (ή τουλάχιστον στη σίγαση) όταν είμαστε στην αίθουσα διδασκαλίας, εφόσον δεν απαιτείται στο project ή άλλη εκπαιδευτική δραστηριότητα.
6 Δεν αλλοιώνω / παραμορφώνω περιεχόμενο φωτογραφιών, βίντεο ή ήχου, παρά μόνο για τεχνικούς λόγους (π.χ. βελτίωση φωτεινότητας ή χρώματος σε μία φωτογραφία.)
7 Δεν φωτογραφίζω / βιντεοσκοπώ / ηχογραφώ με σκοπό την παρενόχληση συμμαθητών ή εκπαιδευτικών.
8 Διατηρώ την ιδιωτικότητα του αριθμού του κινητού μου, καθώς αποτελεί προσωπικό δεδομένο.
9 Χρησιμοποιώ το κινητό σύμφωνα με τους κανόνες δεοντολογίας και ασφάλειας που διέπουν τη χρήση αυτού.
10 Σεβόμενος/η όλα τα παραπάνω, ενσωματώνω τα νέα εργαλεία στη μαθησιακή διαδικασία με τον ιδανικότερο τρόπο[1].
Εάν περιοριστεί η τηλεφωνική δυνατότητα και η αποστολή sms, η smart συσκευή μπορεί άνετα να υποκαταστήσει τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και συνεπώς καταθέτουμε μια σειρά εκπαιδευτικών εφαρμογών που θα μπορούσε να έχει:
· Αναζήτηση πληροφοριών από μαθητές και εκπαιδευτικούς για οποιοδήποτε ζήτημα.
· Φωτογράφηση εργασιών, σημειώσεων, αλλά και χρήση των φωτογραφιών σε παρουσιάσεις.
· Η δημιουργία ενός βίντεο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ένα πείραμα ή μια διάλεξη.
· Οι μαθητές μπορούν να λαμβάνουν ένα κουίζ ερωτήσεων από τον καθηγητή τους αναδρώντας σε πραγματικό χρόνο.
· Μαθήματα που αντλούν τη θεματολογία τους από την ειδησεογραφία πχ. Οικονομικά ή Έκθεση μπορούν πολύ γρήγορα να προσπελαστούν.
· Υπάρχουν πολλές εφαρμογές λεξικών που επιτρέπουν τον έλεγχο της σημασίας μιας λέξης, ή την εύρεση συνώνυμων, αντώνυμων κ.α.
· Η μετάφραση και η εξήγηση μιας ξένης λέξης μπορεί να γίνει άμεσα πχ. στα μαθήματα ξένων γλωσσών
· Οι εφαρμογές υπενθύμισης είναι σημαντικές για τον προγραμματισμό των εργασιών μας.
· Το σημειωματάριο του κινητού μας μπορεί να κρατήσει μια σημείωσή μας όταν το επιθυμούμε αφού η έμπνευση δεν έρχεται όταν την θέλουμε.
· Ο εκπαιδευτικός μπορεί να μοιράσει ασκήσεις, σημειώσεις και ότι άλλο θέλει στα κινητά των μαθητών εξοικονομώντας μεγάλη ποσότητα χαρτιού και μελανιού.
· Εάν ένα μάθημα γίνει σε εξωτερικό χώρο ο καιρός μπορεί εύκολα να υποδειχθεί από το κινητό.
· Η χρήση της αριθμομηχανής του κινητού επιτρέπει μαθηματικούς υπολογισμούς.
· Το χρονόμετρο - χρονοδιακόπτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας για τη μέτρηση του χρόνου σε ένα πείραμα ή τη χρονική διάρκεια μιας εξεταστικής διαδικασίας.
· Η ανάγνωση ενός ηλεκτρονικού βιβλίου γίνεται πολύ εύκολα με ένα smartphone.
· Η ηχογράφηση μιας συνέντευξης ή διάλεξης μέσω του μικροφώνου μπορεί να αποδελτιωθεί αργότερα και να χρησιμοποιηθεί σε εργασίες.
· Οι εφαρμογές χαρτών πχ Googlemaps που το κινητό είναι σε θέση να προβάλλει είναι χρήσιμες σε μαθήματα Γεωγραφίας, Ιστορίας κα.
· Οι εικόνες πχ ενός διαγράμματος ή ενός χάρτη στο smartphone είναι πολλές φορές καθοριστική για την εκπαιδευτική διαδικασία.
· Η σάρωση εγγράφων για ασκήσεις, σχήματα κλπ.
· Η χρήση και δημοσίευση στο blog ή τη σχολική σελίδα άρθρων, εργασιών κλπ. γίνεται ολοένα και πιο χρηστική.
· Μας δίνεται η δυνατότητα παρουσίασης μιας εργασίας μέσω του smartphone αφού συνδέεται απ΄ ευθείας με τον projector.
· Η αποθήκευση δεδομένων στο κινητό που λειτουργεί ως ένας εξωτερικός σκληρός δίσκος ή USB stick.
· O χειρισμός διαφόρων συσκευών που χρησιμοποιούν remote control πχ projector ή διαδραστικός πίνακας ή τηλεόραση και η εναλλαγή διαφανειών ή σελίδων ή η προβολή ενός video.
· Η μέτρηση του χρόνου που αφιερώνουμε σε μια άσκηση ή εργασία και η χρήση του χρονομέτρου στα πειράματα μετράει ακόμη και την παραγωγικότητά μας .
· Οι εφαρμογές decibel meter μετρούν το επίπεδο θορύβου στην τάξη το οποίο οφείλει να βρίσκεται σε ένα προσυμφωνημένο επίπεδο με τους μαθητές.
· Μια γρήγορη επανάληψη όπως θα γινόταν ένα ξεφύλλισμα στο βιβλίο μπορεί να γίνει πριν από μια εξέταση με το smartphone.
· H αποστολή μεταξύ των μαθητών τμημάτων συλλογικών εργασιών.
· Η αξιολόγηση των μαθητών μπορεί να γίνει με τα κινητά τηλέφωνα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των εργασιών, των μαθημάτων και των εξετάσεων ενός μαθητή.
· Η επικοινωνία με το Διευθυντή, τη γραμματεία και τους καθηγητές του σχολείου μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τα smartphones μέσω μηνυμάτων κειμένου.
· Η αποθήκευση και χρήση τυπολογίου για τα μαθήματα θετικών κατευθύνσεων.
· Οι εφαρμογές white board επιτρέπουν την προβολή για οτιδήποτε δημιουργούν οι μαθητές.
Οι υπάρχουσες εκπαιδευτικές εφαρμογές για κινητά android αλλά και αυτές που θα σχεδιαστούν μελλοντικά αξιοποιούν όλους τους αισθητήρες των smartphones, είναι οι περισσότερες δωρεάν και μετατρέπουν το κινητό σε μια πανίσχυρη συσκευή δεδομένων και επικοινωνίας μεταβάλλοντας τη γνωστική πράξη σε πιο ευχάριστη και ευκολότερη για τους μαθητές.
Μ’ αυτό το σκεπτικό η πρωτοτυπία είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διατηρήσουμε αμείωτο το μαθητικό ενδιαφέρον. Η ανάγκη να μετατρέψουμε τη μάθηση σε εικόνα, ήχο, video όταν ζούμε στις καταστάσεις αυτές καθημερινά, είναι αδήριτη για να είναι η γνώση ελκυστική και εμπνεύσιμη, παρακινήσιμη.
Το κινητό τηλέφωνο όπως και ο υπολογιστής όταν καθιερώθηκε παρέχει ένα παράθυρο στον κόσμο όπου μπορούμε να ανακαλύψουμε θέματα και ιδέες που προσδιορίζονται διαφορετικά από την τυποποιημένη στείρα διδασκαλία, τα παραδοσιακά βιβλία και τις εγκυκλοπαίδειες. Η εκπαίδευση δεν μπορεί να υπολείπεται της ζωής.
Βιβλιογραφία
- Κωσταρόπουλος Ι., 2019, Πειράματα με έξυπνο κινητό τηλέφωνο: υπολογισμός της επιτάχυνσης της βαρύτητας από την περίοδο ταλάντωσης εκκρεμούς, άρθρο στο Περιοδικό Οι εκπαιδευτικοί στο προσκήνιο. Τρίμηνη έκδοση της ΕΕΦ τεύχος 25Α Ιανουάριος 2019, σελ 26-28
- Σπυροπούλου Λ., 2009, Κινητά... βοηθήματα και μέσα στις τάξεις. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009. http://www.pekap.gr/index.php?start=20
- Leyden Α. 2018, 40 Uses For Smartphones in School, February 19, GoConqr, Free Learning Platform.
- Hennessy M., 2019 Using Smartphones (and other PDAs) in Class: These Days, it’s Cool! Concordia University http://lessonplanspage.com/using-smartphones-and-other-pdas-in-class-these-days-its-cool/
- Sensordrone - 11 Sensors For Your Smartphone, https://stacksocial.com/sales/sensordrone-11-sensors-for-your-smartphone
- Priyadarshini M., 2018 Which Sensors Do I Have In My Smartphone? How Do They Work? September 25 https://fossbytes.com/which-smartphone-sensors-how-work/
[1] Σπυροπούλου Λ., 2009, Κινητά... βοηθήματα και μέσα στις τάξεις. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009. http://www.pekap.gr/index.php?start=20
Βιβλιογραφία
- Κωσταρόπουλος Ι., 2019, Πειράματα με έξυπνο κινητό τηλέφωνο: υπολογισμός της επιτάχυνσης της βαρύτητας από την περίοδο ταλάντωσης εκκρεμούς, άρθρο στο Περιοδικό Οι εκπαιδευτικοί στο προσκήνιο. Τρίμηνη έκδοση της ΕΕΦ τεύχος 25Α Ιανουάριος 2019, σελ 26-28
- Σπυροπούλου Λ., 2009, Κινητά... βοηθήματα και μέσα στις τάξεις. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009. http://www.pekap.gr/index.php?start=20
- Leyden Α. 2018, 40 Uses For Smartphones in School, February 19, GoConqr, Free Learning Platform.
- Hennessy M., 2019 Using Smartphones (and other PDAs) in Class: These Days, it’s Cool! Concordia University http://lessonplanspage.com/using-smartphones-and-other-pdas-in-class-these-days-its-cool/
- Sensordrone - 11 Sensors For Your Smartphone, https://stacksocial.com/sales/sensordrone-11-sensors-for-your-smartphone
- Priyadarshini M., 2018 Which Sensors Do I Have In My Smartphone? How Do They Work? September 25 https://fossbytes.com/which-smartphone-sensors-how-work/
[1] Σπυροπούλου Λ., 2009, Κινητά... βοηθήματα και μέσα στις τάξεις. Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009. http://www.pekap.gr/index.php?start=20
Εμπεριστατωμένο άρθρο με αναλυτικές και χρήσιμες αναφορές για εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. Ευχαριστούμε.
ΑπάντησηΔιαγραφή